İşletme Öğrencilerinin Dindarlık Düzeyleri ve Etik Niyetlerinin Pazarlama Etiği Bağlamında Değerlendirilmesi

Volkan ÖZBEK, (Balikesir University, Burhaniye Burhaniye Vocational School, Balikesir, Turkiye,)
Gökhan ÖZER, (Gebze Institute of Technology, Faculty of Business Administration, Kocaeli, Turkiye,)
Kenan AYDIN (Yıldız Technical University, Faculty of Economics and Administrative Sciences Department of Business Administration, İstanbul, Turkiye,)
İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi
1 1
Yıl: 2013 Cilt: 4 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 111 - 129 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İşletme Öğrencilerinin Dindarlık Düzeyleri ve Etik Niyetlerinin Pazarlama Etiği Bağlamında Değerlendirilmesi

Öz:
Bu araştırmanın amacı, ön lisans ve lisans düzeyinde işletme bölümünde öğrenim gören öğrencilerin dindarlık düzeyleri, kişisel ahlak felsefeleri, etik algıları ve niyetleri arasındaki olası ilişkileri tespit etmektir. Bu amaca ulaşmak için Balıkesir Üniversitesinde öğrenim gören işletme öğrencileri arasından kolayda örnekleme yöntemi ile belirlenen 189 öğrenci üzerinde bir uygulama gerçekleştirilmiştir. Cevaplayıcıların dindarlık ve kişisel ahlak felsefeleri düzeyini ölçmek amacıyla literatürde güvenilirliği ve geçerliliği kanıtlanmış bazı ölçeklerden yararlanılmıştır. Çok boyutlu ölçeklerle derinlemesine analiz yapabilmek amacıyla dindarlık değişkeni hem tek boyutlu, hem de çok boyutlu olarak analiz edilmiştir. Algılanan etik problem ve etik niyetler değişkenini ölçmek amacıyla senaryo tekniğine bağlı olarak geliştirilen birer soru kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde yapısal eşitlik modeli kullanılmıştır. Ön görülen model, yedi hipotezden oluşmaktadır. Hipotezlerden dördünde, dindarlık düzeyi bağımsız değişken olarak kullanılmaktadır. Dindarlık değişkeninin tek boyutlu olarak kullanıldığı yapıda dört hipotezden üçü kabul, biri reddedilmiştir. Çok boyutlu yapıda ise, hipotezlerin üçü kısmi olarak kabul edilirken biri reddedilmiştir. Dindarlık değişkeninin yer almadığı diğer üç hipotezde, algılanan etik problem ile etik niyetler arasında ilişki bulunurken, kişisel ahlak felsefeleri (idealizm ve rölativizm) ile algılanan etik problem arasında ilişki bulunamamıştır.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Alexander, E.C. (2002). Consumer reactions to unethical service recovery. Journal of Business Ethics, 36(3), 223- 237.
  • Alleyne, P,, Devonish, D., Allman, J., Charles-Soverall, W. & Marshall, A. Y. (2010). Measuring
  • ethical perceptions and intentions among undergraduate students in Barbados. The Journal of American Academy of Business, 15(2), 319- 326.
  • Allmon, D.E., Chen, T.K., Pritchett, P.J. & Forrest, A. (1997). Multicultural examination of business ethics perceptions. Journal of Business Ethics, 16(2), 183- 188.
  • Allmon, D., Page, D. & Roberts, R. (2000). Determinants of perceptions of cheating: Ethical orientation, personality and demographics. Journal of Business Ethics, 23(4), 411- 422.
  • Allport, G. W. & Ross, J. M. (1967). Personal religious orientation and prejudice. Journal of Personality and Social Psychology, 5, 447- 457.
  • Attia, A., Shankarmahesh, M.N. & Singhapakdi, A. (1999). Marketing ethics: A comparison of American and Middle-Eastern marketers. International Business Review, 8, 611- 632.
  • Barnett, T. Brown, G, & Bass, K. (1994). Ethical ideology and ethical judgment regarding ethical issues in business. Journal of Business Ethics, 13, 469- 480.
