Psikolojik Dayanıklılığın İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarındaki Rolü

ÇETİN, FATİH

Psikolojik Dayanıklılığın İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarındaki Rolü

Fatih ÇETİN (kara harp okulu)

İş Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi

16 0

Yıl: 2011 Cilt: 13 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 81 - 94 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Psikolojik Dayanıklılığın İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarındaki Rolü

Öz:

Bu çalışmanın amacı, örgütsel psikolojik sermaye yapısı unsurlarından psikolojik dayanıklılık faktörünün, temelörgütsel sonuç değişkenlerinden olan iş tatmini ve örgütsel bağlılık tutumları üzerindeki rolünün ortaya çıkarılmasıdır. Çalışmanın örneklemini 257 banka çalışanı oluşturmaktadır. Anket yöntemi ile verilerin toplandığı araştırmada Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği, İş Tatmin ölçeği ve Örgütsel Bağlılık Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilenveriler yapısal eşitlik modellemesi kullanılarak Amos 16.0 istatistik programı ile analiz edilmiştir. Araştırma bulguları, zorluklar ve problemlerle karşılaşıldığında, başarı elde etmek için kendini toparlama, başarıya odaklanmave bu yolda amacını sürdürme kapasitesi olarak değerlendirilen psikolojik dayanıklılık faktörünün, örgütsel bağlamda başarı ve performansla ilişkilendirilen temel değişkenlerden iş tatmini (?=0,21; p<0.01) ve örgütsel bağlılık(?=0,13; p<0.01) değişkenleriyle anlamlı ilişkileri olduğunu ortaya çıkarmıştır. Söz konusu ilişkilerin örgütsel ortamda yaratabileceği olası sonuçlar tartışılmıştır

