TRABZON'DA PARA VAKIFLARI (1550-1650)
Yıl: 2016 Cilt: 10 Sayı: 20 Sayfa Aralığı: 55 - 76 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
TRABZON'DA PARA VAKIFLARI (1550-1650)
Öz: Fıkıh kitaplarında daha çok hukuki bir mesele olarak değerlendirilen para vakıfları, Osmanlı Devleti'nde uygulamada önem kazanması ve yaygınlaşmasıyla toplumsal hayatın önemli bir parçası haline gelmiştir. Para vakıflarının Osmanlı uleması ve şeyhülislâmları arasında uzun süre münakaşa konusu olması, vakıf paraların işletilme yollarından birisi olan "mu'amele-i şer'iye" usûlünün İslâm dininin yasakladığı "faiz" konusuyla yakından ilgili olması ve benzeri sebeplerden dolayı, vakıf hukukunun en önemli konularından birisi olmuştur. Nakit paranın vakfedilmesi ve çeşitli yollarla işletilmesi şeklinde ortaya çıkan para vakıfları önemli bir ihtiyacı karşıladığı için Osmanlı toplumunda oldukça yaygınlaşmıştır. Mevcut bilgiler ışığında 16. yüzyılda Trabzon'da da yaygınlaştığı düşünülen para vakıfları, ihtiyaç sahibi kişilerin nakit para ihtiyacını karşıladığı gibi dinî, bayındırlık, sosyal ve kültürel müesseselerin kurulmasında ve varlıklarını devam ettirmesinde önemli bir fonksiyon icra etmiştir.
Anahtar Kelime: Konular:
THE MONEY FOUNDATIONS IN TRABZON (1550-1650)
Öz: Monetary foundations, mostly referred to as a legal issue, became a very important part of the social life in the Ottoman State with its widespread use and with the way they functioned in the Ottoman society. The reason why these foundations raised heated discussions among the Ottman intellectual (ulemas) and religious circles (shaykh al-islams) is that interest as a financial intereaction was religiously forbidden in Islamic territories. Thus, this issue became one of the most important topics foundation law. Monetary foundations were common in the Ottoman society because they used to meet a very urgent economic need by donating and managing cash money. This study deals with monetary foundations established and run in the 16 th century in terms of their contribution to religious, economic, social, cultural and public life.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Trabzon Şer'iye Sicilleri (T.Ş.S.) Defter no: 1815, 1817, 1819, 1821, 1822, 1824, 1826, 1827
- AKDAĞ, Mustafa, Türkiye'nin İktisadi ve İctimai Tarihi, İstanbul 1995.
- AKGÜNDÜZ, Ahmet, İslam Hukukunda ve Osmanlı Tatbikatında Vakıf Müessesesi, İstanbul 1996.
- BARKAN, Ömer Lütfi; Ayverdi, Ekrem Hakkı, İstanbul Vakıfları Tahrir Defteri, İstanbul 1973.
- Çağatay, Neşet "Osmanlı İmparatorluğunda Riba-Faiz Konusu, Para Vakıfları ve Bankacılık", Vakıflar Dergisi, S: 9, 1971, ss. 39-56.
- ÇİZAKÇA, Murat, İslâm Dünyasında ve Batıda İş Ortaklıkları Tarihi, İstanbul 1999.
- DEMİR, Abdullah, Şeyhülislam Ebussuud Efendi, İstanbul 2006.
- İHSANOĞLU, Ekmeleddin, Osmanlı Devleti ve Medeniyeti Tarihi, İstanbul 1994, KURT, İsmail, Nazariyat ve Tatbikatta Para Vakıfları, İstanbul 1994.
- MANDAVİLLE, John E., "Faizli Dindarlık: Osmanlı İmparatorluğunda Para Vakfı Tartışması", Türkiye Günlüğü, (Çev. Fethi Gedikli), S: 5, Ankara 1998, ss. 129-144.
- ÖZCAN, Tahsin, "İbn-i Kemal'in Para Vakıfları Risalesi", İslâm Araştırmaları Dergisi, S: 4, İstanbul 2000, ss. 31-41.
