Yıl: 2013 Cilt: 14 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 1412013419 - 1412013438 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

TÜRKİYE’DE DEMİRYOLU TAŞIMACILIĞININ ETKİNLİĞİ ÜZERİNE VERİ ZARFLAMA ANALİZİ VE NETWORK VERİ ZARFLAMA ANALİZİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Öz:
Bu çalışma, performans ölçümünde parametrik olmayan bir yöntem olan Veri Zarflama Analizi (VZA) ile çoğu üretim sisteminin network yapıya sahip olması ile ortaya çıkan Network Veri Zarflama Analizini açıklamayı ve bunlarla ilgili bazı farklı yaklaşımları tanıtmayı hedeflemektedir. Geleneksel VZA ve ana modelleri ile Network VZA kavramı ve çeşitli yaklaşımları literatür taraması ile sunulmaktadır. Uygulama olarak 1981 - 2010 yılları arası Türkiye demiryolları taşımacılığının verimlilik değerleri hem Network VZA hem de geleneksel VZA ile araştırılarak sonuçlar karşılaştırılmaktadır
Anahtar Kelime:

Konular: İktisat

The Comparison of Data Envelopment Analysis and Network Data Envelopment Analysis on Railway Transportation Efficiency in Turkey

Öz:
This study aims to explain Data Envelopment Analysis, which is a nonparametric method of performance measurement, and Network Data Envelopment Analysis that arises from most of the production systems having network structure, and to introduce several approaches of these methods. Traditional DEA and its main models with Network DEA concept and its various approaches are presented with literature survey. As an application Turkish railway transportation‘s efficiency scores between 1981–2010 are investigated with both Network VZA and traditional VZA methods, and results are compared
Anahtar Kelime:

Konular: İktisat
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AKAL, Z. (2005), ĠĢletmelerde Performans Ölçüm ve Denetimi Çok Yönlü Performans Göstergeleri, MPM Yayınları, Ankara.
  • AVKĠRAN, N. K. (2009), ―Opening The Black Box Of Efficiency Analysis: An Illustration With UAE Banks‖, Omega, Vol:.37 : 930-941.
  • BANKER R. D.; Charnes A. ve Cooper W. W.(1984), ―Some models for estimating technical and scale inefficiencies in data envelopment analysis‖, Management Science, Vol:30:1078-1092.
  • BAYSAL M. E., Toklu B.(2001), ―Veri Zarflama Analizi Ġle Bazı Orta Öğretim Kurumlarının Performanslarının Değerlendirilmesi‖ Süleyman Demirel Üniversitesi Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt.6: 203-220.
  • CANTOS P., Pastor J. M. ve Serrano L.(1999), ―Productivity, Efficiency and Technical Change in the European Railways: A Non-Parametric Approach‖, Transportation, Vol:26: 337-357.
  • CHARNES A.; Cooper W. W. ve Rhodes E. (1978), ―Measuring The Efficiency Of Decision Making Units‖, European Journal of Operational Research, Vol.2:429-444.
  • CHEN Y.; Cook W. D.; Li N. ve Zhu J.(2009), ―Additive Efficiency Decomposition in Two-Stage DEA‖, European Journal of Operational Research, Vol:196:1170- 1176.
  • COWĠE J. ve Riddington G.(1996), ―Measuring the Efficiency of European Railways‖. Applied Economics, Vol.28:1027-1035.
  • ERDOĞAN, E., (2010),―Demiryolu TaĢımacılığı Seçimini Etkileyen Kriterlerin Analitik HiyerarĢi Proses Yöntemiyle Belirlenmesi‖, Yüksek Lisans Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, ĠĢletme Ana Bilim Dalı, Gebze.
  • FARE, R. ve GROSSKOPF, S., (2000) ―Network DEA‖, Socio-Economic Planning Sciences, Volume.34, Issue.1, 35-49
  • FUKUYAMA, H. ve Mirdehghan, S. M.,(2012), ―Identifying the Efficiency Status in Network DEA‖, European Journal of Operational Research, Vol:220: 85-92.
