'SAHİP OLMA' MI 'EMANET GÖRME' Mİ? Çevre Bilinci ve Dindarlık İlişkisi   Üzerine Bir Araştırma

AYTEN, ALI

'SAHİP OLMA' MI 'EMANET GÖRME' Mİ? Çevre Bilinci ve Dindarlık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma

Ali AYTEN (Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Din Psikolojisi Anabilim Dalı,)

Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi

7 0

Yıl: 2010 Cilt: 10 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 203 - 233 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

'SAHİP OLMA' MI 'EMANET GÖRME' Mİ? Çevre Bilinci ve Dindarlık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma

Öz:

Makalede, bireylerin çevreye karşı yönelimleri, çevreyi koruma adına yaptıkları davranışları ve dindarlık düzeyleri arasındaki ilişki ele alınmıştır. Ayrıca bireylerin cinsiyet, yaş ve medeni durum gibi demografik özellikleriyle çevreye karşı yönelim ve çevreci davranış eğilimleri arasındaki ilişkiler de incelenmiştir. Araştırma, ilişkisel tarama yöntemine uygun, anket tekniğinin kullanıldığı bir saha araştırması niteliğindedir. Araştırmada yaşları 18 ile 76 arasında değişen 243 kişiye, "Çevreye Karşı Yönelim Ölçeği", "Çevreci Davranışlar Ölçeği" ve "Dindarlık Ölçeği" uygulanmıştır. Bulgular, 'israftan kaçınma' tarzındaki çevreci davranışlarda bulunma eğiliminin 'aktif çevre duyarlılığı' gerektiren davranışlarda bulunmaya göre yüksek olduğunu göstermiştir. Yine bulgulara göre, dindarlık ile "emanet görme yönelimi' ve 'israftan kaçınma' arasında olumlu; 'sahip olma yönelimi' ve 'aktif çevre duyarlılığı' arasında ise olumsuz ilişki bulunmaktadır.

Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi

Possession or Custodianship: An Empirical Study on the Relation- ship between Environmental Orientation, Environmental Beha- viours and Religiosity

Öz:

This article examines the relationship between environmental orientations, behaviours and religiosity. It also deals with the relations between environmental orientations, behaviours and socio-demographic variables (gender, age, marital status etc.). Correlational survey method and questionnaire technique are used. The sample covers 243 people ranging from 18 to 76. "Environmental Orientations Scale", "Environmental Behaviours Scale", and "Religiosity Scale" are ap

Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Aksay, Cemal S., Osman Ketenoğlu ve Latif Kurt, "Küresel Isınma ve İklim Değişikliği", Selçuk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dergisi, 25 (2005), ss. 29-41.
Atalay, Mehmet, "İslam ve Çevre Psikolojisi", Çevre ve Din Uluslararası Sempozyumu, c.I, İstanbul: Yalın Yayıncılık, 2008, ss. 227-242.
Ayten, Ali, Empati ve Din: Türkiye'de Yardımlaşma ve Dindarlık Üzerine Psikososyal Bir Araştırma, İstanbul: İz Yayıncılık, 2010.
Bartkowski, John P., A. Scott Swearengen, "God Meets Gaia in Austin, Texas: A Case Study of Environmentalism as Implicit Religion", Review of Religious Research, 38:4(1997), ss. 308-24.
Biel, Anders ve Andreas Nilsson, "Religious Values and Environmental Concern: Harmoy and Detachment", Social Science Quarterly, 86:1 (2005), ss. 178-191.
Buhan, Bilge, "Okul Öncesinde Görev Yapan Öğretmenlerin Çevre Bilinci ve Bu Okullardaki Çevre Eğitiminin Araştırılması", (Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi, İstanbul 2006.
Canan, İbrahim, Ayet ve Hadislerin Işığında Çevre Ahlâkı, İstanbul: Yeni Asya Yayınları, 1995.
Des Jardins, Joseph R., Çevre Etiği: Çevre Felsefesine Giriş (Çev. R. Keleş), Ankara: İmge Kitabevi, 2006.
Dietz, Thomas, Amy Fitzgerald ve Rachel Shwom, Environmental Values", Annual Review of Environmental Resources, 30 (2005), ss. 335-372.
Dolatyar, Mustafa, "Çevre Krizlerinin Kökenleri: İslami Bir Perspektif", terc. V. Nargül, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 20 (2003), ss. 296-311.
Eckberg, Douglas Lee ve T. Jean Blocker, "Varieties of Religious Involvement and Environmental Concerns: Testing the Lynn White Thesis", Journal for the Scientific Study of Religion, 28:4 (1989), ss. 509-517.
Eckberg, Douglas Lee ve T. Jean Blocker, "Christianity, Environmentalism, and the Theoretical Problem of Fundamentalism", Journal for the Scientific Study of Religion, 35:4 (1996), ss. 343-55.
Fersahoğlu, Yaşar, Dinler ve Çevre, İstanbul: Marifet Yayınları, 2003.
Fromm, Erich, Sahip Olmak yada Olmak (Çev. A. Arıtan), 3. Baskı, İstanbul: Arıtan Yayınları, 1991.
Hand, Carl M. ve Kent D. Van Liere, "Religion, Mastery-Over-Nature, and Environmental Concern", Social Forces, 63:2 (1984), ss. 555-71.
Kanagy, Conrad L. ve Fern K. Willits, "A 'Greening' of Religion? Some Evidence from a Pennsylvania Sample", Social Science Quarterly, 74: 3, (1993), ss. 674-83.
Kanagy, Conrad L. ve Hart M. Nelsen, "Religion and Environmental Concern: Challenging The Dominant Assumptions", Review of Religious Research. 37:1 (1995), ss. 34-45.
Keleş, Ruşen, "İnsan, Çevre, Toplum", İnsan, Çevre, Toplum (haz. R. Keleş), Ankara: İmge Kitabevi, 1991.
Kula, Naci, "Sahip Olma ve Emanet Duyguları Açısından İnsan-Çevre İlişkisi", Çevre ve Din Uluslararası Sempozyumu, c.I, İstanbul: Yalın Yayıncılık, 2008, ss. 207-227.
Kutluer, İlhan, "Küreselleşme: Mahiyeti ve Boyutları", A. U. Mehmedoğlu-Y. Mehmedoğlu (Ed), Küreselleşme, Ahlak ve Değerler, İstanbul: Litera Yayınları, 2006 içinde, ss. 15-50.
Nasr, Seyyid Hüseyin, İnsan ve Tabiat (Çev., N. Avcı), İstanbul: Yeryüzü Yayınları, 1982.
Özdemir, İbrahim, Yalnız Gezegen, İstanbul: Kaynak Yayınları, 2001.
Sakallı, Talat, "Bilinç Kirlenmesi veya Çevre Kirliliğinin Zihni Temelindeki Aşınma", Çevre ve Din Uluslararası Sempozyumu, c. I, (İstanbul: Yalın Yayıncılık), 2008, ss. 185-193.
Tarakeshwar, Nalini ve diğerleri, "The Sanctification of Nature and Theological Conservatism: A Study of Opposin Religious Correlates of Environmentalism", Review of Religious Research, 42:4 (2001), ss. 387-404.
Uysal, Veysel, "İslâmî Dindarlık Ölçeği Üzerine Bir Pilot Çalışma", İslâmî Araştırmalar Dergisi, 8:3-4 (1995), ss. 72-93.
Vaizoğlu, Songül ve diğerleri, "Tıp Fakültesi Son Sınıf Öğrencilerinin Çevre Bilincinin Değerlendirilmesi", TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 4:4 (2005), ss. 151-171.
White, Lynn, "The Historical Roots of Our Ecological Crisis", Science, 155 (1967), ss. 1203-1207.
Winter, Deborah DuNann ve Susan M. Koger, The Psychology of Environmental Problems, İkinci Baskı, London: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers, 2004.
Wolkomir, Michelle ve diğerleri, "Denominational Subcultures of Environmentalism", Review of Religious Research, 38: 4 (1997), ss. 325-343.
Woodrum, Eric ve Thomas Hoban, "Theology and Religiosity Effects on Environmentalism", Review of Religious Research, 35: 3 (1994), ss. 193-206.

