Kişilerarası Öz yeterliklerin Öğretmenlik Tutumlarını Yordama Gücü: Okul Öncesi Öğretmenleri Üzerinde Bir Çalışma

DURMUŞOĞLU SALTALI, NESLİHAN; BUDAK, Onay; ARSLAN, EMEL

Kişilerarası Öz yeterliklerin Öğretmenlik Tutumlarını Yordama Gücü: Okul Öncesi Öğretmenleri Üzerinde Bir Çalışma

NESLİHAN DURMUŞOĞLU SALTALI, (Mevlana Üniversitesi)

Emel ARSLAN, (Konya Üniversitesi)

Onay BUDAK (İstanbul Gelişim Üniversitesi.)

Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

7 2

Yıl: 2012 Cilt: 8 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 77 - 84 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kişilerarası Öz yeterliklerin Öğretmenlik Tutumlarını Yordama Gücü: Okul Öncesi Öğretmenleri Üzerinde Bir Çalışma

Öz:

Bu çalışma okul öncesi öğretmenlerin kişiler arası öz yeterliklerinin öğretmenlik tutumları üzerindeki etkisinin araştırılması amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Türkiye'nin farklı illerinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi her hangi bir okul öncesi eğitim kurumunda öğretmenlik yapan 241 okul öncesi öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmada okul öncesi öğretmenlerinin öğretmenlik tutumlarının belirlenmesinde Bilgin (1996) tarafından geliştirilen Öğretmenlik Tutum Ölçeği (ÖTÖ), kişilerarası öz yeterliklerinin belirlenmesinde Brouwers ve Tomic (2002) tarafından geliştirilip Çapri ve Kan (2006) tarafından Türkçe'ye uyarlama geçerlik güvenilirlik çalışmaları yapılan Kişilerarası Özyeterlik Ölçeği (KÖYÖ) kullanılmıştır. Araştırmanın verilerinin çözümlenmesinde Pearson momentler çarpımı korelasyon katsayısı ve çoklu regresyon analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonuçları okul öncesi öğretmenlerinin otokratik, demokratik ve boşvermiş öğretmenlik tutumlarının sınıf yönetimi, meslektaş işbirliği ve idare işbirliği alanlarındaki öz yeterliği ile ilişkili olduğunu göstermiştir. Ayrıca idare işbirliğinde öz yeterliğin öğretmenlik tutumlarının hepsini, sınıf yönetiminde öz yeterliğinde otokratik tutumu anlamlı düzeyde açıkladığı bulunmuştur.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Öz:

Predictive Strength of Interpersonal Self-Efficacy on Teaching Attitudes: An Investigation on Preschool Teachers. This study is conducted in order to investigate the effect of preschool teachers' interpersonal self-efficacy on their teaching attitude. The study sample is composed of 241 preschool teachers working in any formal preschool placed in different cities of Turkey and under the control of Ministry of National Education. To determine preschool teachers' teaching attitude, Teaching Attitude Scale (TAS) which is developed by Bilgin (1996) is used. For identifying interpersonal self-efficacy, Interpersonal Self-Efficacy Scale (ISES) developed by Brouwers and Tomic (2002) and adapted to Turkish with appropriate reliability and validity studies by Çapri and Kan (2006) is applied to the teachers. In data analysis, Pearson product-moment correlation coefficient and multiple regression analysis computations are made. Research findings show that preschool teachers' autocratic, democratic and laissez-faire attitudes are related with their classroom management, colleague cooperation and management cooperation. Moreover, in terms of management cooperation, teacher self-efficacy is predictive of all teacher attitudes; for classroom management, self-efficacy significantly explains the autocratic attitude.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akyol, A. K. ve Aslan, D. (2006). Okul öncesi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ve mesleki benlik saygıları üzerine bir araştırma. Avrupa Birliği Sürecinde Okul Öncesi Eğitimin Bugünü ve Geleceği Sempozyumu (Uluslararası Katılımlı) Kongre Kitabı, (s.201-214), 27- 30 Haziran, KKTC, İstanbul: YA-PA Yayınları.
Aydın, A. (2004). Gelişim ve öğrenme psikolojisi. Anakara, Tekağaç Eylül Yayınları.
Aydın, O. (1993). Sınıf öğretmeni adaylarının psikolojik ihtiyaçları ile öğretmenlik tutumları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Bandura, A. (1993). Perceived self-efficacy in cognitive development and functioning. Educational Psychologist, 28(2), 117-148.
Bekman, S. (1990). Okul öncesi eğitim. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 10, 34-41
Bilgin, H. (1996). Okul öncesi eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlerin öğretmenlik tutumlarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Celep, C. (2000). The correlation of the factors: The prospective teachers' sense of efficacy, belief and attitudes about student control. National FORUM of Educational Administration and Supervision Journal. 17 (4), 99-112.
Celep, C. (2004). Sınıf yönetimi ve disiplini. Ankara: Anı Yayıncılık.
Çapri, B. & Kan, A. (2006). Öğretmen Kişilerarası Öz-yeterlik Ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 48-61.
Ekici, G. (2008). Sınıf yönetimi dersinin öğretmen adaylarının öğretmen öz-yeterlik algı düzeyine etkisi. H. U. Journal of Education, 35, 98-110.
Emmer, E. & Hickmen, J. (1991). Teacher efficacy in classroom management and discipline. Educational and Psychological Measurement, 51, 755-765.
Enochs, L. G., & Riggs, I. M., (1990). Further development of an elementary science teaching efficacy belief instrument: A preservice elementary scale. School Science and Mathematics, 90, 695-706.
Erçetin, Ş. ve Özdemir, Ç. (2004). Sınıf yönetimi. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
Erden, M. (2001). Sınıf yönetimi. İstanbul: Alkım Yayınevi.
Ertuğrul, H. (2000). Öğretmenin başarı kılavuzu. 2. Baskı. İstanbul: Nesil Yayınlan.
Friedman, I. A., & Kass, E. (2002). Teacher self-efficacy: a classroom organization conceptualization. Teaching and Teacher Education,18, 675-686.
Güçlü, N. (2000). Öğretmen davranışları. Milli Eğitim Dergisi, 147.
Haynes, F. (2002). Eğitimde etik. S. K. Akbaş (Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Kale, N. (1998). Demokratik yaşama ustalığını kazandırmanın yolu demokratik bir eğitimden geçer. VII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Kongre kitabı Cilt II, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Yayınları. Konya.
Kuru, N. (2000). Nitelikli bir okul öncesi eğitimi öğretmeninden beklenilen kişisel yeterliliklerin eğitimde kalite kapsamında incelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Oğuzkan, A. F. (1982). Öğretmenliğin üç yönü. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
Oktay, A. (1991). Okul öncesi öğretmen özellikleri ve öğretmen yetiştirme, YA-PA 7. Okulöncesi Eğitimi ve Yaygınlaştırılması Semineri, (s.55- 59), Eskişehir: YA-PA Yayınları.
Rimm-Kaufman, S.E. & Sawyer, B.E. (2004). Primary-grade teachers' self-efficacy beliefs, attitudes toward teaching and discipline and teaching practice priorities in relation to the responsive classroom approach. The Elementary School Journal, 104(4), 321-341.
Tezcan, M. (1988). Eğitim sosyolojisi. Ankara: Bilim Yayınları.
Watters, J. J. & Ginns, I. S. 1995. Origins of and changes in preservice teachers' science teaching efficacy Paper presented at the annual meeting of the National Association of Research in Science Teaching, San Francisco, CA.
Wingfield, M. E. 1998. The Effect of Site Based Preservice Experiences On Elementary Science Teaching Self-Efficacy Beliefs. Doctoral dissertation, University of Houston.
Yalın, İ. H. (1999), Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Ankara: Nobel Dağıtım.
Yavuzer, H. (1993). Çocuk psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Yücel, C., Yalçın, M. ve Ay, M. (2009). Öğretmenlerin öz-yeterlikleri ve örgütsel vatandaşlık davranışı. Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 221-235.

