Gıda Güvenliği Konusunda Tüketicilerin Bilinç Düzeyini Etkileyen Faktörler

Gürler, Arslan Zafer; ONURLUBAS, EBRU

Gıda Güvenliği Konusunda Tüketicilerin Bilinç Düzeyini Etkileyen Faktörler

Ebru ONURLUBAŞ, (Trakya Üniversitesi, Keşan Yusuf Çapraz Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu, Uluslararası Ticaret Bölümü, Keşan/Edirne)

Arslan Zafer GÜRLER (Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Ekonomisi Bölümü, Tokat.)

Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi

13 3

Yıl: 2016 Cilt: 33 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 132 - 141 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Gıda Güvenliği Konusunda Tüketicilerin Bilinç Düzeyini Etkileyen Faktörler

Öz:

Teknolojik gelişme, ekonomik ve sosyal refahın artması tüketicilerin büyük çoğunluğunun gıda tüketimi üzerine olan hassasiyetini arttırmış ve satın alma davranışlarını değiştirmiştir. Bu çalışmada, Tokat Merkez İlçede yaşayan tüketicilerin gıda tüketimi, davranışları ve bunları etkileyen faktörlerin belirlenmesi, gıda güvenliği konusunda bilinç düzeylerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Araştırma kapsamında veriler, 401 hane ile yapılan tüketici anketi aracılığıyla toplanmıştır. Tüketicilerin, %68.6'sının gıda güvenliği kavramını duyduğu, %31.4'ünün ise gıda güvenliği kavramını duymadığı saptanmıştır. Tüketicilerin gıda ürünleri satın alırken önemli ölçüde son kullanma tarihine baktıkları tespit edilmiştir. Ayrıca gıda güvenliğiyle ilgili bilgileri en fazla radyo-televizyon programlarından edindikleri ve gıda satın almada en çok TV reklamlarından etkilendikleri ortaya konmuştur. Tüketicilerin %75.8 gibi önemli bir kısmı, güvenilir gıda için fazladan ödeme yapmaya razı oldukları belirlenmiştir. Gıda güvenliği kavramını duyanların profillerini etkileyen değişkenleri belirlemek için binary logit analizi uygulanmıştır. Buna göre yaş grubu, eğitim düzeyi, gelir ve annenin çalışma durumu, gıda güvenliği kavramının duyulmasında önemli değişkenler olarak saptanmıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme Gıda Bilimi ve Teknolojisi İktisat

The Factors Affecting Level of Consumers About Food Safety

Öz:

Developments of technology, economy and social wealth increased most of the consumers' sensitivity about food conumption and changed their purchasing behaviours. This study aims to determine Tokat Central county consumers' food consumption, behaviours about food consumption and factors affecting both of them and present the consumers' conscious level about food safety and evaluate about it. During thesis research, data were collected from consumer polls which are implemented to 401 households. It is obtained that %68.6 percentage of household consumers heard someethings about food safety term while %31.4 percentage didn't hear anything about the term. That household consumers are considerable looking at expiration date on food products while purchasing them was observed. Addionally, it is determined that in most cases, consumers are obtaining information on food safety from Radio or TV programs and they are mostly affected from TV advertisements when making decions about food product purchasing. An important percentage of consurmers amounting %75.8 percentage indicated that they can have additional payment for safe food. To determine factors affecting profiles of consumers hearing food safety, binary logit analysis is used. According to this; age group, level of education, income and mother's working condition are defined as the significant factors in hearing of food security term.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme Gıda Bilimi ve Teknolojisi İktisat

