Tüketicilerin Gıda Etiketlerine Yönelik Tutum ve Davranışları

FATMA ESRA GÜNEŞ (Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, İstanbul)
Akademik Gıda
8 2
Yıl: 2014 Cilt: 12 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 30 - 37 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Tüketicilerin Gıda Etiketlerine Yönelik Tutum ve Davranışları

Öz:
Bu çalışmada, tüketicilerin etiketleri değerlendirmesi ve etiket bilgilerindeki yetersizliklerin saptanması amaçlanmıştır. Çalışma alanı olarak İstanbul ili alınmış ve tesadüfi örneklem yöntemi ile 99 erkek ve 214 kadın olmak üzere 313 kişi seçilmiştir. Yüzyüze yapılan anket yoluyla veriler toplanmıştır. Verilerin analizinde ortalama ve standart sapma, kikare, yüzdelik (%) hesaplanmıştır. Tüketiciler arasında etiket okuma alışkanlığı %56 oranında olup eğitim düzeyinin artışıyla etiket okuma alışkanlığı arasında pozitif bir ilişki saptanmıştır (p<0.05). Etiket okumama nedeni olarak "alınan ürünle ilgili yeterli bilgiye zaten sahip olma" ve "yazıların küçük olması" gösterilmiştir. Etiketteki bilgilerin yeterince denetlenmediği düşüncesi ile etikete güven duyulmadığı belirlenmiştir. Etiketi okumada en çok dikkat edilen hususlar son kullanma (%84.0) ve üretim tarihleridir (%58.2). Ayrıca 40 ürüne ait etiketler tarafımızdan incelenmiş ve özellikle sağlık bilgisi, besin değeri veya günlük ihtiyacı karşılama oranı bilgilerinin bulunmadığı, bu bilgilerin etikette yer almasının ise bireylerin çoğunluğu tarafından besinin tercih edilmesinde etkili olduğu belirtilmiştir. Tüketiciler, etiketteki yazıların okunaklı, içindeki teknik ya da sağlık içeriğine yönelik bilgilerin basit ve anlaşılır biçimde olmasını ve ürünün tercihini kolaylaştırması açısından etiketin daha etkin hale getirilmesini istemektedir. Sonuç olarak, etiketlemeye yönelik araştırmaların yapılması, üretici ve tüketiciyi eğitici programların uygulamaya geçirilmesi ve gerekli politikaların geliştirilmesinin önemli olacağı düşünülmektedir
Anahtar Kelime:

Konular: Gıda Bilimi ve Teknolojisi

Behaviours and Attitudes of Turkish Consumers towards Food Labels

Öz:
We aimed to survey how consumer evaluates food labels and to determine information failure on food labels. 313 Persons including 99 men and 214 women were randomly selected in Istanbul. Face-to-face questionnaires were applied. Mean value, standard deviation, Chi square and percentages were calculated. Consumers’ label reading habit was 56.0 %. Education level was positively correlated with label reading habit (p <0.05). Reasons of “not reading labels” indicated that the consumers either think that they already know the information about the product or the information on labels are unreadable. It is also determined that they do not rely on labels due to the insufficient inspection. Most attention was paid to expiration (84.0 %) and production dates (58.2 %) during label reading. Lack of information was found on health claims, nutritional information, nutritional value or ratio of daily requirements on labels belonging to 40 products. Furthermore, participants considered the information as effective on making a decision in the preference for a food. Consumers expect simple terminology on technical information to improve the effectiveness of labels on their preference. Finally, further research on label use, implementing instructional programmes for manufacturers and consumers, and development of new policies should be conducted
Anahtar Kelime:

Konular: Gıda Bilimi ve Teknolojisi
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • [1] Pride, W., Ferrell, O.C., 2013. Foundations of Marketing. Cengage Learning. Higher Education, 220.
  • [2] Kang, H.T., 2013. Reading nutrition labels is associated with a lower risk of metabolic syndrome in Korean adults: The 2007–2008 Korean NHANES. Nutrition, Metabolism and Cardiovascular Diseases 23: 876-882.
  • [3] Graham, D.J., Laska, M.N., 2012. Nutrition label use partially mediates the relationship between attitude toward healthy eating and overall dietary quality among college students. J. Acad. Nutr. and Diet. 112: 414-418,
  • [4] Satia, J.A., Galanko, J.A., Neuhouser, M.L., 2005. Food nutrition label use is associated with demographic, behavioral, and psychosocial factors and dietary intake among African Americans in North Carolina. J. Am. Diet. Assoc.105: 392-402,
  • [5] Solomon, M.R., Marshall, G.W., Stuart, E.W., 2012. Marketing: Real People, Real Choices. Pearson Education Limited.
  • [6] Demirci, A., Demirci, A., 2013. Kozmetik ürün etiketlerindeki sembollerin bilinirliği. E-Journal of New World Sciences Academy 136-45.
  • [7] T.G.K., 2011. Türk gıda kodeksi etiketleme yönetmeliği. Resmi Gazete, 28157.
  • [8] T.V.H.B., 2012. Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. Resmi Gazete, 28201.
  • [9] Tek, B.Ö., 2000. 21. Yüzyılın Başında Tüketicinin Korunması’nın Değişen Gündemi çerçevesinde Türkiye’nin Yeri. 21.Yüzyıla Girerken Tüketici Olarak Haklarımızı Biliyor Muyuz? Standart 16-25.
  • [10] Gün, İ., Orhan, H., 2011. Süt ve Ürünleri Tüketicilerinin Etiket Bilgi Düzeylerinin İncelenmesi. Iğdır Univ. J. Inst. Sci. & Tech. 1: 45-51.
  • [11] T.K.B., 2002. Türk Gıda Kodeksi Gıda Maddelerinin Genel Etiketleme ve Beslenme Yönünden Etiketleme Kuralları Tebliği. Resmi Gazete, 2002/58.
  • [12] Besler, H.T., Buyuktuncer, Z., Uyar, M.F., 2012. Consumer understanding and use of food and nutrition labeling in Turkey. J. Nutr. Edu. and Behav. 44: 584-91.
  • [13] World Health Organization., 2000. Obesity: preventing and managing the global epidemic. World Health Organization.
  • [14] Aygen, F.G., 2012. Turkish consumers’ understanding and use of nutrition labels on packaged food products. Int. J. Bus.and Soc. Sci. 3: 171-183.
  • [15] Özgül, E., Aksulu, İ., 2006. Ambalajlı gıda ürünlerinde tüketicilerin etiket duyarlılığındaki değişimler. Ege Akademik Bakış 6: 1-10,
  • [16] Guthrie, J.F., 1995. Who uses nutrition labeling, and what effects does label use have on diet quality? J. Nutr. Education 27: 163-172.
  • [17] Vijaykumar, S., 2013. Determinants of food label use among supermarket shoppers: a Singaporean perspective. J Nutr. Edu.and Behav. 45: 204-212.
  • [18] Ollberding, N.J., Wolf, R.L., Contento, I., 2011. Food label use and its relation to dietary intake among US adults. J Am. Diet. Assoc. 111: 47-51.
  • [19] Campos, S., Doxey, J., Hammond, D., 2011. Nutrition labels on pre-packaged foods: a systematic review. Public Health Nutrition 14: 1496- 1506.
  • [20] Aksulu, İ., 2001. Tüketicide Sağlığını Koruma Bilinci ve Satın Alma Noktasında Tüketici Tutumlar. D.E.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi 16: 115-127.
  • [21] Stran, K.A., Knol, L.L., 2013. Determinants of food label use differ by sex. J. Academy of Nutr. and Diet. 113: 673-79.
  • [22] Govindasamy, R., Italia, J., 2000. The influence of consumer demographic characteristics on nutritional label usage. J. Food Prod. Marketing 5: 55-68
  • [23] Cowburn, G., Stockley, L., 2005. Consumer understanding and use of nutrition labelling: a systematic review. Public Health Nutr. 8: 21-28.
