LİSE ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ DERSİ SPORTMENLİK DAVRANIŞLARININ BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

GÜLLÜ, Mehmet; KOÇ, YAKUP

LİSE ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ DERSİ SPORTMENLİK DAVRANIŞLARININ BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

Yakup KOÇ, (Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Erzincan,)

Mehmet GÜLLÜ (İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Malatya)

SPORMETRE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR BİLİMLERİ DERGİSİ

31 0

Yıl: 2017 Cilt: 15 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 19 - 30 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

LİSE ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ DERSİ SPORTMENLİK DAVRANIŞLARININ BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

Öz:

Bu çalışmanın amacı; lise öğrencilerinin beden eğitimi dersi sportmenlik davranışlarının bazı değişkenlere göre incelenmesidir. Araştırma örneklemini 2013-2014 eğitim öğretim yılında Erzincan il merkezindeki devlet okullarına devam eden toplam 550 lise öğrencisi oluşturmuştur. Araştırmada Koç (2013), tarafından ortaokul öğrencileri için geliştirilen "Beden Eğitimi Dersi Sportmenlik Davranışı Ölçeği (BEDSDÖ)" ile Kiper, (1984) tarafından geliştirilen "Saldırganlık Envanteri" kullanılmıştır. Öğrencilerin ölçeklerden aldıkları puanlar cinsiyetlerine, aile ekonomik durumuna, okul başarı durumuna ve en çok ilgilendikleri spor türüne göre incelenmiştir. Ayrıca sportmenlik değerleriyle, Saldırganlık Envanterinden elde edilen değerlerin ilişkisi (Pearson) test edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS 15 ve LISREL 8,7 programları kullanılmıştır. Veriler ışığında beden eğitimi dersi sportmenlik davranışlarının öğrencilerin cinsiyetlerine ve ilgilendikleri spor türüne göre farklılaştığı görülmüştür. Ayrıca öğrencilerin beden eğitimi dersi sportmenlik davranışlarıyla saldırganlık değerleri arasında negatif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Bu bulgular doğrultusunda beden eğitimi dersi için planlanacak sportmenlik uygulamalarında öğrencilerin saldırganlık davranışlarını azaltmaya ve atılganlık davranışlarını geliştirmeye yönelik etkinliklere yer verilmesinin önemli olduğu düşünülmektedir

Anahtar Kelime:

Konular: Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm Eğitim, Eğitim Araştırmaları Müzik Eğitim, Özel Spor Bilimleri

RESEARCH INTO SPORTSPERSONSHIP BEHAVIOR OF HIGH SCHOOL STUDENTS IN PHYSICAL EDUCATION COURSE IN TERMS OF SOME VARIABLES

Öz:

The aim of this study is to examine sportspersonship behavior of high school students in physical education course in terms of some variables. The sample of study consists of 550 students attending state schools in the province of Erzincan in 2013-2014 academic year. “Physical Education Course Sportspersonship Behavior Scale” (PECSBS) developed by Koç (2013) for elementary school students and “Aggression Inventory” developed by Kiper (1984) were used in the study. The scores the students obtained in the scales were examined in accordance with their gender, socio-economic-family income, success level at school and the type of sports they are interested in most. The relationship between the values of sportspersonship and those obtained in aggression inventory was tested. For the assessment of the data, SPSS 15 and LISREL 8,7 programs were employed. According to the analyzed data, sportspersonship behavior in physical education course varied depending on the gender and the type of sports the students were interested in. Besides, negative but important relationship was observed between sportspersonship behavior of students in physical education course and aggression values. In the light of these findings, during the sport activities planned for physical education classes, it is thought to be important to put emphasis on the activities that could reduce students’ aggressiveness and develop their assertiveness

Anahtar Kelime:

Konular: Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm Eğitim, Eğitim Araştırmaları Müzik Eğitim, Özel Spor Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Ağlamaz T (2006): Lise öğrencilerinin saldırganlık puanlarının kendini açma davranışı, okul türü, cinsiyet, sınıf düzeyi, anne-baba öğrenim düzeyi ve ailenin aylık gelir düzeyi açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. 19 Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Samsun.
2. Akandere M, Baştuğ G, Güler ED (2009): Orta öğretim kurumlarında spora katılımın çocuğun ahlaki gelişimine etkisi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 3(1), 59-67.
3. Amedahe FK, Owusu-Banahene NO (2007): Sex differences in the forms of aggression among adolescent students in Ghana. Research in Education.78:54-64
4. Aral N, Ayhan Bütün A, Türkmenler B, Akbıyık A (2004): İlköğretim okullarının sekizinci sınıfına devam eden çocukların saldırganlık eğilimlerinin incelenmesi. Çağdaş Eğitim Dergisi, 29 (315), 17- 25.
5. Arı R (1989): Üniversite öğrencilerinin baskın ben durumları ile bazı özlük niteliklerinin ben durumlarına, atılganlık ve uyum düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
6. Ateş B (2013): İlköğretim 5. Sınıf öğrencilerinin atılganlık puanlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 50-66.
7. Ateş B (2015): Üniversite Öğrencilerinin Güvengenlik Becerileri Üzerinde Çözüm Odaklı Grupla Psikolojik Danışmanın Etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3): 832-841.
8. Aydın B (1991): Cinsiyet ve Cinsiyet Rolleri Açısından Atılganlık Seviyesinin İncelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, İstanbul; 25-36.
9. Bal E (2006): İlköğretim öğrencilerinin benlik algıları ile atılganlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
10. Büyüköztürk S (2004): Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (dördüncü baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
11. Büyüköztürk Ş, Çakmak EK, Akgün ÖE, Karadeniz Ş, Demirel F (2011): Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (9. Baskı), Pegem Akademi.
12. Bjorkqvist K, Lagerspetz K, Kaukiainen A (1992): Do girls manipulate and boys fight? Developmental trends in regard to direct and indirect aggression. Aggressive Behavior, 18, 117-127.
13. Campano JP, Munakata T (2004): Anger and aggression among Filipino students. Adolescence, 39 (156): 757-764.
14. Çetin MÇ, Gezer E, Yıldız Ö, Yıldız M (2013): Investigation of the relationship between aggression levels and basic psychological needs school of physical education and sports students. International Journal of Human Sciences, 10(1), 1738- 1753.
15. Chantal Y, Robin P, Vernat JP, BernacheAssollant I (2005). Motivation, sportspersonship, and athletic aggression: A mediational analysis. Psychology of Sport and Exercise, 6, 233–249
16. Çobanoğlu Güner B (2006): Takım Sporları Ve Bireysel Sporlar Yapan Sporcuların Saldırganlık Düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitim ve Spor Anabilim Dalı, Samsun.
17. Christine N, Kim YS (2005). Improving Socialization Through Sport: An Analytic Review of Literature on Aggression and Sportsmanship. Physical Educator. 62 (3).123
18. Demirhan M (2002): Kendini açma düzeyleri farklı genel lise öğrencilerinin bazı değişkenler açısından saldırganlık düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Eskişehir.
19. Deniz E (1997): Üniversite öğrencilerinin cinsiyet ve kültürel farklara dayalı atılganlıkları üzerine bir atılganlık eğitimi denemesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
20. Dizman H, Gürsoy F (2005): İlköğretim dördüncü ve besinci sınıfa devam eden anne yoksunu olan ve olmayan çocukların saldırganlık eğilimleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13 (2), 437-446
21. Duncan R (1999): Peer and sibling aggression. An investigation of intra and behaviors: Pieces as a puzzle. Preventing School Failure. 42(3). 135-142.
22. Donat-Bacıoğlu S, Özdemir Y (2012): İlköğretim öğrencilerinin saldırgan davranışları ile yaş, cinsiyet, başarı durumu ve öfke arasındaki ilişkiler. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 169–187. (http://ebad-jesr.com/ )
23. Efilti E (2006): Orta öğretim kurumlarında okuyan öğrencilerin saldırganlık, denetim odağı ve kişilik özelliklerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya.
24. Ersoy S (2001): Çocuk yuvasında kalanlarla ailesiyle yasayan dokuz-onbir yaş grubundaki çocukların saldırganlık eğilimlerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
25. Esentürk OK, İlhan EL, Çelik OB (2015). Examination Of High School Students’ Sportsmanlike Conducts In Physical Education Lessons According To Some Variability. Science, Movement and Health, 15 (2, Supplement): 627-634.
26. Gökalan ZB (2000): İlköğretim okulu öğrencilerinin (12- 14 Yaş) benlik tasarımı, atılganlık ve kendini açma düzeyleri ile akademik başarıları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitü- sü, Konya.
27. Görüş Y (1999): Bir grup lise öğrencisinin atılganlık düzeyi ile stresle başa çıkma yolları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
28. Gümüş T (2000): Kendini kabul düzeyleri farklı lise öğrencilerinin bazı değişkenlere göre saldırganlık düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
29. Gündoğdu R (2010): 9. Sınıf öğrencilerinin çatış- ma çözme, öfke ve saldırganlık düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(3) 257-276.
30. Güner BÇ (2006): Takım sporları ve bireysel sporlar yapan sporcuların saldırganlık düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
31. Hatunoğlu A (1994): Ana Baba Tutumları ile Saldırganlık Arasındaki ilişkiler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Erzurum.
32. İkizler C (1993): Sporda Başarının Psikolojisi. İstanbul: Alfa Basım Dağıtım.
33. Karasar N (2003). Bilimsel Araştırma Yöntemi (Onikinci Baskı), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
34. Karataş ZB (2005): Anne Baba Saldırganlığı İle Lise Öğrencilerinin Saldırganlığı Arasındaki İliş- kinin İncelenmesi. Çağdaş Eğitim Dergisi. Şubat. Sayı:317.
35. Keating JW (2007): Sportsmanship as a moral category. In: Morgan WJ, (Editor) Ethics in Sport. pp. 141-152. Human Kinetics
36. Kırımoğlu H (2007): İlköğretim II. kademe öğrencilerinin madde kullanımı ve bağımlılığını önlemede, okul yöneticisi, beden eğitimi ve rehber öğ- retmenlerin bilgi, görüş ve önerileri (Ankara il örneği). Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
37. Kırımoğlu H, Parlak N, Dereceli Ç, Kepoğlu A (2008): Lise öğrencilerinin saldırganlık düzeylerinin spora katılım düzeylerine göre incelemesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 147-154.
38. Kiper İ (1984): Saldırganlık türlerinin çeşitli ekonomik, sosyal ve akademik değişkenlerle iliş- kisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi.
39. Koç Y (2013): Beden eğitimi dersi sportmenlik davranışı ölçeği (BEDSDÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 96-114.
40. Koruç Z, Bayar P (1990): MMPI ile sporcuların kişiliklerinin araştırılması I. Spor Bilimleri Bülteni. (1), 2, 21-25.
41. Köksal F (1991): Denetim odağı ve saldırgan davranışlar arasındaki ilişkiler. Yayımlanmış Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Erzurum.
42. Köroğlu E (2002): Atılganlık Nedir?. Güncel Psikoloji Dergisi, 3(2). Ankara: HYB yayıncılık,.
43. Lee MJ, Whitehead J, Ntoumanis N (2007): Development of the attitudes to moral decisionmaking in youth sport questionnaire (AMDYSQ). Psychology of Sport and Exercise, 8(3), 369-392.
44. Lemyre PN, Roberts GC, Ommundsen Y (2002). Achievement Goal Orientations, Perceived Ability, and Sportspersonship in Youth Soccer, Journal of Applied Sport Psychology, 14:2, 120-136.
45. Masalcı DA (2001): Aile içi etkileşimlerle çocuğun saldırganlık düzeyi ve uygun davranışlarının Karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
46. Miller BW, Roberts GC, Ommundsen Y (2004): Effect of motivational climate on sportspersonship among competitive youth male and female football players. Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports. 14; 193-202.
47. Orhun A (1992): Fair play okul sporunda bir eğitim ilkesidir. Spor Bilimleri II. Ulusal Kongre Bildirileri, 20-22 Kasım 1992, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
48. Öztürk HB, Ilgar MZ, Öztürk EE (2014): Aile içi şiddetin akademik başarı ve saldırganlıkla ilişkisi. İZÜ Sosyal Bilimler Dergisi. Güz (5), 115-168. (http://openaccess. izu.edu.tr/handle/izu/162, internet sayfasından 26.10.2015 tarihinde indirilmiş- tir)
49. Pardeck JT Anderson C, Giannino EA, Miller B, Mothershead MS, Smith SA (1991): Assertiveness of social work students. Psychological Reports. 69; 589-590.
50. Pehlivan Z (2004): Fair-play kavramının geliştirilmesinde okul sporunun yeri ve önemi, Spormetre, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, II (2), 49-53.
51. Rascle O, Coulomb G, Pfister R (1998). Aggression and goal orientations in handball: Influence of institutional sport context. Perceptual & Motor Skills, 86(3), 1347–1360.
52. Saruhan N (1996): Ankara il merkezinde lise son sınıfa devam eden öğrencilerin atılganlıkları ile anne-baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
53. Shields D, La Voi N, Bredemeier B, Power F (2007): Predictors of poor sportpersonship in youth sports: personal attitudes ans social influences. Journal of Sport & Exercise Psychology. 29(6), 747-762.
54. Silberman MA, Snarey J (1993): Gender Differences in Moral Development During Early Adolescence: The Contribution of Sex-related Variations in Maturation. Current Psychology, 12(2), 163-171.
55. Tsai E, Fung L (2005). Sportspersonship in youth basketball and volleyball players. The Online Journal of Sport Psychology. 7 (2),. Retrieved April 17, 2013, from http://www. athleticinsight.com/Vol7Iss2/ Sportspersonship.htm
56. Tuzgöl M (1998): Ana-baba tutumları farklı lise öğrencilerinin saldırganlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
57. Weiss MR, Bredemeirer BJ (1990). Moral development in sport. Exercise and Sport Science Reviews, 18, 331-378.
58. Yapan HT (2007): Spor Ahlakı. Gaziantep: Merkez Ofset.

