Oflu Hocaların Yetiştikleri Medreseler, Talebe ve Medrese Sayılarına Ilişkin Bazı Rivayetlerin Analizi

TUNÇER, MUSTAFA

Oflu Hocaların Yetiştikleri Medreseler, Talebe ve Medrese Sayılarına Ilişkin Bazı Rivayetlerin Analizi

Mustafa TUNÇER (Giresun Üniversitesi)

Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi

76 1

Yıl: 2017 Cilt: 9 Sayı: 16 Sayfa Aralığı: 25 - 46 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Oflu Hocaların Yetiştikleri Medreseler, Talebe ve Medrese Sayılarına Ilişkin Bazı Rivayetlerin Analizi

Öz:

Yaklaşık son üç asırlık dönemde adından sıkça ve sitayişle bahsedilen ve bu çalışmaya konu olan "Oflu Hoca 'lardan kasıt, günümüzde Trabzon'un Of ilçesinden olan hocalar, Ofun hemen her köyünde bir veya bazı köylerinde birkaç tane bulunan medreselerinde eğitimini almış din âlimleridir. Onların yetiştiği medreseler de nicelik ve nitelik yönünden en az onlar kadar şöhrete sahip olmuştur. Ancak medreselerin sayısına ilişkin başta 1869 tarihli Trabzon Vilayet Salnamesi olmak üzere daha sonraki diğer bazı kaynaklarda yer alan abartılı rakamlar dikkat çekmektedir. Bu çalışma 'Oflu Hoca' diye tanımlanan kişilerin ayırt edici vasıflarını, yetiştiği ortamı ve ünü Anadolu'nun her tarafına yayılan bu ilim vadisindeki medreselerin sayısal tespitini yapmaktadır.

Anahtar Kelime:

Madrasas of Graduated of Oflu Hodjas, Number of Students and Analys s of Some Rumors on Numbers of Madrasas

Öz:

The term 'Oflu Hoca', which has been mentioned frequently and praisely for the lastthree centuries, refers to the religious scholars who are trained in the madrasas of Of(Trabzon) which exist almost in every village of Of Today. The madrasas in Whichthey are trained possess at least as much fame as they were in quantity and quality.However, the exaggerated figures of the number of madrasas, especially in “TrabzonVilayet Salnamesi (1869)” and some references are noteworthy. The purpose of thisstudy is to clarify 'Oflu Hoca's the distinctive qualifications, the environment in whichthey are trained, and to determine the number of madrasas whose reputation spreadingall over Anatolia.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Albayrak, Haşim, (1986), Ofve Çaykara ], Ankara: Cantekin Mat.
.......... (2008), Oflu Hoca Kavramını Oluşturan Din Adamları, İstanbul: Sahhaflar Kitap Sarayı.
Albayrak, Sadık, (2002), “1914 Y111nda Trabzon Medreseleri ve Çaykara’da İlmi Hayat”, Çaykara ’nın Manevi ve Kültürel Değerleri Sempozyumu [, (ss. 302—316), Trabzon: Eser Ofset.
Aşıkkutlu, Emin, (1991), “Mehmet Rüştü Aşıkkutlu” mad. DİA. c. V. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı,.
Atay, Hüseyin, (1983), Osmanlılarda Yüksek Din Eğitimi, İstanbul: Dergâh yay.
Bakkaloğlu, İ.Hakkı, (2002), “Çaykara Medreseleri, Müderrisler ve Icazetnâmeler”, Çaykara ’nın Manevi ve Kültürel Değerleri Sempozyumu ], (ss. 337—377), Trabzon: Eser Ofset.
Baltacı, Cahit, (1976), XV-XVI Asırlar Osmanlı Medreseleri, İstanbul: İrfan mat.
Bostan, Hanefi, (1974), “XVI. Asrın Sonlarında Çaykara’da Sosyal ve İktisadi Hayat”, Çaykaralılar, yıl: 2, sayı: 6, İstanbul.
........... (1997) “Boyun Eğmişti Bir Görmede Ruhban,” Tarih ve Medeniyet, sayı: 44. İstanbul. .......... ,, (1994), “XV—XVI. Asırlardan Çaykara’da İslamiyet ve Maraşlı Şeyh Osman Efendi”, Çaykaralılar, yıl: 2, sayı: 7, (ss. 17—20) İstanbul.
Demircioğlu, I. Hakkı, (1996), 1881-1908 Döneminde Trabzon Sancağı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, (KTÜ. Sos. Bil. Ens.), Trabzon.
Doğan, İsmail, (2012), Türk Eğitim Tarihinin Ana Evreleri, Ankara: Nobel yay.
Düzenli, Yahya, (2006), “Mandan Hoca’dan Günümüze Ofli Hoca: İronik Şablonun Ötesi”, Temel Kimdir, (ed.:), Ömer Asan, (ss. 92-129), İstanbul Heyamola yay.
Ertan, M. Emin, (2012), Hadekzâde Mehmed Vehbi Efendi Manzume —i Numaniye li Kasas-i İbrahim (a.s. fî Fazl-ı Mekke, Ankara: Kurtuba yay.
Günaydın, Mehmet, (2008a), “Of Medreselerinin Tarihi Fonksiyonelliğine Bakış,” KSÜ İlahiyat Fak. Der. sayı: 12 (ss. 101—136).
.......... (2008b), “Reisu’l-Kurra Mehmet Rüştü Aşıkkutlu’nun Kur’an Öğretimine Katkıları ve Dini Görüşleri,” KSÜİlahiyat Fak. Der., sayı:1 (ss. 21—154).
Hızlı, Mefail, (2008), “Osmanlı Medreselerinde Okutulan Dersler ve Eserler”, UÜ. İlahiyat Fak. Der., cilt: XVII, sayı: (ss. 25—46).
1slam Ansiklopedisi, (1964), Salname, mad., X, (ss.134—136), İstanbul: MEB.
Kodaman, Bayram, (1980), Abdülhamid Devri Eğitim Sistemi, İstanbul: Ötüken yay.
Meeker, E. Michael, (2002), Nation ofEmpire: The Ottoman Legacy of ürkish Modernity, London, England: University of California Press.
Salname-i Nezaret—i Mearif-i Umumiyye, (1321/1903), (Altıncı Sene), Asır Matbaası.
Sami, Şemseddin, (1316h.), KamüSü’l-A ’lam, İstanbul: Mihran Mat.
Saran, A. Kemal, (2013), Omuzumda Hemence, İstanbul: Timaş yay.
Şaşmaz, Musa, (1997), “Ingiliz Konsolosu Alfred Biliotti’nin 1885’teki Raporuna Göre Trabzon Vilayetinde Eğitimin Durumu”, Tarih ve Toplum Derğisi sayı:163, (ss. 41- 53).
Şevket, Şakir, (2013), Trabzon Tarihi, (haz., Ismail Hacıfettahoğlu), İstanbul: Kurtuba yay.
Trabzon Vilayeti Salnamesi, 1869, 1881, 1888, 1892, (1993), (haz.:) Kudret Emiroğlu, Ankara.
Umur, Hasan, (1949), Ofve OfMuharebeleri, İstanbul: Güven Mat. .............. (1956), Of Tarihine Ek, İstanbul.
Uzunçarşılı, I. Hakkı, (1988), Osmanlılarda İlmiye eşkilatı, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yavuz, Y. Şevki, (1995), Ferşad Efendi” mad. DİA, c. XII. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
Yıldırım, Arif, (2002), “Kondulu Yusuf Şevki Efendi”, Çaykara ’nın Manevi ve Kültürel Değerleri Sempozyumu 1, (ss. 57 2—576.), Trabzon: Eser Ofset.

