Yıl: 2015 Cilt: 10 Sayı: 7 Sayfa Aralığı: 407 - 426 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

YURTTA VEYA AİLESİNİN YANINDA KALAN ÖĞRENCİLERİN SOSYAL DESTEK DÜZEYLERİ VE STRESLE BAŞA ÇIKMA STİLLERİNİN İNCELENMESİ

Öz:
Bu araştırmada, lise öğrencilerinin algılanan sosyal destek düzeyleri ve stresle başa çıkma stillerinin öğrencilerin yurtta veya ailesinin yanında kalma durumlarına ve cinsiyetlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Ayrıca öğrencilerin sosyal destek düzeyleri ve stresle başa çıkma stilleri arasındaki ilişki araştırılmıştır. Bu araştırma, nedensel karşılaştırmalı ve ilişkisel araştırma desenlerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2013-2014 eğitimöğretim yılında, farklı türdeki liselerin 9., 10., 11. ve 12. sınıflarında ve çeşitli bölümlerinde öğrenim gören 666 öğrenci oluşturmuştur. Öğrencilerin aile, arkadaş ve öğretmenlerinden algıladıkları sosyal desteği ölçmek amacıyla Algılanan Sosyal Destek Ölçeği kullanılmıştır. Öğrencilerin stresle başa çıkma stilleri ise, Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği ile tespit edilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgulara göre, ailesi yanında kalan lise öğrencilerinin aileden algılanan ve toplam algılanan sosyal destek puanları, yurtta kalan lise öğrencilerinin aileden algılanan ve toplam algılanan sosyal destek puanlarından yüksek bulunmuştur. Ayrıca öğrencilerin algılanan sosyal destek puanı ile stresle başa çıkma stilleri arasındaki ilişkinin çeşitlilik gösterdiği gözlenmiştir. Öğrencilerin genel algılanan sosyal destek düzeyi arttıkça, pasif başa çıkma stillerinden olan çaresiz stresle başa çıkma stillerini kullanması artmakta, aktif başa çıkma stillerinden olan kendine güvenen yaklaşım ve iyimser yaklaşımı kullanması ise azalmaktadır
Anahtar Kelime:

AN EXAMINATION OF SOCIAL SUPPORT LEVEL AND STRESS COPING STRATEGIES OF STUDENTS STAYING AT HOME OR IN DORMITORY

Öz:
In this research, it was aimed to investigate perceived socialsupport and stress coping strategies of high school students staying athome with their parents or in dormitory. Besides, it was aimed toexamine the difference in students’ level of perceived social support andstress coping strategies by their gender. Following research questionsguided the current study:Does perceived social support level of high school students stayingin the dormitory differ from that of staying at home with their families?Do stress coping strategies of high school students staying in thedormitory differ from that of staying at home with their families?What is the relationship between perceived social support levelsand the stress coping strategies of high school students?
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • ALTUNBAŞ, G. (2002). Üniversite öğrencilerinin sosyal destek düzeylerinin bazı kişilik özellikleri ve sosyal beceri düzeyleri ile ilişkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
  • AYDIN, Ş. (2004). Örgütsel stres yönetimi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 6(3), 49-74.
  • AYSAN, F. (1988). Lise öğrencilerinin stres yaşantılarında kullandıkları başaçıkma stratejilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • BALTAŞ, A. ve BALTAŞ, Z. (2008). Stres ve başa çıkma yolları. (25. Basım). Ankara: Remzi Kitabevi.
  • BANAZ, M. (1992). Lise öğrencilerinde sosyal destek kaynakları ve stres ile ruh sağlığı arasındaki ilişki. Yüksek lisans tezi. Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • BAŞER, Z. (2006). Aileden algılanan sosyal destek ile kendini kabul düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
  • BINAR, E. S. (2011). Sığınmaevinde kalan kadınların algıladıkları sosyal destek ile stresle başa çıkma tarzları ve umut düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • BİNBOĞA, D. (2002). Osmangazi üniversitesi sağlık yüksekokulu öğrencilerinin stresle başaçıkma ve genel sağlık durumlarının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • BOZKURT, N. (2004). İlköğretim öğretmenlerinde, stres yaratan yaşam olayları ve stresle başa çıkma tarzlarının çeşitli değişkenlerle ilişkisi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. Malatya.