APA	KOÇ Y, GÜLLÜ M (2017). LİSE ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ DERSİ SPORTMENLİK DAVRANIŞLARININ BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ. , 19 - 30.
Chicago	KOÇ YAKUP,GÜLLÜ Mehmet LİSE ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ DERSİ SPORTMENLİK DAVRANIŞLARININ BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ. (2017): 19 - 30.
MLA	KOÇ YAKUP,GÜLLÜ Mehmet LİSE ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ DERSİ SPORTMENLİK DAVRANIŞLARININ BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ. , 2017, ss.19 - 30.
AMA	KOÇ Y,GÜLLÜ M LİSE ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ DERSİ SPORTMENLİK DAVRANIŞLARININ BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ. . 2017; 19 - 30.
Vancouver	KOÇ Y,GÜLLÜ M LİSE ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ DERSİ SPORTMENLİK DAVRANIŞLARININ BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ. . 2017; 19 - 30.
IEEE	KOÇ Y,GÜLLÜ M "LİSE ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ DERSİ SPORTMENLİK DAVRANIŞLARININ BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ." , ss.19 - 30, 2017.
ISNAD	KOÇ, YAKUP - GÜLLÜ, Mehmet. "LİSE ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ DERSİ SPORTMENLİK DAVRANIŞLARININ BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ". (2017), 19-30.