  • FUKUYAMA, H. ve Matousek, R.,(2011), ―Efficiency Of Turkish Banking: TwoStage Network System‖, Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, Volume.21, Issue.1, 75-91.
  • FUKUYAMA, H. ve WEBER, W. L.,(2010) ―A Slacks-Based Ġnefficiency Measure For A Two-Stage System With Bad Outputs‖, Omega, Volume.38, Issue.5, 398-409.
  • GÜLCÜ, A., COġKUN, A., YEġĠLYURT, C., COġKUN, S. ve ESENER, T.,(2004), ―Cumhuriyet Üniversitesi DiĢ Hekimliği Fakültesi‘nin Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Göreceli Etkinlik Analizi‖, C.Ü. Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Dergisi, Cilt.5, Sayı. 2, 87-104.
  • HSĠEH, L. F. ve LĠN L. H.,(2010), ―A Performance Evaluation Model For Ġnternational Tourist Hotels in Taiwan—An Application Of The Relational Network DEA‖, International Journal of Hospitality Management, Volume.29, Issue.1, 14-24.
  • JAĠN, P.; CULLĠNANE, S. ve CULLĠNANE, K.,(2008), ―The Impact Of Governance Development Models On Urban Rail Efficiency‖, Transportation Research Part A, Vol.42, Issue.9, 1238–1250.
  • KAO, C.,(2009), ―Efficiency Decomposition in Network Data Envelopment Analysis: A Relational Model‖, Volume.192, Issue.3, 949-962.
  • KAO, C. ve HWANG, S. N., (2008), ―Efficiency Decomposition in Two-Stage Data Envelopment Analysis: An Application To Non-Life Ġnsurance Companies in Taiwan‖, European Journal of Operational Research, Volume.185, Issue.1, 418-429.
  • KUTLAR, A.; GÜLCÜ, A. ve KARAGÖZ, Y., (2004), ―Cumhuriyet Üniversitesi Fakültelerinin Performans Değerlendirmesi‖, C.Ü. Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Dergisi, Cilt.5, Sayı.2,137-157.
  • LEWĠS, H. F. ve SEXTON, T. R.,(2004), ―Network DEA: Efficiency Analysis of Organizations With Complex Internal Structure‖, Computers & Operations Research, Volume.31, Issue.9, 1365-1410
  • LEWĠS, H. F.; LOCK,, K. A. ve SEXTON, T. R., (2009), ―Organizational Capability, Efficiency, And Effectiveness in Major League Baseball: 1901-2002‖,
  • European Journal of Operational Research, Vol.197, Issue.2, 731-740.
  • LOZANO, S.; Gutierrez, E. ve MORENO, P., (2012), ―Network DEA Approach To Airports Performance Assessment Considering Undesirable Outputs‖, Applied Mathematical Modelling, In Press, Corrected Proof, 1-30.
  • MOVAHEDĠ, M. M.; SAATĠ, S. ve VAHĠDĠ, A. R., (2007), ―Iranian Railway Efficiency (1971-2004): An Application of DEA‖, Int. J. Contemp. Math. Sciences, Vol. 2, no. 32, 1569 – 1579.
  • OUM, T. H. ve YU C., (1994), ―Economic Efficiency Of Railways And Implications For Public Policy: A Comparative Study Of The OECD Countries‘ Railways‖.
  • Journal of Transport Economics and Policy, Vol.28, 121–138.
  • OUM, T. H., WATERS II W. G. ve YU C., (1999), ―A Survey of Productivity and Efficiency Measurement in Rail Transport‖, Journal of Transport Economics and Policy , Vol.33, Issue.1, (1999). 9-42.
  • ÖZDEN, Ü. H., (2008),―Veri Zarflama Analizi (VZA) Ġle Türkiye‘deki Vakıf Üniversitelerinin Etkinliğinin Ölçülmesi‖, Ġstanbul Üniversitesi ĠĢletme Fakültesi Dergisi, Cilt.37, Sayı.2, 167-185.PERÇĠN, S. ve ÇAKIR, S.,(2012), ―Demiryollarında Süper Etkinlik Ölçümü: Türkiye Örneği‖, Dokuz Eylül Üniversitesi Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt.27, Sayı.1, 29-45.
