Türkiye'nin Doğu İllerindeki Hava Kalitesinin PM10 Yönüyle İncelenmesi
Yıl: 2015 Cilt: 5 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 25 - 32 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Türkiye'nin Doğu İllerindeki Hava Kalitesinin PM10 Yönüyle İncelenmesi
Öz: Bu çalışmada Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Ulusal Hava Kalitesi İzleme Sisteminden alınan Doğu illerine ait 2014 yılı günlük PM10 verileri istatistiksel olarak incelenmiştir. 23 istasyondan alınan PM10 konsantrasyonlarının yıllık aritmetik ortalaması 56 µg m-3 olup bu değer 2014 sınır değerin (60 µg m-3) altında ve 2019'da geçilecek AB limit değerinin (40 µg m-3) üzerinde kalmıştır. Bu illerin çoğunda PM10 kış aylarında ısınma ihtiyacı fazlalığından dolayı yaz aylarına (ısınma olmayan dönem) göre daha yüksek bulunurken, yaz aylarında Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde, Doğu Anadolu Bölgesi'ne göre daha yüksek PM10 konsantrasyonu gözlenmiştir. Bu durum bölgede yaz aylarında sıkça görülen güneyden gelen toz taşınımına bağlanmıştır. Bölge illerinde ölçülen PM10değerlerinin Türkiye ve AB limit aşma gün sayıları bahar aylarında en düşük, kış aylarında en yüksek seviyede bulunmuştur. Özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde aşım gün sayıları kış mevsiminin yanında yazın da fazla çıktığı görülmüştür. Ayrıca bütün illerin ardışık aşma gün sayıları ve bu günlerin ortalama konsantrasyonları da incelenmiştir.
Anahtar Kelime: Konular:
Investigation of Air Quality with PM10 in the Eastern Provinces of Turkey
Öz: In this study, taken from the The National Air Quality Monitoring System of the Republic of Turkey's Ministry of Environment and Urbanization, daily PM in 2014 from Eastern provinces were analyzed statistically. Annual arithmetic average of PM concentrations from 23 stations was 56 µg m-3 which was under the limit value in 2014 (60 µg m-3) and remained on limit value in 2019 and the EU limit value (40 µg m-3). PM10 concentrations of most of the provinces during winter, due to heating requirements, were the higher than during summer (non-heating period). PM10 concentrations of the Southeastern Anatolia Region in summer have been observed higher than Eastern Anatolia. This is often seen in the summer months in the area was connected to the dust transport from the south. The number of days exceeding the limit Turkey and the EU of the measured values of PM10 in the provinces were low in spring months, it was found the highest level in the winter. Especially the number of days exceeding of Southeastern Anatolia were seen the higher in the summer as well as in the winter. Also in all provinces the number of consecutive days exceeding and the average concentrations of these days were examined.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Agacayak T, Kindap T, Unal A, Pozzoli L, Mallet M, Solmon F, 2015. A case study for Saharan dust transport over Turkey via RegCM4.1 model. Atmospheric Research 153: 392-403.
- Alam K, Mukhtar A, Shahid I, Blaschke T, Majid H, Rahman S, Khan R, Rahman N, 2014. Source Apportionment and Characterization of Particulate Matter (PM10) in Urban Environment of Lahore. Aerosol and Air Quality Research 14: 1851-1861.
- Bayraktar H, Turalioglu F, S, 2005. Composition of wet and bulk deposition in Erzurum, Turkey. Chemosphere 59: 1537- 1546.
- Bayraktar, H, 2006. Erzurum Kent Atmosferinde Partikül Madde Kompozisyonu, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi, Erzurum, 149s.
- Boisa N, Entwistle J, Dean J, R, 2014. A new simple, low-cost approach for generation of the PM10 fraction from soil and related materials: Application to human health risk assessment. Analytica Chimica Acta 852: 97-104.
- Directive 2008/50/EC of the European Parliament and of the Council of 21 May 2008 on "Ambient Air Quality and CleanerAir for Europe", Official Journal L152, 11/06/2008 p. 1-44.
- EPDK, 2014. T.C. Enerji piyasası düzenleme kurumu 2014 doğal gaz piyasası sektör raporu. http://www.epdk.org.tr/ documents/dogalgaz/rapor_yayin/DPD_RaporYayin2014. pdf (Erişim tarihi: Eylül, 2015).
- Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi (HKDY) Yönetmeliği 6 Haziran 2008. http://www.csb.gov.tr/gm/cygm/index. php?Sayfa=sayfahtml&Id=1493 (Erişim tarihi: 28 Ocak, 2015).
- Iovino P, Canzano S, Leone V, Berto C, Salvestrini S, Capasso S, 2014. Contribution of vehicular traffic and industrial facilities to PM10 concentrations in a suburban area of Caserta (Italy). Environ Sci Pollut Res 21:13169-13174.
