Cari Açık-Ekonomik Büyüme-Enflasyon ve İşsizlik Açmazında Türkiye: Yeni Nesil Bir Ekonometrik Analiz
Yıl: 2016 Cilt: 16 Sayı: Özel Sayı Sayfa Aralığı: 35 - 46 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Cari Açık-Ekonomik Büyüme-Enflasyon ve İşsizlik Açmazında Türkiye: Yeni Nesil Bir Ekonometrik Analiz
Öz: Bu çalışmada Türkiye'de cari açık, ekonomik büyüme, enflasyon ve işsizlik arasındaki ilişkiler simetrik ve asimetrik saklı nedensellik testleriyle, 2000Q1-2014Q4 dönemi için incelenmiştir. Seriler arasındaki saklı nedensellik ilişkileri; önce Hacker ve Hatemi-J (2012) tarafından geliştirilen, serilerin pozitif ve negatif şoklarını ayrıştırarak, bu şoklar arasındaki nedensellik ilişkilerini araştıran yöntemle incelenmiştir. Bu analiz sonucunda; pozitif büyüme şoklarından, pozitif işsizlik şokları ve pozitif cari açık şoklarına doğru tek yönlü, pozitif enflasyon ve pozitif işsizlik şokları arasında iki yönlü ve son olarak da negatif enflasyon şokuyla negatif büyüme şoku arasında tek yönlü bir nedensellik ilişkisinin var olduğu belirlenmiştir Çalışmada seriler arasındaki asimetrik saklı nedensellikilişkileri; Toda-Yamamoto (1995) testine dayalıHatemi-J (2012) yöntemiyle araştırılmıştır. Bu analizsonucunda ise; pozitif büyüme şoklarından negatif cariaçık ve enflasyon şoklarına doğru tek yönlü, negatifbüyüme şokundan pozitif cari açık şokuna doğru tekyönlü, negatif enflasyon şokundan pozitif işsizlik şokunadoğru ve negatif işsizlik şokundan pozitif enflasyonşokuna doğru tek yönlü nedensellik ilişkileri tespit edilmiştir.Yapılan bu çalışmanın, söz konusu değişkenlerarasındaki girift ilişki ağını ortaya çıkarması yönüyleönemli olduğu ve ilgili literatüre bir katkı sağlayacağıdeğerlendirilmektedir.
Anahtar Kelime: In a Deadlock of Current Account Deficit-Economic Growth-Inflation and Unemployment: A New Generation Econometric Analysis For Turkey
Öz: In this study, relations among current deficit, economic growth, inflation and unemployment in Turkey is investigated by symmetric and asymmetric hidden causality tests for 2000Q1-2014Q4 period. Hidden causality relations among series is examined by a method, firstly develop by Hacker and Hatemi-J (2012), which investigates the causality relations between positive and negative shocks after decompose them. After this analysis, it is estimated that there is one way causality from positive growth shocks to positive unemployment and positive current deficit shocks, from negative inflation shocks to negative growth shocks and two way causality between positive inflation and unemployment shocks Asymmetric hidden causality relations among seriesare investigated by Hatemi-J (2012) method basedon Toda-Yamamoto (1995) test. It is found that thereexists one way causality from positive growth shockto negative current deficit and inflation shocks, fromnegative growth shock to positive current deficit shock,from negative inflation shock to positive unemploymentshock and from negative unemployment shockto positive inflation shock. It is thought that this studyis important because it reveals the compact relationsamong above-mentioned series and it will contributeto the literature.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akçay, A.Ö., Erataş, F. (2012). Cari Açık ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Panel Nedensellik Analizi Ekseninde Değerlendirilmesi: BRICT. UEK-TEK 2012, http://teacongress.org/ papers2012/AKCAYERATAS.pdf
- Ceylan S., Şahin, B.Y. (2010). İşsizlik ve Ekonomik Bü- yüme İlişkisinde Asimetri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11 (2), 157-165. http://core.ac.uk/download/ pdf/25722991.pdf
- Dolado, J.L., Lütkepohl H. (1996). Making Wald Tests Work for Cointegrated VAR Systems. Econometric Reviews, 15, 369-386. http://e-archivo.uc3m. es/bitstream/handle/10016/3306/ wald_dolado_ ER_1996_ps.pdf?sequence=1
- Elele, O. (2009). Küresel Krize Karşı Türkiye'de Alınan Önlemler. http://www.dunya.com/kuresel-krizekarsi-turkiyede-alinan-onlemler-58928h.htm [Eri- şim Tarihi: 02.03.2015].
- Göçer, İ., Bulut, Ş. (2015). Petrol Fiyatlarındaki Deği- şimlerin Rusya Ekonomisine Etkileri: Çoklu Yapısal Kırılmalı Eşbütünleşme ve Simetrik Nedensellik Analizi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, http://dx.doi.org/10.18074/cnuiibf.229
- Göktaş Yılmaz, Ö. (2005). Türkiye Ekonomisinde Bü- yüme ile İşsizlik Oranları Arasındaki Nedensellik İlişkisi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 2, 63-76. http://eidergisi.istanbul.edu.tr/sayi2/iueis2m4.pdf
- Granger, C.W.J. (1969). Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross-Spectral Methods. Econometrica, 37, 424-438. http://webber. physik.uni-freiburg.de/~jeti/studenten _seminar/ stud_sem_SS_09/grangercausality.pdf
- Granger, C.W., Yoon, G. (2002). "Hidden cointegration", Department of Economics Working Paper. University of California, San Diego, http://www.escholarship.org/uc/item/9qn5f61j. pdf;origin=repeccitec, [Erişim Tarihi: 02.01.2015].
- Gül, E., Kamacı A., Konya, S. (2012). Enflasyon ile İş- sizlik Arasındaki Nedensellik İlişkisinin Test Edilmesi: Panel Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi. Internatıonal Conference on Eurasian Economies 2014. http://avekon.org/papers/861.pdf
- Hacker, S., Hatemi-J, A. (2012). A Bootstrap Test for Causality with Endogenous Lag Length Choice: Theory and Application in Finance. Journal of Economic Studies, 39(2), 144-160 https://static.sys.kth. se/itm/wp/cesis/cesiswp223.pdf
- Hatemi-J, A. (2012). Asymmetric Causality Tests with an Application. Empir Econ 43, 447-456. http:// link.springer.com/article/10.1007%2Fs00181-011- 0484-x#page-1
- Hepsağ, A. (2009). Türkiye'de Enflasyon ile İşsizlik Arasındaki İlişkinin Analizi: Sınır Testi Yaklaşımı. İktisat Fakültesi Mecmuası, 59 (1), 169-190. http:// www.journals.istanbul.edu.tr/ iuifm/article/viewFile/1023006579/1023006103
- Karaca, O. (2003). Türkiye'de Enflasyon - Büyüme İlişkisi: Zaman Serisi Analizi. Dogus Üniversitesi Dergisi, 4 (2), 247-255. http://journal.dogus.edu.tr/ index.php/duj/article/view/179/195
- Karaçor, Z., Şaylan, Ş., Üçler, G. (2009). Türkiye Ekonomisinde Enflasyon ve Ekonomik Büyüme İliş- kisi Üzerine Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi (1990-2005). Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt:2, Sayı: 2, s.60-74. http://iibfdergi.nigde.edu.tr/article/view/5000066524/5000061948
- Kostakoğlu, S.F., Dibo, M. (2011). Türkiye'de Cari Açık ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin VAR Yöntemi ile Analizi. Anadolu International Conference in Economics II, June 15-17, 2011. www.econanadolu. org/en/files.php?force&file=2011/pdf/Kostakoglu_Dibo_TurkiyedeCari.pdf
- Ng, S., Perron, P. (2001). Lag Length Selection and the Construction of Unit Root Tests with Good Size and Power. Econometrica, 69(6), 1519-1554. http:// www.columbia.edu/~sn 2294/pub/ecta01.pdf
- Sayrugaç, S. (2009). 2008'de Dünya Ekonomisi. http:// www.jurnal.net/ekonomi/2009/01/01/2008-dedunya-ekonomisi.htm, [Erişim Tarihi: 02.03.2015].
- TCMB (2015). TCMB Faiz Oranları (%) Gecelik (O/N). http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/ TCMB+TR/TCMB+TR/Main+Page+Site+Area/ TCMB+Faiz+Oranlari,[Erişim Tarihi: 02.03.2015].
- TİSK (2014). TİSK Aylık Ekonomi Bülteni- Ekim. Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu, Sayı: 68, http://www.tisk.org.tr/upload_duyuru_ ek/2014/28102014080558-aylikekonomibulteniekim2014.pdf, [Erişim Tarihi: 03.03.2015].
- Toda, H. Y., Yamamoto, T. (1995). Statistical Inference in Vector Autoregressions with Possibly Integrated Process. Journal of Econometrics, 66, 225-250. http://www.sciencedirect.com/science/ article/ pii/0304407694016168
- Yılancı, V., Bozoklu, Ş. (2014). Türk Sermaye Piyasasında Fiyat ve İşlem Hacmi İlişkisi: Zamanla Deği- şen Asimetrik Nedensellik Analizi, Ege Akademik Bakış, 14(2), 211-220.
- Yıldırım, E. (2015). İhracata Dayalı Büyüme İllüzyon mu? Simetrik ve Asimetrik Nedensellik Testlerinden Kanıtlar, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 8(15),21-40.
APA | GÖÇER İ, Gerede C (2016). Cari Açık-Ekonomik Büyüme-Enflasyon ve İşsizlik Açmazında Türkiye: Yeni Nesil Bir Ekonometrik Analiz. , 35 - 46. |
Chicago | GÖÇER İsmet,Gerede Cemaleddin Cari Açık-Ekonomik Büyüme-Enflasyon ve İşsizlik Açmazında Türkiye: Yeni Nesil Bir Ekonometrik Analiz. (2016): 35 - 46. |
MLA | GÖÇER İsmet,Gerede Cemaleddin Cari Açık-Ekonomik Büyüme-Enflasyon ve İşsizlik Açmazında Türkiye: Yeni Nesil Bir Ekonometrik Analiz. , 2016, ss.35 - 46. |
AMA | GÖÇER İ,Gerede C Cari Açık-Ekonomik Büyüme-Enflasyon ve İşsizlik Açmazında Türkiye: Yeni Nesil Bir Ekonometrik Analiz. . 2016; 35 - 46. |
Vancouver | GÖÇER İ,Gerede C Cari Açık-Ekonomik Büyüme-Enflasyon ve İşsizlik Açmazında Türkiye: Yeni Nesil Bir Ekonometrik Analiz. . 2016; 35 - 46. |
IEEE | GÖÇER İ,Gerede C "Cari Açık-Ekonomik Büyüme-Enflasyon ve İşsizlik Açmazında Türkiye: Yeni Nesil Bir Ekonometrik Analiz." , ss.35 - 46, 2016. |
ISNAD | GÖÇER, İsmet - Gerede, Cemaleddin. "Cari Açık-Ekonomik Büyüme-Enflasyon ve İşsizlik Açmazında Türkiye: Yeni Nesil Bir Ekonometrik Analiz". (2016), 35-46. |
APA | GÖÇER İ, Gerede C (2016). Cari Açık-Ekonomik Büyüme-Enflasyon ve İşsizlik Açmazında Türkiye: Yeni Nesil Bir Ekonometrik Analiz. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(Özel Sayı), 35 - 46. |
Chicago | GÖÇER İsmet,Gerede Cemaleddin Cari Açık-Ekonomik Büyüme-Enflasyon ve İşsizlik Açmazında Türkiye: Yeni Nesil Bir Ekonometrik Analiz. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 16, no.Özel Sayı (2016): 35 - 46. |
MLA | GÖÇER İsmet,Gerede Cemaleddin Cari Açık-Ekonomik Büyüme-Enflasyon ve İşsizlik Açmazında Türkiye: Yeni Nesil Bir Ekonometrik Analiz. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.16, no.Özel Sayı, 2016, ss.35 - 46. |
AMA | GÖÇER İ,Gerede C Cari Açık-Ekonomik Büyüme-Enflasyon ve İşsizlik Açmazında Türkiye: Yeni Nesil Bir Ekonometrik Analiz. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2016; 16(Özel Sayı): 35 - 46. |
Vancouver | GÖÇER İ,Gerede C Cari Açık-Ekonomik Büyüme-Enflasyon ve İşsizlik Açmazında Türkiye: Yeni Nesil Bir Ekonometrik Analiz. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2016; 16(Özel Sayı): 35 - 46. |
IEEE | GÖÇER İ,Gerede C "Cari Açık-Ekonomik Büyüme-Enflasyon ve İşsizlik Açmazında Türkiye: Yeni Nesil Bir Ekonometrik Analiz." Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, ss.35 - 46, 2016. |
ISNAD | GÖÇER, İsmet - Gerede, Cemaleddin. "Cari Açık-Ekonomik Büyüme-Enflasyon ve İşsizlik Açmazında Türkiye: Yeni Nesil Bir Ekonometrik Analiz". Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 16/Özel Sayı (2016), 35-46. |