  • Barnett, T., Brown, G, & Bass, K. (1996). Religiosity, ethical ideology, and intentions to report a peer's wrongdoing. Journal of Business Ethics, 15(11), 1161- 1174.
  • Barnett, T. & Valentine, S. (2004). Issue contingencies and marketers' recognition of ethical issues, ethical judgments and behavioral intentions. Journal of Business Research, 57, 338- 346.
  • Bass, K., Barnett, T. & Brown, G. (1998). The moral philosophy of sales managers and its influence on ethical decision making. Journal of Personal Selling & Sales Management ,18(2), 1- 17.
  • Chonko, L.B. & Hunt, S.D. (1985). Ethics and marketing management: An empirical examination. Journal of Business Research, 13, 339- 359.
  • Conroy, S. & Emerson, T. (2004). Business ethics and religion: Religiosity as a predictor of ethical awareness among students. Journal of Business Ethics, 50(4), 383- 396.
  • Cornwall, M., Albrecht, S.L., Cunningham, B.H. & Pitcher, B.L. (1986). The dimensions of religiosity: A conceptual model with an empirical test", Review of Religious Research, 27(3), 226- 243.
  • Coştu, Y. (2009). Toplumsallaşma sürecinde dindarlığı etkileyen faktörler (Samsun örneği), Yayınlanmamış Doktora Tezi, On Dokuz Mayıs Üniversitesi SBE Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı.
  • Creyer, E.H. & Ross, W.T. (1997). The influence of firm behavior on purchase intentions: Do consumers really care about business ethics?. Journal of Consumer Marketing, 14(6), 421- 432.
  • De George, R.T. (1986). Theological ethics and business ethics. Journal of Business Ethics, 5, 421- 432.
  • Dornoff, Ronald J. & Tankersley, Clint B. (1975). Perceptual differences in market transactions - A source of consumer frustration. The Journal of Consumer Affairs, 9(1), 97- 103.
  • Dubinsky A.J. & Loken, B. (1989). Analyzing ethical decision making in marketing. Journal of Business Ethics, 19(2), 83- 107.
  • Folkes V.S. & Kamins, M.A. (1999). Effects of information about firms ethical and unethical actions on consumers' attitudes. Journal of Consumer Psychology, 8(3), 243- 259.
  • Forsyth, D.R. (1980). A taxonomy of ethical ideologies. Journal of Personal and Social Psychology, 39, 175- 184.
  • Forsyth, D.R. (1992). Judging the morality of business practices: The influence of personal moral philosophies. Journal of Business Ethics, 11, 461- 470.
  • Forsyth, D.R., O'Boyle E.H. & McDaniel, M.A. (2008). East meets west: A meta-analytic investigation of cultural variations in idealism and relativism. Journal of Business Ethics, 83, 813- 833.
  • Gorsuch, Richard, L. & McPherson, Susan E. (1989). Intrinsic/extrinsic measurement: I/E revised and single- item scales. Journal for the Scientific Study of Religion, 28(3), 348- 354.
  • Haines, R., Street, M.D. & Haines, D. (2008). The influence of perceived importance of an ethical issue on moral judgment, moral obligation, and moral intent. Journal of Business Ethics, 81, 387- 399.
  • Hegarty, W. Harvey & Sims, Henry P. (1979). Organizational philosophy, policies and objectives related to unethical decision behavior: A laboratory experiment. Journal of Applied Psychology, 64(3), 331- 338.
  • Hunt, S.D. & Vitell S.J. (1986). A general theory of marketing ethics. Journal of Macromarketing, 6(1), 5- 16.
  • Hunt, S.D., Wood, V.R. & Chonko, L.B. (1989). Corporate ethical values and organizational commitment in marketing. Journal of Marketing, 53(3), 79- 90.
  • Hunt, S.D. & Vitell, S.J. (1993). The general theory of marketing ethics: A retrospective and revision. In N.C. Smith and J.A Quelch (eds.), Ethics in Marketing (Richard D. Irwin, Homewood, IL), 775- 784.
