Yüksek öğretimde Hesap Verebilirlik
Yıl: 2012 Cilt: 2 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 142 - 150 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Yüksek öğretimde Hesap Verebilirlik
Öz: Günümüzde toplumun hemen her kesimi daha yüksek bir yaşam standardına kavuşabilmek için kamu ve özel sektör kuruluşlarından daha iyi yönetim beklemektedir. Bu amaca yönelik olarak "kurumsal yönetim/yönetişim" yaklaşımı etkili bir araç olarak görülmektedir. Yükseköğretim kurumlarının da iyi yönetim sergileyebilmeleri ve misyonlarını tam olarakgerçekleştirebilmeleri için geleneksel anlayışların ötesinde hesap verebilir, işbirlikçi, katılımcı ve paylaşımcı yaklaşımlarla yönetilmeleri ve denetlenmeleri gerekmektedir. Bu çalışmada kurumsal yönetişimin önemli ilkelerinden olan hesap verebilirlik kavramı açıklanmış ve yükseköğretimbağlamında tartışılmıştır. Hesap verebilirlik bir şahsın eylemlerinin hesabını verme zorunluluğu veya sorumluluğu olarak tanımlanmaktadır. Hesap verebilirlik demokratik sistemlerin en önemli unsurlarından birisidir.Hesap verebilirlikte kim kime, ne için, kimin yararına, hangi araçlar kullanılarak ve hangi amaca yönelik olarak hesap vermelidir sorularının cevaplandırılması gerekmektedir. Genel olarak, hesap verebilirliğin dayandırılacağı en iyi gösterge ortaya konulan performanstır. Hesap verebilirlik sistemlerinin amacı düşük performansı cezalandırmak, yüksek performansı da ödüllendirmektir. Ancak, eğitimde hesap verebilirliğin, kuşkusuz, bunun ötesinde bir anlamı vardır. Eğitimde hesap verebilirlik girdilere, süreçlere ve çıktılara ilişkin verilerin toplanması ve bu verilerin okulların etkililik ve verimliliklerini belirlemek üzere kullanılması süreci olarak düşünülmelidir. Yükseköğretimde hesap verebilirlik uygulamaları hataları bulup cezalandırmaya değil, performansı artırmaya odaklanmalıdır.Elde edilen sonuçlar nicel ve nitel olarak kamuoyu ile paylaşılmalıdır. Kurumsal etkililiğin arttırılmasına önem verilmelidir. Yükseköğretimde hesap verebilirlik yöneticilerin mali yönden hesap verebilirliklerinin yanı sıra, öğretim üyelerinin eğitim-öğretim, araştırma, yayın ve topluma hizmet alanlarındaki faaliyetlerini içeren akademik hesap verebilirliği dekapsamalıdır ve öğretim üyelerinin akademik özgürlükleri onlara kesinlikle hesap verebilirlik muafiyeti getirmemelidir. Üniversite yöneticilerive öğretim üyeleri yönetsel ve akademik faaliyetleri ile ilgili olarak öğrencilere, velilere, hükümetlere ve kamuoyuna hesap vermelidirler
Anahtar Kelime: Konular:
Accountability in higher education
Öz: Today, almost everybody from different segments of the society expectsbetter governance of institutions and firms in both public and private sectors to reach better living standards. To this end, “corporate governance”seems to be an effective approach. In order to adequately accomplishtheir missions and perform good governance, higher education institutions should also be administered and evaluated by means of accountable,cooperative, participative, and sharing approaches and methods. In thisstudy, “accountability,” one of the important principles of corporate governance, is explained, and it is discussed in the context of higher education. Accountability is defined as “being obliged or responsible to accountfor one’s acts.” Accountability is one of the indispensable means of democratic systems. In accountability, these questions need to be answered:who is responsible to whom, for what, for whose well-being, by employing which means, and towards what ends? In general, the best indicatorthat accountability can be based on is the “performance” demonstrated.Normally, the aim of accountability systems is to identify and punish lowperformance and reward high or satisfactory performance. However,accountability in the field of education has a deeper purpose than that. Itshould be considered as a process in which data related to input, processes, and output should be collected and employed in determining the efficiency and productivity of schools. Accountability in higher educationshould focus on increasing performance rather than penalizing faultyactivities. In accountability activities, results obtained are to be sharedwith the public. Besides, increasing institutional effectiveness should gainhigh priority. In addition to financial accountability of administrators,accountability in higher education should also encompass the academicaccountability of the faculty members, which include their activities inthe fields of teaching, research, and social service. And academic freedomof the faculty should never bring them exemption from accountability.University administrators and the faculty should be accountable to thestudents, parents, peers, governments, and the general public with regardto their administrative and academic activities
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
- AAUP Bulletin (1978). Academic freedom and tenure 1940 Statement of Principles and Interpretative Comments. AA UP Bulletin, May, 64.
- Alkış, A. (2006). Yönetim sorumluluğu modelinde hesap verme sorumluluğu. K/ımu Heyaplıırmzı Uzman Bakış, 1(2).
- Anderson, J. A. (2005). Accountability in education. Paris: The International Institute for Educational Planning (HEP) Publication.
- Argüden, Y. (2007). Yönetim kurulu sırları, Önce Kalite Dergisi, Eylül, 18—22.
