Bursa'nın zeytinlik arazilerindeki topraklarda poliaromatik hidrokarbon (pah) konsantrasyonlarının bölgesel değişimi

EKER, Gizem

Bursa'nın zeytinlik arazilerindeki topraklarda poliaromatik hidrokarbon (pah) konsantrasyonlarının bölgesel değişimi

Gizem EKER (Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, 16059, Nilüfer, Bursa)

Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi

0 0

Yıl: 2017 Cilt: 32 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 607 - 616 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bursa'nın zeytinlik arazilerindeki topraklarda poliaromatik hidrokarbon (pah) konsantrasyonlarının bölgesel değişimi

Öz:

Bu çalışmada, Bursa ilindeki zeytinliklerdeki toprak örneklerinde poliaromatik hidrokarbon (PAH)kaynaklı kirlilik düzeylerinin ilkbahar mevsimindeki bölgesel değişiminin belirlenmesi ve halkadağılımlarının ortaya konması amaçlanmıştır. Bu kapsamda, Bursa il sınırları içerisinde yer alan 7 farklı zeytinlikten toprak örnekleri alınmıştır. Örnekler ultrasonik yöntemle ekstrakte edilmiş ve PAHkonsantrasyonları gaz kromotografisi-kütle spektrometresinde (GC-MS) ölçülmüştür. En yüksek toplam 12(?12) PAH konsantrasyonu Gemlik-Kampüs (GK) noktasındaki topraklarda ölçülürken (13993 ng/g KatıMadde-KM) kirliliğinin en az olduğu noktanın kırsal özellikteki Mudanya-Yörükali (MY:5 ng/g KM) olduğu tespit edilmiştir. GK örnekleme noktasında yerleşim, yoğun trafik ve limandaki faaliyetlerden ötürüPAH konsantrasyonlarının yüksek çıktığı sonucuna varılmıştır. Toprak örneklerinde 4-halkalı türlerin (Fl, Pyr, BaA and Chr) baskın olduğu (ortalama %72) görülmüş olup bunu 3-halkalı türler (ortalama %22) takip etmiştir. ?12 BaPeq değerlerinin 12,3 ve 399,4 ng/g KM arasında değiştiği ortaya konmuştur.

Anahtar Kelime:

Spatial variations of polycyclic aromatic hydrocarbons (pahs) concentrations in olive grove area soils in Bursa

Öz:

In the present study, it was aimed to determine spatial polycyclic aromatic hydrocarbon (PAH) pollutionlevels and PAH ring distribution of soils in olive grove areas in Bursa during spring season. Soil sampleswere collected from 7 regions located in the province of Bursa. Samples were ultrasonically extracted andPAH concentrations were analyzed using gas chromatography-mass spectrometry (GC-MS). The highest ?12 PAH level was measured in Gemlik Campus (GK) as 13993 ng/g dry matter (DM) and the minimumconcentration was measured as 5 ng/g DM in Mudanya Yorukali (MY) which is classified as rural area. Itwas concluded that residential area, heavy traffic and harbor caused to obtain the highest PAH concentration in GK sampling point. Overall, 4-ring PAH compounds (Fl, Pyr, BaA and Chr) weredominant (average 72%) in the soil samples. This was followed by 3-ring compounds with average ratio of22%. The ?12 BaPeq values ranged from12.3 to 399.4 ng/g DM.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. ASTDR, Agency for Toxic Substances and Disease Registry, Toxicological profile for polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs). Atlanta (GA): Department of Health and Human Services, Public Health Service, USA, 1995.
2. IARC, International Agency for Research on Cancer, PAH as occupational carcinogens, in: Bjorseth, A., Becker, G. (Eds.), PAH work atmosphere occurrence and determination. CRC Press, Boca Raton, FL, 1986.
3. Gülçiçek G., Topraktaki polisiklik aromatik hidrokarbonlar (PAH) için sınır değerlerin uygulanabilirliğinin araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, 2011.
4. Başcı N., Cr (VI) İyonunun Süs Bitkileri Kullanılarak Topraktan Gideriminin Araştırılması,, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2009.
5. Li Y.T., Li F.B., Chen J.J., Yang G.Y., Wan H.F., Bin Zhang T., Zeng X.D. ve Liu J.M., The concentrations, distribution and sources of PAHs in agricultural soils and vegetables from Shunde, Guangdong, China, Environ Monit Assess, 139 (1-3), 61-76, 2008.
6. Bispo A., Jourdain M.J., Jauzein M., Toxicity and genotoxicity of industrial soils polluted by polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs), Org Geochem, 30 (8B), 947-952, 1999.
7. Villanneau E.J., Saby N.P.A., Orton T.G., Jolivet C.C., Boulonne L., Caria G., Barriuso E., Bispo A., Briand O., Arrouays D., First evidence of large-scale PAH trends in French soils, Environ Chem Lett, 11 (1), 99- 104, 2013.
8. Ortiz R., Vega S., Gutierrez R., Gibson R., Schettino B., Ramirez M.D., Presence of Polycyclic Aromatic Hydrocarbons (PAHs) in Top Soils from Rural Terrains in Mexico City, B Environ Contam Tox, 88 (3), 428-432, 2012.
9. Bortey-Sam N., Ikenaka Y., Nakayama S.M.M., Akoto O., Yohannes Y.B., Baidoo E., Mizukawa H., Ishizuka M., Occurrence, distribution, sources and toxic potential of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in surface soils from the Kumasi Metropolis, Ghana, Sci Total Environ, 496, 471-478, 2014.
10. 10. Nadal M., Schuhmacher M., Domingo J.L., Levels of PAHs in soil and vegetation samples from Tarragona County, Spain, Environ Pollut, 132 (1), 1- 11, 2004.
11. Zhang Y.J., Wang J., Ge Z.G., Guo G.L., Gao S.M., Survey of polycyclic aromatic hydrocarbons and nitrated polycyclic aromatic hydrocarbons in Jiaxing city, China, Environ Earth Sci, 71 (3), 1095-1103, 2014.
12. Wang X.T., Miao Y., Zhang Y., Li Y.C., Wu M.H., Yu G., Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in urban soils of the megacity Shanghai: Occurrence, source apportionment and potential human health risk, Sci Total Environ, 447, 80-89, 2013.
13. Bozlaker A., Muezzinoglu A., Odabasi M., Atmospheric concentrations, dry deposition and air-soil exchange of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in an industrial region in Turkey, J Hazard Mater, 153 (3), 1093-1102, 2008.
14. Kaya E., Dumanoglu Y., Kara M., Altiok H., Bayram A., Elbir T., Odabasi M., Spatial and temporal variation and air-soil exchange of atmospheric PAHs and PCBs in an industrial region, Atmos Pollut Res, 3 (4), 435-449, 2012.
15. Odabasi M., Falay E.O., Tuna G., Altiok H., Kara M., Dumanoglu Y., Bayram A., Tolunay D., Elbir T., Biomonitoring the Spatial and Historical Variations of Persistent Organic Pollutants (POPs) in an Industrial Region, Environ Sci Technol, 49 (4), 2105-2114, 2015.
16. Kutkan F., Zeytin ve zeytinyağı raporu, in T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Araştırma Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı Yayınları, 2002, Ankara.
17. TÜİK, Tarımsal İstatistik Göstergeler, Türkiye Ulusal İstatistik Kurumu, 2011.
18. Shi L.K., Zhang D.D. ve Liu Y.L., Incidence and survey of polycyclic aromatic hydrocarbons in edible vegetable oils in China, Food Control, 62, 165-170, 2016.
19. Baldantoni D., De Nicola F. ve Alfani A., Air biomonitoring of heavy metals and polycyclic aromatic hydrocarbons near a cement plant, Atmos Pollut Res, 5 (2), 262-269, 2014.
20. Moret S., Purcaro G. ve Conte L.S., Polycyclic aromatic hydrocarbon (PAH) content of soil and olives collected in areas contaminated with creosote released from old railway ties, Sci Total Environ, 386 (1-3), 1-8, 2007.
21. Karaca G., Spatial Distribution of Polycyclic Aromatic Hydrocarbon (PAH) Concentrations in Soils from Bursa, Turkey, Arch Environ Con Tox, 70 406-417 2016.
22. Wang C.H., Wu S.H., Zhou S.L., Wang H., Li B.J., Chen H., Yu Y.N. ve Shi Y.X., Polycyclic aromatic hydrocarbons in soils from urban to rural areas in Nanjing: Concentration, source, spatial distribution, and potential human health risk, Sci Total Environ, 527 375-383, 2015.
23. Zhang H.B., Luo Y.M., Wong M.H., Zhao Q.G. ve Zhang G.L., Distributions and concentrations of PAHs in Hong Kong soils, Environ Pollut, 141 (1), 107-114, 2006.
24. Wilcke W., Global patterns of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in soil, Geoderma, 141 (3-4), 157-166, 2007.
25. Wilcke W., Amelung W., Krauss M., Martius C., Bandeira A. ve Garcia M., Polycyclic aromatic hydrocarbon (PAH) patterns in climatically different ecological zones of Brazil, Org Geochem, 34 (10), 1405-1417, 2003.
26. Salihoglu G., Salihoglu N.K., Aksoy E. ve Tasdemir Y., Spatial and temporal distribution of polychlorinated biphenyl (PCB) concentrations in soils of an industrialized city in Turkey, J Environ Manage, 92 (3), 724-732, 2011.
27. Karaca G. ve Tasdemir Y., Temporal and spatial variations in PAH concentrations in the sediment from the Nilufer Creek in Bursa, Turkey, J Environ Sci Heal A, 49 (8), 900-912, 2014.
28. Esen F., Tasdemir Y. ve Vardar N., Atmospheric concentrations of PAHs, their possible sources and gasto-particle partitioning at a residential site of Bursa, Turkey, Atmos Res, 88 (3-4), 243-255, 2008.
29. Vardar N. ve Noll K.E., Atmospheric PAH concentrations in fine and coarse particles, Environ Monit Assess, 87 (1), 81-92, 2003.
30. Karaca G., Cindoruk S.S. ve Tasdemir Y., Migration of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in urban treatment sludge to the air during PAH removal applications, J Air Waste Manage, 64 (5), 568-577, 2014.
31. Salihoglu N.K., Salihoglu G., Tasdemir Y., Cindoruk S.S., Yolsal D., Ogulmus R. ve Karaca G., Comparison of Polycyclic Aromatic Hydrocarbons Levels in Sludges from Municipal and Industrial Wastewater Treatment Plants, Arch Environ Con Tox, 58 (3), 523- 534, 2010.
32. Karaca G., Tasdemir Y., Application of various methods for removal of polycyclic aromatic hydrocarbons from synthetic solid matrices, Environ Technol, 35 (14), 1840-1850, 2014.
33. Salihoglu N.K., Karaca G., Salihoglu G. ve Tasdemir Y., Removal of polycyclic aromatic hydrocarbons from municipal sludge using UV light, Desalin Water Treat, 44 (1-3), 324-333, 2012.