  • Hunt, S.D. & Vasquez-Parraga A. Z. (1993). Organizational consequences, marketing ethics, and salesforce supervision. Journal of Marketing Research, 30(1), 78- 90.
  • Honeycutt, E., Siguaw, J.A. & Hunt, T.G. (1995). Business ethics and job-related constructs: A cross-cultural comparison of automotive salespeople. Journal of Business Ethics, 14(3), 235- 248.
  • Jones, T.M. (1991). Ethical decision making by individuals in organizations: An issuecontingent model. Academy of Management Review, 16(2), 231- 248.
  • Kennedy, E.J & Lawton, L. (1996). The effects of social and moral integration on ethical standards: A comparison of American and Ukrainian business students. Journal of Business Ethics, 15(8), 901- 911.
  • Kennedy, E.J & Lawton, L. (1998). Religious orientations in moral development. Journal of Psychology and Christianity, 23(1), 22- 30.
  • Kurpis, L.V., Beqiri, M.S. & Helgesen, J.G. (2008). The effects of commitment to moral selfimprovement and religiosity on ethics of business students. Journal of Business Ethics, 80, 447- 463.
  • Kurtuldu, H. S. (2009). Bankacılıkta pazarlama etiği ve etik değerlerin kuruma yönelik olumlu tutum oluşumuna etkileri. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 1(2), 83- 96.
  • Magill, G. (1992). Theology in business ethics: Appealing to the religious imagination. Journal of Business Ethics, 11(2), 129- 135.
  • Marta, J.K.M. (1999). An empirical investigation into significant factors of moral reasoning and their influences on ethical judgment and intentions. Doctoral Dissertation, Department of Marketing, Old Dominion University.
  • Marta J., Attia, A., Singhapakdi, A. & Atteya, N.A. (2003). Comparison of ethical perceptions and moral philosophies of American and Egyptian business students. Teaching Business Ethics, 7(1), 1- 20.
  • Marta J., Singhapakdi, A., Attia, A. & Vitell, S.J. (2004). Some important factors underlying ethical decisions Middle-Eastern marketers. International Marketing Review, 21(1), 53- 67.
  • Marta, J., Heiss, C.M. & De Lurgio, S.A. (2008). An exploratory comparison of ethical perceptions of Mexican and U.S. marketers. Journal of Business Ethics, 82, 539- 555.
  • McDaniel, S.W. & Burnett, J.J. (1990). Consumer religiosity and retail store evaluative criteria. Journal of the Academy of Marketing Science, 18(2), 101- 112.
  • McNichols, C.W. & Zimmerer, T.W. (1985). Situational ethics: An empirical study of differentiators of student attitudes. Journal of Business Ethics, 4, 175- 180.
  • Okleshen, M. & Hoyt, R. (1996). A cross cultural comparison of ethical perspectives and decision approaches of business students: United States of America versus New Zealand. Journal of Business Ethics, 15(5), 537- 549.
  • Oumlil, A.B. & Balloun, Joseph, L. (2009). Ethical decision making differences between American and Moroccan managers. Journal of Business Ethics, 84, 457- 478.
  • Özbek, V. (2012). Bireysel Belirleyicilerin Algılanan Etik Problem ve Etik Niyetler Üzerindeki Etkisi: Küçük İşletmelerde Bir Uygulama. Basılmamış Doktora Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
  • Parameshwaran, M.G. & Srivastava, R.K. (2010). Should marketers consider religiosity in understanding consumer purchase behavior?. Journal of Management, 7(1), 46- 54.
  • Plante, T.G., Vallaeys, Charlotte L., Sherman, Allen C. & Wallston, Kenneth A. (2002). The development of a brief version of the Santa Clara strength of religious faith questionnaire, Pastoral Psychology, 50(5), 359- 368.
  • Ruegger, D. & King, E.W. (1992). A study of the effect of age and gender upon student business ethics. Journal of Business Ethics, 11, 179- 186.
  • Rest, J.R. (1986). Moral development: Advances in theory and research. New York: Praeger Publishers.
