Prelude to a Coup: The Press and the May 27 1960
Yıl: 2017 Cilt: 3 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 143 - 153 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Prelude to a Coup: The Press and the May 27 1960
Öz: 27 Mayıs Darbesi öncesinde, sırasında ve sonrasında, ana akım basın, askeri bürokrasi tarafından 'darbenin gerekçeleri' konusunda halkı ikna etmek için kullanılmıştır. Basın bu amaç için kullanılan etkili bir enstrümandır. Darbecilerin kendilerine yakın gazete ve dergilerle kamuoyunu yönlendirme çabaları vakıadır. Bununla birlikte, darbeyi meşrulaştırmak ve kamuoyu desteğini güçlendirmek için kullanılan medyanın istenilen etkiyi tam anlamıyla yaratamadığı darbe sonrası yapılan seçimlerde Demokrat Parti çizgisine yakın partilere halk desteğinin sürmesinden görülebilir. Dolayısıyla, bu müdahale yalnızca iç dinamiklerle değil, uluslararası konjonktür ve dış dinamiklerle bağlantılı şekilde biçimlendirilmiştir. Ana akım basının bu müdahaleye yaklaşımı ise darbeyi analiz etmek, uluslararası sistemde bu müdahalenin ne anlama geldiğini tartışmaktan veya ortaya çıkan durumu eleştirmekten ziyade, fiili durumun fazla sorgulanmadan kabul edilmesi üzerine inşa edilmiştir. Bu çalışmada ana akım basının bu tutumu sorgulanmış ve örneklendirilmiştir. Buna ilaveten, Türkiye'de basın - iktidar - muhalefet ekseninin biçimlendirilmesi tarihine dair bir tartışma yürütülmüştür. Türk Siyasi Tarihi'nin incelenmesi açısından birincil kaynaklardan birisi olarak gösterilebilecek olan basının, özellikle ana akım medyanın, 27 Mayıs koşullarında takındığı tutum ve gösterdiği reflekslerin sebepleri üzerinde durulmuştur.
Anahtar Kelime: Darbeye Giden Yol: 27 Mayıs ve Basın
Öz: Before, during and in the aftermath of the May 27 coup the mainstream press was utilized by the military bureaucracy as a means to persuade people about ‘justifications of the coup’. The press is a useful instrument for this purpose. It is obvious that the coup organizers attempted to manipulate the public opinion through the newspapers and journals close to them. However, the effect of press used in order to legitimize the coup and bolster public support did not bring about the desired outcomes; this can be seen in the fact that the public support for the parties close to the Democratic Party continued in the elections after the coup. Therefore, it is clear that this military intervention was formed not only by means of internal dynamics but also through international environment and external dynamics. Nevertheless, the approach of mainstream press towards this intervention was built on the approval of the actual state rather than analyzing the coup, discussing the siginificance of intervention in the international system or criticizing what happened in the aftermath of the coup. In this study, the attitude of mainstream press was questioned and exemplified. Furthermore, a discussion on the history of formation of presspower party-opposition party axis in Turkey was carried out. Particularly, the attitude of the mainstream press, which can be regarded as a primary source in terms of examining Turkish Political Life, to the May 27 was problematized
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Ağaoğlu, S. (1972). Demokrat Partinin doğuş ve yükseliş sebepleri: Bir soru. İstanbul: Baha Matbaası.
- Ağaoğlu, S. (1972). Marmara’da bir ada. İstanbul: Baha Matbaası.
- Ahmad, F. (1994). The Turkish experiment in democracy (1945–1980). (A. Fethi, çev.) İstanbul: Hil Yayını.
- Akandere, O. (1998). Milli Şef Dönemi: Çok–partili hayata geçişte rol oynayan iç ve dış tesirler 1938–1945). İstanbul: İz Yayıncılık.
- Aksoy, M. (1960). Partizan radyo ve DP. Ankara: Ayyıldız Matbaası.
- Altuğ, K. (1991). 27 Mayıs’tan 12 Mart’a. İstanbul: Yılmaz Yayınları.
- Arcayürek, C. (1984). Bir iktidar bir ihtilâl 1955–1960: Cüneyt Arcayürek açıklıyor–3. Ankara: Bilgi Yayınevi.
