Okul Çağı Çocuklarda Şekerli İçecek Tüketimi ile Obezite Riski Arasındaki İlişki

KARAHAN YILMAZ, SEVİL; GÖKMEN ÖZEL, HÜLYA

Okul Çağı Çocuklarda Şekerli İçecek Tüketimi ile Obezite Riski Arasındaki İlişki

Sevil Karahan YILMAZ, (Erzincan Üniversitesi, Sağlık Yüksekokulu, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Erzincan, Türkiye)

Hülya Gökmen ÖZEL (Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Ankara, Türkiye)

Beslenme ve Diyet Dergisi

17 3

Yıl: 2016 Cilt: 44 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 3 - 9 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Okul Çağı Çocuklarda Şekerli İçecek Tüketimi ile Obezite Riski Arasındaki İlişki

Öz:

Amaç: Okul çağı çocuklarında (6-10 yaş grubu) şekerli içecek tüketimiyle obezite riski arasındaki ilişkinin değerlendirilmesidir. Bireyler ve Yöntem: Çalışmaya 6-10 yaş arası 300 öğrenci dahil edilmiştir. Öğrencilerin antropometrik ölçümleri [boy, vücut ağırlığı, bel çevresi], beslenme alışkanlıkları ve şekerli içecek tüketim sıklıkları incelenmiştir. Şekerli içecek tüketim sıklığı kullanılarak çocukların bir günde tükettiği şekerli içecek miktarı hesaplanmıştır. Bir günde tüketilen miktar <250 mL ise günde 1 porsiyon, >250 mL ise günde 1 porsiyondan fazla olarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Yaş ortalaması 8.3±1.19 yıl olan 160 erkek (%53.3) ve 140 kız (%46.7) çocuk çalışmaya katılmıştır. Çocukların beden kütle indeksi (BKİ) ve bel/boy ortalamaları sırasıyla 16.5±2.79 kg/m2 ve 0.48±0.04'dir. Çocukların BKİ Z skor sınıflamasına göre %3.7'si çok zayıf, %18.0'i zayıf, %54.0'ü normal, %15.3'ü hafif şişman ve %9.0'u şişman grubundadır. Çocukların hepsinin şekerli içecek tükettiği, %88.7'sinin günde 1 kez, %11.3'ü günde 1 kezden daha fazla şekerli içecek tükettiği bulunmuştur. Cinsiyet, yaş grupları, BKİ sınıflaması, bel/boy ve televizyon izleme süreleriyle şekerli içecek tüketimi sınıflaması arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0.05). Bilgisayar başında geçen süre ile şekerli içecek tüketimi sınıflaması arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark saptanmıştır (p<0.05). Hafif şişmanların %13.0'ü günde 1 porsiyondan (>250 mL) fazla şekerli içecek tüketmektedir. Sonuç: Yüksek BKİ z skorları şekerli içecek tüketimiyle ilişkilidir. Fazla kiloluluk ve obezite artışının önlenmesi için beslenme alışkanlıklarının kontrol edilmesi gerekmektedir. Şekerli içeceklerin, su ve diğer içeceklerle yer değiştirmesinin uzun dönemde çocukluk çağı obezitesi üzerinde olumlu etkileri olacaktır

Anahtar Kelime:

Konular: Beslenme ve Diyetetik Pediatri

The Relationship Between Sugar Sweetened Beverage Consumption and Obesity Risk in School Age Children

Öz:

Aim: To determine the relationship between sugar sweetened beverage consumption and obesity risk in school age children (6-10 years). Subjects and Method: Study population consisted of 300 school children aged between 6-10 years. Anthropometric measurements (height, weight, waist circumference), dietary habits, physical activity levels and frequency of consumption of sugary drinks of the children were examined. The amount of sugary drinks consumed by children in a day was calculated using frequency of consumption of sugary drinks. According to the amount consumed in a day: <250 mL 1 serving per day, ≥ 250 mL more than 1 serving, were evaluated following 2 categories. Results: 160 boys (53.3%) and 140 girls (46.7%) whose mean age was 8.3±1.19 years were participated in the study. Children’s mean body mass index (BMI) and waist / height ratio were 16.5±2.79 kg/m2 and 0.48±0.04, respectively. According to children BMI Z score classification; 3.7% of children were very low weight,18.0% of children were low weight, 54.0% of children were normal, 15.3% of children were overweight and 9.0% of children were obese. It was found that all of the children were consuming sugary drinks, 88.7% of children consumed once a day, 11.3% of children consumed more than once a day. No significant difference was found between gender, age group, BMI classification, waist / height ratio and TV viewing time with sweetened beverage consumption classification (p>0.05). A statistically significant difference was found between computer using time and sweetened beverage consumption classification (p<0.05). 13.0% of the overweight children consumed sugary drinks more than 1 servings per day (>250 mL). Conclusion: High BMI is associated with excess consumption of sugar sweetened beverage. Their eating habits for the prevention of overweight and obesity must be controlled. Replacing sugar sweetened beverages with water and other beverages can have long-term beneficial effects on childhood obesity

Anahtar Kelime:

Konular: Beslenme ve Diyetetik Pediatri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Tutar NG, Köksal G. Çocukluk Çağı Obezitesi, Çevresel Etkenler ve Beslenme. Available at:http:// www.danoneenstitusu.org.tr/news.php?id=121&cat=9 Accessed: 29.01.2015.
2. Gözü A. Mardin ili ilköğretim okullarında 6-15 yaş grubu öğrencilerde kilo fazlalığı ve obezite prevalansı. Tıp Araştırmaları Dergisi 2007;5(1):31-35.
3. Öziley B. İlköğretim 1. Kademe öğrencilerinden obezite prevalansının belirlenmesi ve beslenme alışkanlıklarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, 2013.
4. MEB. Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim Kurumları Yönetmeliği. Milli Eğitim Bakanlığı. Resmi Gazete Tarihi:27.08.2003 sayı:25212.
5. Karaağaoğlu N. İlköğretim Çocukları İçin Sağlıklı Beslenme. T.C. Sağlık Bakanlığı. Klasmat Matbaacılık, Ankara; 2008.
6. Doak CM, Visscher TL, Renders CM, Seidell JC. The prevention of overweight and obesity in children and adolescents: a review of interventions and programmes. Obes Rev 2006;7(1):111-136.
7. Eurodiet. EU platform on diet, physical activity and health. Diet, Physical Activity and Health- A European Platform for Action, 15 March 2005.
8. Malik VS, Pan A, Willett WC, Hu FB. Sugar-sweetened beverages and weight gain in children and adults: a systematic review and meta-analysis. Am J Clin Nutr 2013;98:1084–1102.
9. Grimes CA, Riddell LJ, Campbell KJ, Nowson CA. Dietary salt intake, sugar-sweetened beverage consumption, and obesity risk. Pediatrics 2013;131:14– 21.
10. Calvo MN, Gonzalez MAM, Rastrollo MB, Gea A, Ochoa MC, Marti A. Sugar sweetened carbonated beverage consumption and childhood/adolescent obesity: a case-control study. Public Health Nutr 2014;31:1-9.
11. Zheng M, Allman-Farinelli M, Heitmann BL, Toelle B, Marks G, Cowell C, et al. Liquid versus solid energy intake in relation to body composition in among Australian children. J Hum Nutr Diet 2015;28(Suppl 2):70-79.
12. Millar L, Rowland B, Nichols M, Swinburn B, Bennett C, Skouteris H. Relationship between raised BMI and sugar sweetened beverage and high fat food consumption among children. Obesity 2014;22:96-103.
13. Santaliestra-Pası´as AM, Mouratidou T, Verbestel V, Huybrechts I, Gottrand F, Le Donne C. Food consumption and screen-based sedentary behaviors in European adolescents. Arch Pediatr Adolesc Med 2012;166:1010–1020.
14. Johnson BA, Kremer PJ, Swinburn BA, SilvaSanigorski AM. Multilevel analysis of the be active eat well intervention: environmental and behavioural influences on reductions in child obesity risk. Int J Obes 2012;36:901–907.
15. Pekcan G. Beslenme durumunun saptanması. Diyet El Kitabı.7. Baskı, Ankara: Hatipoğlu Yayınları; 2013. s.67-142.
16. World Health Organization (WHO), Growth reference data for 5-19 years, WHO Reference, 2007. Available at:http://www.who.int/ growthref/en/ Accessed:20.01.2015.
17. McCarthy HD, Ashwell M. Study of central fatness using waist-to-height ratios in UK children and adolescents over two decades supports the simple message – ‘keep your waist circumference to less than half your height’. Int J Obes 2006;30:988–992.
18. Olafsdottir S, Berg C, Eiben G, Lanfer A, Reisch L, Ahrens W, et al. Young children’s screen activities, sweet drink consumption and anthropometry: results from a prospective European study. Eur J Clin Nutr 2014;68: 223–228.
19. Hatun Ş. Çocukluk çağı obezitesinin dünya ve Türkiye’de sıklığı / durumu. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi 2012;1:7-14.
20. T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Türkiye’de Okul Çağı Çocuklarında (6- 10 Yaş Grubu) Büyümenin İzlenmesi (TOÇBİ) Projesi Araştırma Raporu. 1. Baskı, Ankara: Kuban Matbaacılık Yayıncılık, 2011.
21. Ogden CL, Carroll MD, Curtin LR, Lamb MM, Flegal KM. Prevalence of high body mass index in US children and adolescents, 2007-2008. JAMA 2010;303:242-249.
22. De Godoy-Matos AF, Guedes EP, de Souza LL, Martins MF. Management of obesity in adolescents: state of art. Arq Bras Endocrinol Metab 2009;53(2):252-261.
23. Nasreddine L, Naja F, Akl C, Chamieh MC, Karam S, Sibai A, et al. Dietary, lifestyle and socio-economic correlates of overweight, obesity and central adiposity in Lebanese children and adolescents. Nutrients 2014;6:1038-1062.
24. Blüher S, Molz E, Wiegand S, Otto KP, Sergeyev E, Tuschy S, et al. Adiposity patients registry ınitiative and German competence net obesity. Body mass index, waist circumference, and waist-to-height ratio as predictors of cardiometabolic risk in childhood obesity depending on pubertal development. J Clin Endocrinol Metab 2013;98:3384–3393.
25. Köksal G. 2008. Çocuk ve ergenlik döneminde obezite. T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Beslenme ve Fiziksel Aktiviteler Daire Başkanlığı, Klasmat Matbaacılık, s.3-28, Ankara.
26. Walton J, McNulty BA, Nugent AP, Gibney MJ, Flynn A. Diet, lifestyle and body weight in Irish children: findings from Irish Universities Nutrition Alliance national surveys. Proc Nutr Soc 2014;73(2):190-200.
27. Li L, Shen T, When LM, Wu M, He P, Wang Y, et al. Lifestyle factors associated with childhood obesity: across-sectional study in Shanghai, China. BMC Research Notes 2015;8:6.
28. Bachman CM, Baranowski T, Nicklas TA. Is there an association between sweetened beverages and adiposity? Nutr Res 2006;64(4):153-174.
29. Vanselow MS, Pereira MA, Neumark- Sztainer D, Raatz SK. Adolescent beverage habits and changes in weight over time: findings from Project EAT. Am J Clin Nutr 2009;90(6):1489–1495.
30. Valente H, Teixeira V, Padrão P, Bessa M, Cordeiro T, Moreira A, et al. Sugar sweetened beverage intake and overweight in children from a Mediterranean country. Public Health Nutr 2011;14(1):127–132.
31. Libuda L, Kersting M. Soft drinks and body weight development in childhood: is there a relationship?. Curr Opin Clin Nutr Metab Care 2009;12(6):596–600.
32. Ervin RB, Kit BK, Carroll MD, Ogden CL. Consumption of added sugar among U.S. children and adolescents, 2005–2008. NCHS Data Brief 2012;87:1–8.
33. Lobstein T, Dibb S. Evidence of a possible link between obesogenic food advertising and child overweight. Obes Rev 2005;6: 203–208.
34. Pekcan G, Robertson A, Pomerleau J, Knai C. EUROPREVOB-Prevention of Obesity in Europe Project Report for Turkey. Ankara, Project no. 044291, 2009.