  • [24] Sinclair, S., Hammond, D., Goodman, S., 2013. Sociodemographic Differences in the Comprehension of Nutritional Labels on Food Products. J. Nutr. Edu. and Behav. 45: 767-772.
  • [25] Tan, S.J., Tan, K.L., 2007. Antecedents and consequences of skepticism toward health claims: An empirical investigation of Singaporean consumers. J.Market. Commun. 13: 59-82.
  • [26] Chan, C., Patch, C., Williams, P., 2005. Australian consumers are sceptical about but influenced by claims about fat on food labels. Eur.J Clin. Nutr. 59: 148-51.
  • [27] Worsley, A., 2003. Consumers' personal values andsources of nutrition information. Ecol. Food and Nutr. 42: 129-151.
  • [28] Carrillo, E., Varela, P., Fiszman, S., 2012. Influence of nutritional knowledge on the use and interpretation of Spanish nutritional food labels. J. Food Sci. 77: 1-8.
  • [29] Feunekes, G.I., 2008. Front-of-pack nutrition labelling: testing effectiveness of different nutrition labelling formats front-of-pack in four European countries. Appetite 50: 57-9.
  • [30] Kleef, E.V., Dagevos, H., 2015. The growing role of front-of-pack nutrition profile labelling: A consumer perspective on key issues and controversies. Crit.Rev. Food Sci.Nutr. 55(3): 291-303.
  • [31] Yilmaz, E., Oraman, Y., İnan, İ., 2009. Gıda ürünlerine ilişkin tüketici davranışı dinamiklerinin belirlenmesi:" Trakya Örneği". Tekirdag Ziraat Fak. Derg. 6(1): 1-10.
  • [32] Gündüz, O., 2013. Süt ve süt ürünleri tüketiminde tüketici tercihlerini etkileyen faktörler: Samsun ili örneği. Electronic Journal of Food Technol. 8: 36- 43.
  • [33] Visschers, V.H.M., 2013. A consumer segmentation of nutrition information use and its relation to food consumption behaviour. Food Policy 42: 71-80.
  • [34] Lewis, J.E., 2009. Food label use and awareness of nutritional information and recommendations among persons with chronic disease. Am. J.Clin. Nutr. 90: 1351-57.
  • [35] Dikmen, D., Pekcan, G., 2012. Besin Etiketlemede Yeni Yaklaşımlar: Besin Öğesi Örüntüsü Profilleri. Beslenme ve Diyet Dergisi 40: 273-280.
APA Gunes F (2014). Tüketicilerin Gıda Etiketlerine Yönelik Tutum ve Davranışları. , 30 - 37.
Chicago Gunes FEsra Tüketicilerin Gıda Etiketlerine Yönelik Tutum ve Davranışları. (2014): 30 - 37.
MLA Gunes FEsra Tüketicilerin Gıda Etiketlerine Yönelik Tutum ve Davranışları. , 2014, ss.30 - 37.
AMA Gunes F Tüketicilerin Gıda Etiketlerine Yönelik Tutum ve Davranışları. . 2014; 30 - 37.
Vancouver Gunes F Tüketicilerin Gıda Etiketlerine Yönelik Tutum ve Davranışları. . 2014; 30 - 37.
IEEE Gunes F "Tüketicilerin Gıda Etiketlerine Yönelik Tutum ve Davranışları." , ss.30 - 37, 2014.
ISNAD Gunes, FEsra. "Tüketicilerin Gıda Etiketlerine Yönelik Tutum ve Davranışları". (2014), 30-37.
APA Gunes F (2014). Tüketicilerin Gıda Etiketlerine Yönelik Tutum ve Davranışları. Akademik Gıda, 12(3), 30 - 37.
Chicago Gunes FEsra Tüketicilerin Gıda Etiketlerine Yönelik Tutum ve Davranışları. Akademik Gıda 12, no.3 (2014): 30 - 37.
MLA Gunes FEsra Tüketicilerin Gıda Etiketlerine Yönelik Tutum ve Davranışları. Akademik Gıda, vol.12, no.3, 2014, ss.30 - 37.
AMA Gunes F Tüketicilerin Gıda Etiketlerine Yönelik Tutum ve Davranışları. Akademik Gıda. 2014; 12(3): 30 - 37.
Vancouver Gunes F Tüketicilerin Gıda Etiketlerine Yönelik Tutum ve Davranışları. Akademik Gıda. 2014; 12(3): 30 - 37.
IEEE Gunes F "Tüketicilerin Gıda Etiketlerine Yönelik Tutum ve Davranışları." Akademik Gıda, 12, ss.30 - 37, 2014.
ISNAD Gunes, FEsra. "Tüketicilerin Gıda Etiketlerine Yönelik Tutum ve Davranışları". Akademik Gıda 12/3 (2014), 30-37.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 2:20

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları