TY - JOUR TI - TÜRKÇE DERSLERİNDE SÖZ EDİMLERİN ÖĞRETİMİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME AB - Okuldaki anadili eğitiminin ve öğretiminin dil edinim sürecine destek vermesi beklenmektedir.Öğrencilerin edimbilimsel becerilerinin okuldaki gelişimi de bu yöndeolmalıdır. Bu çalışmada edimbilim bağlamında söz edimlerinin MEB Türkçe DersiÖğretim Programı İlköğretim 6-8. Sınıflar (2006)'da, Türkçe dersi öğrenci çalışmave öğretmen kılavuz kitaplarında ele alınış biçimini incelemek ve ortaokul öğrencilerinin"izin isteme" söz edimi kullanımlarını betimlemek amaçlanmıştır.Araştırmada öncelikle Türkçe dersi öğretim programı incelenmiş ve söz edimlerinöğretimine yönelik olabilecek kazanımlar belirlenmiştir. Belirlenen kazanımlardoğrultusunda 6,7 ve 8. sınıflar için farklı yayınevlerinden çıkan üçer Türkçe dersiöğretmen kılavuz kitabı ve üçer Türkçe dersi öğrenci çalışma kitabı olmak üzeretoplam on sekiz kitap değerlendirilmiştir. Değerlendirmeler sonucunda söz edimlerindoğrudan öğretimini içeren yönerge ve etkinliklere rastlanmamıştır. Türkçederslerinde söz edimi öğretimine ihtiyaç var mıdır sorusuna yanıt bulmak amacıyla100 ortaokul 6. ve 8. sınıf öğrencisine uygulanan "Konuşma Tamamlama Testi"ile elde edilen "izin isteme" söz edimi kullanımları, Polat (2010)'ın oluşturduğuölçeğe göre değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler, öğrencilerin izin isteme söz ediminioluşturan ögeleri (hitap, dikkat çekme, isteğe hazırlık, izin isteği, incelikdüzeyi, incelik bildirimi) çoğunlukla kullanmadıklarını göstermiştir. Bu araştırmadaelde edilen tüm veriler ışığında, Türkçe derslerinde söz edimlerin öğretimineilişkin kazanımların, etkinlik ve yönergelerin olması gerektiği önerilmektedir. AU - ÇAĞLAYAN DİLBER, Nilay AU - GÖKMEN, SEDA GÜLSÜM PY - 2011 JO - Dil Dergisi VL - 0 IS - 154 SN - 1300-3542 SP - 44 EP - 60 DB - TRDizin UR - http://search/yayin/detay/232479 ER -