Yıl: 2014 Cilt: 14 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 137 - 174 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

HEGEL'İN DİN YORUMUNUNSOSYOLOJİK ANALİZİ:DİNİN TİN ile İMTİHANI

Öz:
Bu çalışmada, on yedinci ve on sekizinci yüzyıl kıta Avrupasındaki sosyal ve siyasal değişme ile yükselen felsefî fikirler arasındaki ilişki ve bu ilişkinin din anlayışına yansımaları ortaya çıkarılarak Hegel'in din hakkındaki düşüncesi sosyolojik bir zemin üzerinden anlaşılmaya çalışılmaktadır. Radikal Aydınlanma'nın biçimlendirdiği rasyonalizmin ve modern bilimlerin yükselişinin geleneksel değerlere (ve dine) hızla itibar kaybettirdiği bir süreçte Hegel'in idealist felsefesi dini tahkim eden bir görünüme sahiptir. Ancak onun idealist diyalektik yönteminin dini tarihsel bir olgu olarak alması ve dinleri tarihsel basamaklar içinde anlamlandırması, dinin mahiyet ve hakikat boyutlarını zayıflatan sonuçlar doğurmaktadır. Hegel dini, Tin'in/aklın/Geist'in tezahür biçimlerinden biri olarak kültürel bir olguya indirger. Bu antropolojik bakış içinde din, toplumların ve ulusların kültürü içinde kendine yeni bir meşruiyet alanı bulmaktadır. Siyasal ve toplumsal bütünleşmenin bir aracı olarak ele alınan din, toplumsal ve siyasal değişmeye uyum sağlayan dinamik bir yapıya sahip olur. Bu yorum Hıristiyanlık, İslamiyet gibi dinlerin kendisini değil, bu dinlerin halkların tini veya kültürü içinde yorumlanmış biçimini (Volkreligion) meşrulaştırarak, dinin yükselmekte olan milliyetçi ideolojinin ihtiyaç duyduğu manevî ilkelere ve sembollere kaynaklık etmesini ve bunları pekiştirmesini sağlar. Hegel'in yazılarında dinsel terimler çoğu yerde çift anlamlı olarak kullanılmıştır. Bu nedenle bazı araştırmacıların din savunması gördüğü yerde başka araştırmacılar din eleştirisi görebilmektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi Kültürel Çalışmalar Felsefe

The Sociological Analysis of Hegel's Interpretation of Religion: The Test of Religion by Geist

Öz:
In this study, Hegel's idea was aimed to be examined on a sociological base byrevealing the relationship between social and political changes in the seventeenthand the eighteenth centuries in Europe and emerging philosophic ideas,and the reflection of this relationship at religious perception. In a process in which radical enlightenment shaped rationalism and the rise of modern sciencecaused a prestige loss regarding traditional values (and religion), Hegel's idealistphilosophy seems to fortify religion. Yet, his idealist dialectic method that presentedreligion as an historical fact and explained religions in historical gradesprompted weak results in terms of the content and reality of religion. Hegel reducesreligion to a cultural fact as one of the emerging forms of religion/reason/Geist.In this anthropological view, religion is finds itself a legal areain the culture of communities and nations. Religion, discussed as a means ofpolitical and social integration, has a dynamic structure that harmonizes socialand political changes. This interpretation causes the establishment and creationof the sources of spiritual principles and symbols that are needed for a raisingnationalist ideology in order to legitimate the interpreted form (Volkreligion) inthe culture and geist of the religions, but not the specific religions such as Christianityand Islam. In Hegel's works, religious terms were used mostly with theirsynonyms. Thus, while some researchers find there an argument for religion,some others against religion.
Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi Kültürel Çalışmalar Felsefe
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aksu, Şener, Hegel ve Tarih Felsefesi, Anı Yayıncılık, Ankara, 2006.