- Baraz, B. (2007). Kurumsal yönetişim çerçevesinde şeffaflık anlayışı. İktisat İşletme ve Finans Dergisi, 259, 85 —98.
- Burke, J. C. (2005). The many faces of accountability. InJ. C. Burke (Ed.), Achieving accountability in higher education (pp. 1-24). San Francisco, CA: Jossey-Bass/John-Wiley Sons.
- Cahn, S. M. (1983). The ethical thicket of academic autonomy. The Chronicle ofHigher Education, February 2.
- Daigle, S. L., and Cuocco, P. (2002). Public accountability and higher education: Soul mates or stange bedfellows? Center for Applied Research Bulletin, 2002(9), 1—14.
- Dinç, E. ve Abdioğlu, H. (2009). İşletmelerde kurumsal yönetim anlayışı ve muhasebe bilgi sistemi ilişkisi: İMKB-100 şirketleri üzerine ampiiik bir araştırma. Balıkesir Üniversiteyi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21 7-1 84.
- Gedikoğlu, T. (2 005). Avrupa Birliği sürecinde Türk eğitim sistemi: sorunlar ve çözüm önerileri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakiiltesi Dergisi, 1(1), 66—80.
- KallisonJr. J. M., and Cohen, P. (2010). new compact for higher education: Funding and autonomy for reform and accountability. Innovative Higher Education, 35, 37—49.
- Kirwan, W. E. (2007). Higher education’s “accountability” imperative: How the university system of Maryland responded? Change, 39(2).
- 50 Yükseköğretim Dergisi Journal of Higher Education Lingenfelter, P. E. (2001). Focus on educational accountability. SHEEO Network Naos, 20(3), 1-7.
- Lingenfelter, P. E. (2003). Educational accountability: setting standards improving performance. Change, 35(2).
- Menteş, A. (2009). Kurumsal yönetişim ve Türkiye analizi. İstanbul: Derin Yayınlan.
- Metz, T. (2011). Accountability in higher education: comprehensive analytical framework. Theory and Research in Education, 9(1), 41-5 8.
- Rezende, M. (2010). The effects of accountability on higher education. Economics ofEducation Review, 29(5), 842-856.
- Richardson, R. C., and Smalljng, T. R. (2005). Accountability and governance.
- InJ. C. Burke (Ed.), Achieving accountability in higher education. Balancing public, academic and market demands (pp. 5—77). San Francisco, CA: Jossey—Bass/John—Wiley Sons.
- Samsun, N. (2003). Hesap verebilirlik ve iyi yönetişim. Iyi yb'netisimin temel unsurları. Ankara: T. C. Maliye Bakanlığı, Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı Yayını.
- Stensaker, B., and Harvey, L. (2011). Accountability: Understandings and challenges. In B. Stensaker, and L. Harvey (Eds.) Accountability in higher education. Global perspectives on trust and power. New York: Routledge.
- Wolff, R. A. (2005). Accountability and accreditation. In Joseph C. Burke (Ed.), Achieving accountability in higher education. Can reforms match increasing demands? (pp. 78-103). San Francisco, CA: Jossey—Bass/John Wiley Sons.
| APA | GEDİKOĞLU T (2012). Yüksek öğretimde Hesap Verebilirlik. , 142 - 150. |
| Chicago | GEDİKOĞLU TOKAY Yüksek öğretimde Hesap Verebilirlik. (2012): 142 - 150. |
| MLA | GEDİKOĞLU TOKAY Yüksek öğretimde Hesap Verebilirlik. , 2012, ss.142 - 150. |
| AMA | GEDİKOĞLU T Yüksek öğretimde Hesap Verebilirlik. . 2012; 142 - 150. |
| Vancouver | GEDİKOĞLU T Yüksek öğretimde Hesap Verebilirlik. . 2012; 142 - 150. |
| IEEE | GEDİKOĞLU T "Yüksek öğretimde Hesap Verebilirlik." , ss.142 - 150, 2012. |
| ISNAD | GEDİKOĞLU, TOKAY. "Yüksek öğretimde Hesap Verebilirlik". (2012), 142-150. |
| APA | GEDİKOĞLU T (2012). Yüksek öğretimde Hesap Verebilirlik. Yükseköğretim Dergisi, 2(3), 142 - 150. |
| Chicago | GEDİKOĞLU TOKAY Yüksek öğretimde Hesap Verebilirlik. Yükseköğretim Dergisi 2, no.3 (2012): 142 - 150. |
| MLA | GEDİKOĞLU TOKAY Yüksek öğretimde Hesap Verebilirlik. Yükseköğretim Dergisi, vol.2, no.3, 2012, ss.142 - 150. |
| AMA | GEDİKOĞLU T Yüksek öğretimde Hesap Verebilirlik. Yükseköğretim Dergisi. 2012; 2(3): 142 - 150. |
| Vancouver | GEDİKOĞLU T Yüksek öğretimde Hesap Verebilirlik. Yükseköğretim Dergisi. 2012; 2(3): 142 - 150. |
| IEEE | GEDİKOĞLU T "Yüksek öğretimde Hesap Verebilirlik." Yükseköğretim Dergisi, 2, ss.142 - 150, 2012. |
| ISNAD | GEDİKOĞLU, TOKAY. "Yüksek öğretimde Hesap Verebilirlik". Yükseköğretim Dergisi 2/3 (2012), 142-150. |
