İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılığın Tükenmişlik Sendromu Üzerindeki Etkisi:Bir Sanayii Kuruluşunda Uygulama1

YAŞA ÖZELTÜRKAY, EDA; BOYMUL, Ebru

İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılığın Tükenmişlik Sendromu Üzerindeki Etkisi:Bir Sanayii Kuruluşunda Uygulama1

Ebru BOYMUL, (Seçil Kauçuk A.Ş, Türkiye, e)

Eda YAŞA ÖZELTÜRKAY (Çağ Üniversitesi, Mersin, Türkiye)

Journal of Yasar University

3 0

Yıl: 2017 Cilt: 12 Sayı: 46 Sayfa Aralığı: 93 - 102 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılığın Tükenmişlik Sendromu Üzerindeki Etkisi:Bir Sanayii Kuruluşunda Uygulama1

Öz:

İş tatmini, örgütsel bağlılık ve tükenmişlik konuları örgütsel davranış alanında pek çok araştırmaya konu olmuştur. Bu çalışmada özel sektör çalışanlarının iş tatmini ve örgütsel bağlılık düzeylerinin tükenmişlik düzeyleri üzerindeki etkisi ortaya çıkartılmaya çalışılmıştır. Bu amaçla geçerliliği ve güvenirliği kabul edilmiş ölçekler kullanılarak hazırlanan anket formu Mersin ilinde faaliyet gösteren ve çalışmaya izin veren bir özel sektör kuruluşunda çalışan 387 kişiye uygulanmıştır. Anket formları aracılığıyla veriler toplanmış ve analizler yapılmıştır. Çalışmada, faktör analizi, güvenilirlik analizi, regresyon analizi ve çeşitli tanımlayıcı istatistiki analizlerden faydalanılmıştır. Sonuç olarak, işin doğası, duygusal bağlılık, ücret ve yan haklara ilişkin olumlu gelişmeler bireylerin duygusal tükenmiş düzeylerine negatif yönde etkilemektedir. Ayrıca, çalışanların kişisel başarıları ile yapmış oldukları işin doğası ve çalışma arkadaşlarıyla uyumları arasındaki ilişki pozitif yönlü iken, belirsizlik ve iletişimsizlik faktörü ile ilişkisi negatif yönlüdür.

Anahtar Kelime:

Konular: İş İşletme Davranış Bilimleri

The Effect of Job Satisfaction and Organizational Commitment on Burn out Syndrome: An Application on an Industrial Company

Öz:

In the Literacy of Organizational behavior, there are many studies based on the relationships through job satisfaction, organizational commitment and burnout syndrome. In this study, the ambition is to examine the effect of job satisfaction and organizational commitment on burnout syndrome of private sector employees. The data was gathered from 387 employees of a private sector company that is located in Mersin city and provided permission for this study's application, dependent variable is entitled as burn out syndrome and independent variables are job satisfaction and organizational commitment. Data were analyzed with sort of analysis including, factor, reliability, regression, and some descriptive analysis. Finally, the results indicated that positive policies on nature of job, emotional commitment and salary & fringe benefits will affect burnout level of individuals negatively. Adding to this, worker's individual success level will be affected positively by the nature of job & perfect matching with colleagues and negatively by the lack of communication and uncertainty.

Anahtar Kelime:

Konular: İş İşletme Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Allen, N. J., & Meyer, J. P. (1990). "The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization". Journal of Occupational Psychology, 63, 1-18.
Ardıç, K. ve Polatcı, S. (2009). "Tükenmişlik sendromu ve madalyonun öbür yüzü: işle bütünleşme", Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,32, 21-46.
Arı, G.S. ve Bal, E.Ç. (2008). "Tükenmişlik Kavramı: Bireyler ve Örgütler Açısından Önemi", Yönetim ve Ekonomi, ss.131-148.
Aşık, N.A. (2010). "Çalışanların İş Doyumunu Etkileyen Bireysel ve Örgütsel Faktörler İle Sonuçlarına İlişkin Kavramsal Bir Değerlendirme", Türk İdare Dergisi, ss.31-51.
Atılgan,K.Ö. (2012). "Marka Denkliğini Oluşturan Boyutların Referans Fiyat Oluşumuna Etkisinin Hafif Ticari Araç Markaları Üzerinde İncelenmesi", Çukurova Üniversitesi, İşletme Bilim Dalı Yayımlanmamış doktora tezi, Adana.
Bayram, L. (2006). "Yönetimde Yeni Bir Paradigma: Örgütsel Bağlılık", Sayıştay Dergisi, ss.125-139.
Bolat, O.. İ., ve Bolat, T. (2008). "Otel İşletmelerinde Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisi", Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, ss.75-94.
Cordes, C., L ve Dougherty T. W. (1993). "A review and an integration of research on job burnout", Academy of Management Review, 18 (4), ss.621-656.
Çoşkun,R., Altunışık,R., Bayraktaroğlu, S. ve Yildirim,E. (2015). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve SPSS Uygulamaları, Sakarya yayıncılık, 8. baskı,Sakarya.
Faragher, E. B, M. Cass, ve C. L. Cooper (2005). "The Relationship Between Job Satisfaction and Health: A MetaAnalysis, Occupational", Environment Medicine, ss.105-112.
Freudenberger, H. J. (1974). "Staff Burn-Out", Journal of Social Issues, ss.159,165.
Gaertner, K. N ve Nollen, S. D. (1989). "Career Experiences, Perceptions of Employment Practices and Psychological Commitment to the Organization", Human Relations, ss.975-991.
Gürbüz, S. (2006). "Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ile Duygusal Bağlılık Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma", Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar, ss.48-75.
Hair, J. F., Willian C. B., Barry J. B. ve Rolph E. A. (2010), "Multivariate Data Analysis", Amerika Birleşik Devletleri: Pearson.
Hollenbeck, J. R, Gerhart, B. ve Wright, P. M. (1997). "Human resource management: Gaining a competitive advantage", Second Edition, McGraw-Hill, Irwin, Chicago, ss.235-236.
Izgar, H. (2001), Okul Yöneticilerinde Tükenmişlik, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
İnce, M. ve Gül, H. (2005). "Örgütsel Bağlılık - Yönetimde Yeni Bir Paradigma", Konya: Çizgi Kitabevi, ss.71, 73, 83.
Kalaycı, Ş. (2006). "SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri", İstanbul: Asil Yayın Dağıtım, ss.259-260.
Karadağ, İ. (2013). "Tükenmişlik, İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık arasındaki İlişkilerin İncelenmesi: Bir Kamu Kuruluşunda Araştırma", Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çanakkale.
Keser, A. (2009). "Çalışma Psikolojisi", Bursa, Ekin Yayınevi, ss.110.
Koç, M. (2012). "İş Tatmini, Duygusal Tükenmişlik ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Şırnak Geçici Köy Koruculuğu Örneği)", Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış doktora tezi, Tokat
Kurtuluş, K (2004). "Pazarlama Araştırmaları", İstanbul: Literatür Yayınları Genişletilmiş 7.Baskı, ss.252.
Lawler, E. E. (1973). Quality of working life and social accounts. In M. Dierkes and R. A. Bauer (eds.), Corporate social accounting, New York: Praeger, ss. 154-165.
Locke, E. A. (1976). The nature and cause of job satisfaction. In M. D. Dunnette (Ed), Handbook of Industrial and organizational Psychology , Chicago: Rand McNally.
Maslach, C., Zimbardo, P.G. (1982). Burnout The Cost of Caring. Prentice-Hall, Inc., Englewood Cliffs, New Jersey.
Maslach, C. ve Jackson, S. E. (1981). "The Measurement of experienced burnout" Journal of Occupational Behaviour, Vol. 2, ss.99-113.
Maslach, C. ve Leiter M.P.(1997). "The Truth About Burnout, How organizations cause personal stress and what to do about it., sixth edition, Jossey-Bass, San Francisco, CA.
Maslach, C., Schaufeli, W. B. ve Leiter, M. P. (2001). "Job Bornout", Annual Review of Psychology,52, ss.397-422.
Mengenci, C. (2015). İş Tatmini, Duygusal Emek ve Tükenmişlik İlişkilerinin Belirlenmesi, Ege Akademik Bakış Dergisi, Cilt: 15 (1 )Ocak 2015 ss. 127-139
Meydan, C., Şeşen, H. ve Basım, H.N. (2011). "Adalet Algısı ve Tükenmişliğin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Öncüllük Rolü", İş Güç: Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 13 (2) ss.41-62.
Meyer, J. P., ve Allen, N. J. (1991). "A Three-Component Conceptualization of Organizational Commitment", Human Resource Management, ss.61-90.
Meyer, J.P., Allen, N. J., ve Smith, C. A. (1993). "Commitment to organizations ad occupations: extension and test of a three-component conceptualization", Journal of Applied Psychology, ss.538-551
Meyer, J. P., ve Allen, N. J. (1997). "Commitment in the Workplace, Theory, Research and Application", USA: Sage Publications, ss.11.
Mowday, R. T., Porter, L. W., ve Dubin, R. (1974). "Unit performance, situational factors, and employee attitudes in spatially separated work units", Organizational Behavior and Human Performance, ss.231-248.
Mowday, R. T., Porter, L, W., ve Steers, R. M. (1982). "Employee-organization linkages", New York: Academic Press, ss.45.
Orel, O,. (2013). "Organize perakende sektöründe çalışanların mesleki tükenmişlik düzeyleri ile işe bağlılıkları arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik bir çalışma", Çağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Yönetimi Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi Mersin.
Oliver, N. (1990). "Rewards, investments, alternatives and organizational commitment: Empirical evidence and theoretical development", Journal of Occupational Psychology, ss.19-31.
Özgür, E. (2003). "Çok değişkenli istatistiksel analiz yöntemleri ve bir uygulama", Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, ss.38-39.
Özkalp, ve Kırel, A. Ç. (1996). "Örgütsel Davranış". Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları,
Örkün,Ü. (2011). "Tekstil Sektörü Mavi Yaka Çalışanlarının Yaşam Doyumu Ve Tükenmişlik Düzeylerinin İş Doyumu Tarafından Yordanması", Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Adana.
Randall, D. M., (1987). "Commitment and the organization: The organization man revisited", Academy of management reviev, ss.460-471.
Scherer, R. F. (1988), "Dimensionality Of Coping: Factor Stability Using The Ways Of Coping Questionnaire", Psychological Report, 62, 76-770.
Spector, P.E. (1997). "Job Satisfaction: Application, assessment, causes and consequences", California: Sage Publications, ss.1,2.
Spector, P.. E. (2012). Professor Paul E. Spector's I/O Psychology Website at the University of South Florida. www. shell.cas.usf.edu/~pspector/scales/JssEnglish.doc , 21 Kasım 2014.
Tak, B. (2002). "Personel Tatmin Araştırmalarının Yönetim Açısından Önemi ve Başarı Koşulları", İşletmelerde Çağdaş Yaklaşımlar, Bursa: Ezgi Kitabevi.
Telman, N. ve Ünsal, P. (2004). "Çalışan Memnuniyeti", İstanbul: Epsilon Yayıncılık, ss.52, 59, 62.
Tull, D. S. ve D. I. Hawkins (1993), "Marketing Research Measurement and Method", MacMillian Inc., New York, USA.
Tunceli, H. D. (2012), "Kabin Ekiplerinde iş tatmini ve tükenmişlik duygusu: THY örneği", Atılım üniversitesi Sosyal bilimler enstitüsü, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara.
Vandenberg, R. J., ve Scarpello, V.(1994). "A longitudinal assessment of the determinant relationship hetween employee commitments to the occupation and the organization", Journal of Organizational Behavior, Vol 15, ss. 535-547.
Vural, Z. B. ve Coşkun, G. (2007). "Örgüt Kültürü", Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, ss.145,146.
Wright, T. A ve Bonett, D. (1997). "The Contribution of Burnout to Work Performance" Journal of Organizational Behavior, Vol 18. ss.491-499.