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Aksu H (2000). Gıda Endüstrisinde HACCP Sistemi ve Güvenli Gıda Üretimi. Yemekhanelerde ve Lokantalarda Gıda Sağlığı ve Temizliği Semineri. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayını.
Asseal H (1992). Consumer Behavior and Marketing Action. New York University, PSW-Kent Publishing Company, Boston, USA.
Badrie N, Gobin A, Dokeran S, Duncan R (2006). Consumer Awarenes And Perception To Food Safety Hazardsbin Trinidad, West İndies. Food Control, (17)370-377.
Bosi AT (2003). Gıda güvenliği ve güvencesi. Türk Belediyecilik Sempozyumu (SABEM) www.sabem.saglik.gov.tr/kaynaklar/2989.pdf (16.01.2007)
Bulduk S (2003). Gıda ve Personel Hijyeni, Detay Yayıncılık, 179 s., ISBN No: 975-8326-71-6, Ankara.
Burnkrant RE, Cousineau A (1975). Informational and Normative Social Influence in Buyer Behavior. Journal of Consumer Research, 2 (3), 206-215.
Biloukha OO, Utermohlen V (2001). Healthy eating in Ukraine: attitudes, barriers and information sources. Public Health Nutr, 4 (2) 207-215.
Caswell JA, Modjuzska EM (1996). Using Informational Labeling to Influence the Market for Quality in Food Products. American Journal of Agricultural Economics 78: s.1248-1253.
Cutura M (2006). The impacts of ethnocentrism on consumer evaluation processes and willingness to buy domestic vs. imported good in the case of Bosnia and Herzegovina. South East European Journal of Economics and Business, 1(2), 54-63
Crocket JS, Potter DJ, Wngt SM, Bacheller A (1992). Validation of a self reported shelf inventory to measure food purchase behavior. Journal ofthe American Dietetic Association, 92 (6): 694- 697.
Dölekoğlu C (2003). Tüketicilerin İşlenmiş Gıda Ürünlerinde Kalite Tercihleri, Sağlık Riskine Karşı Tutumları ve Besin Bileşimi Konusunda Bilgi Düzeyleri (Adana Örneği) TEAE, Temmuz, Yayın no:105, ISBN 975-407-128-4. Ankara.
Emeksiz F, Albayrak M, Güneş E, Özçelik A, Özer OO, Taşdan K (2005). Türkiye'de tarımsal ürünlerin pazarlama kanalları ve araçların değerlendirilmesi, Türkiye Ziraat Mühendisliği VI. Teknik Kongresi, Cilt:2, 1155-1171, Ankara.
FAO (2000). Handbook for Defining and Setting up a Food Security Information and Early Warning System (FSIEWS), Rome.
Gujarati ND (1992). Essential of Econometrics, Mc Graw Hill, New York. 1999, Temel Ekonometri, Çeviren: Şenesen, Ü., Şenesen, G.G., literatür yayıncılık, İstanbul. s. 849
Henson SJ, Traill B (1993). The Demand for Food Safety. Market Imperfections and the Role of Government, Food Policy, (18) 152-162.
Kavas G, Kınık Ö (2000). Gıdaların etiketlenmesi ve etiket standartlarına uygunluğunun incelenmesi. Gıda Dergisi, (10)77-85.
Laajami A, Briz JE (1992). Analisis del consuma de la carne de ovino en Espana.Revista de Estudios Agro-Sociales, Ministerio De Agricultura, Pesca Alimentacion, Espana.
Leisinger KM (2000). Population Growth, Food Security, and Civil Society, Development and Cooperation, , DSE, Berlin, (1)9-12.
Lessing VP, Park CW (1978). Promotional Perspective of Reference Group Influence:Advertising Implication. Journal of Advertising, 7 (2), 41- 47.
Okumuş A, Bulduk S (2003). Tüketicilerin süper marketlerdeki alışveriş alışkanlıkları ve ürün seçimini etkileyen etmenler, Dokuz eylül üniversitesi, sosyal bilimler enstitüsü dergisi, 5(4), 70-83.
Onurlubaş E, Doğan H.G, Gürler A.Z (2015). Türkiye' de Ev Dışı Gıda Tüketimin Durumu ve Tüketici Eğilimleri , Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (38), 917-924.
Özgül E, Aksulu İ (2006). Ambalajlı gıda ürünlerinde tüketicilerin etiket duyarlılığındaki değişimler. Ekonomi, İşletme, Uluslararası İlişkiler ve Siyaset Bilimleri Dergisi, (6)1.
Şengül S, Emeksi F, Yurdakul O (1998). DİE Araştırma SempozyumuBildirileri, Ankara.
Topuzoğlu A, Hıdıroğlu S, Ay P, Önsüz F, İkiışık H (2007). Tüketicilerin gıda ürünleri ile ilgili bilgi düzeyleri ve sağlık risklerine karşı tutumları, TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6(4) 253-258.
Yang S, Allenby MG (2003). Modeling Interdependent Consumer Preferences. Journal ofMarketing Research Vol. XL, 282-294.
Yılmaz E, Oraman Y, İnan İH (2009). Gıda ürünlerine ilişkin tüketici davranışı dinamiklerinin belirlenmesi: "Trakya Örneği" Tekirdağ ziraat fakültesi dergisi yılmaz ve ark., 6(1) Journal of Tekirdağ Agricultural Faculty.
Wilkie W (1986). Consumer Behaviour. University of Florida, New York, USA.

