Kamu Üniversitesi Döner Sermayeli İşletmelerinin Vergilendirilmesindeki Esaslar
Yıl: 2017 Cilt: 12 Sayı: 133 Sayfa Aralığı: 67 - 81 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Kamu Üniversitesi Döner Sermayeli İşletmelerinin Vergilendirilmesindeki Esaslar
Öz: Genel ve katma bütçeli kuruluşların kamu hizmetlerinin yerine getirilmesinde, bu hizmetlere bağlı olarak ticari, sınai, tarımsal, kültürel ve mesleki nitelik taşıyan faaliyetlerin yürütülmesi için ayrılan sermayelere "döner sermaye", bu şekilde kurulan idarelere de "döner sermayeli işletmeler" denilmektedir "Kamusal döner sermaye" terimi sabit ve döner sermayeyi içeren ve faaliyetlerini bu şekilde yürüten ve sürdüren teşebbüs anlamına gelir. Döner sermaye işletmeleri, devletin temel hizmetlerinin, yani kamu görevlerinin yürütülmesi sırasında bir ihtiyaç olarak doğan ve bu hizmetlerin yanında ticari veya sınai hizmetleri de yürütebilmek için kurulmuşlardır. Döner sermayeli işletmeler, vergi uygulamaları bakımından, iktisadi kamu müessesesi durumundadır. Bu müesseselerin vergilendirilmeleri hususunda zaman zaman çeşitli tartışmalar olabilmektedir. Bu işletmeler, kural olarak, Kurumlar Vergisi Kanunu ve Katma Değer Vergisi Kanunu dahilinde vergilendirilmeleri söz konusu olmakla beraber; büyük bir çoğunluğu ilgili kanunların istisnaları belirleyen hükümleri kapsamında yer almış ve vergiden muaf sayılmışlardır. Bu konuda da iktisadi, hukuki ve mali alanda farklı görüşler öne sürülebilmektedir.
Anahtar Kelime: Konular:
Public University Revolving Fund Enterprises and Taxation Fundamentals
Öz: In the fulfillment of the public services of general and annexed corporations, the capital allocated for carrying out commercial, industrial, agricultural, cultural and professional activities depending on these services is called "Revolving Fund / Circulating capital" and the idles established in this way are called "Revolving Fund Enterprises". The term "public revolving fund" fixed and revolving capital is included, and it means an enterprise that operates and continues its activities. The revolving fund enterprises were established as a necessity during the execution of the basic services of the state, ie. the public duties, and to carry out commercial or industrial services besides these services. Companies with revolving funds are economic public institutions in terms of tax applications. From time to time there are various debates about the taxation of these institutions. These enterprises are, as a rule, subject to the provisions of the Corporate Tax Law and the Value Added Tax Law, with a great majority of them being covered by the provisions of the relevant laws, which are exempted and tax exempted. In this respect, different opinions can be put forward in economic, legal and financial aspects.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
- Kitaplar, Basılı Makaleler ve İnternet Makaleleri
- AKSOY, Ş.: Kamu Maliyesi, İstanbul 1998.
- AKSOY, Ş.: Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi, İstanbul 1999.
- ALAGÖZ, A.: Kamu Döner Sermaye İşletmeleri, DSİ Matbaası, 1992.
- ARPACI, A. Ö.: Kurumlar Vergisi Mükellefi Olarak İktisadi Kamu Kuruluşları ile Dernek veya Vakıflara Ait İktisadi İşletmeler, Mali Çözüm, 2010.
- ARSLAN, A.: Döner Sermayeli İşletmelerde Bütçe ve Muhasebe, TÜRMOB Yayınları- 439, Sirküler Rapor Serisi, Seri No: 2012-9.
- BAYKARA, B.: Devlet, Kamu İdare ve Kurumları ve Mali Sistemleri, Maliye Bakanlığı APK Yayını Maliye Dergisi, 1994, http://www.bekirbaykara.av.tr/dosya/pdf/Devlet_Kamu_idare_ve_Kurumlari_ve_Mali_Sistemleri_1102. pdf (Erişim tarihi: 23.12.2016).
- BİLİCİ, N.: Türk Vergi Sistemi, 37. Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara 2016.
- CAN A. / İBİCİOĞLU, H.: Yönetim ve Yöneticilik Yönünden Üniversite Hastanelerinin Değerlendirilmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2008.
- COŞKUN, G.: Devlet Bütçesi, 5. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara 1997.
- ÇELEBİ, İ.: Meslek Yüksekokulları Döner Sermaye İşletmelerinde Bütçeleme, Denetim ve Maliyet-Fayda Analizinin Uygulanabilirliği, Cumhuriyet Üniversitesi Sivas Meslek Yüksekokulunda Bir Uygulama, (Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi), 2000.
- DEMİRCİ, M.: Kamu İç Mali Kontrolü Kavramı ve AB Uygulamaları, Mali Kılavuz Dergisi, 2007.
