Planlanmış Davranış Teorisi Kullanılarak Önerilen Bir Yapısal Eşitlik Modeli ile Geri Dönüşüm Davranışlarının Araştırılması

YILMAZ, VEYSEL; doğan, murat

Planlanmış Davranış Teorisi Kullanılarak Önerilen Bir Yapısal Eşitlik Modeli ile Geri Dönüşüm Davranışlarının Araştırılması

Veysel YILMAZ, (Prof. Dr. Veysel Yılmaz, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi)

Murat DOĞAN (Arş. Grv. Murat Doğan, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi,)

Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

11 0

Yıl: 2016 Cilt: 16 Sayı: Özel Sayı Sayfa Aralığı: 191 - 205 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Planlanmış Davranış Teorisi Kullanılarak Önerilen Bir Yapısal Eşitlik Modeli ile Geri Dönüşüm Davranışlarının Araştırılması

Öz:

Geri dönüşüm, kaynakların korunmasına ve katı atık miktarının azalmasına olanak sağlayan çevresel davranışların en önemlilerinden biridir. Çevresel faydasının yanında geri dönüşüm, aslında etkili bir yeni kaynak yaratma faaliyetidir. Geri dönüşüm birçok ülkede sıradan bir davranış olarak görülmesine karşın, ülkemizde halen yeterince yaygın değildir. Sürdürülebilir bir dünya için, bireyleri geri dönüşüm davranışlarına yönelten faktörlerin araştırılması çok önemlidir. Bu çalışmada, öğrencilerin geri dönüşüme ilişkin tutum ve davranışları Ajzen'in Planlanmış Davranış Teorisi (PDT) ile önerilen bir yapısal eşitlik modeliyle (YEM) araştırılmıştır. Analiz sonucunda önerilen modelin geri dönüşüm davranışlarının açıklanması için kullanılabileceği belirlenmiştir. Özellikle görüşlerine değer verdiği kişilerin, onları geri dönüşüm davranışına yönlendirme konusunda olumlu etkileri olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelime:

Investigation of Recycling Behavior using Theory of Planned Behavior with a Proposed Structural Equation Model

Öz:

Recycling, conserve resources and allows a reduction in the amount of solid waste is a major environmental behavior. Besides the environmental benefits of recycling, it is actually an effective new fundraising activities.Although it is an ordinary behavior of recyclingin many countries, our country is still not widespreadenough. For a sustainable world, it is very important toinvestigate the factors that lead to recycling behavior. Inthis study, Ajzen's Theory of Planned Behavior students'attitudes toward recycling and behavior (PDT) hasbeen investigated with the proposed structural equationmodel (SEM). Result of analysis indicated that theproposed model, can be used to explain the recyclingbehavior. Especially the people that value their opinion,have been found to have a positive impact on routingthem to the recycling behavior.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Ajzen, I. (1985). From intention to actions: A theory of planned behavior. In J. Kuhl and J. Beckman (eds), Action-control: From cognition to behavior, 11-39. Heidelberg: Springer.
Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50, 179-211.
Ajzen, I. (2005). Attitudes, personality and behavior. New York: Open University Press.
Ajzen, I., Fishbein, M. (1980). Understanding attitudes and predicting social behavior. Englewood-Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
Ajzen, I., Fishbein, M. (2000). Attitudes and the attitude-behavior relation: Reasoned and automatic process. In W. Stroebe and M. Hewstone (eds), Europen Review of Social Psychology, 11, 1-33. Chichester: Wiley.
Barr, S. (2007). Factors influencing environmental attitudes and behaviors: A UK case study of household waste management. Environment and Behavior, 39, 435-473.
Bratt, C., (1999). The impact of norms and assumed consequences on recycling behaviour. Environment and Behaviour 31, 630-656.
Chan, L., Bishop B. (2013). A moral basis for recycling: Extending the theory of planned behaviour. Journal of Environmental Psychology 36, 96-102.
Çelik, E. H., Yılmaz, V. (2013). LISREL 9.1 ile Yapısal Eşitlik Modellemesi, Temel kavramlar-uygulamalarprogramlama. Anı Yayıncılık, Ankara.
do Valle, P.O., Reis, E., Menezes, J., Rebelo, E. (2004). Behavioural determinants ofhouse-hold recycling participation: the Portugese case. Environment and Behaviour, 36, 505-540.
Gönen, E. Özmete, E. (2006). Aile ve Tüketici Bilimlerinin Sürdürülebilirlik Perspektifi. Uluslar arası Ev Ekonomisi Kongresi, 50-55.
Hair, J. F., Black, W., Anderson, R., Babin, B. R., Tahtam, R. L. (2006). Multivariate Data Analysis with Readings. London: Mcmillan Book Company.
Ho, Y. Y. (2002). Recycling as a Sustainable Waste Management Strategy for Singapore: An Investigation to Find Ways to Promote Singaporean's Household Waste Recycling Behaviour. Environmental Psychology Unit. Lund University, 42.
Joreskog, K., Sörbom, D. (1996). Lisrel 8: User's Reference Guide, Scientific Software International, Chicago, 378p.
King, M., Teodorina, L. (2010). Dünya'nın Geçici Bek- çileri-Dünya'daki Yaşamı Sürdürülebilir Kılmak İçin, Çev: Neşe Akın ve Esra Eğilmez, Caretta Kitapları 11, İstanbul
Klöckner, C. A., Oppedal, I. O. (2011). General versus domain specific recycling behaviour - applying a multilevel comprehensive action determination model to recycling in Norwegian student homes. Resources, Conservation & Recycling 55, 463-471.
Latif, S. A., Omar, M. S., Bidin, Y. H., Awang, Z. (2012). Environmental Problems and Quality of Life: Situational Factor as a Predictor of Recycling Behaviour. Procedia-Social Behavioral Sciences, 35, 682-688.
Lee, Y., De Young, R., Marans, R.W. (1995). Factors Influencing Individual Recycling Behavior in Office Settings: A Study of Office Workers in Taiwan. Environment and Behavior, 27(3), 380-403.
Mahmud, S. N. D., Osman, K. (2010). The determinants of recycling intention behavior among the Malaysian school students: an application of theory of planned behaviour. WCLTA. Procedia Social and Behavioral Sciences 9, 119-124.
Mannetti, L., Pierro, A., Livi, S. (2004). Recycling: Planned and self- expressive behaviour. Journal of Environmental Psychology, 24, 227-236.
Matthies, E., Selge, S., Klöckner, C. A. (2012). The role of parental behaviour for the development of behaviour specific environmental norms--The example of recycling and Personal and social factors that influence pro-environmental behavior: A review 35 re-use behaviour. Journal of Environmental Psychology, 32, 277-284.
Mee, N., Clewes, D., Phillips, P.S., Read, A.D. (2004). Effective implementation of a marketing communication strategy for kerbside recycling: a case study from Rushcliff, UK. Resources, Conservation and Recycling 41, 191-214.
Mosler, H. J., Tamas, A., Tobias, R., Caballero Rodrígue, T.(2008). Guzmán Miranda O. (in press): Deriving interventions on the basis of factors influencing behavioral intentions for waste recycling, composting and reuse in Cuba. Environment & Behavior, 40(4) 522-544.
Raykov, T., Marcoulides, G. A.(2006). A First Course in Structural Equation Modeling, Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, 238.
Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H. (2003). Evaluating the Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness-of-Fit Measures. Methods of Psychological Research Online, 8 (2),23-74.
Shaw, P. J. (2008). Nearest neighbour effects in kerbside household waste recycling. Resources, Conservation and Recycling, 52, 775-784.
Sheppard, B. H., Hartwick, J., Warshaw, P. R. (1988). The theory of reasoned action: A meta-analysis of past research with recommendations for modifications and future research. Journal of Consumer Research, 15, 325-343.
Sidique, S. F., Joshi, S. V., Lupi, F. (2010). Factors influencing the rate of recycling: an analysis of Minnesota counties. Resources, Conservation and Recycling, 54, 242-249.
Takiyama, S. (2008). Factors Influencing Household Recycling Behaviour: A Study of Japanese Consumer Behaviour. Unpublished MA Marketing Dissertation, University of Nottingham
Taylor, S. F., Todd, P. A. (1995). An integrated model of waste management behavior: A test of household recycling and composting intentions. Environment and Behavior. 27, 603-630.
Tekkaya, C., Kılıç, D. S., Şahin, E. (2011). Geri dönü- şüm davranışının Planlanmış Davranış Teorisi ile açıklanması: Sürdürülebilir bir kampüs için geri dönüşüm anketi, 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications, Antalya, Türkiye, s.639-645.
Tonglet, M., Phillips, P. S., Read, A. D. (2004). Using the Theory of Planned Behaviour to investigate the determinants of recycling behaviour: a case study from Brixworth, UK. Resources, Conservation and Recycling. 41 (3), 191-214.
Van Liere, K. D., Dunlap, R. E. (1980). The social bases of environmental concern: A review of the hypotheses, explanations, and empirical evidence. Public Opinion Quarterly, 44, 181-197
World Commission on Environment and Development (WCED) (1987). Our Common Future, New York, Oxford: Oxford University Press.

