TY  - JOUR
TI  - Sürücü Davranışları, Becerileri, Bazı Kişilik Özellikleri ve Psikolojik Belirtilerin Trafik Kazalarındaki Rolleri
AB  - Trafik kazaları Türkiye'de başta gelen ölüm nedenleri arasındadır. Trafik psikolojisi kapsamında yürütülen çalışmalar insan faktörünün kazalarda temel etken olduğunu ve başta sürücü davranışları, becerileri, bazı kişilik özellikleri ve psikolojik belirtilerin bu kapsamda ele alınması gerektiğini göstermektedir. Bu çalışmada trafik kazalarını ve olumsuz sürücü davranışlarını kestirmede sürücü davranışları, becerileri ve bazı kişilik özellikleri ve psikolojik belirtilerinin rolleri farklı sürücü grupları üzerinde incelenmiştir. Araştırmaya Ankara'da çalışan beş sürücü grubundan 41'i amatör 280'i profesyonel olmak üzere toplam 321 erkek sürücü katılmıştır. Sürücülere demografik özellikleri ve kaza tarihçelerine ilişkin sorularla birlikte sürücülük davranışları (trafik ihlalleri ve hataları), becerileri (araç kullanma ve güvenli sürücülük becerileri) ve bazı kişilik özelliklerini (saldırganlık, heyecan arama) ve psikolojik semptomları ölçmeye yönelik ölçekler uygulanmıştır. Beş sürücü grubunu karşılaştırmak için yapılan analizler, güvenli sürücülük becerisi ve heyecan arama dışında profesyonel sürücü grupları arasında temel farklılıkların olmadığını göstermiştir. Kaza sayısı temelinde yapılan analizlerde ise iki ve daha fazla kaza yapan sürücülerin hiç kaz yapmayanlardan daha fazla trafik ihlal ve hataları yaptıkları, güvenli sürücülük becerilerinin düşük düzeyde olduğu ve görece yüksek düzeylerde heyecan arama eğilimi, psikolojik semptomlar ve saldırganlık gösterdikleri bulunmuştur. Aşamalı regresyon analizleri yılda gidilen km ve yaşın etkisi kontrol edildikten sonra bile ihlallerin kaza sayısını yordadığını göstermiştir, ihlalleri yordayan en güçlü değişken ise psikolojik semptomlar olmuştur. Bulguların tartışılmasında geçmişte yapılan kaza sayısı, ihlaller, güvenli sürücülük becerisi ve uyaran arama gibi bazı kişilik özelliklerinin sürücülerin değerlendirilmesinde ve kazaların azaltılmasında dikkat edilmesi gereken kritik faktörler olduğu vurgulanmıştır.
AU  - SÜMER, Nebi
AU  - Özkan, Türker
PY  - 2002
JO  - Türk Psikoloji Dergisi
VL  - 17
IS  - 50
SN  - 1300-4433
SP  - 1
EP  - 22
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/2417
ER  -