Gezi Parkı Protestoları ve Haber Dili: Barış Gazeteciliği Perspektifiyle Haber Analizleri
Yıl: 2016 Cilt: 0 Sayı: 25 Sayfa Aralığı: 39 - 74 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Gezi Parkı Protestoları ve Haber Dili: Barış Gazeteciliği Perspektifiyle Haber Analizleri
Öz: Gezi'nin ilk günlerinin basında yeterince yer bulamamış olması sonucu kamunun bilgi edinme hakkının ihlal edilmesi ve sonrasında haberlerde kullanılan dil ve söylemler; bizi medya, iktidar, ideoloji üzerine düşünmeye yönlendirmektedir. Barış gazeteciliği teorisinin öngördüğü üzere saldırgan, nefret içerikli söylemler toplumun kutuplaşmasına, çatışmaların artmasına ve dolayısıyla şiddete sebep olmaktadır. Buradan hareketle, bu çalışmada 15 gazetenin 29 Mayıs-24 Haziran 2013 tarihleri arasında ilk sayfalarında yer alan haberler eleştirel söylem analizi yöntemiyle incelenmekte ve 30 gazeteci ile yapmış olduğumuz yarı-yapılandırılmış görüşmeler analiz edilerek haberlerde nasıl bir dil kullanıldığı ve barış gazeteciliği bağlamında haberin nasıl olması gerektiği tartışılmaktadır. Bulgularımız ve gazetecilerin haber dili üzerine sunmuş olduğu görüşler, Türkiye'de medyanın çoğunlukla çatışmacı ve ayrımcı bir dil kullandığını göstermektedir.
Anahtar Kelime: Konular:
Gezi Park Protests and News Language: News Analysis with Peace Journalism Perspective
Öz: At the first days of Gezi Park Protests, mostly the mainstreammedia didn't cover the news regarding Gezi and they violated the publics'right to freedom of information. In the light of this situation, the relationbetween media, political power, capital and ideology should be elaborated.According to the theory of peace journalism, aggressive and hatefuldiscourses can polarize the society, increase conflicts and cause violence.Thus, in this study we analyze front pages of 15 newspapers betweenMay 29 and June 24 2013, by utilizing critical discourse analysis method.Additionally, we examine the findings of semi-structured interviewscarried out with 30 Turkish journalists. This study includes the debateson the structure of the news and tries to find answers on how the newsshould be structured towards the theory of peace journalism. Our findingsand the opinions of journalists on the news language show that the mediain Turkey mostly use conflictive and discriminative language.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Althusser L. (2003). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. (A. Tümertekin Çev.). İstanbul: İthaki Yayınları.
- Alankuş S. (2016). Barış Gazeteciliği El Kitabı. İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları.
- Balcı B. (12 Haziran 2013). Piyasaların Gezi Bilanços. Hürriyet. Erişim 29 Ocak 2016. http://www.hurriyet.com.tr/piyasalarin-13-gunluk-gezi-bilancosu-23489964
- Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi. Erişim 25 Kasım 2016. http://www.echr.coe. int/documents/convention_tur.pdf
- Chomsky N. (2013). Occupy/İşgal Et. İstanbul: Agora Kitaplığı.
- Foucault, M. (1987). Söylemin Düzeni. (T. Ilgaz, Çev). İstanbul: Hil Yayınları. Freedom House. (2013). Freedom of the Press 2013-Turkey. Erişim 29 Ocak 2016. https://freedomhouse.org/report/freedom-press/2013/turkey#.VIT_2Pl_u_Q
- Freedom House. (2014a). Freedom of the Press 2014-Turkey. Erişim 29 Ocak 2016. https://freedomhouse.org/report/freedom-press/2014/turkey#.VIT_Zfl_u_ Q
- Freedom House. (2014b). Freedom On The Net 2014-Turkey. Erişim 29 Ocak 2016. https://freedomhouse.org/report/freedom-net/2014/turkey
- Türkiye Gazeteciler Cemiyeti. (2013). Medya'da olağan üstü halin kalkmasını diliyoruz Erişim 29 Ocak 2016. http://www.tgc.org.tr/duyuru.asp?did=600 Galtung J. (2009). Çatışmaları Aşarak Dönüştürmek: Çatışma Çözümüne Giriş. (H. Kök Çev.). Ankara: USAK.