APA	ONURLUBAS E, Gürler A (2016). Gıda Güvenliği Konusunda Tüketicilerin Bilinç Düzeyini Etkileyen Faktörler. , 132 - 141.
Chicago	ONURLUBAS EBRU,Gürler Arslan Zafer Gıda Güvenliği Konusunda Tüketicilerin Bilinç Düzeyini Etkileyen Faktörler. (2016): 132 - 141.
MLA	ONURLUBAS EBRU,Gürler Arslan Zafer Gıda Güvenliği Konusunda Tüketicilerin Bilinç Düzeyini Etkileyen Faktörler. , 2016, ss.132 - 141.
AMA	ONURLUBAS E,Gürler A Gıda Güvenliği Konusunda Tüketicilerin Bilinç Düzeyini Etkileyen Faktörler. . 2016; 132 - 141.
Vancouver	ONURLUBAS E,Gürler A Gıda Güvenliği Konusunda Tüketicilerin Bilinç Düzeyini Etkileyen Faktörler. . 2016; 132 - 141.
IEEE	ONURLUBAS E,Gürler A "Gıda Güvenliği Konusunda Tüketicilerin Bilinç Düzeyini Etkileyen Faktörler." , ss.132 - 141, 2016.
ISNAD	ONURLUBAS, EBRU - Gürler, Arslan Zafer. "Gıda Güvenliği Konusunda Tüketicilerin Bilinç Düzeyini Etkileyen Faktörler". (2016), 132-141.

APA	ONURLUBAS E, Gürler A (2016). Gıda Güvenliği Konusunda Tüketicilerin Bilinç Düzeyini Etkileyen Faktörler. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 33(1), 132 - 141.
Chicago	ONURLUBAS EBRU,Gürler Arslan Zafer Gıda Güvenliği Konusunda Tüketicilerin Bilinç Düzeyini Etkileyen Faktörler. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 33, no.1 (2016): 132 - 141.
MLA	ONURLUBAS EBRU,Gürler Arslan Zafer Gıda Güvenliği Konusunda Tüketicilerin Bilinç Düzeyini Etkileyen Faktörler. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, vol.33, no.1, 2016, ss.132 - 141.
AMA	ONURLUBAS E,Gürler A Gıda Güvenliği Konusunda Tüketicilerin Bilinç Düzeyini Etkileyen Faktörler. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2016; 33(1): 132 - 141.
Vancouver	ONURLUBAS E,Gürler A Gıda Güvenliği Konusunda Tüketicilerin Bilinç Düzeyini Etkileyen Faktörler. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2016; 33(1): 132 - 141.
IEEE	ONURLUBAS E,Gürler A "Gıda Güvenliği Konusunda Tüketicilerin Bilinç Düzeyini Etkileyen Faktörler." Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 33, ss.132 - 141, 2016.
ISNAD	ONURLUBAS, EBRU - Gürler, Arslan Zafer. "Gıda Güvenliği Konusunda Tüketicilerin Bilinç Düzeyini Etkileyen Faktörler". Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 33/1 (2016), 132-141.