Enflasyon ve Faiz Oranlarının Vergi Gayreti ile İlişkisi: Türkiye’de Uygulanan Gelir Vergisi İçin Ampirik Bir Uygulama

AKBULUT, HALE

Enflasyon ve Faiz Oranlarının Vergi Gayreti ile İlişkisi: Türkiye’de Uygulanan Gelir Vergisi İçin Ampirik Bir Uygulama

Hale AKBULUT (Araş. Gör., Dr., Hacettepe Üniversitesi Bilimler Fakültesi, Maliye Bölümü)

Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi

4 0

Yıl: 2017 Cilt: 54 Sayı: 630 Sayfa Aralığı: 55 - 66 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Enflasyon ve Faiz Oranlarının Vergi Gayreti ile İlişkisi: Türkiye’de Uygulanan Gelir Vergisi İçin Ampirik Bir Uygulama

Öz:

Kamu hizmetlerinin görülmesinde yararlanılan en temel finansman aracı olan vergi gelirlerinin etkin bir şekilde toplanabilmesi önem arz etmektedir. Bu bağlamda vergi gayreti üzerinde etkide bulunabilecek faktörlerin belirlenmesi hususu önceki iktisat literatüründe sıklıkla irdelenmiş ancak enflasyon ve faiz oranlarının etkilerinin analizi üzerinde yeterince yoğunlaşılmamıştır. Bu çalışmada söz konusu eksikliğin giderilmesi amacıyla Türkiye'de gelir vergisi gayreti ile enflasyon oranları ve faiz oranları arasındaki ilişki ampirik olarak sınanmaktadır. Vergi gayretinin göstergesi olarak gelir vergisi tahsilatının vergi tahakkukuna oranlarından yararlanılırken; farklı vade yapılarının etkilerini analiz edebilmek amacıyla altı farklı faiz oranı değişkeninden yararlanılmıştır. Oluşturulan modeller 2006:012016:07 dönemine ait aylık veriler doğrultusunda Johansen eş bütünleşme testi ya da sınır testi yaklaşımı olmak üzere uygun ampirik yöntemlerle sınanmıştır. Sonuç olarak Türkiye'de gelir vergisi gayreti ile enflasyon ve faiz oranları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkinin varlığına dair kanıtlara rastlanmamıştır

Anahtar Kelime:

Konular: İş İşletme İktisat İşletme Finans

The Relationship Between Inflation, Interest Rates and Tax Effort: An Empirical Analysis on Income Taxes in Turkey

Öz:

The efficient collection of taxes which are being used as main instruments for financing public services, is a crucial subject. In that context, the factors that may have effect on tax effort have been typically examined in previous economic literature, however in this context, the effects of inflation and interest rates have not been analysed sufficiently. In order to fill the deficiency, the relationship between income tax effort and inflation and interest rates in Turkey is being examined in this study. While using the ratio between tax revenues and accrued tax as an indicator for tax effort, we use six different interest rate variables for analyzing the effects of different maturity structures. Models estimated using the monthly data for the period 2006:01-2016:07 have been tested with Johansen cointegration test or bound testing. As a result no significant evidence has been found for the relationship between tax effort and the interest and inflation rates

Anahtar Kelime:

Konular: İş İşletme İktisat İşletme Finans

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

AJAZ, Tahseen and Eatzaz AHMAD; (2010), “The Effect of Corruption and Governance on Tax Revenue”, The Pakistan Development Review, 49(4), pp. 405-417.
ALLINGHAM Michael G. and Agnar SANDMO; (1972), “Income Tax Evasion: A Theoretical Analysis”, Journal of Public Economics, 1(3-4), pp. 323-338.
ASTERIOU, Dimitrios and Stephen G. HALL; (2015), Applied Econometrics, Palgrave Macmillan.
BIRD, Richard M., Jorge MARTINEZ-VASQUEZ, and Benno TORGLER; (2008), “Tax Effort in Developing Countries and High Income Countries: The Impact of Corruption, Voice and Accountability”, Economic Analysis & Policy, 38(1), 55-71.
CHELLIAH , Raja J., Hessel J. BAAS and Margaret R. KELLY; (1975), “Tax Ratios and Tax Effort in Developing Countries, 1969-71”, International Monetary Fund Staff Papers, 22(1), pp. 187-205.
CRANE Steven E. and Farrokh NOURZAD; (1985), “Time Value of Money and Income Tax Evasion Under Risk-Averse Behavior: Theoretical Analysis and Empirical Evidence”, Public Finance, 40(3), pp. 381-394.
CRANE Steven E. and Farrokh NOURZAD; (1990), “Tax Rates and Tax Evasion: Evidence from California Amnesty Data”, National Tax Journal, 43(2), 189-199.
DICKEY, David A. and Wayne A. FULLER; (1979), “Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Journal of the American Statistical Association, 74(366), pp. 427-431.
GUPTA, Abhijit S.; (2007), “Determinants of Tax Revenue Efforts in Developing Countries”., IMF Working Paper, 07(184), Washington: International Monetary Fund.
LOTZ, Jorgen R. and Elliott R. MORRS; (1967), “Measuring ‘Tax Effort’ in Developing Countries”, Staff Papers, 14(3), pp. 478-499, International Monetary Fund, Washington, DC.
MAHDAVI, Saeid; (2008), “The Level and Composition of Tax Revenue in Developing Countries: Evidence from Unbalanced Panel Data”, International Review of Economics & Finance, 17(4), pp. 607-617.
PESARAN, Hashem, Yongcheol SHIN and Richard J. SMITH; (1999), “Bounds Testing Approaches to the Analysis of Long Run Relationships”, Cambridge Working Papers in Economics, 9907, Faculty of Economics, University of Cambridge.
PESARAN, Hashem, Yongcheol SHIN and Richard J. SMITH; (2001), “Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships”, Journal of Applied Econometrics, 16( 3), pp. 289-326.
PESSINO, Carola and Ricardo FENOCHIETTO; (2010), “Determining Countries’ Tax Effort”, Revista de Economia Publica, 195(4), pp. 65-87.
SPENGEL, Cristoph, Jost H. HECKEMEYER and Frank STREIF; (2016), “The Effect of Inflation and Interest Rates on Forward-Looking Effective Tax Rates”, Taxation Papers Working Paper, 63, Centre for European Economic Research.
TAIT, Alan A., Wilfrid L.M. GRATZ and Barry, J. EICHENGREEN; (1979), “International Comparisons of Taxation for Selected Developing Countries, 1972-76”, International Monetary Fund Staff Papers, 26, pp. 123-156.
TANZI, Vito and Hamid DAVOODI; (1997), “Corruption, Public Investment, and Growth”, IMF Working Paper, 139, Washington DC.
TÜRKİYE CUMHURİYETİ MALİYE BAKANLIĞI MUHASEBAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ, Genel Bütçe İstatistikleri, https:// www.muhasebat.gov.tr/content/genel-yonetim-mali-istatistikdetayi?tabId=1&pageId=5, 10.07.2016
TÜRKİYE CUMHURİYETİ MERKEZ BANKASI, Elektronik Veri Dağıtım Sistemi, http://evds.tcmb.gov.tr/, 12.07.2016.
YITZHAKI , Shlomo; (1974), “A Note on Income Tax Evasion: A Theoretical Analysis”, Journal of Public Economics, 3(2), pp. 201-202.

