TÜRKİYE’DE VE ALMANYA’DA ALEVİLİK YAPILANMALARI ÜZERİNE BİR TARTIŞMA
Yıl: 2017 Cilt: 0 Sayı: 13 Sayfa Aralığı: 205 - 230 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
TÜRKİYE’DE VE ALMANYA’DA ALEVİLİK YAPILANMALARI ÜZERİNE BİR TARTIŞMA
Öz: Alevi-Bektaşi inancının nasıl yapılandırılacağına ilişkin tartışmalar devam etmektedir. Konuyla ilgili bazı çalıştaylar yapılmış olmasına rağmen bunlardan bir sonuç alınamamıştır. Türkiye lâik bir ülke olmasına rağmen, devlet din işlerini organize etmekte ve tek mezhebe yönelik hizmet vermektedir. Alevi-Bektaşiler de devletin kimliklerini ve cemevlerinin bir ibadet yeri olarak statüsünü tanınmadığından yakınmaktadırlar. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de herkesi kucaklayan bir inanç yapılanmasının nasıl olması gerektiğini tartışmaya açmaktır. Araştırma nitel bir çalışmadır. Konu kuramsal boyutuyla ele alınmış ve bu amaçla Almanya'da ve Türkiye'de bazı kişilerle görüşmeler yapılmıştır. Bir bakıma teori-uygulama karşılaştırması yapılmıştır. Araştırmanın bulguları şöyle özetlenebilir: Diyanet tarafından kabul edilmese bile, Alevi-Bektaşi inancı, İslâm dininin farklı bir yorumu olarak kabul edilmektedir. Türkiye Cumhuriyeti devleti, lâik karakterini korumalı ve herkesi kucaklayan bir yapılanmaya gitmelidir. Birlik ve beraberliğin temini için, devletin din işlerini organize etmemesi, ortak değerlere vurgu yapması önerilmiştir.
Anahtar Kelime: Konular:
A DISCUSSION ON ALEVISM STRUCTURES IN TURKEY AND GERMANY
Öz: Discussions on how to construct AleviBektashi belief has been going on. Although there are some workshops on the subject could not be a result of them. Although Turkey is a secular country, the state organizes religious affairs and serves only one denomination. The Alevis-Bektashis also complain about the identity of the state and that the cemevleri are not recognized as a place of worship. The purpose of this study is to discuss how to build a belief structure that embraces every person in Turkey. This research is a qualitative study. The subject is addressed with a theoretical dimension and interviews are held with some people in Germany-Turkey for this purpose. The findings of the research can be summed up as follows: Even though it is not accepted by the Religious Affairs, Alevi-Bektashi belief is accepted as a different interpretation of the Islamic religion. The state of the Republic of Turkey must protect its secular character and go under a reconstruction that embraces every citizen. It is suggested that the state should not organize religious affairs and should emphasize common values for the foundation of unity and cohesion
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- AÇNR. (2010). Alevi Çalıştayları Nihai Rapor. https://serdargunes.files. wordpress.com/2013/08/alevic3a7alc4b1c59ftaylarc4b1-nihai-rapor- 2010.pdf. 31.01.2017.
- ADEM, Mahmut. (2016). Türkiye Cumhuriyeti “Laik Bir Devlet” mi? http://add.org.tr/turkiye-cumhuriyetilaik-bir-devlet-mi-prof-dr-mahmutadem/ 08.02.2016
- AİHM (2016). Büyük Daire Karar, İzzettin Doğan ve Diğerleri / Türkiye (Başvuru no. 62649/10), Strazburg, 26 Nisan 2016.
- AKYÜZ, Niyazi; GÜRSOY, Şahin; ÇAPCIOĞLU, İhsan. (2006). Din İşlerinde Özgün Türk Deneyimi: Diyanet’in Kurumsal Kimliği ve Güncel Değerlendirmeler, Dinî Araştırmalar, Cilt: 9, s. 31-42.
- AKTÜRK, Hamit. (2015). Alevilik Araştırmalarında Self Oryantalist Tutum. EKEV Akademi Dergisi. S. 62.
- ARSLOĞLU, İbrahim. (2000). AlevilikBektaşilik ve Batılı Araştırmacılar. Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, S. 16, s. 101-114.
- AŞKAR, Mustafa. (1993). Ahmed Yesevi ve Tasavvuf Anlayışı, Diyanet İlmi Dergi, S. 29, s. 49-62.
- AYDIN, M. Zeki. (2007). Okulda Din Dersi Tartışmaları (Türkiye’de Din Dersinin Tarihi, Teorik Yapısı, Bazı Ülkelerle Karşılaştırılması). C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, S. XI/2, s. 7-51.