  • Bottomore, Tom ve Rubel, Maximilien, "Marx'ın Sosyolojisi ve Sosyal Felsefesi", (İç.) Marx'ın Sosyolojisi, Çev.: Zuhal Bilgin, Chiviyazıları Yayınevi, İstanbul 2006, ss. 19-55.
  • Callinicos, Alex, Toplum Kuramı, Çev.: Yasemin Tezgiden, İletişim Yayınları, İstanbul 2007.
  • Casanova, Jose, Modern Dünyada Kamusal Dinler, Çev.: Mehmet Murat Şahin, Sakarya Üniversitesi Kültür Yayınları, Sakarya 2014.
  • Cipriani, Roberto, Din Sosyolojisi: Tarihi ve Teoriler, Çev.: Ali Coşkun, Rağbet Yayınları, İstanbul 2011.
  • Coser, Lewis, A., Sosyolojik Düşüncenin Ustaları, Çev.: Himmet Hülür, Serhat. Toker ve İbrahim Mazman, De Ki Basım Yayım, Ankara 2010.Eagleton, Terry, Tanrının Ölümü ve Kültür, Çev.: Selin Dingiloğlu, Yordam Yayınları,
  • İstanbul 2014.
  • Feuerbach, Ludwig, Hıristiyanlığın Özü, Çev.: Oğuz Özügül, Say Yayınları, İstanbul 2008.
  • ________, Tanrıların Doğuşu, Çev.: Oğuz Özügül, Say Yayınları, İstanbul 2012.
  • Garaudy, Roger, Marks İçin Anahtar, Çev.: Ahmet Taner Kışlalı, Bilgi Yayınları, Ankara 1975. Gökberk, Macit, Felsefe Tarihi, Bilgi Yayınevi, Ankara, 1974.
  • Habermas, Jürgen, Doğacılık ve Din Arasında, Çev.: Ali Nalbant Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2009.
  • Hegel, G. W. Friedrich, Bütün Yapıtları (Seçmeler-I), Çev.: Hüseyin Demirhan, Onur Yayınları, Ankara 1976.
  • ________, "Tarihte Akıl'dan Seçme Parçalar" Çev.: Önay Sözer, (İç.) Batı'da Siyasi Düşünceler Tarihi-III, Haz.: Mete Tunçay, Teori Yayınları, Ankara 1986, ss. 4-20.
  • ________, Tinin Görüngübilimi, Çev.: Aziz Yardımlı, İdea Yayınları, İstanbul 2011.
  • Kojeve, Alanxandre, Hegel Felsefesine Giriş, Çev.: Selahattin Hilav, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2001.
  • Kumar, Krishan, Ütopyacılık, Çev.: Ali Somel, İmge Kitabevi, Ankara 2005.
  • Kuznetsov, Vitaly, "Hegel ve Voltaire'de Tarih Felsefesi" (İç.) Hegel ve Aydınlanma Yüzyı- lı, Çev.: Hüseyin Portakal, Cem Yayınları, İstanbul 2002, ss. 27-50.
  • Lefebvre, Henri, Marks'ın Sosyolojisi, Çev.: Selahattin Hilav, Sorun Yayınları, İstanbul 1996.
  • Löwith, Karl, "Hegel Felsefesi", (İç.) Tarih Felsefesi, Haz.: Doğan Özlem, Dokuz Eylül Yayınları, İzmir 1998, ss. 263-305.
  • Marcuse, Herbert, Us ve Devrim: Hegel ve Toplumsal Kuramın Doğuşu, Çev.: Aziz Yardımlı, İdea Yayınları, İstanbul 2000.
  • Marx, Karl, 1844 Felsefe Yazıları, Çev.: Murat Belge, V Yayınları. Ankara 1986.
  • ________, Hegel'in Hukuk Felsefesinin Eleştirisi, Çev.: Kenan Somer, Sol Yayınları, Ankara 2009.
  • Morris, Brian, Din Üzerine Antropolojik İncelemeler, Çev.: Tayfun Atay, İmge Kitabevi, Ankara 2004.