- DENİZ, M.: Döner Sermaye Muhasebesi, Ankara 2002.
- DENİZ, M.: Vergisel Boyutlarıyla Döner Sermaye Muhasebesi, Ankara 2002.
- EKİCİ, H.: Döner Sermaye İşletmelerinin Mal ve Hizmet Teslimlerinde İstisnalar, http://blog.kureymm.com.tr/ makaleler/doner-sermaye-isletmelerinin-mal-ve-hizmetteslimlerinde-istisnalar/3 (Erişim tarihi: 24.12.2016).
- Ekodialog.com. Özgün Ekonomi ve Makale Arşivi, http:// www.ekodialog.com/isletme_ekonomisi/isletme_ekonomisi_siniflandirilmasi.html (Erişim tarihi: 12.12.2016).
- ERTUĞRUL, R.: Türkiye'de Döner Sermaye İşletmeleri, http://openaccess.inonu.edu.tr:8080/xmlui/handle/11616/1910 (Erişim tarihi: 16.12.2016).
- FRANKLIN, A. L. / DOUGLAS, J. W.: Revolving Funds as Budgeting Tools: An Examination of Oklahoma State Agencies, State & Local Government Review, (Spring, 2003).
- Gelir İdaresi Başkanlığı, İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı, Mü- kellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü (Özelge): Döner Sermaye İşletmesinin mal ve hizmet tesliminde KDV oranı. Tarih: 11.04.2011, Sayı: B.07.1.GİB.4.35.17.01-35-02-84.
- Gelir İdaresi Başkanlığı, İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı, Mü- kellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü (Özelge): Üniversite bünyesinde faaliyet gösteren sağlık uygulama ve araştırma merkezinin kurumlar ve KDV'den muaf olup olmadığı. Tarih: 30.01.2012, Sayı: B.07.1.G İB.4.35.16.01-176300-96.
- GÖNEN, D. / IŞIK, H.: Döner Sermayeli Kuruluşlarda İhale, Muhasebe, Denetim, Sevinç Matbaası, Ankara 1985.
- GÜMÜŞ, M.: Üniversite Hastaneleri ve Döner Sermaye Sistemlerinin İşleyişi, Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maliye Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 2006.
- IŞIK, H.: Türkiye'de Döner Sermaye Uygulamaları, Bütçe Dünyası, 2002.
- İstanbul University: Revolving Funds Management, http:// english.istanbul.edu.tr/?page_id=36787 (Erişim tarihi: 19.12.2016).
- KARAARSLAN, E.: Denetim Sistemimiz, Mali Kılavuz Dergisi, 2007.
- KARADENİZ, S.: Döner Sermayeli İşletmeler ve Vergilendirilmeleri, Vergi Dünyası, 1996, http://www.vergidunyasi. com.tr/dergiler.php?id=1779 (Erişim tarihi: 12.12.2016).
- KESİK, A.: Avrupa Birliği Sürecinde Türk Kamu Mali Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması, Sosyoekonomi, 2005, http://dergipark.ulakbim.gov.tr/sosyoekonomi/article/ view/5000080480 (Erişim tarihi: 24.12.2016).
- KIZILKAYA, E.: Dış Denetim, Anayasa Değişikliği ve Sayıştay, Mali Kılavuz Dergisi, 2007.
- KIZILOT, Ş. / TAŞ, M.: Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi, Yaklaşım Yayıncılık, Ankara 2009.
- KÖROĞLU, B: Döner Sermaye İşletmelerinde Tek Düzen Muhasebe Sisteminin Uygulanması, İstanbul Kültür Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 2011.
- KRAAN, D. J. / BERGVALL, D. / HAWKESWORTH, I.: Budgeting in Turkey, OECD Journal on Budgeting, 2007.
- KRAAN, D. J.: Off-budget and Tax Expenditures, OECD Journal on Budgeting, 2004.
- KURNAZ, H.: Türk Kamu Sektöründe Yeni Bir Kavram, "İç Denetim", Vergi Sorunları Dergisi, 2006.
- Maliye Bakanlığı, Gelirler Genel Müdürlüğü (Özelge): Üniversite hastanelerinin kuruluş amaçlarına uygun teslim ve hizmetlerinin KDV'den istisna olup olmadığı. Tarih: 13.08.1998, Sayı: B.07.0.GEL.0.55/5517-1651/10367.
- Oklahoma Policy Institute: Revolving Funds, What's That?, http:// okpolicy.org/revolving-funds/ (Erişim tarihi: 19.12.2016)
- ÖNCEL, M. / KUMRULU, A. / ÇAĞAN, N.: Vergi Hukuku, 14. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2006.
- ÖZDOĞAN, O.: Katma Değer Vergisi Kanundaki İstisnalar, Türk Hukuk Sitesi, http://www.turkhukuksitesi.com/makale_619.htm (Erişim tarihi: 24.12.2016).