- AYDIN, M. Zeki. (2005). Avrupa Birliği Ülkelerinde Din Öğretimi ve Türkiye İle Karşılaştırılması, Eğitime Bakış, S. 4, s. 62-64.
- BAL, İdris. (2015). Türkiye’de alevi sorunu nedir? Nasıl çözülür? http://www. idrisbal.com.tr/turkiyede-alevi-sorununedir-nasil-cozulur/ 15.03.2017.
- BALKIZ, Ali. (2002). Alevi örgütlerin farkları, http://www.alevifederasyonu. org.tr/index.php?option=com_ content&view=article&id=249:alibalk-alevi-tlerin-farklar&catid=35:abftarihi&Itemid=261. 15.03.2017.
- BARDAKOĞLU, Ali. (2006). Basın Açıklamaları. http://www.diyanet.gov. tr/turkish/default.asp
- BAŞ, Eyüp. (2011). Ahmed Yesevî’nin Bektaşîlik, Alevîlik Üzerindeki Etkileri ve Osmanlı Dini Hayatındaki İzleri. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S. 52:2, s. 21-53.
- BAŞARAN, İ. Ethem. (1989). Yönetim. Ankara.
- BLAU, Peter; MEYER, Marshall. (1971). Bureaucracy Rationalization and Organization Theory, https://www.unf. edu/~djaffee/Org%20Theory/chap5. pdf. 15.03.2017.
- BURSALIOĞLU, Ziya. (1994). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış. Ankara.
- BUYRUK. (1958). İmam Cafer Buyruğu. Der: Sefer Aytekin.
- ÇINAR, Ali Abbas. (1996). Bazı Yazılı Bektaşî Kaynaklarında Ahmed Yesevî-Hacı Bektaş Velî Bağlantısı ve Yesevî’nin Hoşgörüsünü İşleyen Şiirler. Erdem, C. 8, S. 24, s. 729-744.
- DİB (2014). Türkiye’de Dini Hayat Araştırması. Ankara.
- DURAN, Hamiye. (2010). Velâyetnâme’ye Göre Hacı Bektaş Veli. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, S. 55, s.129-138.
- EKE, Deniz Coşan. (2000). Almanya´daki Alevi örgütlenme ve kazanımları. https://www.academia. edu/10733911/Almanya_daki_ Alevi_%C3%96rg%C3%BCtlenmesi_ ve_Kazan%C4%B1mlar%C4%B1. 15. 03. 2017.
- EROL, Ayhan. (2010). Alevi Kimliğini Diasporada Müzakere Etmek: Toronto Alevi Göçmenlerinin İfade Kültürü Pratikleri. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, S. 56, s. 39-60.
- ERÖZ, Mehmet. (1990). Türkiye’de Alevîlik ve Bektaşîlik. Ankara.
- ERSAL, Mehmet. (2015). Balkanlarda Alevilik Bektaşilik. İstanbul.
- ESİRİ. (2017). Gazel. http://www.tumsozler. com/soz-m-15-muharrem-temiz-222- Gazel-8182.html
- FENDOĞLU, Hasan Tahsin. (2013). Alevilik ve Yeni Anayasa (Anayasal Perspektif). İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S.1.
- HICK, Herbert. G. (1977). Örgütlerin Yönetimi (Sistemler ve Beşerî Kaynaklar Açısından). Ankara.
- GALBRAITH, Jay, R. (1987). Organization Design. Ed: J. W. Lorsch. Handbook of Organizational Behavior. Englewood Cliffs, NJ.
- GEÇMEZ, Ercan. (2011). Alevi Çalıştayları Nihai Raporu Üstüne Bir Değerlendirme, Ankara.
- GREENBERG, Jerald. (2011). Behavior in Organizations. Upper Saddle River, NJ.
- GÜL, İbrahim. (2014). İtikat, Amel ve Ahlak Bağlamında Alevi-Bektaşi ve Sünni İnançların Karşılaştırılması. Alevilik Araştırmaları Dergisi, S.8, s.117-130.
- GÜL, İbrahim. (2016a). Günümüzde AleviBektaşiliğin Temel Sorunları: Samsun (Atakum) Pir Sultan Abdal Derneği’ne Bağlı Cemevi Örneği, Atakum’a Akademik Bir Bakış Yeni Atakum. s. 163- 174.
- GÜL, İbrahim. (2014). Bir Sosyal Sistem Olarak Alevilik. Hünkâr Alevilik Bektaşilik Akademik Araştırmalar Dergisi, S.1, s. 67-82.
- GÜL, İbrahim (2016b). Kentleşme Sürecinde Anadolu Aleviliğinin Bazı Temel Sorunları ve Çözüm Önerileri (Samsun İli Örneği). S.12, s. 95/111.