  • Schlenker, B.R. & Forsyth D.R. (1977). On the ethics of psychological research. Journal of Experimental Social Psychology, 13, 369- 396.
  • Singhapakdi, A. & Vitell, S.J. (1990). Marketing ethics: factors influencing perceptions of ethical problems and alternatives. Journal of Macromarketing, 12, 4- 18.
  • Singhapakdi, A. & Vitell, S.J. (1992). Marketing ethics: Sales professionals versus other marketing professionals. The Journal of Personal Selling & Sales Management, 12(2), 27 - 38.
  • Singhapakdi, A. & Vitell S.J. (1993). Personal and professional values underlying the ethical judgments of marketers'. Journal of Business Ethics, 12, 525- 533.
  • Singhapakdi, A., Vitell, S.J. & Leelakulthanit, O. (1994). A cross-cultural study of moral philosophies, ethical perceptions and judgements: A comparison of American and Thai marketers. International Marketing Review, 11(6), 65- 78.
  • Singhapakdi, A., Kraft, K. L., Vitell, S.J. & Rallapalli, K.C. (1995). The perceived importance of ethics and social responsibility on organizational effectiveness: A survey of marketers. Journal of the Academy of Marketing Science, 23(1), 49- 56.
  • Singhapakdi, A. (1999). Perceived importance of ethics and ethical decisions in marketing. Journal of Business Research, 45, 89- 99.
  • Singhapakdi, A. Vitell, S.J. & Franke, G.R. (1999). Antecedents, consequences, and mediating effects of perceived moral intensity. Academy of Marketing Science, 27(1), 19- 35.
  • Singhapakdi, A., Marta, J.K., Rallapalli, K.C. & Rao, C.P. (2000a). Toward an understanding of religiousness and marketing ethics : An empirical study. Journal of Business Ethics, 27 (4): 305- 319.
  • Singhapakdi, A., Salyachivin, S., Virakul, B. & Veerayangkur, V. (2000b). Some important factors underlying ethical decision making of managers in Thailand. Journal of Business Ethics, 27(3), 271- 284.
  • Singhapakdi, A. (2004). Important factors underlying ethical intentions of students: Implications for marketing education. Journal of Marketing Education, 26(3), 261- 270.
  • Smith, B. (2009). Ethical ideology and cultural orientation: Understanding the individualized ethical inclinations. American Journal of Business Education, 2(8), 27- 36.
  • Smith, N.C. & Cooper-Martin, E. (1997). Ethics and target marketing: The role of product harm and consumer vulnerability. Journal of Marketing, 61, 1- 20.
  • Sparks, J.R. & Hunt, S.D. (1998). Marketing researcher ethical sensitivity: conceptualization, measurement, and exploratory investigation. Journal of Marketing, 62, 92- 109.
  • Tsalikis, J. & Nwachukwu, O. (1988). Cross-cultural business ethics: Ethical beliefs difference between blacks and whites. Journal of Business Ethics, 7(10), 745- 754.
  • Tsalikis, J. & Nwachukwu, O. (1991). A comparison of Nigerian to American views of bribery and extortion in international commerce. Journal of Business Ethics, 10(2), 85- 98.
  • Tsalikis, J. & LaTour, M. (1995). Bribery and extortion in international business: Ethical perceptions of Greeks compared to Americans. Journal of Business Ethics, 14(4), 249- 264.
  • Vitell S.J. & Hunt, S.D. (1990). The general theory of marketing ethics: A partial test of the model. Research in Marketing, 10, 237- 265.
  • Vitell, S.J. & Singhapakdi, A. (1993). Ethical ideology and its influence on the norms and judgments of marketing practitioners. Journal of Marketing Management, 3, 1- 11.
  • Vitell, S.J., Rallapalli, K.C. & Singhapakdi, A. (1993). Marketing norms: The influence of personal moral philosophies and organizational ethical culture. Academy of Marketing Science, 21(4), 331- 337.