APA	BOYMUL E, YAŞA ÖZELTÜRKAY E (2017). İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılığın Tükenmişlik Sendromu Üzerindeki Etkisi:Bir Sanayii Kuruluşunda Uygulama1. , 93 - 102.
Chicago	BOYMUL Ebru,YAŞA ÖZELTÜRKAY EDA İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılığın Tükenmişlik Sendromu Üzerindeki Etkisi:Bir Sanayii Kuruluşunda Uygulama1. (2017): 93 - 102.
MLA	BOYMUL Ebru,YAŞA ÖZELTÜRKAY EDA İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılığın Tükenmişlik Sendromu Üzerindeki Etkisi:Bir Sanayii Kuruluşunda Uygulama1. , 2017, ss.93 - 102.
AMA	BOYMUL E,YAŞA ÖZELTÜRKAY E İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılığın Tükenmişlik Sendromu Üzerindeki Etkisi:Bir Sanayii Kuruluşunda Uygulama1. . 2017; 93 - 102.
Vancouver	BOYMUL E,YAŞA ÖZELTÜRKAY E İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılığın Tükenmişlik Sendromu Üzerindeki Etkisi:Bir Sanayii Kuruluşunda Uygulama1. . 2017; 93 - 102.
IEEE	BOYMUL E,YAŞA ÖZELTÜRKAY E "İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılığın Tükenmişlik Sendromu Üzerindeki Etkisi:Bir Sanayii Kuruluşunda Uygulama1." , ss.93 - 102, 2017.
ISNAD	BOYMUL, Ebru - YAŞA ÖZELTÜRKAY, EDA. "İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılığın Tükenmişlik Sendromu Üzerindeki Etkisi:Bir Sanayii Kuruluşunda Uygulama1". (2017), 93-102.

