Yıl: 2016 Cilt: 4 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 129 - 151 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Hayek ve Friedman'ın Devlet Anlayışı

Öz:
1970'li yılların başında ortaya çıkan ekonomik bunalımın sorumluluğunun devlet müdahalelerineyüklenmesi, devletin ekonomideki rolünü sorgulayan neo-liberal düşüncenin yayılmasına ortamhazırlamıştır. Keynesçi dönemin refah devleti anlayışına karşı çıkan neo-liberal kuram, devletmüdahalesine karşı "piyasanın rekabet ilkesi uyarınca özgürce işlemesini' savunmaktadır. Liberalizmintemel "görünmez el" varsayımına dayanarak piyasanın, devlet müdahalesi olmadan, toplumu ideal birşekilde düzenleyeceği ve her bireyin mutluluğunun bu yolla gerçekleşeceği ileri sürülmektedir. Piyasazayıf ve beceriksizleri eleyerek yetenekli seçkinleri ortaya çıkaran bir mekanizma olarak toplumungenel iyiliğinin maksimize edilmesini sağlayacaktır. Burada devlete düşen görev yalnızca piyasanınişleyişini güvence altına alacak ortamı garantilemektir. Böylece neo-liberalizm tarafından devletingörevi yeniden tanımlanmakta ve devlet "yasa ve düzenin koruyucusu' olma anlamında "jandarmadevlet" ya da "gece bekçisi devlet" olarak isimlendirilmektedir.Bu çalışmada, neo-liberal akımın devlet anlayışı, neo-liberalizmin iki önemli temsilcisi Friedrich A.von Hayek ve Milton Friedman'ın düşünceleri aracılığıyla incelenmiştir. Çalışmanın birinci bölümü,Hayek'in devlet anlayışına, ikinci bölüm ise Friedman'ın düşüncelerine ayrılmıştır. Her iki düşünüründevlet hakkındaki görüşleri zorunlu olarak onların piyasa, toplum ve insan bireyi ile ilgili görüşlerineayrılan bölümlerle desteklenmiştir. Ayrıca, Hayek ve Friedman'ın eşitlik, özgürlük ve refah devletihakkındaki düşüncelerine de yer verilmiştir. Düşünürlerin yaşadıkları ve yazdıkları dönemin özelliklerive içinde yer aldıkları akademik grup ve çevrelerin etkisi de tartışmaya dahil edilmiştir. BöylelikleHayek ve Friedman'ın düşüncelerinin dönemin hakim görüşü haline gelmesi gerçeğinin arkasındakitarihsellik de ortaya konmaya çalışılmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Siyasi Bilimler

Hayek, Friedman and the Conception of the State

Öz:
The neo-liberal state theory has been spread thorough the world after the economic crisis of 1970's.The belief that the state intervention policies of Keynesian period have caused the crisis gave rise tothe spread of neo-liberal theory that questioned the economic role of the state. Neo-liberal state theorycriticized the welfare state politics on the ground that market will bring more liberty if it works infull competition without state intervention. Based on the classical liberal assumption of "the invisiblehand", it is suggested that market without state intervention, is the ideal way to organize society andthe happiness of every individual would be realized in this way. It is claimed that the market asmechanism to address the weak and incompetent and to bring out the talented elites will provide themaximization of the overall good of society. In this context the sole mission of the state is believed toguarantee the environment that ensures the functioning of the market. Thus the task of state has beenredefined by neo-liberalism as "gendarmerie or the caretaker government" in the sense of 'guardianof law and order'.In this study, the state theory of neo-liberal current were investigated through ideas of two importantrepresentatives of neo-liberalism, Friedrich A. von Hayek and Milton Friedman. The subject of thefirst part of the study is Hayek's conception of the state, while the second part is devoted to Friedman'sthought. Both thinker's views on the state are necessarily supported by the sections explaining theirideas about the market, the society and the human individual. Furthermore, Hayek and Friedman'sthoughts on equality, freedom, and the welfare state are also included. Moreover, the properties of theperiod in which those thinkers wrote and live in and the effects of academic and environmental groupsof which they have been members are discussed. Thus, it is tried to reveal how Hayek and Friedman'sthoughts became the prevailing thought of the period.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Siyasi Bilimler
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akdiş, M. (1994) "Liberal Ekonomi Düşüncesinin Çağdaş Yorumları ve Hayek'in Ekonomik Yaklaşımları", Banka ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, cilt:31(11): 23-42.