  • White, L.P. & Rhodeback, M.J. (1992). Ethical dilemmas in organization development: A crosscultural analysis. Journal of Business Ethics, 11(9), 663- 670.
  • Wimalasiri, J.S. (2001). Moral reasoning capacity of management students and practitioners: An empirical study in Australia. Journal of Managerial Psychology, 16(8), 614- 634.
APA Özbek V, Özer G, AYDIN K (2013). İşletme Öğrencilerinin Dindarlık Düzeyleri ve Etik Niyetlerinin Pazarlama Etiği Bağlamında Değerlendirilmesi. , 111 - 129.
Chicago Özbek Volkan,Özer Gökhan,AYDIN Kenan İşletme Öğrencilerinin Dindarlık Düzeyleri ve Etik Niyetlerinin Pazarlama Etiği Bağlamında Değerlendirilmesi. (2013): 111 - 129.
MLA Özbek Volkan,Özer Gökhan,AYDIN Kenan İşletme Öğrencilerinin Dindarlık Düzeyleri ve Etik Niyetlerinin Pazarlama Etiği Bağlamında Değerlendirilmesi. , 2013, ss.111 - 129.
AMA Özbek V,Özer G,AYDIN K İşletme Öğrencilerinin Dindarlık Düzeyleri ve Etik Niyetlerinin Pazarlama Etiği Bağlamında Değerlendirilmesi. . 2013; 111 - 129.
Vancouver Özbek V,Özer G,AYDIN K İşletme Öğrencilerinin Dindarlık Düzeyleri ve Etik Niyetlerinin Pazarlama Etiği Bağlamında Değerlendirilmesi. . 2013; 111 - 129.
IEEE Özbek V,Özer G,AYDIN K "İşletme Öğrencilerinin Dindarlık Düzeyleri ve Etik Niyetlerinin Pazarlama Etiği Bağlamında Değerlendirilmesi." , ss.111 - 129, 2013.
ISNAD Özbek, Volkan vd. "İşletme Öğrencilerinin Dindarlık Düzeyleri ve Etik Niyetlerinin Pazarlama Etiği Bağlamında Değerlendirilmesi". (2013), 111-129.
APA Özbek V, Özer G, AYDIN K (2013). İşletme Öğrencilerinin Dindarlık Düzeyleri ve Etik Niyetlerinin Pazarlama Etiği Bağlamında Değerlendirilmesi. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 4(3), 111 - 129.
Chicago Özbek Volkan,Özer Gökhan,AYDIN Kenan İşletme Öğrencilerinin Dindarlık Düzeyleri ve Etik Niyetlerinin Pazarlama Etiği Bağlamında Değerlendirilmesi. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 4, no.3 (2013): 111 - 129.
MLA Özbek Volkan,Özer Gökhan,AYDIN Kenan İşletme Öğrencilerinin Dindarlık Düzeyleri ve Etik Niyetlerinin Pazarlama Etiği Bağlamında Değerlendirilmesi. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, vol.4, no.3, 2013, ss.111 - 129.
AMA Özbek V,Özer G,AYDIN K İşletme Öğrencilerinin Dindarlık Düzeyleri ve Etik Niyetlerinin Pazarlama Etiği Bağlamında Değerlendirilmesi. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2013; 4(3): 111 - 129.
Vancouver Özbek V,Özer G,AYDIN K İşletme Öğrencilerinin Dindarlık Düzeyleri ve Etik Niyetlerinin Pazarlama Etiği Bağlamında Değerlendirilmesi. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2013; 4(3): 111 - 129.
IEEE Özbek V,Özer G,AYDIN K "İşletme Öğrencilerinin Dindarlık Düzeyleri ve Etik Niyetlerinin Pazarlama Etiği Bağlamında Değerlendirilmesi." İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 4, ss.111 - 129, 2013.
ISNAD Özbek, Volkan vd. "İşletme Öğrencilerinin Dindarlık Düzeyleri ve Etik Niyetlerinin Pazarlama Etiği Bağlamında Değerlendirilmesi". İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 4/3 (2013), 111-129.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 3:43

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları