TY - JOUR TI - Trafik Kazalarında Sosyal Psikolojik Etmenler: Sürücü Davranışları, Becerileri ve Sosyal Politik Çevre AB - Trafik kazaları nedeniyle Türkiye'nin ödediği sosyal ve ekonomik bedel çok yüksek düzeylere ulaşmıştır. Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde yol güvenliği sorununu sadece geleneksel "insan, araç ve yol" üçlemesi ile açıklamak mümkün değildir. Bu yazıda, Türkiye'nin özellikleri göz önüne alınarak, trafik güvenliği ve sürücü davranışları sosyal psikolojik açıdan ele alınmaktadır. Geleneksel "bireysel farklılıklar" yaklaşımından çok "ortam içinde insan" yaklaşımı gibi sistem ve/veya bütüncül yaklaşımlarının soruna daha kalıcı çözümler getireceği öne sürülmektedir, insan faktörü dikkate alındığında, kazaların başlıca nedeni trafik ihlalleridir. Başta trafik ihlali alışkanlığı olmak üzere, sürücü davranışları hem sürücülük becerilerine aşırı güvenme gibi bireysel hem de caydırıcı sosyal normların eksikliği gibi sosyal nedenlerle açıklanabilir. Sürücülük performan-sı ile güvenli sürücülük becerileri arasındaki asimetrik ilişkinin de ihlallerde ve kazalarda önemli bir rolü olabilir. Riskli araç kullanmanın nedeni ne olursa olsun, sürdürülebilir trafik güvenliği için çok iyi planlanmış ve kültürel özellikleri dikkate alan davranış değişim programlarının uygulanması gerekir. Yazının son bölümünde bu tür programlar özetlenmekte ve trafik güvenliğinde dikkate alınması gereken dört temel unsur (yasama, denetim, pekiştirme ve eğitim) kapsamlı olarak tartışılmaktadır. AU - Sümer, Nebi PY - 2002 JO - Türk Psikoloji Yazıları VL - 5 IS - 9-10 SN - 1301-9961 SP - 1 EP - 36 DB - TRDizin UR - http://search/yayin/detay/2424 ER -