- _______, "Para Vakıflarıyla İlgili Önemli Bir Belge", İslâm Araştırmaları Dergisi, C: 3/2, Temmuz-Aralık 1988, ss. 107-112.
- _______, "Sofyalı Bali Efendi'nin Para Vakıflarıyla İlgili Mektupları", İslâm Araştırmaları Dergisi, S: 3, İstanbul 1999, ss. 125-155.
- _______, Osmanlı Para Vakıfları Kanuni Dönemi Üsküdar Örneği, Ankara 2003. ÖZTÜRK, Osman, Osmanlı Hukuk Tarihinde Mecelle, Ankara 1973.
- PAMUK, Şevket, Osmanlı İmparatorluğunda Paranın Tarihi, İstanbul 2000.
- SAHİLLİOĞLU, Halil, "Akçe", Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (TDVİA) C: 2, İstanbul 1989, ss. 224-227.
- ŞİBİL, Bayram, "Vakfın Mali Bünyesi ve Kaynakları" , II. Vakıf Haftası Kitabı, Ankara 1985.
- ŞİMŞEK, Mehmet, "Osmanlı Cemiyetinde Para Vakıfları Üzerine Münakaşalar", Ankara Üniversitesi İktisat Fakültesi Dergisi (AÜİKD), S: 27, Ankara 1985, ss. 207-220.
- TABAKOĞLU, Ahmet, Türk İktisat Tarihi, İstanbul 2005.
- UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı, Osmanlı Devlet Teşkilatından Kapukulu Ocakları, Ankara 1988.
- __________, Osmanlı Devleti'nin İlmiye Teşkilâtı, Ankara 1988. YEDİYILDIZ, Bahaeddin, "XVIII. Asır Türk Vakıflarının İktisadî Boyutu", Vakıflar Dergisi, S: 18, ss. 5-41.
- __________, "Türk Vakıf Kurucularının Sosyal Tabakalaşmadaki Yeri", Osmanlı Araştırmaları, S: 3, 1982, ss. 143-164.
| APA | usta s (2016). TRABZON'DA PARA VAKIFLARI (1550-1650). , 55 - 76. |
| Chicago | usta sebahittin TRABZON'DA PARA VAKIFLARI (1550-1650). (2016): 55 - 76. |
| MLA | usta sebahittin TRABZON'DA PARA VAKIFLARI (1550-1650). , 2016, ss.55 - 76. |
| AMA | usta s TRABZON'DA PARA VAKIFLARI (1550-1650). . 2016; 55 - 76. |
| Vancouver | usta s TRABZON'DA PARA VAKIFLARI (1550-1650). . 2016; 55 - 76. |
| IEEE | usta s "TRABZON'DA PARA VAKIFLARI (1550-1650)." , ss.55 - 76, 2016. |
| ISNAD | usta, sebahittin. "TRABZON'DA PARA VAKIFLARI (1550-1650)". (2016), 55-76. |
| APA | usta s (2016). TRABZON'DA PARA VAKIFLARI (1550-1650). Karadeniz İncelemeleri Dergisi, 10(20), 55 - 76. |
| Chicago | usta sebahittin TRABZON'DA PARA VAKIFLARI (1550-1650). Karadeniz İncelemeleri Dergisi 10, no.20 (2016): 55 - 76. |
| MLA | usta sebahittin TRABZON'DA PARA VAKIFLARI (1550-1650). Karadeniz İncelemeleri Dergisi, vol.10, no.20, 2016, ss.55 - 76. |
| AMA | usta s TRABZON'DA PARA VAKIFLARI (1550-1650). Karadeniz İncelemeleri Dergisi. 2016; 10(20): 55 - 76. |
| Vancouver | usta s TRABZON'DA PARA VAKIFLARI (1550-1650). Karadeniz İncelemeleri Dergisi. 2016; 10(20): 55 - 76. |
| IEEE | usta s "TRABZON'DA PARA VAKIFLARI (1550-1650)." Karadeniz İncelemeleri Dergisi, 10, ss.55 - 76, 2016. |
| ISNAD | usta, sebahittin. "TRABZON'DA PARA VAKIFLARI (1550-1650)". Karadeniz İncelemeleri Dergisi 10/20 (2016), 55-76. |
