Öğretmen Adaylarının Üstün Yetenekli Çocukların Eğitimine Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi

ŞENOL, FATMA BETÜL; İNCE, Esma; METİN, EMİNE NİLGÜN

Öğretmen Adaylarının Üstün Yetenekli Çocukların Eğitimine Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi

EMİNE NİLGÜN METİN, (Prof. Dr., Hacettepe University, Ankara, Turkey)

Fatma Betül ŞENOL, (Afyon Kocatepe University, Afyonkarahisar, Turkey)

Esma İNCE (Assistant Expert, Ministry of Family and Social Policies, Ankara, Turkey)

Kuramsal Eğitimbilim Dergisi

11 1

Yıl: 2017 Cilt: 10 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 95 - 116 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Öğretmen Adaylarının Üstün Yetenekli Çocukların Eğitimine Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi

Öz:

Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının üstün yetenekli çocukların eğitimine yönelik tutumlarının belirlenmektir. Araştırmanın modeli, ilişkisel tarama modelidir. Araştırmanın çalışma grubunu 2014 - 2015 eğitim öğretim yılı bahar döneminde Afyon Kocatepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, dördüncü sınıfa devam etmekte olan 490 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Öğretmen adaylarının 107'si erkek (%21.8), 383'ü kadın (%78.2)'dır. Araştırmanın veri toplaması aşamasında öğretmen adaylarının tutumların belirlenmesi için "Üstün Yeteneklilik ve Üstün Yetenekli Eğitime İlişkin Tutum Ölçeği (Kısa - Revize Form)" kullanılmıştır. Ölçekten elde edilen veriler ANOVA, Post Hoc, t testi, frekans ve yüzde dağılımıyla analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda öğretmen adaylarının üstün yetenekli çocukların eğitimine yönelik tutumlarının olumlu düzeyde olduğu saptanmıştır. Öğretmen adaylarının bölümlerine göre ölçeğin alt boyutlarından Üstün Yeteneklilerin İhtiyaçları ve Destek ve Üstün Yeteneklilere Özel Hizmetlere Karşı Olma boyutlarına ilişkin tutumları arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Öğretmen adaylarının cinsiyetlerine göre Üstün Yeteneklilere Özel Hizmetlere Karşı Olma boyutuna ilişkin tutumları arasında kadınların lehine anlamlı bir fark bulunmuştur. Öğretmen adaylarının "Özel Yetenek Sınıfları Oluşturma" alt boyutuna ilişkin kaynaştırma dersi alan ve almayanlar arasında, ders almayan adaylarının lehine anlamlı farklılık bulunmuştur (p<0.05)

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Matematik

Determination of the Prospective Teachers' Attitudes toward the Education of the Gifted Children

Öz:

The aim of this study is to determine the attitudes of prospective teachers toward gifted children's education. 490 prospective teachers, who are studying at the Education Faculty of Afyon Kocatepe University, participated in the research using correlational and comparative survey methods. 107 (21,8%) of the participants are male, while 383 (78,2%) of them are female. In order to determine the attitudes, ''Giftedness and the Attitudes toward Gifted Education Scale'' (Short-Revised form) was used. The final data were analyzed through ANOVA, Post Hoc, t Test, frequencies and percentages As a result of the study, it was concluded that the attitudes of prospective teachers toward gifted children's education are positive. A significant difference was found out in prospective teachers' attitudes, which are related to ''Needs of the Gifted and Support, and Being Against the Special Services for the Gifted,-one of the sub-dimensions of the scale- according to their departments. Another major difference -in favor of the female teachers- was found after comparing gender-based attitudes of the teachers related to ''Being Against the Special Services for the Gifted''. Besides, a significant difference was found in favor of the ones, who don't take inclusive courses when compared to students who take inclusive courses, in terms of ''Creating Gifted Education Classrooms'' (p<0.05)

