OSMANLI ARŞİV BELGELERİNE GÖRE OSMANCIK'TA KOYUN BABA TEKKESİ
Yıl: 2016 Cilt: 1 Sayı: 11 Sayfa Aralığı: 73 - 128 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
OSMANLI ARŞİV BELGELERİNE GÖRE OSMANCIK'TA KOYUN BABA TEKKESİ
Öz: Horasan erenlerinden olduğu kabul edilen Koyun Baba (v. 1468) XV. yüzyılda Anadolu'ya gelmiş, pek çok yer dolaşmış, sonunda Osmancık'a yerleşmiş ve burada bir tekke açmıştır. Vefatının ardından mezarı üzerine türbe inşa edilmiş, tekkesi ise XIX. yüzyıla kadar açık kalıp faaliyet göstermiştir. Bir Kalenderi şeyhi olduğu tespit edilen Koyun Baba'nın kurmuş olduğu tekke, en geç XVII. yüzyılda Bektaşi dervişleri tarafından kullanılmaya başlanmıştır. Evliya Çelebi sözü edilen dönemde tekkenin çok mamur olduğunu, ziyaretçilere gece gündüz yemek ikram edilip gül suyu serpildiğini nakletmektedir. Tekke bu canlılığını 1826 yılında Bektaşiliğin yasaklanması üzerine bir süre kaybetmiştir. Ancak Osmanlı arşiv belgeleri buranın XIX. yüzyılın ikinci yarısında faaliyetlerini devam ettirdiğini, ancakdiğer Bektaşi tekkelerinde de 1826 sonrasısık rastladığımız başka bir tarikat şemsiyesiveya adı altında varlığını devam ettirdiğinigöstermektedir. Bu çalışmada Osmanlı arşivkaynakları ışığı altında Osmancık'taki KoyunBaba Tekkesi ve Vakfı'nın XIX. yüzyıldakidurumu ve faaliyetleri ele alınmaktadır.Böylece günümüze sadece Koyun BabaTürbesi ulaşan külliyenin tarihi geçmişi günyüzüne çıkartılmış olacaktır.
Anahtar Kelime: Konular:
KOYUN BABA LODGE IN OSMANCIK ACCORDING TO OTTOMAN ARCHIVE DOCUMENTS
Öz: Sheep Baba (d. 1468) accepted as one of the Khorasan dervishes who came to Anatolia in XV. century, traveled to many places, eventually settled in Osmancik and has opened a lodge in here. Following his death, the shrine was built over the grave, and the lodge remained open until the 19th century. The lodge founded by Koyun Baba who is a Calender sheikh was began to be used by Bektashi dervishes in XVII century. Evliya Celebi said that the lodge was a very prosperous in this period, meals were serviced to visitors all day and night, and rose water was sprinkled rose water to the lodge. The lodge has lost this viability for a while with the prohibition of the Bektashism in 1826. But according to the Ottoman archives this place has carried on its activities in the second half of the 19th century, but it has continued to exist also other Bektashi lodges in common after 1826 continued to exist under the umbrella or the name of a sect to which we run across frequently. In this study, the status and activities of Koyun Baba Logde and Foundation in Osmancik in the XIX. centruy are discussed in the light of the Ottoman archival sources, Koyun Baba Logde and Foundation in Osmancik status and activities are discussed. Thus, the history of the "külliye", from which only the Koyun Baba Tomb is extant, will be revealed.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- BABINGER, Franz. (1991). "Koyun Baba". İA. C.VI. İstanbul.
- BARKAN, Ömer Lütfi . (1942). "Osmanlı İmparatorluğunda Bir İskân ve Kolonizasyon Metodu Olarak Vakıfl ar ve Temlikler I: İstilâ Devrinin Kolonizatör Türk Dervişleri ve Zaviyeler". Vakıfl ar Dergisi, S. 2, Ankara, s.298.
- ÇIPLAK, M. Şakir. (2001). Osmancık'ta Erenler Durağı Koyun Baba. İstanbul.
- EMECEN, Feridun. (1998). "Hüdâvendigâr", İA, C. XVIII. İstanbul. s. 285-286.
- Evliya Çelebi b. Derviş Mehmed Zıllî. (1999). Evliya Çelebi Seyahatnâmesi. Haz: Z. Kurşun-S.A. Kahraman-Y. Dağlı). C.II. İstanbul.
- Evliya Çelebi b. Derviş Mehmed Zıllî. (1999). Evliya Çelebi Seyahatnâmesi. Haz: S.A. Kahraman-Y. Dağlı). C.III. İstanbul.
- Evliya Çelebi b. Derviş Mehmed Zıllî. (2001). Evliya Çelebi Seyahatnâmesi, Haz: Y. Dağlı- S.A. Kahraman-İ. Sezgin. C.V. İstanbul.