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Abbott, G.N., White, F.A. ve Charles, M.A., (2005), Linking Values and Organizational Commitment: A Correlational and Experimental Investigation in Two Organizations, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 78, s.531-551.
Agarwala, T., (2003), Innovative Human Resource Practices and Organizational Commitment: An Empirical Investigation, International Journal of Human Resource Management, 14:2, s. 175-197.
Avey, J.B., Avolio, B.J., Crossley, C.D., ve Luthans, F., (2009), Psychological Ownership: Theoretical Extensions, Measurement and Relation to Work Outcomes, Journal of Organizational Behavior, 30, s. 291–307.
Avey, J.B., Patera, J.L., ve West, B.J., (2006), Positive Psychological Capital: A New Lens to View Absenteeism, Journal of Leadership and Organizational Studies, 13, s. 42–60.
Avey, J.B., Wernsing, T.S., ve Luthans, F., (2008), Can Positive Employees help Positive Organization Change? Impact of Psychological Capital and Emotions on Relevant Attitudes and Behaviors, Journal of Applied Behavioral Science, 44, s. 48-70.
Basım, H.N. ve Çetin, F. (2011), Yetişkinler için Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği’nin Güvenilirlik ve Geçerlilik Çalışması, Türk Psikiyatri Dergisi, 22:2, s.104-114.
Basım, H.N., ve Şeşen, H., (2009), Örgütsel Adalet Algısı-Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisinde İş Tatmininin Aracılık Rolü, 17 nci Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, Eskişehir, 21-23 Mayıs.
Brislin, R.W., Lonner, W.J., Thorndike, R.M., (1973), Cross-Cultural Research Methods. New York, John Wiley&Sons Pub.
Britton, Kathryn (2008), Increasing Job Satisfaction: Coaching with Evidence-based Interventions, Coaching: An International Journal of Theory, Research and Practice, 1:2, s.176-185.
Byrne, B.M., (2001), Structural Equation Modeling with AMOS: Basic Concepts, Applications, and Programming. Mahwah, NJ: LEA, London.
Coutu, D., (2002), How Resilience Works, Harvard Business Review, 80, s. 46-55.
Dordevic, B., (2004), Employee Commitment in Times of Radical Organizational Changes, Facta Universitatis Series: Economics and Organization, 2(2):111- 117.
Friborg, O., Barlaug, D., Martinussen, M., Rosenvinge, J.H., Hjemdal, O., (2005), Resilience in Relation to Personality and Intelligence, International Journal of Methods in Psychiatric Research, 14:1, s. 29-42.
Garmezy, N., Masten, A.S. ve Tellegen, A., (1984), The study of stress and competence in children: A building block for developmental psychopathology, Child Development, 55, s. 97-111.
Gilbert, P.S., Allan, S., Trent, D. ve diğ., (1991), A Social Comparison Scale: Psychometric Properties and Relationship to Psychopathology, Personal and Individidual Differences, 19:3, s. 293- 299.
Gonzalez, T.F., ve Guillen, M., (2007), Organizational Commitment: A Proposal for a Wider Ethical Conceptualization of Normative Commitment, Journal of Business Ethics, 78:3, s.401-414.
Greenberg, J. ve Baron, R.A., (2000), Behavior in Organizations, Seventh Edition, New Jersey: Prentice Hall.
Haase, J.E., (2004), The Adolescent Resilience Model as a Guide to Interventions, Journal of Pediatric Oncology Nursing, 21, s. 289-299.
Hackman, R. ve Oldham, G.R., (1975), Development of the Job Diagnostic Survey, Journal of Applied Psychology, 60:2, s.159-170.
Jaworski, B.J., ve Kohli, A.K., (1993), Market Orientation: Antecedents and Consequences, Journal of Marketing, 57:July, s.52-70.
Kim,W.G., Jerrold, K.L. ve Yong-Ki, L., (2005), Effect of Service Orientation on Job Satisfaction, Organizational Commitment and Intention of Leaving in a Casual Dining Chain Restaurant, International Journal of Hospitality Management, 24:2, s. 171-193.
Larrabee, J.H., Wu, Y., Persily, C.A., Simoni, P.S., Johnston, P.A., Marcischak, T.L., Mott, C.L., Gladden, S.D., (2010), Influence of Stress Resiliency on RN Job Satisfaction and Intent to Stay, Western Journal of Nursing Research, 32:1, s. 81- 102.
Larson, M., Luthans, F., (2006), Potential Added Value of Psychological Capital in Predicting Work Attitudes, Journal of Leadership and Organizational Studies, 13, s. 44-61.
Lu, H., While, A. ve Barriball, L., (2005), Job Satisfaction among Nurses: A Literature Review, International Journal of Nursing Studies, 42, s.211-227.
Luthans, F., (2002a), Positive Organizational Behavior: Developing and Managing Psychological Strengths, Academy of Management Executive, 16:1, s. 57-72.
Luthans, F., (2002b), The Need and Meaning of Positive Organizational Behavior, Journal of Organizational Behavior, 23, s. 695-706.
Luthans, F., (2005), Organisational Behaviour. McGraw-Hill, Irwin.
Luthans, F., Avey, J.B., Avolio, B.J., Norman, S., Combs, G., (2006), Psychological Capital Development: Toward a Micro-intervention, Journal of Organizational Behavior, 27, s. 387–393.
Luthans, F., Avey, J.B., Clapp-Smith, R., ve Li, W., (2008), More Evidence on the Value of Chinese Workers’ Psychological Capital: A Potentially Unlimited Competitive Resource?, The International Journal of Human Resource Management, 19, s. 818-827.
Luthans, F., Avolio, B.J., Avey, J.B., ve Norman, S.M., (2007), Positive Psychological Capital: Measurement and Relationship with Performance and Satisfaction, Personnel Psychology, 60:3, s. 541-572.
Luthans, F., Avolio, B.J., Walumbwa, F.O., ve Li, W., (2005), The psychological capital of Chinese workers: Exploring the relationship with performance, Management and Organization Review, 1, s. 247-269.
Luthans, F., ve Youssef, C.M., (2007), Emerging Positive Organizational Behavior, Journal of Management, 33, s. 321–349.
Luthar, S.S., (2003), Resilience and Vulnerability: Adaptation in the Context of Childhood Adversities, Cambridge, UK: Cambridge University Press.
Maddi, S.R., (2002), The story of Hardiness: Twenty Years of Theorizing Research and Practice, Consulting Psychology Journal, 54, s. 173-185.
Masten, A.S. ve Reed, M.G.J., (2002). Resilience in Development, İçinde Snyder, C.R. ve Lopez, S.J. (Editör), Handbook of Positive Psychology (s. 74–88). Oxford, UK: Oxford University Press.
Masten, A.S., (2001), Ordinary Magic: Resilience Process in Development, American Psychologist, 56, s. 227–239.
McDonald, D.J., ve Makin, P.J., (2000), The Psychological Contract, Organisational Commitment and Job Satisfaction Of Temporary Staff, Leadership & Organization Development Journal, 21:2, s.84- 91.
Meyer, J.P. ve Allen, N.J., (1991), A Three Component Conceptualization of Organizational Commitment, Human Resource Management Review, 1:1, s. 61-98.
Meydan, C.H. ve Şeşen, H., (2011), Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Uygulamaları, Detay Yayıncılık, Ankara.
Mowday, R.T., Porter, L.W. ve Steers, R., (1982), Employee-Organization Linkages, San Diego, CA: Academic Press.
Nelson, D., ve Cooper, C.L., (2007), Positive Organizational Behavior: Accentuating the Positive at Work, Thousand Oaks, CA: Sage.
Nijhof, W.J., De Jong, M.J., ve Beukhof, G., (1998), Employee Commitment in Changing Organizations: An Exploration, Journal of European Industrial Training, 22:6, s.243–248.
Richardson, G.E., (2002), The Metatheory of Resilience and Resiliency, Journal of Clinical Psychology, 58:3, s. 307-321.
Robbins, S.P., (2003), Organizational Behavior, Ninth Edition, Prentice Hall, New Jersey.
Rotter, J.B., (1966), Generalized Expectancies for Internal Versus External Control of Reinforcements. Psychological Monographs, 80, s. 1-28.
Schaufeli, W.B., Bakker, A.B., (2004), Job Demands, Job Resources, and their relationship with Burnout and Engagement: A Multi-sample Study, Journal of Organizational Behavior, 25, s. 293-315.
Scheier, M.F. ve Carver, C.S., (1985), Optimism, Coping, and Health: Assessment and Implications of Generalized Outcome Expectancies, Health Psychology, 4, s. 219–247.
Şeşen, H., (2010), Öncülleri ve Sonuçları ile Örgüt İçi Girişimcilik: Türk Savunma Sanayinde Bir Araştırma, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Kara Harp Okulu, Savunma Bilimleri Enstitüsü.
Shalley, C., Gilson, L. ve Blum, T., (2000), Matching Creativity Requirements and the Work Environment: Effects on Satisfaction and Intentions to Leave, Academy of Management Journal, 43:2, s. 215-223.
Şimşek, Ö.F., (2007), Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş, Ekinoks Yayınları, Ankara.
Snyder, C.R., (2000), Handbook of Hope: Theory, Measures and Applications, San Diego, CA: Academic Press.
Stajkovic, A.D., ve Luthans, F., (1998), Selfefficacy and Work-related Performance: A Meta Analysis, Psychological Bulletin, 124, s. 240–261.
Steers, R.M., (1981), Introduction to Organizational Behavior. Santa Monica-California: Goodyear Publishing Company Inc.
Sutcliffe, K.M. ve Vogus, T.J., (2003), Organizing for Resilience, İçinde Cameron, K.S., Dutton, J.E. ve Quinn, R.E., (Editör), Positive Organizational Scholarship: Foundations of a New Discipline (s. 94-110). San Francisco: Berrett-Khoeler.
Tiger, L., (1971), Optimism: The Biology of Hope. New York: Simon & Schuster.
Waite, P.J. ve Richardson, G.E., (2004), Determining the Efficacy of Resilience Training in the Work Site. Journal of Allied Health, 33:3, s. 178–183.
Witt, A., (1989), Sex Differences among Bank Employees in The Relationships of Commitment With Psychological Climate and Job Satisfaction, Journal of General Psychology, 116:4, s. 419-426.
Wright, T.A., (2003), Positive Organizational Behavior: An Idea whose Time has Truly Come, Journal of Organizational Behavior, 24, s. 437-442.
Wright, T.A., ve Cropanzano, R., (2000), The role of Organizational Behavior in Occupational Health Psychology: A View as we Approach the Millennium, Journal of Occupational Health Psychology, 5, s. 1-10.
Youssef, C.M. ve Luthans, F., (2005), Resiliency Development of Organizations, Leaders and Employees: Multi-level Theory Building for Sustained Performance, İçinde Gardner, W., Avolio, B. ve Walumbwa, F., (Editör), Authentic Leadership Theory and Practice (s. 303– 343), Oxford, UK: Elsevier.
Youssef, C.M., Luthans, F., (2007), Positive Organizational Behavior in the Workplace: The Impact of Hope, Optimism and Resiliency, Journal of Management, 33:5, s. 774-800.