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Matematik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akar, İ. & Akar, Ş.Ş. (2012). İlköğretim okullarında görev yapmakta olan öğretmenlerin üstün yetenek kavramı hakkındaki görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(2), 423-436.
Al Garni, A.A. (2012). Attitudes of future special education teachers toward gifted students and their education (Unpublished doctoral dissertation). Queensland University of Technology, Brisbane, Australia.
Albion, P.R. & Entmer, P.A. (2002). Beyond the foundation. The role of vision and belief in teachers’ preparation for integration of technology. TechTrends, 46(5), 34- 38.
Alfahaid, S.S. (2002). A study of gifted education in Saudi Arabia: Teachers' and administrators' attitudes and the impact of the gifted identification training program (Doctoral Dissertation). The Pennsylvania State University, Pennsylvania, United States.
Allodi, M.W. & Rydelius, P. (2008, September). Gifted children their school environments, mental health and specific needs: A study of Swedish teachers’ knowledge and attitudes. Paper presented at the European Council for High Ability Conference, Prague, Czech Republic.
Ataman, A. (2005). Üstün zekâlı ve üstün yetenekli çocuklar. A. Ataman (Ed.) içinde, Özel Gereksinimli çocuklar ve Özel Eğitime Giriş (283 – 306). Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
Begin, J. & Gagné, F. (1994). Predictors of a general attitude toward gifted education. Journal for the Education of the Gifted, 18(1), 74-86.
Bianco, M. (2005). The effects of disability labels on special education and general education teachers' referrals for gifted programs. Learning Disability Quarterly, 28 (4), 285-29.
Çapan, B.E. (2010). Öğretmen adaylarının üstün yetenekli öğrencilere ilişkin metaforik algıları. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(12), 140-154.
Çaylak, B. (2012). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının üstün yetenekli öğrenciler ve eğitimleri hakkındaki görüşleri. 3. Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi. 68- 75, Ankara, Hacettepe Üniversitesi Kültür ve Kongre Merkezi.
Chipego, A. (2004). Factors associated with the attitudes of elementary level classroom teachers toward gifted education (Unpublished doctoral dissertation). Widener University, Chester.
Clark, B. (1997). Growing up gifted. Developing the potential of children at home and at school (5th ed.). NJ: Merill, Upper Saddle River.
Cline, S. & Schwartz, D. (1999). Diverse populations of gifted children. Upper saddle River, NJ: Prentice-Hall.
Clinkenbeard, P.R. & Kollhoff, P.B. (2001). Ten suggestions for including gifted education in preservice teacher education. The Teacher Educator, 36(3), 214-216.
Cross, J.R., Cross, T. & Frazier, A.D. (2013). Student and teacher attitudes toward giftedness in a two laboratory school environment: A case for conducting a needs assessment. NALS Journal, 5(1), 1–21.
Curtis, J. (2005). Preservice teacher’ attitudes toward gifted students and gifted education (Unpublished doctoral dissertation). Columbia University, USA. Demirel, Ö. (2007). Öğretimde planlama ve değerlendirme öğretme sanatı. (11. Baskı). İstanbul: Pegem Yayıncılık.
Donerlson, E.R. (2008). Elementary school teachers’ attitudes and beliefs toward teaching gifted students in heterogeneous classrooms (Unpublished doctoral dissertation). Walden University, Washington.
Ekinci, A. (2002). İlköğretim okullarının üstün yetenekli çocukların eğitimine elverişlilik düzeyi ile ilgili öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dicle Üniversitesi, Diyarbakır.
Esposito, C. (1999). Learning in urban blight: school climate and its effects on the school performance of urban, minority, low-income children. School Psychology Review, 28(3), 365-377.
Gagne, F. & Nadeau, L. (1985). Dimensions of attitudes toward giftedness. In A. H. Roldan (Eds), Gifted and talented children, youth and adults: Their social perspective and culture (pp. 148-170). NY: Trillium Press.
Gagné, F. (1991). Brief presentation of Gagné and Nadeau‘s attitude scale: Opinions about the gifted and their education. Montreal: University of Québec. Gerow, J., Bordens, K. & Blanche-Payne, E. (2007). General psychology with spotlights on diversity. NV: Bent Tree Press.
Goodwin, A.L. (2002). The case of one child: making the shift from personal knowledge to professionally informed practice. Teaching Education, 13(2), 137- 154.
Gökdere, M. & Ayvacı, H.S. (2004). Sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli çocuklar ve özellikleri ile ilgili bilgi seviyelerinin belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 17–26.
Yakmacı Güzel, B. (2009). Türk öğretmenlerinin üstün yeteneklilerin eğitimi konusundaki görüşleri. Üstün Yetenekli Çocuklar II. Ulusal Kongresi. 80-81, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Kongre Merkezi.
Hansen, J.B. & Feldhusen, J.F. (1994). Comparison of trained and untrained teachers of gifted students. Gifted Child Quarterly, 38(3), 115-121.
Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Kaya, N.G. & Ataman, A. (2012). Üstün yetenekli öğrencilerin eğitiminde bilim ve sanat merkezlerinin yeri ve önemi. 3. Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi. 17-23, Ankara, Hacettepe Üniversitesi Kültür ve Kongre Merkezi.
Kıldan, A.O. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin üstün yetenekli çocuklar hakkındaki görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(3), 805-818.
Kurnaz, A., Tüybek, C. & Taşkesen, Ü.S. (2009). Sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli öğrencilere ilişkin görüş ve uygulamaları. Üstün Yetenekli Çocuklar II. Ulusal Kongresi. 81-82, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Kongre Merkezi.
Laschober, Z. (2012). Perceptions of preservice teacher candidates towards gifted education training and obtaining the gifted education endorsement certificate in Florida (Unpublished master thesis). University of Central Florida, Orland.
Lassig, C.J. (2003). Teachers’ attitudes towards intellectually gifted children and their education (Unpublished master thesis). Griffith University, Queensland, Australia. Lassig, C.J. (2009). Teachers' attitudes towards the gifted: the importance of professional development and school culture. Australasian Journal of Gifted Education, 18(2), 32-42.
Levent, F. (2014). Üstün yetenekli çocukları anlamak (2. Baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
Maker, J.N. & Nelson, A.B. (1996). Curriculum development and teaching strategies gifted students (2nd ed.). Austin, Texas: Pro-Ed.
McCoach, B. & Seigle, D. (2007). What predicts teachers’ attitudes toward the gifted? Gifted Child Quarterly, 51, 246–255.
MEB. (2013). Okul öncesi eğitim programı. Ankara: MEB Basımevi.
Megay-Nespoli, K.P. (1998). Beliefs and attitudes of novice teachers regarding instruction of academically talented learners (Unpublished doctoral dissertation). Columbia University Teachers College, New York, United States.
Megay-Nespoli, K. (2001). Beliefs and attitudes of novice teachers regarding instruction of academically talented learners. Roeper Review, 23, 178-182.
Morris, S.K. (1987). Student teachers’ attitudes toward gifted students. The Creative Child and Adult Quarterly, 12(2), 112-114.
Morrissey, M.L. (2006). Intervention training with a focus on differentiated curriculum and teachers' attitudes toward the gifted in regular elementary school classrooms. (Unpublished doctoral dissertation). Columbia University Teachers College, New York, United States.
Mönks, F.J. & Pflüger, R. (2005). Gifted education in 21 European countries: inventory and perspective. Radboud University Nijmegen, Netherlands.
Neumeister, K.L.S., Adams, C.M., Pierce, R.L., & Cassidy, J.C. (2007). Fourth-grade teachers'perceptions of giftedness: Implications for identifying and serving diverse gifted students. Journal for the Education of the Gifted, 30(4), 479-499.
Rao, S. & Lim, L. (1999, May). Beliefs and attitudes of pre-service teachers towards teaching children with disabilities. The 123rd Annual Conference of the American Association on Mental Retardation, New Orleans, LA .
Rash, P.K. & April D.M. (2000). A survey of practices of teachers of the gifted. Roeper Review, 22(3), 192-194
Robinson, A., Shore, B. M. & Enersen, D. L. (2014). Üstün zekalılar eğitiminde en iyi uygulamalar (Ü. Ogurlu & F. Kaya, Çev.). Ankara: Nobel Yayınevi.
Sak, U. (2011). Üstün yetenekliler eğitim programları modeli (ÜYEP) ve sosyal geçerliliği. Eğitim ve Bilim, 36(161), 213-229.
Shippen, M., Crites, S., Houchins, D., Ramsey, M. & Simon, M. (2005). Preservice teachers' perceptions of including students with disabilities. Teacher Education and Special Education, 28(2), 92-99.
Siegle, D. & McCoach, B. (2004, April). Opinions about the gifted and their education. Paper presented at the American Education Research Association Annual Meeting, Montreal, Canada.
Şenol, C. (2011). Üstün yetenekliler eğitim programlarına ilişkin öğretmen görüşleri (BİLSEM örneği) (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
Şentürk, Ş., Bayat, S., & Kılıçarslan, H. (2012). Üstün yetenekli çocukların eğitimlerinde karşılaşılan sorunlar. 3. Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi. Mevcut Durum, Gereksinimler ve Geleceğe Bakış Bildiriler Kitabı (ss. 9-16). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (2012). Üstün yetenekli çocukların keşfi, eğitimleriyle ilgili sorunların tespiti ve ülkemizin gelişimine katkı sağlayacak etkin istihdamlarının sağlanması amacıyla kurulan meclis araştırması komisyonu raporu. 24. Dönem, 3. Yasama Yılı, http://oyemer.uskudar.edu.tr/uploads/file/yonerge.pdf sitesinden 29.07.2016 tarihinde indirilmiştir.
Tomlinson, C. (1996). Good teaching for one and all: Does gifted education have an instructional identity? Journal for the Education of the Gifted, 20, 155–174.
Tortop, H.S. (2012). Öğretmenler için üstün yeteneklilerin eğitimine ilişkin tutum ölçeği adaptasyon çalışması. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 89-106.
Tortop, H.S. & Kunt, K. (2013). İlköğretim öğretmenlerinin üstün yeteneklilerin eğitimine ilişkin tutumlarının incelenmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 5(2), 441-451.
Tortop, H.S. (2014a). Öğretmen adaylarının üstün yetenekli ve çok kültürlü eğitime ilişkin tutumları. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 2(2), 16-26.
Tortop, H.S. (2014b). Öğretmenler için üstün yetenekli eğitime ilişkin tutum ölçeği Türkiye için uyarlama çalışmasının yeniden gözden geçirilmesi. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 2(2), 63-71.
Troxclair, D.A. (2013). Preservice teacher attitudes toward giftedness. Roeper Review, 35(1), 58-64.
Winebrenner, S. (2001). Teaching gifted kids in regular classroom. Minnespolis: Free Spirit Publishing Inc.