APA	EKER G (2017). Bursa'nın zeytinlik arazilerindeki topraklarda poliaromatik hidrokarbon (pah) konsantrasyonlarının bölgesel değişimi. , 607 - 616.
Chicago	EKER Gizem Bursa'nın zeytinlik arazilerindeki topraklarda poliaromatik hidrokarbon (pah) konsantrasyonlarının bölgesel değişimi. (2017): 607 - 616.
MLA	EKER Gizem Bursa'nın zeytinlik arazilerindeki topraklarda poliaromatik hidrokarbon (pah) konsantrasyonlarının bölgesel değişimi. , 2017, ss.607 - 616.
AMA	EKER G Bursa'nın zeytinlik arazilerindeki topraklarda poliaromatik hidrokarbon (pah) konsantrasyonlarının bölgesel değişimi. . 2017; 607 - 616.
Vancouver	EKER G Bursa'nın zeytinlik arazilerindeki topraklarda poliaromatik hidrokarbon (pah) konsantrasyonlarının bölgesel değişimi. . 2017; 607 - 616.
IEEE	EKER G "Bursa'nın zeytinlik arazilerindeki topraklarda poliaromatik hidrokarbon (pah) konsantrasyonlarının bölgesel değişimi." , ss.607 - 616, 2017.
ISNAD	EKER, Gizem. "Bursa'nın zeytinlik arazilerindeki topraklarda poliaromatik hidrokarbon (pah) konsantrasyonlarının bölgesel değişimi". (2017), 607-616.

APA	EKER G (2017). Bursa'nın zeytinlik arazilerindeki topraklarda poliaromatik hidrokarbon (pah) konsantrasyonlarının bölgesel değişimi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 32(2), 607 - 616.
Chicago	EKER Gizem Bursa'nın zeytinlik arazilerindeki topraklarda poliaromatik hidrokarbon (pah) konsantrasyonlarının bölgesel değişimi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi 32, no.2 (2017): 607 - 616.
MLA	EKER Gizem Bursa'nın zeytinlik arazilerindeki topraklarda poliaromatik hidrokarbon (pah) konsantrasyonlarının bölgesel değişimi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, vol.32, no.2, 2017, ss.607 - 616.
AMA	EKER G Bursa'nın zeytinlik arazilerindeki topraklarda poliaromatik hidrokarbon (pah) konsantrasyonlarının bölgesel değişimi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi. 2017; 32(2): 607 - 616.
Vancouver	EKER G Bursa'nın zeytinlik arazilerindeki topraklarda poliaromatik hidrokarbon (pah) konsantrasyonlarının bölgesel değişimi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi. 2017; 32(2): 607 - 616.
IEEE	EKER G "Bursa'nın zeytinlik arazilerindeki topraklarda poliaromatik hidrokarbon (pah) konsantrasyonlarının bölgesel değişimi." Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 32, ss.607 - 616, 2017.
ISNAD	EKER, Gizem. "Bursa'nın zeytinlik arazilerindeki topraklarda poliaromatik hidrokarbon (pah) konsantrasyonlarının bölgesel değişimi". Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi 32/2 (2017), 607-616.