- Arcayürek, C. (1985). Yeni iktidar yeni dönem 1951–1954: Cüneyt Arcayürek açıklıyor–2. Ankara: Bilgi Yayınevi.
- Arsebük, E. (1953). CHP’nin Haksız İktisaplarının İadesi Hakkındaki Kanuna Dair. AÜHF Dergisi, 10(1–4), 426–432.
- Avşar, A. (1998). Serbest Cumhuriyet Fırkası: Bir partinin kapanmasında basının rolü. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
- Belen, N. (Keleş) (1995). Türkiye’ye damgasını vuran bir dönem, bir olay, bir yaşam: Dr. Baha Akşit, Demokrat Parti dönemi Yassıada Mahkemeleri ve Yassıada sonrası. İzmir: Turgut Yayıncılık.
- Benlioğlu, F. Ş. (1947). Demokrat Parti’nin içyüzü ve hataları. İzmir: Anadolu Matbaası.
- Birgit O. (2005). Evvel zaman içinde. İstanbul: Doğan Kitap.
- Bozbeyli, F. (1977). Birinci cemre: Siyasi hikâyeler. İstanbul: Selçuklu Matbaa Tesisleri.
- Bozbeyli, F. (2000). Alaca siyaset: Siyasi hikâyeler. İstanbul: Babıâli Kültür Yayıncılığı.
- Bürün, V. (1960). Kansız İhtilal: Türk Ordusunun zaferi. İstanbul: Ekicigil Yayınevi,
- Cıvaoğlu, G. (1994). CHP vitrini çok iyi hazırlamıştı,
- Baykam, Bedri (1994). 27 Mayıs İlk Aşkımızdı, Ankara: Ümit Yayıncılık.
- Çulcu, S. (1960). Yassıada’dan geliyoruz. İstanbul: Dizerkonca Matbaası.
- Dilligil, T. (1989). İmralı’da üç mezar. İstanbul: Dem Yayınları.
- Dosdoğru, M. H. (1993). 6/7 Eylül olayları. İstanbul: Bağlam Yayınları.
- Elevli, A. (1960). Hürriyet için: 27 Mayıs 1960 Devrimi. Ankara: Yeni Desen Matbaası.
- Er, A. (2007). Hatıralarım ve hayatım: 27 Mayıs’tan 12 Eylül’e, Ahmet Yesevi’den Yunus Emre’ye. İstanbul: Pamuk Yayıncılık.
- Erer, T. (1965). Basında kavgalar. İstanbul: Rek–Tur Kitap Servisi.
- Erer, T. (tarihsiz). On yılın mücadelesi. İstanbul: Ticaret Postası Matbaası.
- Eroğul, C. (1990). Demokrat Parti: Tarihi ve ideolojisi. Ankara: İmge Kitabevi.
- Evliyazade, M. Ö. (1960). Onları anlatıyorum: Müthiş ifşaat. İstanbul: Yeni Doğuş Matbaası, 1960.
- Fersoy, O. C. (1979). Fatin Rüştü Zorlu. İstanbul: Hun Yayınları.
- Günel, Y. (1960). Seçkin Devrim 1960: Milli İnkılâbın ilim ve sanat yönünden izahı. Ankara: Ayyıldız Matbaası.
- Gürkan, N. (1998). Türkiye’de demokrasiye geçişte basın: 1945–1950. İstanbul: İletişim Yayınları,
- Ilıcak, N. (1977). 15 yıl sonra 27 Mayıs yargılanıyor–1. İstanbul: Kervan Yayınları.
- İncioğlu, N. K. (tarihsiz), Türkiye’de Çok Partili Sisteme Geçiş ve Demokrasi Sorunları, Ersin Kalaycıoğlu ve Ali Yaşar Sarıbay (Ed.), Türkiye’de Siyaset: Süreklilik ve Değişim. İstanbul: Der Yayınları.
- Kabacalı, A. (1999). Türk Basınında Demokrasi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Kabaklı, A. (1989). Temellerin Duruşması. İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları.