APA	METİN E, ŞENOL F, İNCE E (2017). Öğretmen Adaylarının Üstün Yetenekli Çocukların Eğitimine Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi. , 95 - 116.
Chicago	METİN EMİNE NİLGÜN,ŞENOL FATMA BETÜL,İNCE Esma Öğretmen Adaylarının Üstün Yetenekli Çocukların Eğitimine Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi. (2017): 95 - 116.
MLA	METİN EMİNE NİLGÜN,ŞENOL FATMA BETÜL,İNCE Esma Öğretmen Adaylarının Üstün Yetenekli Çocukların Eğitimine Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi. , 2017, ss.95 - 116.
AMA	METİN E,ŞENOL F,İNCE E Öğretmen Adaylarının Üstün Yetenekli Çocukların Eğitimine Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi. . 2017; 95 - 116.
Vancouver	METİN E,ŞENOL F,İNCE E Öğretmen Adaylarının Üstün Yetenekli Çocukların Eğitimine Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi. . 2017; 95 - 116.
IEEE	METİN E,ŞENOL F,İNCE E "Öğretmen Adaylarının Üstün Yetenekli Çocukların Eğitimine Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi." , ss.95 - 116, 2017.
ISNAD	METİN, EMİNE NİLGÜN vd. "Öğretmen Adaylarının Üstün Yetenekli Çocukların Eğitimine Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi". (2017), 95-116.

APA	METİN E, ŞENOL F, İNCE E (2017). Öğretmen Adaylarının Üstün Yetenekli Çocukların Eğitimine Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 10(1), 95 - 116.
Chicago	METİN EMİNE NİLGÜN,ŞENOL FATMA BETÜL,İNCE Esma Öğretmen Adaylarının Üstün Yetenekli Çocukların Eğitimine Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi 10, no.1 (2017): 95 - 116.
MLA	METİN EMİNE NİLGÜN,ŞENOL FATMA BETÜL,İNCE Esma Öğretmen Adaylarının Üstün Yetenekli Çocukların Eğitimine Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, vol.10, no.1, 2017, ss.95 - 116.
AMA	METİN E,ŞENOL F,İNCE E Öğretmen Adaylarının Üstün Yetenekli Çocukların Eğitimine Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi. 2017; 10(1): 95 - 116.
Vancouver	METİN E,ŞENOL F,İNCE E Öğretmen Adaylarının Üstün Yetenekli Çocukların Eğitimine Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi. 2017; 10(1): 95 - 116.
IEEE	METİN E,ŞENOL F,İNCE E "Öğretmen Adaylarının Üstün Yetenekli Çocukların Eğitimine Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi." Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 10, ss.95 - 116, 2017.
ISNAD	METİN, EMİNE NİLGÜN vd. "Öğretmen Adaylarının Üstün Yetenekli Çocukların Eğitimine Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi". Kuramsal Eğitimbilim Dergisi 10/1 (2017), 95-116.