  • Arblaster, A. (1984) The Rise and Decline of Western Liberalism, New York: Basil Blackwell Inc.
  • Arnold, R. L. (1981) "Friedman on the Future of Capitalism", Journal ofEconomy and Sociology, April, 37-38.
  • Altvater, E. (1985) "Yeni Liberal Karşı Devrimin Müptezelliği", içinde Kriz, Neo-liberalizm ve Reagan Dosyası, (çeviren Yılmaz S. Öner), Istanbul: Alan Yayıncılık, 42-64.
  • Barry, N. (1989) Yeni Sağ, (çeviren Cevdet Aykan), Ankara: Tisamat Yayını.
  • Barry, N. (1997) Komünizm Sonrası Dönemde Klasik Liberalizm, (çeviren: Mustafa Erdoğan), Ankara: Liberal Düşünce Topluluğu Yayını.
  • Barry, N. (1999) "Özgürlüğe Giden Yol: Hayek'in Sosyal ve Ekonomik Felsefesi", içinde Birey, Cemaat, Piyasa, (çev. Aliye Mavili Aktaş), Ankara: Liberte Yayınları, 1-40.
  • Berlin, I. (1958) Four Essays on Liberty, Oxford: Oxford University Press. Bell, D. (1960) The End of Ideology, Glencoe: Free Press.
  • Butler, E. (1996) Hayek, (çev. Ziya Çelikkaya), Ankara: Liberal Düşünce Topluluğu Yayını.
  • Calderon, H. vd. (1982) Friedman Modeli Kıskacında Şili, (çev. Neşe Ümit), İstanbul: Belge Yayınları.
  • Demir, G. (1994) Devlet Ekonomi İlişkisinde Dönüşüm, İstanbul: Beta Basım Yayın.
  • Erdoğan, M. (1993) Liberal Toplum Liberal Siyaset, Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • Friedman, M. (1981) Free to Choose, NeW York: Avon Publishers.
  • Friedman, M. (1988) Kapitalizm ve Özgürlük, İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
  • Friedman, M. (1987) The Essence of Friedman, (ed. by Kurt R. Leube), California: Hoover Institution Press,.
  • Galbraith, ]. K. (2004) İktisat Tarihi, (çev.Müfıt Günay), Ankara: Dost Yayınevi.
  • Gray, ]. (1989) "The Revival Of Classical Liberalism", in Liberalism, Strattford: Open University Press, 37-42.
  • Guerin, B. (1991) Neo-Klasik İktisat, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Hayek, F. A. von. (1973) Law, Legislation and Liberty, vol. 1: Rules and Order, London: Routledge Classics.
  • Hayek, F. A. von (1978) The Constitution of Liberty, Chicago: University of Chicago Press.
  • Hayek, F. A. von. (1984) The Essence of Hayek, (eds. by C. Nishiyama and K.R. Leube), California: Hoover Institution Press.
  • Hayek, F. A. von. (1995a) Kölelik Yolu, Ankara: Liberal Düşünce Topluluğu Yayını.
  • Hayek, F. A. von (1995b) Kanun, Yasama Faaliyeti ve Özgürlük Cilt I; Kurallar ve Düzen, (çev. Atilla Yayla), Ankara: Türkiye Iş Bankası Kültür Yayınları.
  • Hayek, F. A. von. (1996) Kanun, Yasama Faaliyeti ve Özgürlük Cilt II; Sosyal Adalet Serabı, (çev. Mustafa Erdoğan), Ankara: Türkiye Iş Bankası Kültür Yayınları.
  • Hayek, F. A. von. (1997) Kanun, Yasama Faaliyeti ve Özgürlük Cilt III; Özgür Bir Toplumun Siyasi Düzeni, (çev. Mehmet Öz), Ankara: Türkiye Iş Bankası Kültür Yayınları.
  • Hayek, F. A. von. (2001) The Road to Serfdom, London: Routledge Classics.
  • Hayek, F. A. von (2009) "Liberalizm", Liberal Düşünce, cilt.14(55): 197-224.
  • Heywood, A. (2012) Siyasetin Temel Kavramları, (çev. Hayrettin Özler), Ankara: Adres Yayınları.
  • Gamble, A. (1994) "Özgürlüğün Ekonomi Politiği", Mürekkep, sayı 1, Haziran, 44-56.
  • Kalmbch, P. (1987) "Daha Çok Özel Teşebbüs, Daha Az Devlet: Yeni Muhafazakâr Saldırı", içinde Alpaslan Işıklı (der.), Bir Başka İktisat, 15-72.
  • Kazgan, G. (1997) İktisadi Düşünce veya Politik İktisadın Evrimi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Madenci, H. C. (2009) İktisadî Hesaplama Tartışması ve Hayek, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
  • Mises, L. von (1962) Socialism: An Economic and Sociological Analysis, New Haven: Yale University Press. Mouffe, C. (1985) "Demokrasi ve Yeni Sağ", içinde Kriz, Neo-liberalizm ve Reagan Dosyası, (çev. Yılmaz S. Öner), İstanbul: Alan Yayıncılık, 65-85.
  • Pekel, V. (1994) "Yeni Liberalizmin Özgür Dünyası", Mürekkep, sayı 1, Haziran, 21-31.
  • Polanyi-Levitt, K. ve Mendell, M. (1994) "Piyasa Fetişizminin Kökenleri", Mürekkep, sayı 1, Haziran, 36-43.
  • Rayack, E. (1987) Not so Free to Choose, New York: Praeger Publishers.
  • Sorman, G. (1987) Liberal Çözüm: Dünyada Piyasa Ekonomisi Uygulamaları, İstanbul: Tüsiad Yayını.
  • Tyler, G. (1987) "Friedman'ın İcatları", içinde Alpaslan Işıklı (der.), Bir Başka İktisat, İstanbul: Alan Yayıncılık, 74-94.
  • Weiss, L. ve ]ohn M. H. (1999) Devletler ve Ekonomik Kalkinma, (çev. Kıvanç Dündar), Ankara: Dost Yayınevi.
  • Yayla, A. (1992) Liberalizm, Ankara: Turhan Kitabevi.
  • Yayla, A. (1993) Liberal Bakışlar, Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • Yumer, R. (1987) "Devlet Kuramında Liberal Temalar: Devletin Sınırları", Toplum ve Bilim, sayı: 31-39, Güz l985-Güz 1987, 45-57.
  • Yumer, R. (1988) "Hayek'çi Liberalizmin Temel İlkesi", Yeni Forum, Sayı: 9/215, 24-32.
APA KALFA ATAAY C (2016). Hayek ve Friedman'ın Devlet Anlayışı. , 129 - 151.
Chicago KALFA ATAAY CEREN Hayek ve Friedman'ın Devlet Anlayışı. (2016): 129 - 151.
MLA KALFA ATAAY CEREN Hayek ve Friedman'ın Devlet Anlayışı. , 2016, ss.129 - 151.
AMA KALFA ATAAY C Hayek ve Friedman'ın Devlet Anlayışı. . 2016; 129 - 151.
Vancouver KALFA ATAAY C Hayek ve Friedman'ın Devlet Anlayışı. . 2016; 129 - 151.
IEEE KALFA ATAAY C "Hayek ve Friedman'ın Devlet Anlayışı." , ss.129 - 151, 2016.
ISNAD KALFA ATAAY, CEREN. "Hayek ve Friedman'ın Devlet Anlayışı". (2016), 129-151.
APA KALFA ATAAY C (2016). Hayek ve Friedman'ın Devlet Anlayışı. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 4(1), 129 - 151.
Chicago KALFA ATAAY CEREN Hayek ve Friedman'ın Devlet Anlayışı. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi 4, no.1 (2016): 129 - 151.
MLA KALFA ATAAY CEREN Hayek ve Friedman'ın Devlet Anlayışı. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, vol.4, no.1, 2016, ss.129 - 151.
AMA KALFA ATAAY C Hayek ve Friedman'ın Devlet Anlayışı. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi. 2016; 4(1): 129 - 151.
Vancouver KALFA ATAAY C Hayek ve Friedman'ın Devlet Anlayışı. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi. 2016; 4(1): 129 - 151.
IEEE KALFA ATAAY C "Hayek ve Friedman'ın Devlet Anlayışı." Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 4, ss.129 - 151, 2016.
ISNAD KALFA ATAAY, CEREN. "Hayek ve Friedman'ın Devlet Anlayışı". Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi 4/1 (2016), 129-151.