  • RAYENĠ, M. M. ve Saljooghi, F. H., (2010),―Network Data Envelopment Analysis Model for Estimating Efficiency and Productivity in Universities‖, Journal of Computer Science, Vol.6, Issue.11, 1252-1257.
  • ġAġMAZ, Ç.,(2008), Karayolları ve Demiryollarında Verimlilik Analizi, Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
  • TANYAġ, M., (2000), Endüstri Mühendisliğine GiriĢ, Cilt I, Ġrfan Yayımcılık ve Tanıtım Ltd. ġti., Ġstanbul.
  • THANASSOULĠS, E.; Kortelainen, M. ve ALLEN, R., (2012), ―Improving Envelopment In Data Envelopment Analysis Under Variable Returns To Scale‖, European Journal Of Operational Research, Volume.218, 175-185.
  • TONE, K. ve TSUTSUĠ, M.,(2009), ―Network DEA: A Slacks-Based Measure Approach‖, European Journal Of Operational Research, Volume.197, Issue.1, 243-252.
  • Türkiye Cumhuriyeti UlaĢtırma Bakanlığı T.C. Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğü, T.C. Devlet Demiryolları Ġstatistik Yıllığı 2006-2010, http://www.tcdd.gov.tr/home/detail/?id=305, EriĢim Tarihi: 17.05.2012.
  • Türkiye Cumhuriyeti UlaĢtırma Bakanlığı T.C. Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğü, T.C. Devlet Demiryolları, 1923-2005 Yılları Arası Ġstatistiki Bilgileri, http://www.tcdd.gov.tr/home/detail/?id=305 eriĢim tarihi:17.05.2012.
  • Türkiye Cumhuriyeti UlaĢtırma Bakanlığı T.C. Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğü, TCDD ĠĢletmesi Genel Müdürlüğünün 2010 Yılı Sektör Raporu, YANG, C. ve LĠU, H. M., (2012), ―Managerial Efficiency in Taiwan Bank Branches: A Network DEA‖, Economic Modelling, Volume.29, Issue.2, 450-461.
  • YU, M. M., (2008), ―Assessing The Technical Efficiency, Service Effectiveness, And Technical Effectiveness Of The World‘s Railways Through NDEA Analysis‖, Transportation Research Part A: Policy and Practice, Volume.42, Issue.10, 1283-1294.
  • YU, M. M., (2010), ―Assessment of Airport Performance Using The SBM-NDEA Model‖, Omega, Vol.38, 440-452.
  • ZHU, J., (2011), ―Airlines Performance via Two-Stage Network DEA Approach‖, Journal of Centrum Cathedra, Vol.4, Issue.2, 260-269 .
APA ERTURAN M, UYSAL F (2013). TÜRKİYE’DE DEMİRYOLU TAŞIMACILIĞININ ETKİNLİĞİ ÜZERİNE VERİ ZARFLAMA ANALİZİ VE NETWORK VERİ ZARFLAMA ANALİZİNİN KARŞILAŞTIRILMASI. , 1412013419 - 1412013438.
Chicago ERTURAN M Burak,UYSAL Fahriye TÜRKİYE’DE DEMİRYOLU TAŞIMACILIĞININ ETKİNLİĞİ ÜZERİNE VERİ ZARFLAMA ANALİZİ VE NETWORK VERİ ZARFLAMA ANALİZİNİN KARŞILAŞTIRILMASI. (2013): 1412013419 - 1412013438.
MLA ERTURAN M Burak,UYSAL Fahriye TÜRKİYE’DE DEMİRYOLU TAŞIMACILIĞININ ETKİNLİĞİ ÜZERİNE VERİ ZARFLAMA ANALİZİ VE NETWORK VERİ ZARFLAMA ANALİZİNİN KARŞILAŞTIRILMASI. , 2013, ss.1412013419 - 1412013438.
AMA ERTURAN M,UYSAL F TÜRKİYE’DE DEMİRYOLU TAŞIMACILIĞININ ETKİNLİĞİ ÜZERİNE VERİ ZARFLAMA ANALİZİ VE NETWORK VERİ ZARFLAMA ANALİZİNİN KARŞILAŞTIRILMASI. . 2013; 1412013419 - 1412013438.