  • BUDAK, S. (2000). Psikoloji sözlüğü. Ankara: Bilim Sanat Yayınları.
  • COHEN, S. (2004). Social relationships and health. American Psychologist. 59(8), 676- 684.
  • ÇAKIR, H. Y. (1993). 12-22 yaş grubundaki gençlerde çok yönlü algılanan sosyal destek ölçeğinin güvenirlik ve geçerlik araştırması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • ÇAKIR, Y. ve PALABIYIKOĞLU, R. (1997). Gençlerde sosyal destek-çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeğinin güvenirlik ve geçerlik çalışması. Kriz Dergisi, 5(1), 15-24.
  • ÇEBİ, E. (2009). University students’ attitudes toward seeking psychological help: Effects of percieved social support, psychological distress, prior help-seeking experience and gender. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • ÇEÇEN, A. R. (2008). Öğrencilerin cinsiyetlerine ve ana baba tutum algılarına göre yalnızlık ve sosyal destek düzeylerinin incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 6(3), 415–431.
  • ÇİFTÇİ, M. P. (2002). Bir grup lise öğrencisinin stresle başa çıkma yolları ile strese karşı dayanıklılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • DEMİRTAŞ, A. S. (2007). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin algılanan sosyal destek ve yalnızlık düzeyleri ile stresle başa çıkma düzeyleri arasındaki ilişki. Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • DOĞAN, T. (1999). Başkent üniversitesi öğrencilerinin stresle başa çıkma stratejilerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • DÜLGER, Ö. (2009). Ergenlerde algılanan sosyal destek ile karar verme davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • EKER, D. ve ARKAR, H. (1995). Çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeğinin faktör yapısı, geçerlilik ve güvenirliliği. Türk Psikoloji Dergisi, 10(34), 45- 55.
  • EŞKİSU, M. (2009). Liseli öğrencilerin zorbalık düzeyleri ile aile işlevleri ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • ERDEĞER, N. (2001). Lise öğrencilerinin sosyal destek ve yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • FOLKMAN, S. ve LAZARUS, R.S. (1980). An analysis of coping in a middle- aged community sample. Journal of Healty and Social Behavior, 21, 219-239.
  • FOLKMAN, S. A. ve LAZARUS, R. S. (1984). Stress, Appraisal and Coping. New York: Springer Publishing Company, Inc.
  • GÜNGÖR, A. (1996). Üniversite öğrencilerinde sosyal destek, negatif yaşam olayları, öfkenin ifade edilme biçimi ile kendini suçlamanın fiziksel sağlık ve sosyal uyumla olan ilişkilerinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • HALL, G. S. (1904). Adolescence: Its psychology and its relation to physiology, anthropology, sociology, sex, crime, religion, and education. Englewood Cliffs, I & II, NJ: Prentice-Hall.
  • HAM, L., HAYES, S. A. ve HOPE, D. A. (2005). Gender differences in social support for socially anxious ındividuals. Cognitive Behaviour Therapy, 34(4), 201–206.
  • KARACABEY, Ç. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinin aileden algıladıkları sosyal destek ile intihar olasılığı davranışı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • KARATAŞ, Z. (2012). Ergenlerin algılanan sosyal destek ve sürekli kaygı düzeylerinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 9(19), 257- 271.
  • KARTAL, A. ve ÇETİNKAYA, B. (2009). Yüksekokul öğrencilerinin algılanan sosyal destek durumları ve sosyal desteği etkileyen faktörler. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4(12), 3- 20.
  • KÖSE, E. (2009). Yurtta kalan ve ailesiyle birlikte yaşayan lise öğrencilerinin yalnızlık ve sosyal destek düzeylerinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • LAZARUS, D. (1993). From psychological stres to the emotions. Annual Review of Psychology. 44, 1-21.
  • MORRİS, C. G. (2002). Psikolojiyi anlamak : psikolojiye giriş. Ayvaşık,H.B. & Sayıl, M.(Çev.). Ankara : Türk Psikologlar Derneği.