APA	AKBULUT H (2017). Enflasyon ve Faiz Oranlarının Vergi Gayreti ile İlişkisi: Türkiye’de Uygulanan Gelir Vergisi İçin Ampirik Bir Uygulama. , 55 - 66.
Chicago	AKBULUT HALE Enflasyon ve Faiz Oranlarının Vergi Gayreti ile İlişkisi: Türkiye’de Uygulanan Gelir Vergisi İçin Ampirik Bir Uygulama. (2017): 55 - 66.
MLA	AKBULUT HALE Enflasyon ve Faiz Oranlarının Vergi Gayreti ile İlişkisi: Türkiye’de Uygulanan Gelir Vergisi İçin Ampirik Bir Uygulama. , 2017, ss.55 - 66.
AMA	AKBULUT H Enflasyon ve Faiz Oranlarının Vergi Gayreti ile İlişkisi: Türkiye’de Uygulanan Gelir Vergisi İçin Ampirik Bir Uygulama. . 2017; 55 - 66.
Vancouver	AKBULUT H Enflasyon ve Faiz Oranlarının Vergi Gayreti ile İlişkisi: Türkiye’de Uygulanan Gelir Vergisi İçin Ampirik Bir Uygulama. . 2017; 55 - 66.
IEEE	AKBULUT H "Enflasyon ve Faiz Oranlarının Vergi Gayreti ile İlişkisi: Türkiye’de Uygulanan Gelir Vergisi İçin Ampirik Bir Uygulama." , ss.55 - 66, 2017.
ISNAD	AKBULUT, HALE. "Enflasyon ve Faiz Oranlarının Vergi Gayreti ile İlişkisi: Türkiye’de Uygulanan Gelir Vergisi İçin Ampirik Bir Uygulama". (2017), 55-66.

APA	AKBULUT H (2017). Enflasyon ve Faiz Oranlarının Vergi Gayreti ile İlişkisi: Türkiye’de Uygulanan Gelir Vergisi İçin Ampirik Bir Uygulama. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, 54(630), 55 - 66.
Chicago	AKBULUT HALE Enflasyon ve Faiz Oranlarının Vergi Gayreti ile İlişkisi: Türkiye’de Uygulanan Gelir Vergisi İçin Ampirik Bir Uygulama. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi 54, no.630 (2017): 55 - 66.
MLA	AKBULUT HALE Enflasyon ve Faiz Oranlarının Vergi Gayreti ile İlişkisi: Türkiye’de Uygulanan Gelir Vergisi İçin Ampirik Bir Uygulama. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, vol.54, no.630, 2017, ss.55 - 66.
AMA	AKBULUT H Enflasyon ve Faiz Oranlarının Vergi Gayreti ile İlişkisi: Türkiye’de Uygulanan Gelir Vergisi İçin Ampirik Bir Uygulama. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi. 2017; 54(630): 55 - 66.
Vancouver	AKBULUT H Enflasyon ve Faiz Oranlarının Vergi Gayreti ile İlişkisi: Türkiye’de Uygulanan Gelir Vergisi İçin Ampirik Bir Uygulama. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi. 2017; 54(630): 55 - 66.
IEEE	AKBULUT H "Enflasyon ve Faiz Oranlarının Vergi Gayreti ile İlişkisi: Türkiye’de Uygulanan Gelir Vergisi İçin Ampirik Bir Uygulama." Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, 54, ss.55 - 66, 2017.
ISNAD	AKBULUT, HALE. "Enflasyon ve Faiz Oranlarının Vergi Gayreti ile İlişkisi: Türkiye’de Uygulanan Gelir Vergisi İçin Ampirik Bir Uygulama". Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi 54/630 (2017), 55-66.