- Gülcan E. (23 Ekim 2013, 2013a). Habercinin "Gezi"si: Saldırı, Gözaltı, İstifa, İşsizlik, Bianet Bağımsız İletişim Ağı. Erişim 29 Ocak 2016. http://www.bianet. org/bianet/ifade-ozgurlugu/150722-habercinin-gezi-si-saldiri-gozalti-istifa-issizlik
- Gülcan E. (10 Ekim 2013, 2013b). Habercinin üç aylık "Gezi Direnişi". Bianet Bağımsız İletişim Ağı. Erişim 29 Ocak 2016. http://www.bianet.org/bianet/ifadeozgurlugu/150514-habercinin-uc-aylik-gezi-direnisi
- İnceoğlu Y. ve Sözeri C. (2012). Nefret Suçlarında Medyanın Sorumluluğu: "Ya sev ya terk et ya da...". Yasemin İnceoğlu (der.) Nefret Suçları ve/veya Nefret Söylemi içinde (23-37). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- İrvan S. (2004). Barış Gazeteciliği, Erişim tarihi 29 Ocak 2016. http://globalmediatr.emu.edu.tr/bahar2006/Baris_Gazeteciligi/baris%20gazeteciligi.%20 s%C3%BCleyman%20irvan.pdf
- Keeble, R. L. (2010). Peace Journalism as political practice: A new radical look at theory, Keeble R. L., Tulloch J. & Zollman F. (der.), Peace Journalism; war and Conflict Resolution içinde (49-67). New York: Peter Lang Publishing.
- Lynch J. ve Galtung J. (2010). Reporting Conflict: New Directions in Peace Journalism: New Approaches to Peace and Conflict. Australia: University of Queensland Pr.
- McGoldrick A. ve Lynch J. (2005). Peace Journalism. UK, Hawthorn Press &The Cormwell Press.
- Mitchell W. J. T., Harcourt B. E., Taussing M. (2013). İşgal Et: İtaatsizlik Üzerine Üç Tez. (E. Ersavcı, Çev.). İstanbul: Kolektif Kitap.
- Patindol J. L. C., (2010). Building a peace journalists' network from the ground: the Philippine experience, Keeble R. L., Tulloch J. & Zollman F. (der.). Peace Journalism; war and Conflict Resolution içinde (193-205). New York: Peter Lang Publishing.
- Shinar D. (2008), Bağımsız Medya ve Barış Gazeteciliği, Çelenk S. (ed.) Başka Bir İletişim Mümkün Bildiriler Kitabı içinde. İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları.
- Van Dijk T. A. (1988). News as a Discourse. Hilsdale/New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Inc., Publishers.
- Van Dijk T. A. (1991). Media Contents, the interdisciplinary study of news as discourse, Jensen K. B. & Jankowski N.W.(der.)A Handbook of Qualitative Methodologies for Mass Communication Research içinde (108-120). London & New York: Routledge.
- Van Dijk T. A. (2005). Söylemin Yapıları ve İktidarın Yapıları. Mehmet Küçük (der.). Medya, İktidar, İdeoloji içinde (315-359). Ankara: Bilim ve Sanat.
- Van Dijk T. A. (2006). Discourse and manipulation, Barcelona: Sage Publication. Van Dijk T. A. (2010). Söylem ve İktidar, Ayşe Çavdar (ed). Nefret Suçları ve Nefret Söylemi içinde İstanbul: Hrant Dink Vakfı Yayınları.
- Vardar N. (9 Ocak 2013). Sevda Alankuş Barış Gazeteciliği'ni anlatıyor. Bianet Bağımsız İletişim Ağı. Erişim 29 Ocak 2016. http://bianet.org/bianet/ toplum/143409-sevda-alankus-baris-gazeteciligini-anlatiyor
- Zizek S. (2013). Dünyadaki İsyanların Anlamı. (O. Akınay Çev.). İstanbul: Agora Kitaplığı.
- Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi. Erişim 29 Ocak 2016. http:// www.tgc.org.tr/bildirge.asp
- Sınır Tanımayan Gazeteciler. (2014). Dünya Basın Özgürlüğü İndeksi. http://rsf. org/index2014/en-index2014.php
- Türk Dil Kurumu, Büyük Türkçe Sözlük. Erişim 29 Ocak 2016. http://tdk.gov.tr/ index.php?option=com_bts&view=bts
| APA | ERBAYSAL FİLİBELİ T (2016). Gezi Parkı Protestoları ve Haber Dili: Barış Gazeteciliği Perspektifiyle Haber Analizleri. , 39 - 74. |
| Chicago | ERBAYSAL FİLİBELİ TİRŞE Gezi Parkı Protestoları ve Haber Dili: Barış Gazeteciliği Perspektifiyle Haber Analizleri. (2016): 39 - 74. |
| MLA | ERBAYSAL FİLİBELİ TİRŞE Gezi Parkı Protestoları ve Haber Dili: Barış Gazeteciliği Perspektifiyle Haber Analizleri. , 2016, ss.39 - 74. |
| AMA | ERBAYSAL FİLİBELİ T Gezi Parkı Protestoları ve Haber Dili: Barış Gazeteciliği Perspektifiyle Haber Analizleri. . 2016; 39 - 74. |
| Vancouver | ERBAYSAL FİLİBELİ T Gezi Parkı Protestoları ve Haber Dili: Barış Gazeteciliği Perspektifiyle Haber Analizleri. . 2016; 39 - 74. |
| IEEE | ERBAYSAL FİLİBELİ T "Gezi Parkı Protestoları ve Haber Dili: Barış Gazeteciliği Perspektifiyle Haber Analizleri." , ss.39 - 74, 2016. |
| ISNAD | ERBAYSAL FİLİBELİ, TİRŞE. "Gezi Parkı Protestoları ve Haber Dili: Barış Gazeteciliği Perspektifiyle Haber Analizleri". (2016), 39-74. |
| APA | ERBAYSAL FİLİBELİ T (2016). Gezi Parkı Protestoları ve Haber Dili: Barış Gazeteciliği Perspektifiyle Haber Analizleri. İleti-ş-im, 0(25), 39 - 74. |
| Chicago | ERBAYSAL FİLİBELİ TİRŞE Gezi Parkı Protestoları ve Haber Dili: Barış Gazeteciliği Perspektifiyle Haber Analizleri. İleti-ş-im 0, no.25 (2016): 39 - 74. |
| MLA | ERBAYSAL FİLİBELİ TİRŞE Gezi Parkı Protestoları ve Haber Dili: Barış Gazeteciliği Perspektifiyle Haber Analizleri. İleti-ş-im, vol.0, no.25, 2016, ss.39 - 74. |
| AMA | ERBAYSAL FİLİBELİ T Gezi Parkı Protestoları ve Haber Dili: Barış Gazeteciliği Perspektifiyle Haber Analizleri. İleti-ş-im. 2016; 0(25): 39 - 74. |
| Vancouver | ERBAYSAL FİLİBELİ T Gezi Parkı Protestoları ve Haber Dili: Barış Gazeteciliği Perspektifiyle Haber Analizleri. İleti-ş-im. 2016; 0(25): 39 - 74. |
| IEEE | ERBAYSAL FİLİBELİ T "Gezi Parkı Protestoları ve Haber Dili: Barış Gazeteciliği Perspektifiyle Haber Analizleri." İleti-ş-im, 0, ss.39 - 74, 2016. |
| ISNAD | ERBAYSAL FİLİBELİ, TİRŞE. "Gezi Parkı Protestoları ve Haber Dili: Barış Gazeteciliği Perspektifiyle Haber Analizleri". İleti-ş-im 25 (2016), 39-74. |