APA	KARAHAN YILMAZ S, GÖKMEN ÖZEL H (2016). Okul Çağı Çocuklarda Şekerli İçecek Tüketimi ile Obezite Riski Arasındaki İlişki. , 3 - 9.
Chicago	KARAHAN YILMAZ SEVİL,GÖKMEN ÖZEL HÜLYA Okul Çağı Çocuklarda Şekerli İçecek Tüketimi ile Obezite Riski Arasındaki İlişki. (2016): 3 - 9.
MLA	KARAHAN YILMAZ SEVİL,GÖKMEN ÖZEL HÜLYA Okul Çağı Çocuklarda Şekerli İçecek Tüketimi ile Obezite Riski Arasındaki İlişki. , 2016, ss.3 - 9.
AMA	KARAHAN YILMAZ S,GÖKMEN ÖZEL H Okul Çağı Çocuklarda Şekerli İçecek Tüketimi ile Obezite Riski Arasındaki İlişki. . 2016; 3 - 9.
Vancouver	KARAHAN YILMAZ S,GÖKMEN ÖZEL H Okul Çağı Çocuklarda Şekerli İçecek Tüketimi ile Obezite Riski Arasındaki İlişki. . 2016; 3 - 9.
IEEE	KARAHAN YILMAZ S,GÖKMEN ÖZEL H "Okul Çağı Çocuklarda Şekerli İçecek Tüketimi ile Obezite Riski Arasındaki İlişki." , ss.3 - 9, 2016.
ISNAD	KARAHAN YILMAZ, SEVİL - GÖKMEN ÖZEL, HÜLYA. "Okul Çağı Çocuklarda Şekerli İçecek Tüketimi ile Obezite Riski Arasındaki İlişki". (2016), 3-9.

APA	KARAHAN YILMAZ S, GÖKMEN ÖZEL H (2016). Okul Çağı Çocuklarda Şekerli İçecek Tüketimi ile Obezite Riski Arasındaki İlişki. Beslenme ve Diyet Dergisi, 44(1), 3 - 9.
Chicago	KARAHAN YILMAZ SEVİL,GÖKMEN ÖZEL HÜLYA Okul Çağı Çocuklarda Şekerli İçecek Tüketimi ile Obezite Riski Arasındaki İlişki. Beslenme ve Diyet Dergisi 44, no.1 (2016): 3 - 9.
MLA	KARAHAN YILMAZ SEVİL,GÖKMEN ÖZEL HÜLYA Okul Çağı Çocuklarda Şekerli İçecek Tüketimi ile Obezite Riski Arasındaki İlişki. Beslenme ve Diyet Dergisi, vol.44, no.1, 2016, ss.3 - 9.
AMA	KARAHAN YILMAZ S,GÖKMEN ÖZEL H Okul Çağı Çocuklarda Şekerli İçecek Tüketimi ile Obezite Riski Arasındaki İlişki. Beslenme ve Diyet Dergisi. 2016; 44(1): 3 - 9.
Vancouver	KARAHAN YILMAZ S,GÖKMEN ÖZEL H Okul Çağı Çocuklarda Şekerli İçecek Tüketimi ile Obezite Riski Arasındaki İlişki. Beslenme ve Diyet Dergisi. 2016; 44(1): 3 - 9.
IEEE	KARAHAN YILMAZ S,GÖKMEN ÖZEL H "Okul Çağı Çocuklarda Şekerli İçecek Tüketimi ile Obezite Riski Arasındaki İlişki." Beslenme ve Diyet Dergisi, 44, ss.3 - 9, 2016.
ISNAD	KARAHAN YILMAZ, SEVİL - GÖKMEN ÖZEL, HÜLYA. "Okul Çağı Çocuklarda Şekerli İçecek Tüketimi ile Obezite Riski Arasındaki İlişki". Beslenme ve Diyet Dergisi 44/1 (2016), 3-9.