Manisa'da aynı yemek şirketinden yemek alan farklı işletmelerde meydana gelen stafilokok kaynaklı besin zehirlenmesi

LEVENT, BELKIS; Temel, Fehminaz; TOPAL, Selmur; SUCAKLI, Mustafa Bahadır; KIZILELMA, Metin; ZUBAROĞLU, Ali Hasan; Atasoylu, Gonca; BOZ, Ali

Manisa'da aynı yemek şirketinden yemek alan farklı işletmelerde meydana gelen stafilokok kaynaklı besin zehirlenmesi

Ali Hasan ZUBAROĞLU, (Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Erken Uyarı-Cevap ve Saha Epidemiyolojisi Daire Başkanlığı, ANKARA)

Ali BOZ, (Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Erken Uyarı-Cevap ve Saha Epidemiyolojisi Daire Başkanlığı, ANKARA)

Selmur TOPAL, (Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı, ANKARA)

Fehminaz TEMEL, (Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Erken Uyarı-Cevap ve Saha Epidemiyolojisi Daire Başkanlığı, ANKARA)

Mustafa Bahadır SUCAKLI, (Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Erken Uyarı-Cevap ve Saha Epidemiyolojisi Daire Başkanlığı, ANKARA)

Belkıs LEVENT, (Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Mikrobiyoloji Referans Laboratuvarları Daire Başkanlığı, ANKARA)

Gonca ATASOYLU, (Manisa Halk Sağlığı Müdürlüğü, MANİSA)

Metin KIZILELMA (İzmir Halk Sağlığı Müdürlüğü, İZMİR)

Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi

82 2

Yıl: 2015 Cilt: 72 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 209 - 218 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Manisa'da aynı yemek şirketinden yemek alan farklı işletmelerde meydana gelen stafilokok kaynaklı besin zehirlenmesi

Öz:

Amaç: Manisa'da aynı yemek şirketinden yemek alan 23 farklı kurumda besin zehirlenmesi meydana gelmiş ve çok sayıda kişi etkilenmiştir. Bu araştırma, sorunun kaynağını tespit etmek, koruma ve kontrol önlemlerini almak amacıyla yapılmıştır. Yöntem: 25.04.2014 öğle yemeği sonrası farklı işletmelerden çok sayıda kişinin sağlık kurumlarına başvurdukları bildirilmiştir. İşletmelerdeki personel sayısının fazla olması ve bütün çalışanlara ulaşılmasının zorluğu nedeniyle vaka kontrol çalışması planlanmıştır. Araştırma; atak hızının en yüksek ve vaka sayısının en fazla olduğu yedi işyerinde yapılmıştır. Anketler yüz yüze görüşülerek doldurulmuştur. Enfektif etken tespiti için su, gıda ve klinik örnekler alınmıştır.Bulgular: Araştırmada 94 vakaya ulaşılmış ve aynı sayıda kontrol seçilmiştir. Vakaların tamamında ishal ve kusma, %94,7'sinde bulantı %85,1'inde halsizlik, %83'ünde karın ağrısı ve %38,3'ünde ateş olduğu belirlenmiştir. Vakaların ortalama inkübasyon süresi 3 saat 42 dakika (En düşük= 35 dk. - En yüksek= 7 saat 30 dk.) olarak bulunmuştur. Salgın eğrisi incelendiğinde olayın tek kaynaklı salgın olduğu belirlenmiştir. Vakalarda kontrollere göre "Kayısı Topu Tatlısı" yeme tahmini rölatif riski 8,7 kat olarak bulunmuştur (%95 GA = 1,1-71,4). Diğer gıdaların tüketimleriyle hastalık arasında anlamlı bir ilişki saptanmamıştır. Alınan gıda numunelerinde kayısı topu tatlısında Staphylococcus aureus tespit edilmiştir. Kayısı topu tatlısının üretildiği işletme çalışanlarından birinin nazal sürüntüsünde S. aureus izole edilmiştir. Ancak yapılan ileri analizlerde bu suş ile gıda izolatından elde edilen suşun moleküler düzeyde birbirlerinden farklı oldukları belirlenmiştir.Sonuç: Laboratuvar sonuçları ve epidemiyolojik analizler sonucunda yaşanan besin zehirlenmesinin kaynağının kayısı topu tatlısı olduğu belirlenmiştir. Geriye dönük gıda takibi yapılmış ancak bulaşın ne şekilde olduğu belirlenememiştir. Benzer olayların tekrar yaşanmaması için ilgili yemek şirketindeki hijyen eğitimleri eksik olan personelin eğitim alması sağlanmış, taşıyıcılık tespit edilen çalışan tedavi edilmiş, ayrıca tedarikçi firmaya para cezası verilmiştir. Besin zehirlenmelerinde kaynağın belirlenmesi ve bulaş zincirinin tespiti amacıyla Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı'nın zamanında ve ortak hareket etmesi gerekmektedir, bu nedenle uygun yasal düzenlemeler geliştirilmelidir.

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Temel Sağlık Hizmetleri Gıda Bilimi ve Teknolojisi

Food poisoning caused by staphylococcus in various workplaces getting food from the same catering company in Manisa

Öz:

Objective: A food poisoning occurred in 23 different workplaces, obtaining food from the same catering company in Manisa and many people were affected. This research was conducted to identify the source of the problem and control and preventive measures.Method: On April 25th 2014, many workers from various workplaces were admitted to the health institutions after lunch. Due to the high number of staff in the workplaces and difficulty of reaching all of them, a case-control study was planned. Research was conducted in seven workplaces which had both the highest number of cases and attack rate. Data was collected through a questionnaire. Water, food and clinical samples were taken to identify the infective agent.Results: In this research 94 patients were reached and same number of controls were selected. Diarrhea and vomiting were present among all cases; in 94.7% nausea, in 85.1% fatigue, in 83% abdominal pain and in 38.3% fever. Average incubation period of cases was 3 h and 42 min (Min= 35 min - Max= 7 h and 30 min). Epidemic curve showed a point source outbreak. The odds of "Eating Apricot Ball Dessert" was found 8.7 times in cases when compared to controls (95% CI = 1.1-71.4).There was no significant association between the otherfood items and the disease. Analysis of food sampleswere revealed "Staphylococcus aureus" in apricotball dessert. S. aureus was also isolated from a nasalswab of an employee working in the kitchen of thecatering company that produced the apricot ball dessert.However, further analysis of these two strains revealedthat the isolates were different from each other atmolecular level.Conclusion: Epidemiological and laboratoryfindings showed that apricot ball dessert was the originof food poisoning. Although traceback investigationof food was conducted the route of contaminationhas been fined. In order to prevent reoccurence ofsimilar incidents; training was provided for foodcompanyworkers who does not have hygiene training;the porter worker was treated, and besides suppliercompany could not be determined. Ministry of Healthand Ministry of Food, Agriculture and Livestock shouldact timely and together to identify the source andchain of transmission in food poisoning incidents. Forthis purpose convenient legal regulations should beimproved.

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Temel Sağlık Hizmetleri Gıda Bilimi ve Teknolojisi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Dorman V, Aslan S, Ceylan A, Küçük N S, Günel A, Sarı H ve ark. Aynı fabrikadan yemek alan iki inşaat firması işçilerinde meydana gelen toplu besin zehirlenmesi. Dicle Tıp Derg, 2000; 37(3): 248-53.
2. CDC. Guidelines for Confirmation of FoodborneDisease Outbreaks. MMWR, March 17, 2000/49(SS01); 54-62. (http://www.cdc.gov/ mmwr/preview/mmwrhtml/ss4901a3.htm) (İnternet erişim: 13.01.2015)
3. Food Safety News. http://www.foodsafetynews. com/2014/10/foodborne-illnesses-cost-usa-15-6- billion-annually/#.VLUyKiusUgl (İnternet erişim: 13.01.2015)
4. Ayçiçek H., Aktan H.T. Gıda kaynaklı salgınlarda soruşturma ilkeleri. Türk Hij Den Biyol Derg, 2003; 60(3): 95-9.
5. Aydin A, Sudagidan M, Muratoglu K. Prevalence of staphylococcal enterotoxins, toxin genes and genetic-relatedness of foodborne Staphylococcus aureus strains isolated in the Marmara Region of Turkey. Int J Food Microbiol, 2011; 148(2): 99-106.
6. Wilke Topçu A. Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyolojisi. Bölüm XXVII: Bakteri Enfeksiyonları. 3. Baskı, İstanbul, 2008; 2067-8.
7. Wilke Topçu A. Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyolojisi. Bölüm XIII: Gastrointestinal Sistem Enfeksiyonları. 3. Baskı, İstanbul, 2008; 1064-5.
8. Le Loir Y, Baron F, Gautier M. Staphylococcus aureus and food poisoning. Genet Mol Res GMR, 2003; 2(1): 63-76.
9. Hacibektaşoğlu A, Eyigün CP, Ozsoy MF. Nose and throat carriage in "food handlers". Mikrobiyol Bul, 1993; 27(1): 62-70.
10. Vançelik S, Özbek A, Güraksın A. Erzurum İlinde gıda ile uğraşan kişilerin taşıyıcılık ve kişisel hijyen durumları. Atatürk Üniv Tıp Derg, 2004; 36: 1-4.
12. Sepin-Özen N, Tuğlu-Ataman Ş, Seyman D, Aldağ H, Emek M. Antalya İli gıda çalışanlarında nazal Staphylococcus aureus taşıyıcılığının ve MRSA oranlarının üç farklı yöntem kullanılarak incelenmesi. Türk Hij Den Biyol Derg, 2013; 70(2): 51-8.
12. Bilici S. Besin Zehirlenmeleri, Nedenleri Ve Korunma Yolları. Bölüm V: Besin Enfeksiyonlarına Neden Olan Bakteriler ve Korunma Yolları 1. Baskı, Sağlık Bakanlığı Yayın No: 727, Ankara, 2008; 17-8.