- PEHLİVAN, Y.: Kooperatiflerde KDV İstisnası, Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi, 2005.
- PEHLİVAN, O.: Vergi Hukuku-Genel İlkeler ve Türk Vergi Sistemi, Trabzon 2013.
- Selçuk Üniversitesi, Döner Sermaye İşletme Müdürlüğü: Döner Sermaye Nedir?, www.selcuk.edu.tr/dosyalar/files/305/ SUNUM.pptx (Erişim tarihi: 19.12.2016).
- Süleyman Demirel Üniversitesi, Döner Sermaye İşletmesi/Kurumsal Tanıtım: Döner Sermayeli İşletmeler, http://dsermaye.sdu.edu.tr/tr/kurumsal-tanitim/doner-sermayeliisletmeler-4646s.html (Erişim tarihi: 15.12.2016).
- The Free Dictionary by Farlex: http://www.thefreedictionary.com/revolving+fund (Erişim tarihi: 19.12.2016).
- Türk Dil Kurumu: Güncel Türkçe Sözlük, http://www.tdk.gov. tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2E F05A79F75456518CA (Erişim tarihi: 15.12.2016)
- TÜRKHAN, S.: Kamu Kesiminde Döner Sermaye İşletmelerinin Yeri ve Önemi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maliye Anabilim Dalı, Mali Hukuk Programı, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, 2009.
- YAKUT, A. M.: Katma Değer Vergisinde Tam ve Kısmi İstisna Kavramları, https://www.linkedin.com/pulse/katmadeğer-vergisinde-tam-ve-kismi-istisna-kavramlari-amenaf-yakut (Erişim tarihi: 24.12.2016).
- YENİGÜN, T.: Kamu Mali Yönetimi Kapsamında Üniversite Döner Sermaye İşletmelerinin Yeniden Yapılandırılması ve Bir Model Önerisi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 2011.
| APA | KEÇELİGİL H (2017). Kamu Üniversitesi Döner Sermayeli İşletmelerinin Vergilendirilmesindeki Esaslar. , 67 - 81. |
| Chicago | KEÇELİGİL H. Tahsin Kamu Üniversitesi Döner Sermayeli İşletmelerinin Vergilendirilmesindeki Esaslar. (2017): 67 - 81. |
| MLA | KEÇELİGİL H. Tahsin Kamu Üniversitesi Döner Sermayeli İşletmelerinin Vergilendirilmesindeki Esaslar. , 2017, ss.67 - 81. |
| AMA | KEÇELİGİL H Kamu Üniversitesi Döner Sermayeli İşletmelerinin Vergilendirilmesindeki Esaslar. . 2017; 67 - 81. |
| Vancouver | KEÇELİGİL H Kamu Üniversitesi Döner Sermayeli İşletmelerinin Vergilendirilmesindeki Esaslar. . 2017; 67 - 81. |
| IEEE | KEÇELİGİL H "Kamu Üniversitesi Döner Sermayeli İşletmelerinin Vergilendirilmesindeki Esaslar." , ss.67 - 81, 2017. |
| ISNAD | KEÇELİGİL, H. Tahsin. "Kamu Üniversitesi Döner Sermayeli İşletmelerinin Vergilendirilmesindeki Esaslar". (2017), 67-81. |
| APA | KEÇELİGİL H (2017). Kamu Üniversitesi Döner Sermayeli İşletmelerinin Vergilendirilmesindeki Esaslar. Terazi Hukuk Dergisi, 12(133), 67 - 81. |
| Chicago | KEÇELİGİL H. Tahsin Kamu Üniversitesi Döner Sermayeli İşletmelerinin Vergilendirilmesindeki Esaslar. Terazi Hukuk Dergisi 12, no.133 (2017): 67 - 81. |
| MLA | KEÇELİGİL H. Tahsin Kamu Üniversitesi Döner Sermayeli İşletmelerinin Vergilendirilmesindeki Esaslar. Terazi Hukuk Dergisi, vol.12, no.133, 2017, ss.67 - 81. |
| AMA | KEÇELİGİL H Kamu Üniversitesi Döner Sermayeli İşletmelerinin Vergilendirilmesindeki Esaslar. Terazi Hukuk Dergisi. 2017; 12(133): 67 - 81. |
| Vancouver | KEÇELİGİL H Kamu Üniversitesi Döner Sermayeli İşletmelerinin Vergilendirilmesindeki Esaslar. Terazi Hukuk Dergisi. 2017; 12(133): 67 - 81. |
| IEEE | KEÇELİGİL H "Kamu Üniversitesi Döner Sermayeli İşletmelerinin Vergilendirilmesindeki Esaslar." Terazi Hukuk Dergisi, 12, ss.67 - 81, 2017. |
| ISNAD | KEÇELİGİL, H. Tahsin. "Kamu Üniversitesi Döner Sermayeli İşletmelerinin Vergilendirilmesindeki Esaslar". Terazi Hukuk Dergisi 12/133 (2017), 67-81. |