Vancouver ERTURAN M,UYSAL F TÜRKİYE’DE DEMİRYOLU TAŞIMACILIĞININ ETKİNLİĞİ ÜZERİNE VERİ ZARFLAMA ANALİZİ VE NETWORK VERİ ZARFLAMA ANALİZİNİN KARŞILAŞTIRILMASI. . 2013; 1412013419 - 1412013438.
IEEE ERTURAN M,UYSAL F "TÜRKİYE’DE DEMİRYOLU TAŞIMACILIĞININ ETKİNLİĞİ ÜZERİNE VERİ ZARFLAMA ANALİZİ VE NETWORK VERİ ZARFLAMA ANALİZİNİN KARŞILAŞTIRILMASI." , ss.1412013419 - 1412013438, 2013.
ISNAD ERTURAN, M Burak - UYSAL, Fahriye. "TÜRKİYE’DE DEMİRYOLU TAŞIMACILIĞININ ETKİNLİĞİ ÜZERİNE VERİ ZARFLAMA ANALİZİ VE NETWORK VERİ ZARFLAMA ANALİZİNİN KARŞILAŞTIRILMASI". (2013), 1412013419-1412013438.
APA ERTURAN M, UYSAL F (2013). TÜRKİYE’DE DEMİRYOLU TAŞIMACILIĞININ ETKİNLİĞİ ÜZERİNE VERİ ZARFLAMA ANALİZİ VE NETWORK VERİ ZARFLAMA ANALİZİNİN KARŞILAŞTIRILMASI. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(1), 1412013419 - 1412013438.
Chicago ERTURAN M Burak,UYSAL Fahriye TÜRKİYE’DE DEMİRYOLU TAŞIMACILIĞININ ETKİNLİĞİ ÜZERİNE VERİ ZARFLAMA ANALİZİ VE NETWORK VERİ ZARFLAMA ANALİZİNİN KARŞILAŞTIRILMASI. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 14, no.1 (2013): 1412013419 - 1412013438.
MLA ERTURAN M Burak,UYSAL Fahriye TÜRKİYE’DE DEMİRYOLU TAŞIMACILIĞININ ETKİNLİĞİ ÜZERİNE VERİ ZARFLAMA ANALİZİ VE NETWORK VERİ ZARFLAMA ANALİZİNİN KARŞILAŞTIRILMASI. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, vol.14, no.1, 2013, ss.1412013419 - 1412013438.
AMA ERTURAN M,UYSAL F TÜRKİYE’DE DEMİRYOLU TAŞIMACILIĞININ ETKİNLİĞİ ÜZERİNE VERİ ZARFLAMA ANALİZİ VE NETWORK VERİ ZARFLAMA ANALİZİNİN KARŞILAŞTIRILMASI. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2013; 14(1): 1412013419 - 1412013438.
Vancouver ERTURAN M,UYSAL F TÜRKİYE’DE DEMİRYOLU TAŞIMACILIĞININ ETKİNLİĞİ ÜZERİNE VERİ ZARFLAMA ANALİZİ VE NETWORK VERİ ZARFLAMA ANALİZİNİN KARŞILAŞTIRILMASI. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2013; 14(1): 1412013419 - 1412013438.
IEEE ERTURAN M,UYSAL F "TÜRKİYE’DE DEMİRYOLU TAŞIMACILIĞININ ETKİNLİĞİ ÜZERİNE VERİ ZARFLAMA ANALİZİ VE NETWORK VERİ ZARFLAMA ANALİZİNİN KARŞILAŞTIRILMASI." Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14, ss.1412013419 - 1412013438, 2013.
ISNAD ERTURAN, M Burak - UYSAL, Fahriye. "TÜRKİYE’DE DEMİRYOLU TAŞIMACILIĞININ ETKİNLİĞİ ÜZERİNE VERİ ZARFLAMA ANALİZİ VE NETWORK VERİ ZARFLAMA ANALİZİNİN KARŞILAŞTIRILMASI". Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 14/1 (2013), 1412013419-1412013438.