APA	DURMUŞOĞLU SALTALI N, ARSLAN E, BUDAK O (2012). Kişilerarası Öz yeterliklerin Öğretmenlik Tutumlarını Yordama Gücü: Okul Öncesi Öğretmenleri Üzerinde Bir Çalışma. , 77 - 84.
Chicago	DURMUŞOĞLU SALTALI NESLİHAN,ARSLAN EMEL,BUDAK Onay Kişilerarası Öz yeterliklerin Öğretmenlik Tutumlarını Yordama Gücü: Okul Öncesi Öğretmenleri Üzerinde Bir Çalışma. (2012): 77 - 84.
MLA	DURMUŞOĞLU SALTALI NESLİHAN,ARSLAN EMEL,BUDAK Onay Kişilerarası Öz yeterliklerin Öğretmenlik Tutumlarını Yordama Gücü: Okul Öncesi Öğretmenleri Üzerinde Bir Çalışma. , 2012, ss.77 - 84.
AMA	DURMUŞOĞLU SALTALI N,ARSLAN E,BUDAK O Kişilerarası Öz yeterliklerin Öğretmenlik Tutumlarını Yordama Gücü: Okul Öncesi Öğretmenleri Üzerinde Bir Çalışma. . 2012; 77 - 84.
Vancouver	DURMUŞOĞLU SALTALI N,ARSLAN E,BUDAK O Kişilerarası Öz yeterliklerin Öğretmenlik Tutumlarını Yordama Gücü: Okul Öncesi Öğretmenleri Üzerinde Bir Çalışma. . 2012; 77 - 84.
IEEE	DURMUŞOĞLU SALTALI N,ARSLAN E,BUDAK O "Kişilerarası Öz yeterliklerin Öğretmenlik Tutumlarını Yordama Gücü: Okul Öncesi Öğretmenleri Üzerinde Bir Çalışma." , ss.77 - 84, 2012.
ISNAD	DURMUŞOĞLU SALTALI, NESLİHAN vd. "Kişilerarası Öz yeterliklerin Öğretmenlik Tutumlarını Yordama Gücü: Okul Öncesi Öğretmenleri Üzerinde Bir Çalışma". (2012), 77-84.

APA	DURMUŞOĞLU SALTALI N, ARSLAN E, BUDAK O (2012). Kişilerarası Öz yeterliklerin Öğretmenlik Tutumlarını Yordama Gücü: Okul Öncesi Öğretmenleri Üzerinde Bir Çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 77 - 84.
Chicago	DURMUŞOĞLU SALTALI NESLİHAN,ARSLAN EMEL,BUDAK Onay Kişilerarası Öz yeterliklerin Öğretmenlik Tutumlarını Yordama Gücü: Okul Öncesi Öğretmenleri Üzerinde Bir Çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 8, no.2 (2012): 77 - 84.
MLA	DURMUŞOĞLU SALTALI NESLİHAN,ARSLAN EMEL,BUDAK Onay Kişilerarası Öz yeterliklerin Öğretmenlik Tutumlarını Yordama Gücü: Okul Öncesi Öğretmenleri Üzerinde Bir Çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.8, no.2, 2012, ss.77 - 84.
AMA	DURMUŞOĞLU SALTALI N,ARSLAN E,BUDAK O Kişilerarası Öz yeterliklerin Öğretmenlik Tutumlarını Yordama Gücü: Okul Öncesi Öğretmenleri Üzerinde Bir Çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2012; 8(2): 77 - 84.
Vancouver	DURMUŞOĞLU SALTALI N,ARSLAN E,BUDAK O Kişilerarası Öz yeterliklerin Öğretmenlik Tutumlarını Yordama Gücü: Okul Öncesi Öğretmenleri Üzerinde Bir Çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2012; 8(2): 77 - 84.
IEEE	DURMUŞOĞLU SALTALI N,ARSLAN E,BUDAK O "Kişilerarası Öz yeterliklerin Öğretmenlik Tutumlarını Yordama Gücü: Okul Öncesi Öğretmenleri Üzerinde Bir Çalışma." Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, ss.77 - 84, 2012.
ISNAD	DURMUŞOĞLU SALTALI, NESLİHAN vd. "Kişilerarası Öz yeterliklerin Öğretmenlik Tutumlarını Yordama Gücü: Okul Öncesi Öğretmenleri Üzerinde Bir Çalışma". Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 8/2 (2012), 77-84.