APA	ZUBAROĞLU A, BOZ A, TOPAL S, Temel F, SUCAKLI M, LEVENT B, Atasoylu G, KIZILELMA M (2015). Manisa'da aynı yemek şirketinden yemek alan farklı işletmelerde meydana gelen stafilokok kaynaklı besin zehirlenmesi. , 209 - 218.
Chicago	ZUBAROĞLU Ali Hasan,BOZ Ali,TOPAL Selmur,Temel Fehminaz,SUCAKLI Mustafa Bahadır,LEVENT BELKIS,Atasoylu Gonca,KIZILELMA Metin Manisa'da aynı yemek şirketinden yemek alan farklı işletmelerde meydana gelen stafilokok kaynaklı besin zehirlenmesi. (2015): 209 - 218.
MLA	ZUBAROĞLU Ali Hasan,BOZ Ali,TOPAL Selmur,Temel Fehminaz,SUCAKLI Mustafa Bahadır,LEVENT BELKIS,Atasoylu Gonca,KIZILELMA Metin Manisa'da aynı yemek şirketinden yemek alan farklı işletmelerde meydana gelen stafilokok kaynaklı besin zehirlenmesi. , 2015, ss.209 - 218.
AMA	ZUBAROĞLU A,BOZ A,TOPAL S,Temel F,SUCAKLI M,LEVENT B,Atasoylu G,KIZILELMA M Manisa'da aynı yemek şirketinden yemek alan farklı işletmelerde meydana gelen stafilokok kaynaklı besin zehirlenmesi. . 2015; 209 - 218.
Vancouver	ZUBAROĞLU A,BOZ A,TOPAL S,Temel F,SUCAKLI M,LEVENT B,Atasoylu G,KIZILELMA M Manisa'da aynı yemek şirketinden yemek alan farklı işletmelerde meydana gelen stafilokok kaynaklı besin zehirlenmesi. . 2015; 209 - 218.
IEEE	ZUBAROĞLU A,BOZ A,TOPAL S,Temel F,SUCAKLI M,LEVENT B,Atasoylu G,KIZILELMA M "Manisa'da aynı yemek şirketinden yemek alan farklı işletmelerde meydana gelen stafilokok kaynaklı besin zehirlenmesi." , ss.209 - 218, 2015.
ISNAD	ZUBAROĞLU, Ali Hasan vd. "Manisa'da aynı yemek şirketinden yemek alan farklı işletmelerde meydana gelen stafilokok kaynaklı besin zehirlenmesi". (2015), 209-218.

APA	ZUBAROĞLU A, BOZ A, TOPAL S, Temel F, SUCAKLI M, LEVENT B, Atasoylu G, KIZILELMA M (2015). Manisa'da aynı yemek şirketinden yemek alan farklı işletmelerde meydana gelen stafilokok kaynaklı besin zehirlenmesi. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 72(3), 209 - 218.
Chicago	ZUBAROĞLU Ali Hasan,BOZ Ali,TOPAL Selmur,Temel Fehminaz,SUCAKLI Mustafa Bahadır,LEVENT BELKIS,Atasoylu Gonca,KIZILELMA Metin Manisa'da aynı yemek şirketinden yemek alan farklı işletmelerde meydana gelen stafilokok kaynaklı besin zehirlenmesi. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi 72, no.3 (2015): 209 - 218.
MLA	ZUBAROĞLU Ali Hasan,BOZ Ali,TOPAL Selmur,Temel Fehminaz,SUCAKLI Mustafa Bahadır,LEVENT BELKIS,Atasoylu Gonca,KIZILELMA Metin Manisa'da aynı yemek şirketinden yemek alan farklı işletmelerde meydana gelen stafilokok kaynaklı besin zehirlenmesi. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, vol.72, no.3, 2015, ss.209 - 218.
AMA	ZUBAROĞLU A,BOZ A,TOPAL S,Temel F,SUCAKLI M,LEVENT B,Atasoylu G,KIZILELMA M Manisa'da aynı yemek şirketinden yemek alan farklı işletmelerde meydana gelen stafilokok kaynaklı besin zehirlenmesi. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi. 2015; 72(3): 209 - 218.
Vancouver	ZUBAROĞLU A,BOZ A,TOPAL S,Temel F,SUCAKLI M,LEVENT B,Atasoylu G,KIZILELMA M Manisa'da aynı yemek şirketinden yemek alan farklı işletmelerde meydana gelen stafilokok kaynaklı besin zehirlenmesi. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi. 2015; 72(3): 209 - 218.
IEEE	ZUBAROĞLU A,BOZ A,TOPAL S,Temel F,SUCAKLI M,LEVENT B,Atasoylu G,KIZILELMA M "Manisa'da aynı yemek şirketinden yemek alan farklı işletmelerde meydana gelen stafilokok kaynaklı besin zehirlenmesi." Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 72, ss.209 - 218, 2015.
ISNAD	ZUBAROĞLU, Ali Hasan vd. "Manisa'da aynı yemek şirketinden yemek alan farklı işletmelerde meydana gelen stafilokok kaynaklı besin zehirlenmesi". Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi 72/3 (2015), 209-218.