APA	YILMAZ V, doğan m (2016). Planlanmış Davranış Teorisi Kullanılarak Önerilen Bir Yapısal Eşitlik Modeli ile Geri Dönüşüm Davranışlarının Araştırılması. , 191 - 205.
Chicago	YILMAZ VEYSEL,doğan murat Planlanmış Davranış Teorisi Kullanılarak Önerilen Bir Yapısal Eşitlik Modeli ile Geri Dönüşüm Davranışlarının Araştırılması. (2016): 191 - 205.
MLA	YILMAZ VEYSEL,doğan murat Planlanmış Davranış Teorisi Kullanılarak Önerilen Bir Yapısal Eşitlik Modeli ile Geri Dönüşüm Davranışlarının Araştırılması. , 2016, ss.191 - 205.
AMA	YILMAZ V,doğan m Planlanmış Davranış Teorisi Kullanılarak Önerilen Bir Yapısal Eşitlik Modeli ile Geri Dönüşüm Davranışlarının Araştırılması. . 2016; 191 - 205.
Vancouver	YILMAZ V,doğan m Planlanmış Davranış Teorisi Kullanılarak Önerilen Bir Yapısal Eşitlik Modeli ile Geri Dönüşüm Davranışlarının Araştırılması. . 2016; 191 - 205.
IEEE	YILMAZ V,doğan m "Planlanmış Davranış Teorisi Kullanılarak Önerilen Bir Yapısal Eşitlik Modeli ile Geri Dönüşüm Davranışlarının Araştırılması." , ss.191 - 205, 2016.
ISNAD	YILMAZ, VEYSEL - doğan, murat. "Planlanmış Davranış Teorisi Kullanılarak Önerilen Bir Yapısal Eşitlik Modeli ile Geri Dönüşüm Davranışlarının Araştırılması". (2016), 191-205.

APA	YILMAZ V, doğan m (2016). Planlanmış Davranış Teorisi Kullanılarak Önerilen Bir Yapısal Eşitlik Modeli ile Geri Dönüşüm Davranışlarının Araştırılması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(Özel Sayı), 191 - 205.
Chicago	YILMAZ VEYSEL,doğan murat Planlanmış Davranış Teorisi Kullanılarak Önerilen Bir Yapısal Eşitlik Modeli ile Geri Dönüşüm Davranışlarının Araştırılması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 16, no.Özel Sayı (2016): 191 - 205.
MLA	YILMAZ VEYSEL,doğan murat Planlanmış Davranış Teorisi Kullanılarak Önerilen Bir Yapısal Eşitlik Modeli ile Geri Dönüşüm Davranışlarının Araştırılması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.16, no.Özel Sayı, 2016, ss.191 - 205.
AMA	YILMAZ V,doğan m Planlanmış Davranış Teorisi Kullanılarak Önerilen Bir Yapısal Eşitlik Modeli ile Geri Dönüşüm Davranışlarının Araştırılması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2016; 16(Özel Sayı): 191 - 205.
Vancouver	YILMAZ V,doğan m Planlanmış Davranış Teorisi Kullanılarak Önerilen Bir Yapısal Eşitlik Modeli ile Geri Dönüşüm Davranışlarının Araştırılması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2016; 16(Özel Sayı): 191 - 205.
IEEE	YILMAZ V,doğan m "Planlanmış Davranış Teorisi Kullanılarak Önerilen Bir Yapısal Eşitlik Modeli ile Geri Dönüşüm Davranışlarının Araştırılması." Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, ss.191 - 205, 2016.
ISNAD	YILMAZ, VEYSEL - doğan, murat. "Planlanmış Davranış Teorisi Kullanılarak Önerilen Bir Yapısal Eşitlik Modeli ile Geri Dönüşüm Davranışlarının Araştırılması". Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 16/Özel Sayı (2016), 191-205.