APA	BOYMUL E, YAŞA ÖZELTÜRKAY E (2017). İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılığın Tükenmişlik Sendromu Üzerindeki Etkisi:Bir Sanayii Kuruluşunda Uygulama1. Journal of Yasar University, 12(46), 93 - 102.
Chicago	BOYMUL Ebru,YAŞA ÖZELTÜRKAY EDA İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılığın Tükenmişlik Sendromu Üzerindeki Etkisi:Bir Sanayii Kuruluşunda Uygulama1. Journal of Yasar University 12, no.46 (2017): 93 - 102.
MLA	BOYMUL Ebru,YAŞA ÖZELTÜRKAY EDA İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılığın Tükenmişlik Sendromu Üzerindeki Etkisi:Bir Sanayii Kuruluşunda Uygulama1. Journal of Yasar University, vol.12, no.46, 2017, ss.93 - 102.
AMA	BOYMUL E,YAŞA ÖZELTÜRKAY E İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılığın Tükenmişlik Sendromu Üzerindeki Etkisi:Bir Sanayii Kuruluşunda Uygulama1. Journal of Yasar University. 2017; 12(46): 93 - 102.
Vancouver	BOYMUL E,YAŞA ÖZELTÜRKAY E İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılığın Tükenmişlik Sendromu Üzerindeki Etkisi:Bir Sanayii Kuruluşunda Uygulama1. Journal of Yasar University. 2017; 12(46): 93 - 102.
IEEE	BOYMUL E,YAŞA ÖZELTÜRKAY E "İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılığın Tükenmişlik Sendromu Üzerindeki Etkisi:Bir Sanayii Kuruluşunda Uygulama1." Journal of Yasar University, 12, ss.93 - 102, 2017.
ISNAD	BOYMUL, Ebru - YAŞA ÖZELTÜRKAY, EDA. "İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılığın Tükenmişlik Sendromu Üzerindeki Etkisi:Bir Sanayii Kuruluşunda Uygulama1". Journal of Yasar University 12/46 (2017), 93-102.