APA	AYTEN A (2010). 'SAHİP OLMA' MI 'EMANET GÖRME' Mİ? Çevre Bilinci ve Dindarlık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. , 203 - 233.
Chicago	AYTEN ALI 'SAHİP OLMA' MI 'EMANET GÖRME' Mİ? Çevre Bilinci ve Dindarlık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. (2010): 203 - 233.
MLA	AYTEN ALI 'SAHİP OLMA' MI 'EMANET GÖRME' Mİ? Çevre Bilinci ve Dindarlık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. , 2010, ss.203 - 233.
AMA	AYTEN A 'SAHİP OLMA' MI 'EMANET GÖRME' Mİ? Çevre Bilinci ve Dindarlık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. . 2010; 203 - 233.
Vancouver	AYTEN A 'SAHİP OLMA' MI 'EMANET GÖRME' Mİ? Çevre Bilinci ve Dindarlık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. . 2010; 203 - 233.
IEEE	AYTEN A "'SAHİP OLMA' MI 'EMANET GÖRME' Mİ? Çevre Bilinci ve Dindarlık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma." , ss.203 - 233, 2010.
ISNAD	AYTEN, ALI. "'SAHİP OLMA' MI 'EMANET GÖRME' Mİ? Çevre Bilinci ve Dindarlık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma". (2010), 203-233.

APA	AYTEN A (2010). 'SAHİP OLMA' MI 'EMANET GÖRME' Mİ? Çevre Bilinci ve Dindarlık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 10(2), 203 - 233.
Chicago	AYTEN ALI 'SAHİP OLMA' MI 'EMANET GÖRME' Mİ? Çevre Bilinci ve Dindarlık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 10, no.2 (2010): 203 - 233.
MLA	AYTEN ALI 'SAHİP OLMA' MI 'EMANET GÖRME' Mİ? Çevre Bilinci ve Dindarlık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, vol.10, no.2, 2010, ss.203 - 233.
AMA	AYTEN A 'SAHİP OLMA' MI 'EMANET GÖRME' Mİ? Çevre Bilinci ve Dindarlık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi. 2010; 10(2): 203 - 233.
Vancouver	AYTEN A 'SAHİP OLMA' MI 'EMANET GÖRME' Mİ? Çevre Bilinci ve Dindarlık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi. 2010; 10(2): 203 - 233.
IEEE	AYTEN A "'SAHİP OLMA' MI 'EMANET GÖRME' Mİ? Çevre Bilinci ve Dindarlık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma." Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 10, ss.203 - 233, 2010.
ISNAD	AYTEN, ALI. "'SAHİP OLMA' MI 'EMANET GÖRME' Mİ? Çevre Bilinci ve Dindarlık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma". Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 10/2 (2010), 203-233.