- Evliya Çelebi b. Derviş Mehmed Zıllî. (2005). Evliya Çelebi Seyahatnâmesi, Haz: Y. Dağlı-S.A. Kahraman-R. Dankoff. C.IX. İstanbul.
- GÜREL, Zeki. (2000). Koyun Baba. Ankara.
- HASLUCK, F. W. (1928). Bektaşîlik Tedkikleri. trc. Râgıb Hulûsi. İstanbul.
- Kâtib Çelebi. (1145). Cihannümâ, Süleymaniye Kütüphanesi, Çelebi Abdullah Efendi. nr.259 İstanbul.
- OCAK, Ahmet Yaşar. (1999). Osmanlı İmparatorluğunda Marjinal Sûfîlik: Kalenderîler. Ankara.
- ÖZ, Mehmet. (1993). "Tapu Tahrir Defterlerine Göre Vezirköprü Yöresinde İskân ve Nüfus (1485-1576)". Belleten. C. LVII. Sayı 219. Ankara.
- SAVAŞ, Saim. (2004). "Efsanelerin Gölgesinde Tarihi Bir Sima: Koyun Baba". Alevilik. haz. İsmail Engin-Havva Engin. İstanbul.
- Sivas Vilayeti Salnamesi, Sivas 1302.
- Sivas Vilayeti Salnamesi, Sivas 1306.
- ŞAHİN, Haşim. (2002). "Koyun Baba". DİA. C. XXVI. Ankara. s.229-230.
- YILMAZ, Hacı. (1999). "Bilinmeyen Bir Koyunbaba Menâkıbnâmesi Üzerine", Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi. Sayı 11. Ankara. s.21-52.
| APA | Maden F (2016). OSMANLI ARŞİV BELGELERİNE GÖRE OSMANCIK'TA KOYUN BABA TEKKESİ. , 73 - 128. |
| Chicago | Maden Fahri OSMANLI ARŞİV BELGELERİNE GÖRE OSMANCIK'TA KOYUN BABA TEKKESİ. (2016): 73 - 128. |
| MLA | Maden Fahri OSMANLI ARŞİV BELGELERİNE GÖRE OSMANCIK'TA KOYUN BABA TEKKESİ. , 2016, ss.73 - 128. |
| AMA | Maden F OSMANLI ARŞİV BELGELERİNE GÖRE OSMANCIK'TA KOYUN BABA TEKKESİ. . 2016; 73 - 128. |
| Vancouver | Maden F OSMANLI ARŞİV BELGELERİNE GÖRE OSMANCIK'TA KOYUN BABA TEKKESİ. . 2016; 73 - 128. |
| IEEE | Maden F "OSMANLI ARŞİV BELGELERİNE GÖRE OSMANCIK'TA KOYUN BABA TEKKESİ." , ss.73 - 128, 2016. |
| ISNAD | Maden, Fahri. "OSMANLI ARŞİV BELGELERİNE GÖRE OSMANCIK'TA KOYUN BABA TEKKESİ". (2016), 73-128. |
| APA | Maden F (2016). OSMANLI ARŞİV BELGELERİNE GÖRE OSMANCIK'TA KOYUN BABA TEKKESİ. Alevilik Araştırmaları Dergisi, 1(11), 73 - 128. |
| Chicago | Maden Fahri OSMANLI ARŞİV BELGELERİNE GÖRE OSMANCIK'TA KOYUN BABA TEKKESİ. Alevilik Araştırmaları Dergisi 1, no.11 (2016): 73 - 128. |
| MLA | Maden Fahri OSMANLI ARŞİV BELGELERİNE GÖRE OSMANCIK'TA KOYUN BABA TEKKESİ. Alevilik Araştırmaları Dergisi, vol.1, no.11, 2016, ss.73 - 128. |
| AMA | Maden F OSMANLI ARŞİV BELGELERİNE GÖRE OSMANCIK'TA KOYUN BABA TEKKESİ. Alevilik Araştırmaları Dergisi. 2016; 1(11): 73 - 128. |
| Vancouver | Maden F OSMANLI ARŞİV BELGELERİNE GÖRE OSMANCIK'TA KOYUN BABA TEKKESİ. Alevilik Araştırmaları Dergisi. 2016; 1(11): 73 - 128. |
| IEEE | Maden F "OSMANLI ARŞİV BELGELERİNE GÖRE OSMANCIK'TA KOYUN BABA TEKKESİ." Alevilik Araştırmaları Dergisi, 1, ss.73 - 128, 2016. |
| ISNAD | Maden, Fahri. "OSMANLI ARŞİV BELGELERİNE GÖRE OSMANCIK'TA KOYUN BABA TEKKESİ". Alevilik Araştırmaları Dergisi 1/11 (2016), 73-128. |