  • ÖZDEMİR, İ. (2013). Aile yanında yaşayan ve ailesinden ayrı yaşayan üniversite öğrencilerinin algılanan sosyal destek, stresle başa çıkma tarzları, kaygı düzeyleri ve psikolojik belirtiler açısından karşılaştırılması. Yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • ÖZER, İ. (2001). Ergenlerin stres yaşantılarında kullandıkları başa çıkma stratejilerinin benlik imajı ile ilişkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • ÖZGÜR, G. (1993). Sosyal destek ve sağlık. Türk Hemşireler Dergisi. 43(2), 25-26.
  • ÖZYÜREK, A. ve DEMİRAY, K. (2010). Yurtta ve ailesi yanında kalan ortaöğretim öğrencilerinin kaygı düzeylerinin karşılaştırılması. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11(2), 247- 256.
  • POYRAZLI, Ş., PHİLİP, R. K., BAKER, A. ve AL-TİMİMİ, N. (2004). Social support and demographic correlates of acculturative stres in ınternational students. Journal of College, 7, 73-82.
  • SORİAS, O. (1988). Sosyal destek kavramı. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 27(1), 353- 357.
  • SOYLU, Ö. (2002). Üniversite sınavına hazırlanan öğrencilerin ailelerinden sosyal destek algılayıp-algılamama durumlarına göre psikolojik belirtiler yönünden incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • SÜRÜCÜ, M. (2005). Lise öğrencilerinin mesleki olgunluk ve algıladıkları sosyal destek düzeylerinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • ŞAHİN, G. N. (2011). Üniversite öğrencilerinin kendini açma, öznel iyi oluş ve algıladıkları sosyal destek düzeylerinin karşılaştırılması. Yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • ŞAHİN, N. H. (1998). Stresle başa çıkma olumlu bir yaklaşım. 3. Basım. Ankara: Tpd Yayınları.
  • ŞAHİN, N. H. ve DURAK, A. (1995). Stresle başa çıkma tarzları ölçeği: üniversite öğrencileri için uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi, 10(34), 56-73.
  • TAN, S. (2006). Ergenlerde stresle başa çıkma tarzlarının atılganlık düzeyi ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • TOPKAYA, N. ve BÜYÜKGÖZE KAVAS, A. (2015). Algılanan sosyal destek, yaşam doyumu, psikolojik yardım almaya ilişkin tutum ve niyet arasındaki ilişkiler: Bir model çalışması. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(2), 979-996. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7768.
  • TÜRKÜM, A. S. (1999). Stresle Başa çıkma ve İyimserlik. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Araştırma Fonu Yayınları.
  • ULURUH, A. (2008). Ortaöğretim öğrencilerinde stres yaratan yönetici davranışları ve öğrencilerin başa çıkma davranışları. Yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • USTABAŞ, S. (2011). İlköğretim 8.sınıf öğrencilerinin saldırganlık ve algılanan sosyal destek düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • YAMAÇ, Ö. (2009). Üniversite öğrencilerinin algıladıkları sosyal destek ile stresle başa çıkma stilleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • YILDIRIM, İ. (1997). Algılanan sosyal destek ölçeğinin geliştirilmesi güvenirliği ve geçerliği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 13, 81–87.
  • YILDIRIM, İ. (2004). Algılanan sosyal destek ölçeğinin revizyonu. Eğitim Araştırmaları – Eurasian Journal of Educational Research. 17, 221-236.
APA FIRAT N, KAYA F (2015). YURTTA VEYA AİLESİNİN YANINDA KALAN ÖĞRENCİLERİN SOSYAL DESTEK DÜZEYLERİ VE STRESLE BAŞA ÇIKMA STİLLERİNİN İNCELENMESİ. , 407 - 426.
Chicago FIRAT Nuray,KAYA Fatih YURTTA VEYA AİLESİNİN YANINDA KALAN ÖĞRENCİLERİN SOSYAL DESTEK DÜZEYLERİ VE STRESLE BAŞA ÇIKMA STİLLERİNİN İNCELENMESİ. (2015): 407 - 426.
