Yıl: 2016 Cilt: 45 Sayı: 210 Sayfa Aralığı: 11 - 30 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

SÖZ VARLIĞI TERMİNOLOJİSİ ÜZERİNE BİR ANALİZ ÇALIŞMASI

Öz:
Ana dili öğretiminde söz varlığı terminolojisinin ele alındığı bu çalışmada, ana dili öğretimi literatüründen derlenen ve bu alandaki akademik çalışmalarda kullanım sıklığının yüksek olması gerektiği düşünülen 25 kavram üzerinde durulmuştur. Çalışma kapsamında, ana dili öğretiminde söz varlığı alanını eğitimsel alanda aktif kılabilecek ve bu bağlamda ortak bir terminoloji dili oluşturmada hareket noktaları olarak kabul edilmesi gereken "Kelime, Kavram, Terim, Kelime Hazinesi, Derlem, Kelime Ailesi, Kavram Alanı (Dil Alanı), Kelime Kalitesi, Kelime Sıklığı, Kelime Yaygınlığı, Kelime Türü, Alıcı Kelime Hazinesi, Üretici Kelime Hazinesi, Derinlik, Genişlik, Ağırlık, Anlam Alanı, Anlam Değeri, Alt Anlamlılık, Kronem Farkı, Sözlüksel Alan, Zihinsel Sözlük, Sözlükbirim, Biçimbirim" kavramları üzerinde durulmuştur. Yukarıda sıralanan terimler, Türkçenin ana dili olarak öğretiminde ve söz varlığı çalışmalarındaki işlevleri çerçevesinde ele alınmıştır. Söz varlığı üzerine yapılan araştırmalardan elde edilen verilerin ana dili öğretimi alanında aktif hâle getirilmesi için mevcut terminolojiden üst düzeyde yararlanılması gerektiği düşünülmektedir. Bu terimlerin ana dili öğretimi literatüründe yaygın olarak kullanılması, ortak terminolojinin geliştirilmesi açısından son derece önem taşımaktadır.
Anahtar Kelime:

Konular: Dil ve Dil Bilim

AN ANALYSIS STUDY ON THE TERMINOLOGY OF VOCABULARY

Öz:
This study on the terminology of vocabulary in mother tongue teaching focused on a total of 25 concepts which are gathered from the literature on mother tongue teaching and considered to be widely utilized in the academic studies in the relevant field. In this regard, the study examined the concepts of "Word, Concept, Term, Vocabulary, Corpus, Word Family, Conceptual Field (Linguistic Field), Word Quality, Word Frequency, Word Extensiveness, Word Type, Receptive Vocabulary, Productive Vocabulary, Depth, Width, Weight, Semantic Field, Semantic Value, Hyponymy, Chroneme Difference, Lexical Field, Mental Lexicon, Lexeme, Morpheme", which can feature the field of vocabulary in mother tongue teaching in the educational field and therefore should be considered as keystones in developing a common terminology language. The above-mentioned concepts are discussed within Turkish Language teaching as mother tongue and in regard to their functions in the studies on vocabulary. The study concluded that the extensive use of the available terminology is necessary in order to feature the data obtained from the studies on vocabulary in the field of mother tongue teaching. The wide utilization of these concepts in the literature of mother tongue teaching is of critical importance in developing a common terminology.
Anahtar Kelime:

Konular: Dil ve Dil Bilim
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Adalı, O. (1983). Anadili Olarak Türkçe Öğretimi Üzerine. Türk Dili Dergisi, Dil Öğretim Özel Sayısı. Sayı: 379-380. Ankara: TDK Yayınları.
  • Aksan, D. (2004). Kelime bilimi ve Anlambilimi Ölçütlerinden Yararlanarak Bir Yazı Dilinin Eskiliğini Saptama Yolları I: Kavram Alanı - Kelime Ailesi İlişkileri ve Türk Yazı Dilinin Eskiliği Üzerine. Dilbilim ve Türkçe Yazıları. Ankara: Multılıngual Yayınları. s.110-119.
  • Dilâçar, A. (1968). Dil, Diller ve Dilcilik. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. Ergin, M. (2002). Türk Dilbilgisi. İstanbul: Bayrak Yayınları.
  • Gencan, T. N. (2001). Dilbilgisi. Ankara: Ayraç Yayınları.
  • Göğüş, B. (1978). Orta Dereceli Okullarımızda Türkçe ve Yazın Eğitimi, Ankara: Gül Yayınevi.
  • Göğüş, B. (1983). Ana Dili Eğitim Programlarının Niteliği. Türk Dili Dil Öğretim Özel Sayısı.
  • Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Güneş, F. (2007). Türkçe Öğretimi ve Zihinsel Yapılandırma. Ankara: Nobel Yayınları.
  • Harris, A. & Edward R.S. (1990). How To İncrease Reading Ability. Longman: Newyork&London.
  • Karadağ, Ö. (2005). İlköğretim I. Kademe Öğrencilerinin Kelime Hazinesi Üzerine Bir Araştırma.
  • Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Kıran, Z. & Kıran, A. (2001). Dilbilime Giriş. Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Kıran, Z. & Kıran, A. (2006) Dil Bilime Giriş. Seçkin Yayınları. Ankara.
  • Korkmaz, Z. (1992). Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
  • Köksal, A. (2003). Dil İle Ekin. İstanbul: Toroslu Yayınları.
  • Kurudayıoğlu, M. (2005). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Kelime Hazinesi Üzerine Bir Araştırma. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. (Yayınlanmamış Doktora Tezi).
  • Kurudayıoğlu, M. ve Karadağ, Ö. (2005) "Kelime Hazinesi Çalışmaları Açısından Kelime Kavramı Üzerine Bir Değerlendirme" GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, C.25, S.2, s.293-307.
  • Onan, B. (2013). Dil Eğitiminin Temel Kavramları. Ankara: Nobel Yayınevi.
  • Öztokat T.N. (2005). Yazınsal Metin Çözümlemesinde Kuramsal Yaklaşımlar. İstanbul: Multılıngual Yayınları.
  • Prozıg, W. (1995). Dil Denen Mucize. (Çev: Vural Ülkü), Ankara: TDK Yayınları.
  • Saussure de F. (2001) Genel Dilbilim Dersleri. (Çev: Berke Vardar). Multılıngual Yayınları. İstanbul.
  • Tahiroğlu, B.T.(2008). Derlem Dilbilimi ve Güncel Gelişmeler. Uluslararası Türk Dili Kurultayı. 20-25 Ekim. Ankara.
  • TDK (1998). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • TDK (2005). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Uzun, N. E. (2004). Dilbilgisinin Temel Kavramları. İstanbul: Türk Dilleri Araştırmaları Dizisi.
  • Ülgen, G. (2001). Kavram Geliştirme, Kuramlar ve Uygulamalar. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Vardar, B. (1983). XX. Yüzyıl Dilbilimi. Ankara: TDK Yayınları.
  • Vardar, B. (1998). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü. ABC Kitabevi. İstanbul.
  • Vygotsky, L.S. (1998). Düşünce ve Dil. Toplumsal Dönüşüm Yayınları. İstanbul.
  • Yangın, B. (2002). Kuramdan Uygulamaya Türkçe Öğretimi. Ankara: Dersal Yayınları.
  • Zülfikâr, H. (1991). Terim Sorunları ve Terim Yapma Yolları. Ankara: TDK Yayınları.
APA Onan B (2016). SÖZ VARLIĞI TERMİNOLOJİSİ ÜZERİNE BİR ANALİZ ÇALIŞMASI. , 11 - 30.
Chicago Onan Bilginer SÖZ VARLIĞI TERMİNOLOJİSİ ÜZERİNE BİR ANALİZ ÇALIŞMASI. (2016): 11 - 30.
MLA Onan Bilginer SÖZ VARLIĞI TERMİNOLOJİSİ ÜZERİNE BİR ANALİZ ÇALIŞMASI. , 2016, ss.11 - 30.
AMA Onan B SÖZ VARLIĞI TERMİNOLOJİSİ ÜZERİNE BİR ANALİZ ÇALIŞMASI. . 2016; 11 - 30.
Vancouver Onan B SÖZ VARLIĞI TERMİNOLOJİSİ ÜZERİNE BİR ANALİZ ÇALIŞMASI. . 2016; 11 - 30.
IEEE Onan B "SÖZ VARLIĞI TERMİNOLOJİSİ ÜZERİNE BİR ANALİZ ÇALIŞMASI." , ss.11 - 30, 2016.
ISNAD Onan, Bilginer. "SÖZ VARLIĞI TERMİNOLOJİSİ ÜZERİNE BİR ANALİZ ÇALIŞMASI". (2016), 11-30.
APA Onan B (2016). SÖZ VARLIĞI TERMİNOLOJİSİ ÜZERİNE BİR ANALİZ ÇALIŞMASI. Milli Eğitim, 45(210), 11 - 30.
Chicago Onan Bilginer SÖZ VARLIĞI TERMİNOLOJİSİ ÜZERİNE BİR ANALİZ ÇALIŞMASI. Milli Eğitim 45, no.210 (2016): 11 - 30.
MLA Onan Bilginer SÖZ VARLIĞI TERMİNOLOJİSİ ÜZERİNE BİR ANALİZ ÇALIŞMASI. Milli Eğitim, vol.45, no.210, 2016, ss.11 - 30.
AMA Onan B SÖZ VARLIĞI TERMİNOLOJİSİ ÜZERİNE BİR ANALİZ ÇALIŞMASI. Milli Eğitim. 2016; 45(210): 11 - 30.
Vancouver Onan B SÖZ VARLIĞI TERMİNOLOJİSİ ÜZERİNE BİR ANALİZ ÇALIŞMASI. Milli Eğitim. 2016; 45(210): 11 - 30.
IEEE Onan B "SÖZ VARLIĞI TERMİNOLOJİSİ ÜZERİNE BİR ANALİZ ÇALIŞMASI." Milli Eğitim, 45, ss.11 - 30, 2016.
ISNAD Onan, Bilginer. "SÖZ VARLIĞI TERMİNOLOJİSİ ÜZERİNE BİR ANALİZ ÇALIŞMASI". Milli Eğitim 45/210 (2016), 11-30.