- GÜNAY, Bekir; TÜRK Gökhan. (2010). Alevi Açılımı: Türkiye’de Demokrasinin Derinleşmesi. BİLGESAM, Bilge Adamlar Stratejik Araştırma Merkezi, Rapor No: 22.
- KAYA, Ali. (2004). Dersimlilerin Kökeni ve Deylem’de Alevilik. Serçeşme Aylık Dergi.
- KAYGUSUZ, İsmail. (2005). Alevilik, Diyanet ve Siyaset. İstanbul.
- KOCA, Bayram. (2014). Diyanet İşleri Başkanlığı ve Aleviler Arasındaki Meseleye Liberal Bir Bakış. Liberal Düşünce, S. 73-74, s. 39-61.
- KONDAKÇI, Yaşar; ZAYİM, Merve. (2013). Yönetim Süreçleri. Ed: Servet Özdemir. Eğitim Yönetiminde Kuram Ve Uygulama. s. 9-62.
- KÖKEL, Coşkun. (2007). Bulgaristan’da Yaşayan Alevilik Ve Bektaşilik Üzerine. Hacı Bektaş Veli, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, S. 43, s.1- 17.
- MADEN, Fahri (2013). Bektaşi tekkelerinin kapatılması (1826) ve Bektaşiliğin yasaklı yılları. Ankara.
- MERTCAN, Hakan (2004). Laiklik ve Türkiye Örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara. Türkiye.
- MESSNER, Frand. (2008). Avrupa Birliği Ülkelerinde Din-Devlet ilişkisi, Hukuki Yapı / Din Eğitimi / Din Hizmetleri. Ed: Köse; Küçükcan.
- MUTLUER, Nil. (2015). Aleviler ve Yeni Merkezileştirme Politikaları. Alternatif Politika Dergisi, S. 2.
- LANGER, Robert. (2009). Hacı Bektaş Veli’nin Almanya’ya Varışı: Göç ve Diaspora Çerçevesinde Yurtdışındaki Alevilikte Dinsel Ritüel Dönüşüm-Değişimler. Doğumunun 800. Yılında Hacı Bektaş Veli Sempozyumu, 17-18 Ağustos 2009, Nevşehir, Türkiye.
- NELSON, Debra L.; QUICK, James Campbell. (2011). Understanding Organizational Behavior. Mason, OH.
- NEUMAN, W. Lawrence. (2012). Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nicel ve Nitel Yaklaşımlar I‐II. İstanbul.
- OCAK, Ahmet Yaşar. (2003). Alevi ve Bektaşi İnançlarının İslam Öncesi Temelleri. İstanbul.
- ÖZBOLAT, Durdu. (2014). Ülke Genelinde 12 Milyon 521 Bin 792 Alevi Yaşıyor. http://www.haberler.com/chp-liozbolat-ulke-genelinde-12-milyon-521- bin-5732812-haberi/ 03.03.2017.
- ÖZCAN, Hüseyin. (2002). Türk Kültüründe Hoşgörü ve Örnek Bir Tip Olarak Alevî / Bektâşî Hoşgörüsü. Doğu Batı Bağlamında Uluslararası Türk Dili ve Kültürü Konferansı, 26-29 Ekim 2002. Şumnu, Bulgaristan.
- RAPOR. (2015). Türkiye’de İnanç Özgürlüğü Hakkını İzleme Raporu. Norwegıan Helsınkı Commıttee Kirkegata 5, N-0153 Oslo, www.nhc.no. 30.01.2017.
- SELÇUK, İlhan. (2006). Tüyler ürpertici. Cumhuriyet Gazetesi, 30.12.2006.
- SUBAŞI, Necdet. (2003). Güvenliğin Modern Mekânları ve Aleviler. Milel ve Nihal İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi, S. 1, s.73-91.
- ŞENER, Cemal. (2017). Alevilerin Etnik Kimliği Aleviler Kürt Mü? Türk Mü? http://www.altinicizdiklerim.com/ resimler/_AlevilerinEtnikKimligi.pdf. 05.02.2017.
- T.C. ANAYASA. (1982). Din ve Vicdan Hürriyeti. https://www.tbmm.gov.tr/ anayasa/anayasa82.htm
- TONGA, Aydın. (2016). Diyanet Zihniyetinde Alevilik, http://gezite.org/diyanetzihniyetinde-alevilik/ 12.02.2016.
- TURAN, İbrahim. (2011). AB Sürecinde Diyanet İşleri Başkanlığı: Özerklik ve Temsil Sorunu Bağlamında Bir Değerlendirme, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S. 31, s. 127-156.
- UÇAR, Bülent. (2009). Almanya’da Alevilik ve Çeşitli Eyaletlerde Alevilik Din Dersleri Projesi. DEM Dergi, S. 2/6, s. 72-75.