APA	KOÇ Y, GÜLLÜ M (2017). LİSE ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ DERSİ SPORTMENLİK DAVRANIŞLARININ BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ. SPORMETRE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR BİLİMLERİ DERGİSİ, 15(1), 19 - 30.
Chicago	KOÇ YAKUP,GÜLLÜ Mehmet LİSE ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ DERSİ SPORTMENLİK DAVRANIŞLARININ BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ. SPORMETRE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR BİLİMLERİ DERGİSİ 15, no.1 (2017): 19 - 30.
MLA	KOÇ YAKUP,GÜLLÜ Mehmet LİSE ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ DERSİ SPORTMENLİK DAVRANIŞLARININ BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ. SPORMETRE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR BİLİMLERİ DERGİSİ, vol.15, no.1, 2017, ss.19 - 30.
AMA	KOÇ Y,GÜLLÜ M LİSE ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ DERSİ SPORTMENLİK DAVRANIŞLARININ BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ. SPORMETRE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR BİLİMLERİ DERGİSİ. 2017; 15(1): 19 - 30.
Vancouver	KOÇ Y,GÜLLÜ M LİSE ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ DERSİ SPORTMENLİK DAVRANIŞLARININ BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ. SPORMETRE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR BİLİMLERİ DERGİSİ. 2017; 15(1): 19 - 30.
IEEE	KOÇ Y,GÜLLÜ M "LİSE ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ DERSİ SPORTMENLİK DAVRANIŞLARININ BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ." SPORMETRE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR BİLİMLERİ DERGİSİ, 15, ss.19 - 30, 2017.
ISNAD	KOÇ, YAKUP - GÜLLÜ, Mehmet. "LİSE ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ DERSİ SPORTMENLİK DAVRANIŞLARININ BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ". SPORMETRE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR BİLİMLERİ DERGİSİ 15/1 (2017), 19-30.