APA	ÇETİN F (2011). Psikolojik Dayanıklılığın İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarındaki Rolü. , 81 - 94.
Chicago	ÇETİN FATİH Psikolojik Dayanıklılığın İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarındaki Rolü. (2011): 81 - 94.
MLA	ÇETİN FATİH Psikolojik Dayanıklılığın İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarındaki Rolü. , 2011, ss.81 - 94.
AMA	ÇETİN F Psikolojik Dayanıklılığın İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarındaki Rolü. . 2011; 81 - 94.
Vancouver	ÇETİN F Psikolojik Dayanıklılığın İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarındaki Rolü. . 2011; 81 - 94.
IEEE	ÇETİN F "Psikolojik Dayanıklılığın İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarındaki Rolü." , ss.81 - 94, 2011.
ISNAD	ÇETİN, FATİH. "Psikolojik Dayanıklılığın İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarındaki Rolü". (2011), 81-94.

APA	ÇETİN F (2011). Psikolojik Dayanıklılığın İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarındaki Rolü. İş Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 13(3), 81 - 94.
Chicago	ÇETİN FATİH Psikolojik Dayanıklılığın İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarındaki Rolü. İş Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi 13, no.3 (2011): 81 - 94.
MLA	ÇETİN FATİH Psikolojik Dayanıklılığın İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarındaki Rolü. İş Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, vol.13, no.3, 2011, ss.81 - 94.
AMA	ÇETİN F Psikolojik Dayanıklılığın İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarındaki Rolü. İş Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi. 2011; 13(3): 81 - 94.
Vancouver	ÇETİN F Psikolojik Dayanıklılığın İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarındaki Rolü. İş Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi. 2011; 13(3): 81 - 94.
IEEE	ÇETİN F "Psikolojik Dayanıklılığın İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarındaki Rolü." İş Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 13, ss.81 - 94, 2011.
ISNAD	ÇETİN, FATİH. "Psikolojik Dayanıklılığın İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarındaki Rolü". İş Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi 13/3 (2011), 81-94.