- ÜZÜM, İlyas. (2001). Buyruk’ta Üç SünnetYedi Farz Kavramı ve Alevi Yazarların Tutumu. İslam Araştırmaları Dergisi, S. 5, s.157-174.
- WAKAMATSU, Hiroki. (2013). Küreselleşen Alevilikte Ocak Dedelik-Seyitlik Hakkında Bir Antropolojik İnceleme. Geçmişten Günümüze Alevilik I. Uluslararası Sempozyumu.
- YALÇINKAYA, Ayhan. (1996). Alevilikte Toplumsal Kurumlar ve İktidar. Ankara.
- YAMAN, Mehmet. (2015). 677 Sayılı Yasaya İlişkin Tartışmalar Eksininde Bektaşi Tekkeleri ve Cemevlerinin Statüsüne Dair. Ed: M. Ersal. s. 203-234.
- YILDIRIM, Rıza. (2010). Bektaşî Kime Derler: “Bektaşî” Kavramının Kapsamı ve Sınırları Üzerine Tarihsel Bir Analiz Denemesi. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, S. 55. s. 23-58.
- YILDIRIM, Ali; ŞİMŞEK, Hasan. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara.
- YILDIZ, M. Cengiz. (2002). Resmi Dinsel Bürokrasinin Temsilcisi Olarak Diyanet ve Alevilik. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, S. 1, s. 1-17.
| APA | GÜL İ (2017). TÜRKİYE’DE VE ALMANYA’DA ALEVİLİK YAPILANMALARI ÜZERİNE BİR TARTIŞMA. , 205 - 230. |
| Chicago | GÜL İbrahim TÜRKİYE’DE VE ALMANYA’DA ALEVİLİK YAPILANMALARI ÜZERİNE BİR TARTIŞMA. (2017): 205 - 230. |
| MLA | GÜL İbrahim TÜRKİYE’DE VE ALMANYA’DA ALEVİLİK YAPILANMALARI ÜZERİNE BİR TARTIŞMA. , 2017, ss.205 - 230. |
| AMA | GÜL İ TÜRKİYE’DE VE ALMANYA’DA ALEVİLİK YAPILANMALARI ÜZERİNE BİR TARTIŞMA. . 2017; 205 - 230. |
| Vancouver | GÜL İ TÜRKİYE’DE VE ALMANYA’DA ALEVİLİK YAPILANMALARI ÜZERİNE BİR TARTIŞMA. . 2017; 205 - 230. |
| IEEE | GÜL İ "TÜRKİYE’DE VE ALMANYA’DA ALEVİLİK YAPILANMALARI ÜZERİNE BİR TARTIŞMA." , ss.205 - 230, 2017. |
| ISNAD | GÜL, İbrahim. "TÜRKİYE’DE VE ALMANYA’DA ALEVİLİK YAPILANMALARI ÜZERİNE BİR TARTIŞMA". (2017), 205-230. |
| APA | GÜL İ (2017). TÜRKİYE’DE VE ALMANYA’DA ALEVİLİK YAPILANMALARI ÜZERİNE BİR TARTIŞMA. Alevilik Araştırmaları Dergisi, 0(13), 205 - 230. |
| Chicago | GÜL İbrahim TÜRKİYE’DE VE ALMANYA’DA ALEVİLİK YAPILANMALARI ÜZERİNE BİR TARTIŞMA. Alevilik Araştırmaları Dergisi 0, no.13 (2017): 205 - 230. |
| MLA | GÜL İbrahim TÜRKİYE’DE VE ALMANYA’DA ALEVİLİK YAPILANMALARI ÜZERİNE BİR TARTIŞMA. Alevilik Araştırmaları Dergisi, vol.0, no.13, 2017, ss.205 - 230. |
| AMA | GÜL İ TÜRKİYE’DE VE ALMANYA’DA ALEVİLİK YAPILANMALARI ÜZERİNE BİR TARTIŞMA. Alevilik Araştırmaları Dergisi. 2017; 0(13): 205 - 230. |
| Vancouver | GÜL İ TÜRKİYE’DE VE ALMANYA’DA ALEVİLİK YAPILANMALARI ÜZERİNE BİR TARTIŞMA. Alevilik Araştırmaları Dergisi. 2017; 0(13): 205 - 230. |
| IEEE | GÜL İ "TÜRKİYE’DE VE ALMANYA’DA ALEVİLİK YAPILANMALARI ÜZERİNE BİR TARTIŞMA." Alevilik Araştırmaları Dergisi, 0, ss.205 - 230, 2017. |
| ISNAD | GÜL, İbrahim. "TÜRKİYE’DE VE ALMANYA’DA ALEVİLİK YAPILANMALARI ÜZERİNE BİR TARTIŞMA". Alevilik Araştırmaları Dergisi 13 (2017), 205-230. |