MLA FIRAT Nuray,KAYA Fatih YURTTA VEYA AİLESİNİN YANINDA KALAN ÖĞRENCİLERİN SOSYAL DESTEK DÜZEYLERİ VE STRESLE BAŞA ÇIKMA STİLLERİNİN İNCELENMESİ. , 2015, ss.407 - 426.
AMA FIRAT N,KAYA F YURTTA VEYA AİLESİNİN YANINDA KALAN ÖĞRENCİLERİN SOSYAL DESTEK DÜZEYLERİ VE STRESLE BAŞA ÇIKMA STİLLERİNİN İNCELENMESİ. . 2015; 407 - 426.
Vancouver FIRAT N,KAYA F YURTTA VEYA AİLESİNİN YANINDA KALAN ÖĞRENCİLERİN SOSYAL DESTEK DÜZEYLERİ VE STRESLE BAŞA ÇIKMA STİLLERİNİN İNCELENMESİ. . 2015; 407 - 426.
IEEE FIRAT N,KAYA F "YURTTA VEYA AİLESİNİN YANINDA KALAN ÖĞRENCİLERİN SOSYAL DESTEK DÜZEYLERİ VE STRESLE BAŞA ÇIKMA STİLLERİNİN İNCELENMESİ." , ss.407 - 426, 2015.
ISNAD FIRAT, Nuray - KAYA, Fatih. "YURTTA VEYA AİLESİNİN YANINDA KALAN ÖĞRENCİLERİN SOSYAL DESTEK DÜZEYLERİ VE STRESLE BAŞA ÇIKMA STİLLERİNİN İNCELENMESİ". (2015), 407-426.
APA FIRAT N, KAYA F (2015). YURTTA VEYA AİLESİNİN YANINDA KALAN ÖĞRENCİLERİN SOSYAL DESTEK DÜZEYLERİ VE STRESLE BAŞA ÇIKMA STİLLERİNİN İNCELENMESİ. Turkish Studies (Elektronik), 10(7), 407 - 426.
Chicago FIRAT Nuray,KAYA Fatih YURTTA VEYA AİLESİNİN YANINDA KALAN ÖĞRENCİLERİN SOSYAL DESTEK DÜZEYLERİ VE STRESLE BAŞA ÇIKMA STİLLERİNİN İNCELENMESİ. Turkish Studies (Elektronik) 10, no.7 (2015): 407 - 426.
MLA FIRAT Nuray,KAYA Fatih YURTTA VEYA AİLESİNİN YANINDA KALAN ÖĞRENCİLERİN SOSYAL DESTEK DÜZEYLERİ VE STRESLE BAŞA ÇIKMA STİLLERİNİN İNCELENMESİ. Turkish Studies (Elektronik), vol.10, no.7, 2015, ss.407 - 426.
AMA FIRAT N,KAYA F YURTTA VEYA AİLESİNİN YANINDA KALAN ÖĞRENCİLERİN SOSYAL DESTEK DÜZEYLERİ VE STRESLE BAŞA ÇIKMA STİLLERİNİN İNCELENMESİ. Turkish Studies (Elektronik). 2015; 10(7): 407 - 426.
Vancouver FIRAT N,KAYA F YURTTA VEYA AİLESİNİN YANINDA KALAN ÖĞRENCİLERİN SOSYAL DESTEK DÜZEYLERİ VE STRESLE BAŞA ÇIKMA STİLLERİNİN İNCELENMESİ. Turkish Studies (Elektronik). 2015; 10(7): 407 - 426.
IEEE FIRAT N,KAYA F "YURTTA VEYA AİLESİNİN YANINDA KALAN ÖĞRENCİLERİN SOSYAL DESTEK DÜZEYLERİ VE STRESLE BAŞA ÇIKMA STİLLERİNİN İNCELENMESİ." Turkish Studies (Elektronik), 10, ss.407 - 426, 2015.
ISNAD FIRAT, Nuray - KAYA, Fatih. "YURTTA VEYA AİLESİNİN YANINDA KALAN ÖĞRENCİLERİN SOSYAL DESTEK DÜZEYLERİ VE STRESLE BAŞA ÇIKMA STİLLERİNİN İNCELENMESİ". Turkish Studies (Elektronik) 10/7 (2015), 407-426.