- Kabatas B, Unal A, Pierce R,B, Kindap T, Pozzoli L, 2014. The contribution of Saharan dust in PM10 concentration levels in Anatolian Peninsula of Turkey. Science of the Total Environment 489: 413-421.
- Karaca F, 2012. Determination of air quality zones in Turkey. Journal of the Air & Waste Management Association 62: 4, 408-419.
- Kim K, Kabir E, Kabir S, 2015. A review on the human health impact of airborne particulate matter. Environment International 74: 136-143.
- MGM, 2015. Meteoroloji Genel Müdürlüğü http://www.mgm.gov. tr (Erişim tarihi: Eylül, 2015).
- Pascal M, Falq G, Wagner V, Chatignoux E, Corso M, Blanchard M, Host S, Pascal L, Larrieu S, 2014. Short-term impacts of particulate matter (PM10, PM10-2.5, PM2.5) on mortality in nine French cities. Atmospheric Environment 95: 175-184.
- Şengün T, Kıranşan K, 2012. Doğu Ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerini Etkileyen Çöl Tozlarının Kaynak Alanları Ve Tane Boyu Analizleri. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Coğrafya Dergisi 25: 14-30.
- Tolis E, I, Gkanas E, I, Pavlidou E, Skemperi A, Pey J, Pérez N, Bartzis J, G, 2014. Microstuctural analysis and determination of PM10 emission sources in an industrial Mediterranean city. Cent. Eur. J. Chem. 12: 1081-1090.
- World Health Organization (WHO). Health effects of particulate matter. Policy implications for countries in eastern Europe, Caucasus and central Asia. Copenhagen:WHO Regional Office for Europe; 2013. http://www.euro.who.int (Erişim tarihi: 28 Ocak, 2015).
| APA | DOLAR A, SARAÇ H (2015). Türkiye'nin Doğu İllerindeki Hava Kalitesinin PM10 Yönüyle İncelenmesi. , 25 - 32. |
| Chicago | DOLAR Aliye,SARAÇ Hatice Tül Kübra Türkiye'nin Doğu İllerindeki Hava Kalitesinin PM10 Yönüyle İncelenmesi. (2015): 25 - 32. |
| MLA | DOLAR Aliye,SARAÇ Hatice Tül Kübra Türkiye'nin Doğu İllerindeki Hava Kalitesinin PM10 Yönüyle İncelenmesi. , 2015, ss.25 - 32. |
| AMA | DOLAR A,SARAÇ H Türkiye'nin Doğu İllerindeki Hava Kalitesinin PM10 Yönüyle İncelenmesi. . 2015; 25 - 32. |
| Vancouver | DOLAR A,SARAÇ H Türkiye'nin Doğu İllerindeki Hava Kalitesinin PM10 Yönüyle İncelenmesi. . 2015; 25 - 32. |
| IEEE | DOLAR A,SARAÇ H "Türkiye'nin Doğu İllerindeki Hava Kalitesinin PM10 Yönüyle İncelenmesi." , ss.25 - 32, 2015. |
| ISNAD | DOLAR, Aliye - SARAÇ, Hatice Tül Kübra. "Türkiye'nin Doğu İllerindeki Hava Kalitesinin PM10 Yönüyle İncelenmesi". (2015), 25-32. |
| APA | DOLAR A, SARAÇ H (2015). Türkiye'nin Doğu İllerindeki Hava Kalitesinin PM10 Yönüyle İncelenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(4), 25 - 32. |
| Chicago | DOLAR Aliye,SARAÇ Hatice Tül Kübra Türkiye'nin Doğu İllerindeki Hava Kalitesinin PM10 Yönüyle İncelenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 5, no.4 (2015): 25 - 32. |
| MLA | DOLAR Aliye,SARAÇ Hatice Tül Kübra Türkiye'nin Doğu İllerindeki Hava Kalitesinin PM10 Yönüyle İncelenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, vol.5, no.4, 2015, ss.25 - 32. |
| AMA | DOLAR A,SARAÇ H Türkiye'nin Doğu İllerindeki Hava Kalitesinin PM10 Yönüyle İncelenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2015; 5(4): 25 - 32. |
| Vancouver | DOLAR A,SARAÇ H Türkiye'nin Doğu İllerindeki Hava Kalitesinin PM10 Yönüyle İncelenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2015; 5(4): 25 - 32. |
| IEEE | DOLAR A,SARAÇ H "Türkiye'nin Doğu İllerindeki Hava Kalitesinin PM10 Yönüyle İncelenmesi." Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5, ss.25 - 32, 2015. |
| ISNAD | DOLAR, Aliye - SARAÇ, Hatice Tül Kübra. "Türkiye'nin Doğu İllerindeki Hava Kalitesinin PM10 Yönüyle İncelenmesi". Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 5/4 (2015), 25-32. |
