Yıl: 2016 Cilt: 9 Sayı: 17 Sayfa Aralığı: 149 - 165 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

ANKARA İLI POLATLI YÖRESI EL ÖRGÜSÜ ÇORAPLAR

Öz:
El sanatları, bir milletin kültür ve kişiliğinin en canlı belgelerinden sayılır. Anadolu'da süsleme sanatları ve el sanatlarının geleneksel kültür içinde önemli bir yeri vardır. El sanatlarımız içerisinde el örücülüğü ve kalın örgüler içinde önemli bir yeri olan, aynı zamanda toplumun geleneksel özelliklerini yansıtan ürünlerden biri de çorap örücülüğüdür. Kullanılan araç gerecin kolay sağlanabilmesi, uygulanan tekniğin kolaylığı bakımından çorap örücülüğü yaygın işler arasında yer almıştır. Türk halkı söylemek isteyip de söyleyemediği duygularını, ördüğü patik ve çoraplarda şekil ve renkler ile ifade etmiştir. Anadolu'da geçmişten günümüze devam eden ve giyim kültürü içerisinde yer alan el örgüsü çoraplar yüzyıllar boyu toplumun yaşayışı zevk ve sanat anlayışı, el becerisi ile bütünleşerek önemli bir yere sahip olmuştur. Günümüzde daha çok kırsal kesimdeki kadınlarımız tarafından el örgüsü çoraplar üretilmektedir. Ancak, her geçen gün gelişimini hızla sürdüren sanayideki değişimler bu ürünlerin giderek yok olmasına neden olmaktadır. Halkın el sanatlarının önemini kavraması ve bilinçlenmesi sonucunda, köylerde sandıklarda duran çorapların birçoğu günümüzde ya özel günlerde kullanılmaya başlanmış ya da müzelerde ve koleksiyoncular tarafından sergilenir duruma gelmiştir. Çorap örücülüğü boş zamanları değerlendirir. Kişiyi dinlendirir. Aynı zamanda sayısız desenler oluşturmaya ve yaratıcılığa açık, estetik değeri fazla olan etkileyici bir el sanatıdır. Ayrıca ülkemiz genelinde olduğu gibi Polatlı yöresinde de, çorap örücülüğü, çeyize verilen önemden dolayı da bol miktarda yapılmaktadır. Çalışmada, Polatlı yöresinde bulunabilen çorap örnekleri çerçevesinde malzeme, teknik, desen, renk ve kullanım özellikleri üzerinde durulmuştur. İlçe ve birkaç köyde yaşayanlarla yapılan görüşmeler ve bulunabilen örnekler ışığında bu konudaki yöresel üsluplar ortaya konmaya çalışılmıştır
Anahtar Kelime:

Konular: Kültürel Çalışmalar Sanat

Handknitted Socks in The Region of Polatlı, Ankara

Öz:
Handicraft arts are regarded as the liveliest documents of the culture and personality of a community. The ornamentation arts and handicraft arts in Anatolia have a significant place in traditional culture. One of the products having an important place in the hand knitting and thick knitting among our handicraft arts and reflecting traditional features of a society is sock knitting. Easy availability of the tools used and the easiness of the technique applied make sock knitting in common affairs in this field. Turkish people have expressed the feelings they want to tell but cannot explain as the shapes and colours in the booties and socks they knit. Having reached the current time and taking its place in the culture of clothing, hand knitted socks have had a place with an integration of the sense of living taste and art with hand skills in a society throughout centuries. Today, hand knitted socks are produced mostly in the countryside by women. However, rapid changes in the industry brings about the gradual disappearance of these products. As a result of the awareness of the importance of handicraft arts by people, a great many kinds of socks that were kept in the wedding chests in the villages have started to be used either in private occasions or exhibited in the museums by collectors. Sock knitting is a leisure time activity. It relaxes the knitter. Moreover, it is an impressive handicraft art with an aesthetic value open to creating numerous designs and creativity. In addition, as in the whole country, sock knitting has been applied abundantly in the region of Polatlı because of the importance given to trousseau. In the current study, the sock samples in the Polatlı region were investigated in terms of materials, techniques, design, colour and usage features. Under the light of the interviews made with the villagers in the town and in a few other villages, local styles were tried to be determined in this issue
Anahtar Kelime:

Konular: Kültürel Çalışmalar Sanat
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AKPINARLI, Feriha. (1995). El Örgüsü Çorapların Teknik, Desen, Renk ve Kullanım Özellikleri, Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • AKPINARLI, Feriha. (1997). “Geleneksel El Örgüsü Çoraplardan Çağdaş Yaklaşımlar”, Türkiye’de El Sanatları Geleneği ve Çağdaş Sanatlar İçindeki Yeri Sempozyumu Bildirileri, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, No: 1861.
  • ATAY, Ayten. (1987). Örücülük. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
  • ARIK, Remzi Oğuz. (1947). Ankara Halkevinde Türk Örgü İşleri Sergisi. Ankara: Ulus Basımevi
  • BARIŞTA, H. Örcün. (1984). “Divan-ü Lugat-it Türk’de Dokuma ve Dokumanın Üzerine Yapılan Bezemeler Çevresinde Kümelenen İfadeler”, 2.Ulusal El Sanatları Sempozyumu Bildirileri. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Yayınları.
  • BARIŞTA, H. Örcün. (1986). “Türk El Sanatlarından El Örgüsü Çoraplar”, Erdem, Atatürk Kültür Merkezi Dergisi. II, 6, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
  • DİYARBEKİRLİ, Nejat. (1972). Hun Sanatı. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, Milli Eğitim Bakanlığı Kültür Yayınları.
  • DOĞRUOL, Hatice. (1995). Ayaş’ta Çorapçılık ve Testicilik. Ankara: Özkan Matbaacılık.
  • ERONÇ, Perihan. (1984). Giyim Süsleme Teknikleri. İstanbul: Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı Yayınları.
  • KUZUCULAR, Emin. (1976). “Şarkışla’da Çorap ve Çorapçılık”, Sivas Folkloru. 12-14 Mayıs, Sivas.
  • ÖZBEL, Kenan. (1975). Türk Köylü Çorapları. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
  • PHİLLİPS, Mary Walker. (1986). Step by Step “Macramé” A Complete Indrotuction to The Craft of Creative Knotting. New York: Western Publishing Inc.
  • RUTT, Richard (1989). A History of Hand Knitting. Colorado: Interweave Press, Leveland.
  • TASMACI, Mehmet. (1984). “Halk Sanatı Örme Desenlerinin Modern Örme Makinelerinde Uygulanması”, III.Ulusal El Sanatları Sempozyumu Bildirileri. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Yayınları.
APA BALKANAL Z (2016). ANKARA İLI POLATLI YÖRESI EL ÖRGÜSÜ ÇORAPLAR. , 149 - 165.
Chicago BALKANAL ZEYNEP ANKARA İLI POLATLI YÖRESI EL ÖRGÜSÜ ÇORAPLAR. (2016): 149 - 165.
MLA BALKANAL ZEYNEP ANKARA İLI POLATLI YÖRESI EL ÖRGÜSÜ ÇORAPLAR. , 2016, ss.149 - 165.
AMA BALKANAL Z ANKARA İLI POLATLI YÖRESI EL ÖRGÜSÜ ÇORAPLAR. . 2016; 149 - 165.
Vancouver BALKANAL Z ANKARA İLI POLATLI YÖRESI EL ÖRGÜSÜ ÇORAPLAR. . 2016; 149 - 165.
IEEE BALKANAL Z "ANKARA İLI POLATLI YÖRESI EL ÖRGÜSÜ ÇORAPLAR." , ss.149 - 165, 2016.
ISNAD BALKANAL, ZEYNEP. "ANKARA İLI POLATLI YÖRESI EL ÖRGÜSÜ ÇORAPLAR". (2016), 149-165.
APA BALKANAL Z (2016). ANKARA İLI POLATLI YÖRESI EL ÖRGÜSÜ ÇORAPLAR. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 9(17), 149 - 165.
Chicago BALKANAL ZEYNEP ANKARA İLI POLATLI YÖRESI EL ÖRGÜSÜ ÇORAPLAR. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi 9, no.17 (2016): 149 - 165.
MLA BALKANAL ZEYNEP ANKARA İLI POLATLI YÖRESI EL ÖRGÜSÜ ÇORAPLAR. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, vol.9, no.17, 2016, ss.149 - 165.
AMA BALKANAL Z ANKARA İLI POLATLI YÖRESI EL ÖRGÜSÜ ÇORAPLAR. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi. 2016; 9(17): 149 - 165.
Vancouver BALKANAL Z ANKARA İLI POLATLI YÖRESI EL ÖRGÜSÜ ÇORAPLAR. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi. 2016; 9(17): 149 - 165.
IEEE BALKANAL Z "ANKARA İLI POLATLI YÖRESI EL ÖRGÜSÜ ÇORAPLAR." Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 9, ss.149 - 165, 2016.
ISNAD BALKANAL, ZEYNEP. "ANKARA İLI POLATLI YÖRESI EL ÖRGÜSÜ ÇORAPLAR". Motif Akademi Halkbilimi Dergisi 9/17 (2016), 149-165.