- Karpat, K. (1996). Türk Demokrasi Tarihi: Sosyal, Ekonomik, Kültürel Temeller. İstanbul: AFA Yayıncılık.
- Kaynak, M. (2003). Yel üfürdü su götürdü: Ailem, çocukluğum, gençliğim, mesleğim, yaşadıklarım ve gördüklerim… İstanbul: Babıâli Kültür Yayıncılığı.
- Kaynak, M. (2004). Komplo Yok: İstanbul: TİMAŞ.
- Kaynak, M. (2005). Büyük Ortadoğu Projesi ve Türkiye üzerine stratejik analizler. İstanbul: Truva Yayınları,
- Kaynak, M. (2006a). Başımıza çuval geçirenler. İstanbul: Truva Yayınları,
- Kaynak, M. (2006b). Yeni Dünya Düzeni, Söyleşiyi Yapan: Faruk Bilgin. İstanbul: Profil Yayıncılık.
- Kaynak, M. (2006c). İstihbarat ve terör oyunları. İstanbul: Selis Kitaplar,
- Kaynak, M. ve Gürses, E. (2007). Yeni Ortadoğu haritası: “Ortadoğu’da haritalar değişiyor… Türkiye kendisine yer arıyor”. İstanbul: Profil Yayıncılık.
- Kaynak M. ve Mete, Ö. L. (2008). Erdoğan operasyonu: Küresel sermayenin iktidar savaşı. Konuşan: Orhan Çelebi ve Emine Dolmacı, İstanbul: TİMAŞ.
- Kaynak, M. (2009). Örtülü operasyonlar: İstihbaratta yeni stratejiler. İstanbul: Truva Yayınları.
- Kirişçioğlu, N. (1973). 12 Mart, İnönü-Ecevit ve Tahkikat Encümeni raporum. İstanbul: Baha Matbaası.
- Koçak, C. (1996a). Türkiye’de Milli Şef dönemi: 1938–1945 Dönemin iç ve dış politikası üzerine bir araştırma. C–1. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Koçak, C. (1996b). Türkiye’de Milli Şef dönemi: 1938–1945 Dönemin iç ve dış politikası üzerine bir araştırma C–2. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Koran, M. (1961). İhtilalim. İstanbul: Sıralar Matbaası.
- Küçükkılınç, İ. (2010). 27 Mayıs ve basın. Türkiye Günlüğü, Sayı 101, BAHAR, 23–41.
- MKP (1950). Milli Kalkınma Partisi Nizamnamesi–İzahları ve Köy Kalkınması. İstanbul: Şaka Matbaası.
- Nadir N. (1964). Perde aralığından. İstanbul: Cumhuriyet Yayınları.
- Nesimi, A. (1977). Yılların içinden. İstanbul: Gözlem Yayınları.
- Örtülü, E. (1966). Üç ihtilâlin hikâyesi. Konya: Milli Ülkü Yayınevi.
- Öymen, A. (2009). Öfkeli yıllar. İstanbul: Doğan Kitap.
- Özbey, C. (1961). Demokrat Parti’yi nasıl kapattırdım? Ankara: Emek Basım-Yayımevi.
- Özgen, M. (2004). Türkiye’de basının gelişimi ve sorunları. İstanbul: İÜ İletişim Yayınları.
- Öztuna, Y. ve Gökdemir, A. (1987). Türkiye’de askeri müdahaleler. İstanbul: Tercüman Yayınları.
- Perin, M. (1990). Yassıada faciası Cilt 1: 27 Mayıs Darbesinden idamlara kadar işkence altında ezilenlerin dramı. İstanbul: Dem Yayınları.
- Perin, M. (1970). Yassıada ve infazların içyüzü. İstanbul: M. Çevik Matbaası.
- Sağıroğlu, H. K., F. Yeşilyurt, A.H. ve Göktürk İ. [Hazırlayanlar], (1961). Hürriyet meşalesi : 27 Mayıs milli Türk ihtilali. İstanbul: MTTB, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Talebe Derneği Yayınları No: 1.
- Sertel, S. (1978). Roman gibi 1919–1950. İstanbul: Cem Yayınevi.