  • Nisbet, Robert, Sosyolojik Düşünce Geleneği, Çev.: Yusuf Kaplan, Paradigma Yayınları, İstanbul 2013.
  • Özlem, Doğan, Tarih Felsefesi, Dokuz Eylül Yayınları, İzmir 1998.
  • Popper, Karl R., Açık Toplum ve Düşmanları-II, Çev.: Harun Rızatepe, Liberte Yayınları. Ankara 2010.
  • Sabine, George, Yakınçağ Siyasal Düşünce Tarihi, Çev.: Özer Ozankaya, Cem Yayınları, İstanbul 2000.
  • Weber, Alfred, Felsefe Tarihi, Çev.: H. Vehbi Eralp, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul 1949.
  • West, David, Kıta Avrupası Felsefesine Giriş, Çev.: Ahmet Cevizci, , Paradigma Yayınları, İstanbul 2012. ?
APA ÖZYURT C (2014). HEGEL'İN DİN YORUMUNUNSOSYOLOJİK ANALİZİ:DİNİN TİN ile İMTİHANI. , 137 - 174.
Chicago ÖZYURT Cevat HEGEL'İN DİN YORUMUNUNSOSYOLOJİK ANALİZİ:DİNİN TİN ile İMTİHANI. (2014): 137 - 174.
MLA ÖZYURT Cevat HEGEL'İN DİN YORUMUNUNSOSYOLOJİK ANALİZİ:DİNİN TİN ile İMTİHANI. , 2014, ss.137 - 174.
AMA ÖZYURT C HEGEL'İN DİN YORUMUNUNSOSYOLOJİK ANALİZİ:DİNİN TİN ile İMTİHANI. . 2014; 137 - 174.
Vancouver ÖZYURT C HEGEL'İN DİN YORUMUNUNSOSYOLOJİK ANALİZİ:DİNİN TİN ile İMTİHANI. . 2014; 137 - 174.
IEEE ÖZYURT C "HEGEL'İN DİN YORUMUNUNSOSYOLOJİK ANALİZİ:DİNİN TİN ile İMTİHANI." , ss.137 - 174, 2014.
ISNAD ÖZYURT, Cevat. "HEGEL'İN DİN YORUMUNUNSOSYOLOJİK ANALİZİ:DİNİN TİN ile İMTİHANI". (2014), 137-174.
APA ÖZYURT C (2014). HEGEL'İN DİN YORUMUNUNSOSYOLOJİK ANALİZİ:DİNİN TİN ile İMTİHANI. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 14(2), 137 - 174.
Chicago ÖZYURT Cevat HEGEL'İN DİN YORUMUNUNSOSYOLOJİK ANALİZİ:DİNİN TİN ile İMTİHANI. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 14, no.2 (2014): 137 - 174.
MLA ÖZYURT Cevat HEGEL'İN DİN YORUMUNUNSOSYOLOJİK ANALİZİ:DİNİN TİN ile İMTİHANI. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, vol.14, no.2, 2014, ss.137 - 174.
AMA ÖZYURT C HEGEL'İN DİN YORUMUNUNSOSYOLOJİK ANALİZİ:DİNİN TİN ile İMTİHANI. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi. 2014; 14(2): 137 - 174.
Vancouver ÖZYURT C HEGEL'İN DİN YORUMUNUNSOSYOLOJİK ANALİZİ:DİNİN TİN ile İMTİHANI. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi. 2014; 14(2): 137 - 174.
IEEE ÖZYURT C "HEGEL'İN DİN YORUMUNUNSOSYOLOJİK ANALİZİ:DİNİN TİN ile İMTİHANI." Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 14, ss.137 - 174, 2014.
ISNAD ÖZYURT, Cevat. "HEGEL'İN DİN YORUMUNUNSOSYOLOJİK ANALİZİ:DİNİN TİN ile İMTİHANI". Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 14/2 (2014), 137-174.