Yıl: 2011 Cilt: 25 Sayı: Özel Sayfa Aralığı: 207 - 222 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

TÜRKİYE’DE FİNANSAL YENİLİK - TÜKETİM HARCAMALARI İLİŞKİSİ (AMPİRİK ANALİZ:1998-2008)

Öz:
Özellikle 1970'li yıllardan sonra bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmelerin etkisi giderek artmıştır. Yeni finansal araçların kullanımının yaygınlaşması sonucu tüketim eğiliminde artışlar ortaya çıkmaktadır. Bu çalışma Türkiye'de finansal yenilik ve tüketim harcamaları arasındaki nedensellik ilişkisini 1998:1-2008:4 dönemi için incelemektedir. Bu amaçla çalışmada Granger nedensellik testi kullanılmıştır. Elde edilen bulgular kredi kartının, eğitim harcamaları ve diğer harcama grubu üzerinde, pos makinesinin ise konut harcamaları ve diğer harcama grubu üzerinde nedensel etkiye sahip olduğunu göstermektedir. Diğer harcama grubu; Mobilya ve Ev Aletleri, Ulaştırma ve Haberleşme, Eğlence ve Kültür, Lokanta ve Oteller için yapılan harcamaları içermektedir. Bu bulgular, tüketicilerin daha büyük miktarlı harcamalar için kredi kartını kullanmayı tercih ettiklerini ortaya koymaktadır.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans

-

Öz:
Especially after 1970 the effect of information and communication technology has gradually increased. In consequence of extensive usage of the new financial instruments, the tendency of consumption expenditures increases. This study investigates the causality relationship between financial innovation and consumption expenditures in Turkey for the period 1998:1-2008:4. For this purpose, Granger Causality test is used. The evidence present that credit cards have causal impact on the education and other consumption expenditures and swiping machine has causal impact on the housing and other consumption expenditures. The other consumption expenditures group includes furnishing household equipment, transport and communication, recreation and culture, restaurants and hotels expenditures. These findings exhibit that consumers prefer to use credit card for expenditures with higher amounts
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AKHTAR, M.A. “Financial İnnovation and Their İmplications For Monetary Policy: An İnternational Perspective”, BIS Economic Paper, No:9, November:1983.
  • AKTAN, Coşkun Can, Utku Utkulu ve Selahattin Togay. “Para Politikasının Uygulanma Süreci ve Para Politikası Uygulamalarına İlişkin Ana Tartışmalar”, Nasıl Bir Para Sistemi, İstanbul: İMKB Yayını, 1998, http://www.canaktan.org/ekonomi/anayasal_iktisat/monetarizm/aktanutkulu-parapolitikasi.htm, Erişim Tarihi: 06.04.2009.
  • ALPERGİN, Pelin. “Bireysel Bankacılık”, Türkiye Bankalar Birliği, Yayın no: 160, Ankara:1990.
  • AYGÖREN, Hakan ve UYAR, Süleyman. “Alternatif Ödeme Araçları (Kredi Kartı İşlemleri) ve Muhasebeleştirilmesi” Analiz, Cilt:7, Yıl: 15, Sayı: 16 Ekim 2006.
  • AYSAN, Ahmet Faruk, DUR, Umut, KARA, Gazi İshak, MÜSLİM, Ahmet Nusret, YILDIRAN, Levent. “Türkiye’de Kredi Kartı Sektöründe Yasal Düzenlemeler ve Rekabet” İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, Cilt: 23, Sayı: 265, 2008.
  • BAKIRCI, Fehim. “Tüketici Karar ve Davranışlarını Belirleyen Faktörler Ve İki Grup İlde Tüketim Fonksiyonları İle Mukayesesi”, (Basılmamış Doktora Tezi, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi SBE, 1999).
  • BÜYÜKAKIN, F. “Finansal Yenilikler ve Merkez Bankasının Para Arzını Kontrol Gücü Üzerindeki Etkileri”, V. Uluslararası Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kogresi Bidiriler Kitabı, 2006.
  • DEMİRGİL, Demir. Ekonomi Ansiklopedisi, Paymaş Yayınları, İstanbul : 1997.
  • DICKEY, D.A. & FULLER W.A. “Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Econometrica, 49 (4) July 1981, pp.1057-1072.
  • DURKİN, T.A. “Credit Cards: Use and Consumers Attitudes: 1970-2000”, Federal Reserve Bulletin, Vol:86, 2003.
  • GRANGER, C.W.J. “Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross-Spectral Methods”, Econometrica, Volume 37, No: 3, August 1969, pp.424-438.
  • HORNE, James C. Van. “Of Financial İnnovation and Excesses”, The Journal of Finance, Vol: XL, 1985.
  • HALAÇ, Umut ve KUŞTEPELİ, Yeşim. “Türkiye’de Para Dolanım Hızının İstikrarı: 1987-2001”, Gazi Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt:5, Sayı:1. 2003.
  • KAPLAN, Cafer. “Finansal Yenilikler ve Piyasalar Üzerine Etkileri”, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Araştırma Genel Müdürlüğü, Tartışma Tebliğleri, No: 9910, Nisan:1999.
  • KARAKUŞ, Mehmet. “Tüketim Kültürü Yada Tüketimin Yeniden Üretimi”, Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Afyon: Kocatepe Üniversitesi Yayınları, Sayı: 3, No: 1, Haziran 2001.
  • KARAMUSTAFA, Kurtuluş ve BİÇKES D. Mehmet. “Kredi Kartı Sahip ve Kullanıcılarının Kredi Kartı Kullanımlarını Değerlendirmeye Yönelik Bir Araştırma: Nevşehir Örneği”, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 15, 2003.
  • KIZILOT, Şükrü. “Kredi Kartı Ekonominin Can Simidi” http://www.kartbilinci.com/#/haberler/009 Erişim Tarihi: 16.04.2009.
  • KUTUKIZ, Doğan. “Finansal Yeniliklerin Gelişimi, Piyasalar Üzerindeki Etkileri ve Türkiye Üzerinde Deneysel Bir Çalışma”, Mali Çözüm Dergisi, Sayı:65, Aralık: 2003.
  • KÜÇÜK, Erdoğan. “Günümüz Ödeme Sistemleri , Araçları ve Türkiye Uygulaması” Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Bültenleri, Lira, Sayı:11, Temmuz:1996.
  • MİSHKİN, S. Frederic. The Economics of Money, Banking and Financial Markets, 3rd.ed., Harper Collins Publisher Inc., New York:1992.
  • OKTAY, Ertan, BALKANLI, Ali ve SALEPÇİOĞLU, M. Adil, “Bilgi Toplumunda Yeni Ekonominin Yansımaları ve E-Dönüşüm Stratejileri” 3. Bilgi Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı. 2004.
  • ÖCAL, Tezer ve ÇOLAK, Ö.Faruk. Para Teori ve Politika, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara: 1999.
  • SCHULZE, P. M. “Granger Kausalitätsprüfung-Eine Anwendungsorientierte Darstellung- ”, Institut für Statistik und Ökonometrie, Arbeitspapier Nr:28, August 2004, ss.1-21.
  • TAKAN, Mehmet. Bankacılık, 2.b., Nobel Yayın Dağıtım, Ankara:2002.
  • TARI, Recep. Ekonometri, 3. Baskı, İstanbul: Avcılar Ofset, Eylül 2005.
  • TATLIDİL Rezan, SAVAŞÇI İpek, “Bankaların Kredi Kartı Pazarında Uyguladıkları CRM (Müşteri İlişkiler Yönetimi) Stratejisinin Müşteri Sadakatine Etkisi”, Ege Akademik Bakış Dergisi, Cilt 6, sayı:1, 2006.
  • TBB. Banka Kartları ve Kredi Kartları Uygulamaları Hakkında Yararlı Bilgiler, Yayın no:257, İstanbul, Nisan 2008.
  • WAKELİN, K. “Innovation and Export Behaviour At The Firm Level” Reserach Policy, No:26, 1998.www.disticaret.gov.tr, Erişim Tarihi: 20.04.2009.
  • YILMAZ, Eyüp. Türkiye’de Kredi Kartı Uygulaması ve Ekonomik Etkileri, Türkmen Kitabevi, İstanbul: 2000.
  • YILMAZ, Özlem Göktaş, (2005) “Türkiye Ekonomisinde Büyüme ile İşsizlik Oranları Arasındaki Nedensellik İlişkisi”, Ekonometri ve İstatistik, Sayı: 2, 63-76.
  • ZARAKOĞLU, Avni. İktisat İlminin Temel İlkeleri, Cilt : 1,2 b. Ankara : 1979.
APA Büyükakın F, CENGİZ V, PEHLIVANOGLU F (2011). TÜRKİYE’DE FİNANSAL YENİLİK - TÜKETİM HARCAMALARI İLİŞKİSİ (AMPİRİK ANALİZ:1998-2008). , 207 - 222.
Chicago Büyükakın Figen,CENGİZ VEDAT,PEHLIVANOGLU FERHAT TÜRKİYE’DE FİNANSAL YENİLİK - TÜKETİM HARCAMALARI İLİŞKİSİ (AMPİRİK ANALİZ:1998-2008). (2011): 207 - 222.
MLA Büyükakın Figen,CENGİZ VEDAT,PEHLIVANOGLU FERHAT TÜRKİYE’DE FİNANSAL YENİLİK - TÜKETİM HARCAMALARI İLİŞKİSİ (AMPİRİK ANALİZ:1998-2008). , 2011, ss.207 - 222.
AMA Büyükakın F,CENGİZ V,PEHLIVANOGLU F TÜRKİYE’DE FİNANSAL YENİLİK - TÜKETİM HARCAMALARI İLİŞKİSİ (AMPİRİK ANALİZ:1998-2008). . 2011; 207 - 222.
Vancouver Büyükakın F,CENGİZ V,PEHLIVANOGLU F TÜRKİYE’DE FİNANSAL YENİLİK - TÜKETİM HARCAMALARI İLİŞKİSİ (AMPİRİK ANALİZ:1998-2008). . 2011; 207 - 222.
IEEE Büyükakın F,CENGİZ V,PEHLIVANOGLU F "TÜRKİYE’DE FİNANSAL YENİLİK - TÜKETİM HARCAMALARI İLİŞKİSİ (AMPİRİK ANALİZ:1998-2008)." , ss.207 - 222, 2011.
ISNAD Büyükakın, Figen vd. "TÜRKİYE’DE FİNANSAL YENİLİK - TÜKETİM HARCAMALARI İLİŞKİSİ (AMPİRİK ANALİZ:1998-2008)". (2011), 207-222.
APA Büyükakın F, CENGİZ V, PEHLIVANOGLU F (2011). TÜRKİYE’DE FİNANSAL YENİLİK - TÜKETİM HARCAMALARI İLİŞKİSİ (AMPİRİK ANALİZ:1998-2008). Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(Özel), 207 - 222.
Chicago Büyükakın Figen,CENGİZ VEDAT,PEHLIVANOGLU FERHAT TÜRKİYE’DE FİNANSAL YENİLİK - TÜKETİM HARCAMALARI İLİŞKİSİ (AMPİRİK ANALİZ:1998-2008). Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 25, no.Özel (2011): 207 - 222.
MLA Büyükakın Figen,CENGİZ VEDAT,PEHLIVANOGLU FERHAT TÜRKİYE’DE FİNANSAL YENİLİK - TÜKETİM HARCAMALARI İLİŞKİSİ (AMPİRİK ANALİZ:1998-2008). Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, vol.25, no.Özel, 2011, ss.207 - 222.
AMA Büyükakın F,CENGİZ V,PEHLIVANOGLU F TÜRKİYE’DE FİNANSAL YENİLİK - TÜKETİM HARCAMALARI İLİŞKİSİ (AMPİRİK ANALİZ:1998-2008). Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2011; 25(Özel): 207 - 222.
Vancouver Büyükakın F,CENGİZ V,PEHLIVANOGLU F TÜRKİYE’DE FİNANSAL YENİLİK - TÜKETİM HARCAMALARI İLİŞKİSİ (AMPİRİK ANALİZ:1998-2008). Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2011; 25(Özel): 207 - 222.
IEEE Büyükakın F,CENGİZ V,PEHLIVANOGLU F "TÜRKİYE’DE FİNANSAL YENİLİK - TÜKETİM HARCAMALARI İLİŞKİSİ (AMPİRİK ANALİZ:1998-2008)." Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25, ss.207 - 222, 2011.
ISNAD Büyükakın, Figen vd. "TÜRKİYE’DE FİNANSAL YENİLİK - TÜKETİM HARCAMALARI İLİŞKİSİ (AMPİRİK ANALİZ:1998-2008)". Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 25/Özel (2011), 207-222.