- Sertel, Z. (2000). Hatırladıklarım. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Sözmen, A. N. (1960). Hicviyeler arasından Yassıada’ya kadar panorama. İstanbul: Fakülteler Matbaası.
- Sunay, C. (2010). 27 Mayıs ve Küfür Edebiyatı. Türkiye Günlüğü, Sayı 101, BAHAR, 42–68.
- TC Milli Birlik Komitesi İrtibat Bürosu (1960). Yassıada broşürü: Ekim–1960. İstanbul: TC Milli Birlik Komitesi İrtibat Bürosu.
- Toker, M. (1991a). DP’nin altın yılları 1950–1954: Demokrasimizin İsmet Paşa’lı yılları 1944–1973. Ankara: Bilgi Yayınevi.
- Toker, M. (1991b). DP yokuş aşağı 1954–1957: Demokrasimizin İsmet Paşa’lı yılları 1944–1973. Ankara: Bilgi Yayınevi.
- Tunçay, M. (1981). TC’nde tek parti yönetiminin kurulması (1923–1931). İstanbul: Yurt Yayınları.
- Tunçay, M. (Hazırlayan), (1991). Arif Oruç’un yarın’I, 1933: Tek parti yönetimine yurtdışından muhalefet eden bir yayın organı. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Yalman, A. E. (1970). Yakın tarihte gördüklerim ve geçirdiklerim: 1922–1944. C–3. İstanbul: Rey Yayınları.
- Yeşil, A. (2001). Türkiye’de çok partili hayata geçiş. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Yetkin, Ç. (1999). Serbest Fırka olayı. İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları.
- Zürcher, E. J. (1992). The Progressive Republican Party, (G. Ç. Güven,çev.). İstanbul: Bağlam Yayınları.
| APA | SUNAY C, ATASEVEN E (2017). Prelude to a Coup: The Press and the May 27 1960. , 143 - 153. |
| Chicago | SUNAY CENGİZ,ATASEVEN EMRULLAH Prelude to a Coup: The Press and the May 27 1960. (2017): 143 - 153. |
| MLA | SUNAY CENGİZ,ATASEVEN EMRULLAH Prelude to a Coup: The Press and the May 27 1960. , 2017, ss.143 - 153. |
| AMA | SUNAY C,ATASEVEN E Prelude to a Coup: The Press and the May 27 1960. . 2017; 143 - 153. |
| Vancouver | SUNAY C,ATASEVEN E Prelude to a Coup: The Press and the May 27 1960. . 2017; 143 - 153. |
| IEEE | SUNAY C,ATASEVEN E "Prelude to a Coup: The Press and the May 27 1960." , ss.143 - 153, 2017. |
| ISNAD | SUNAY, CENGİZ - ATASEVEN, EMRULLAH. "Prelude to a Coup: The Press and the May 27 1960". (2017), 143-153. |
| APA | SUNAY C, ATASEVEN E (2017). Prelude to a Coup: The Press and the May 27 1960. Current Research in Social Sciences, 3(3), 143 - 153. |
| Chicago | SUNAY CENGİZ,ATASEVEN EMRULLAH Prelude to a Coup: The Press and the May 27 1960. Current Research in Social Sciences 3, no.3 (2017): 143 - 153. |
| MLA | SUNAY CENGİZ,ATASEVEN EMRULLAH Prelude to a Coup: The Press and the May 27 1960. Current Research in Social Sciences, vol.3, no.3, 2017, ss.143 - 153. |
| AMA | SUNAY C,ATASEVEN E Prelude to a Coup: The Press and the May 27 1960. Current Research in Social Sciences. 2017; 3(3): 143 - 153. |
| Vancouver | SUNAY C,ATASEVEN E Prelude to a Coup: The Press and the May 27 1960. Current Research in Social Sciences. 2017; 3(3): 143 - 153. |
| IEEE | SUNAY C,ATASEVEN E "Prelude to a Coup: The Press and the May 27 1960." Current Research in Social Sciences, 3, ss.143 - 153, 2017. |
| ISNAD | SUNAY, CENGİZ - ATASEVEN, EMRULLAH. "Prelude to a Coup: The Press and the May 27 1960". Current Research in Social Sciences 3/3 (2017), 143-153. |