APA	TUNÇER M (2017). Oflu Hocaların Yetiştikleri Medreseler, Talebe ve Medrese Sayılarına Ilişkin Bazı Rivayetlerin Analizi. , 25 - 46.
Chicago	TUNÇER MUSTAFA Oflu Hocaların Yetiştikleri Medreseler, Talebe ve Medrese Sayılarına Ilişkin Bazı Rivayetlerin Analizi. (2017): 25 - 46.
MLA	TUNÇER MUSTAFA Oflu Hocaların Yetiştikleri Medreseler, Talebe ve Medrese Sayılarına Ilişkin Bazı Rivayetlerin Analizi. , 2017, ss.25 - 46.
AMA	TUNÇER M Oflu Hocaların Yetiştikleri Medreseler, Talebe ve Medrese Sayılarına Ilişkin Bazı Rivayetlerin Analizi. . 2017; 25 - 46.
Vancouver	TUNÇER M Oflu Hocaların Yetiştikleri Medreseler, Talebe ve Medrese Sayılarına Ilişkin Bazı Rivayetlerin Analizi. . 2017; 25 - 46.
IEEE	TUNÇER M "Oflu Hocaların Yetiştikleri Medreseler, Talebe ve Medrese Sayılarına Ilişkin Bazı Rivayetlerin Analizi." , ss.25 - 46, 2017.
ISNAD	TUNÇER, MUSTAFA. "Oflu Hocaların Yetiştikleri Medreseler, Talebe ve Medrese Sayılarına Ilişkin Bazı Rivayetlerin Analizi". (2017), 25-46.

APA	TUNÇER M (2017). Oflu Hocaların Yetiştikleri Medreseler, Talebe ve Medrese Sayılarına Ilişkin Bazı Rivayetlerin Analizi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 9(16), 25 - 46.
Chicago	TUNÇER MUSTAFA Oflu Hocaların Yetiştikleri Medreseler, Talebe ve Medrese Sayılarına Ilişkin Bazı Rivayetlerin Analizi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi 9, no.16 (2017): 25 - 46.
MLA	TUNÇER MUSTAFA Oflu Hocaların Yetiştikleri Medreseler, Talebe ve Medrese Sayılarına Ilişkin Bazı Rivayetlerin Analizi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, vol.9, no.16, 2017, ss.25 - 46.
AMA	TUNÇER M Oflu Hocaların Yetiştikleri Medreseler, Talebe ve Medrese Sayılarına Ilişkin Bazı Rivayetlerin Analizi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi. 2017; 9(16): 25 - 46.
Vancouver	TUNÇER M Oflu Hocaların Yetiştikleri Medreseler, Talebe ve Medrese Sayılarına Ilişkin Bazı Rivayetlerin Analizi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi. 2017; 9(16): 25 - 46.
IEEE	TUNÇER M "Oflu Hocaların Yetiştikleri Medreseler, Talebe ve Medrese Sayılarına Ilişkin Bazı Rivayetlerin Analizi." Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 9, ss.25 - 46, 2017.
ISNAD	TUNÇER, MUSTAFA. "Oflu Hocaların Yetiştikleri Medreseler, Talebe ve Medrese Sayılarına Ilişkin Bazı Rivayetlerin Analizi". Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi 9/16 (2017), 25-46.