HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN KESİCİ-DELİCİ ALETLERLE YARALANMAYA İLİŞKİN BİLGİ DÜZEYLERİNİN VE TUTUMLARININ İNCELENMESİ
Yıl: 2016 Cilt: 6 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 21 - 29 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN KESİCİ-DELİCİ ALETLERLE YARALANMAYA İLİŞKİN BİLGİ DÜZEYLERİNİN VE TUTUMLARININ İNCELENMESİ
Öz: Amaç: Tıbbi deneyimlerinin yetersiz olması nedeniyle klinik uygulamaları sırasında öğrenciler kesici ve delici aletlerle yaralanma açısından risk altındadır. Bu araştırma da hemşirelik öğrencilerinin klinik uygulamaları süresince kesici-delici aletlerle yaralanmaya maruz kalma durumları ve yaralanma durumunda aldıkları önlemlerin belirlenmesi amaçlanmıştır.Gereç ve yöntem: Kesitsel ve tanımlayıcı tipteki çalışmanın evrenini bir üniversitede eğitim gören hemşirelik öğrencileri (N=343), örneklemini ise araştırmaya katılımı kabul eden ve formlarında eksik veri olmayan 219 öğrenci oluşturmuştur. Çalışmada Uzunbayır ve ark. tarafından geliştirilen "Sağlık Çalışanlarının Kesici-Delici Tıbbi Aletleri Güvenli Kullanımına Yönelik Tutum Ölçeği" ile araştırmacılar tarafından oluşturulan anket formu kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tüm değişkenlere ilişkin tanımlayıcı istatistiklere sayı, yüzde verilmiştir. T testi, varyans analizi, Mann-Whitney U testi ve Kruskal-Wallis testi kullanılmıştır. (p) ?=0,05'ten küçük olan değerler önemli ve gruplar arası fark vardır şeklinde kabul edilmiştir.Bulgular: Katılımcıların %83,6'sını kız öğrenciler (n=183) oluştururken, grubun %27,4 'ü (n=60) 2-4 kez yaralandığını ifade etmiştir. Kesici/delici tıbbi aletle yaralanma sayısı ile ölçeğin davranışsal alt boyutu arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p=0,040). Yaralandığını belirtenlerin, %44,7'i (n=98) rapor etmediğini ifade etmiştir. Yaralanmayı raporlamayanların yaklaşık % 35'i yaralanmadan endişe duymadığı için yaralanmayı rapor etmediğini söylemiştir. Yaralanmayı rapor etme ve etmeme durumu ile ölçeğin davranışsal alt boyutu arasında anlamlılık bulunmuştur(p=0,003). Katılımcıların %21,6 (n=48) Hepatit B aşısı yaptırmadığı, aşı yaptıran grubun ise % 30,1'inin (n=60) ise aşı sonrası tahlil yaptırmadıkları bulunmuştur, yaptıran grupla aradaki fark incelendiğinde ölçeğin bilişsel alt boyutu düzeyinde anlamlılık saptanmıştır (p=0,001).Sınıflara göre kesici-delici alet yaralanma sayısında istatistiksel olarak anlamlılık tespit edilmiştir (p=0,002).Sonuç: Öğrenci hemşirelerin kesici-delici alet yaralanması ile sıklıkla karşılaştığı, yaralanmayı endişe etmedikleri için rapor etmedikleri ve Hepatit B aşısı yaptırma oranının düşük olduğu bulunmuştur. Bu nedenle öğrenci hemşirelere klinik staja çıkmadan önce gerekli eğitimin verilmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelime: Konular:
Needlestick and Sharps Injurıes Among Turkish Nursing Student Knowledge and Attitude
Öz: Objective: Due to insufficient medical experience during the clinical practice, the students are at risk from needlestick/sharp injuries. In this study, it is aimed to determine if the nursing students are subjected to the needlestick injury/sharp injuries and what kind of steps they take against such injuries. Tool and Method: The target population of cross-sectional descriptive study consist of the nursing students (N=343) attending a university and the sampling includes 219 students who accept to participate in this research and no missing data is available in their forms. In this study, "Scale of Attitude of the Healthcare Workers toward Safe Use of Sharp-Sticking Medical Instruments", developed by Uzunbayır et al., and the questionnaire form, prepared by the researchers, were used (Cronbach's alpha=0.80). The number and percentage were given with the descriptive statistics related to all variables during the data evaluation. T test, variance analysis, Mann-Whitney U test and Kruskal-Wallis test were used. It is deemed that the values, less than (p) ?=0,05, are significant and there is a difference between groups.Findings: As 83.6% of participants consist of female students (n=183), 27.4% stated that they were injured 2-4 times (n=60). No statistically significant difference was found between the number of needlesrick injury/sharp injury and behavioral subdimension of scale (p=0,040). 44,7% of those, who stated that they were injured (n=98), declared that they did not reported it. Approximately 35% of those, who did not report the injury, mentioned that they did not report the injury, since they worried about the injury. The significant difference was found between the status of reporting and not reporting the injury and the behavioral sub-dimension of scale (p=0,003). It was found that 21.6% of participants (n=48) were not vaccinated of Hepatitis B vaccine, and 30.1% of those, who were vaccinated (n=60), didn't go for analysis after vaccination. When the difference in the vaccinated group was studied, the significance was found at the cognitive sub-dimension of scale (p=0,001). The statistically significance was found in the number of needlestick/sharp injury according to the classes (p=0,002).Conclusion: It is concluded that the student nurses often face with needlestick/sharp injury; they do not report it, since they don't worry about it; and the hepatitis B vaccination rate is lower. Therefore, it is suggested that the necessary training should be provided to the student nurses before clinical practices.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. Bozkurt S, Kökoğlu ÖF, Yanıt F, Kocahasanoğlu U, Okumuş M, Sucaklı MH ve ark. Sağlık çalışanlarında iğne batması ve cerrahi aletlerle olan yaralanmalar. Dicle Tıp Dergisi. 2013; 40(3):449-52.
- 2. Mangırlı M, Özşaker E. Cerrahi kliniklerinde çalışan hemşirelerin kesici ve delici tıbbi aletlerle yaralanma durumlarının incelenmesi. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi (Uhd). 2014;1:1-10.
- 3. Shiao JSC, Mclaws ML, Huang KY, Guo AYL. Student nurses in Taiwan at high risk for needlestick injuries. Annals of Epidemiology.2002; 12:197-201.
- 4. Samancıoğlu S. Yoğun bakım hemşirelerinde kesici delici aletle yaralanma durumlarının incelenmesi. Journal of anatolia nursing and health sciences.2013;16(1):43-49.
- 5. Omaç M, Eğri M, Karaoğlu L. Malatya merkez hastanelerinde çalışmakta olan hemşirelerde mesleki kesici delici yaralanma ve hepatit B bağışıklanma durumları. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2010; 17 (1): 19-25.
- 6. Parlar S. A problem that is not considering in health workers: Healthywork environment. TAF Preventive Medicine Bulletin, 2008;7(6): 547-54.
- 7. Kuyurtar F, Altınok M. Tıp ve hemşire öğrencilerinin delicikesici aletlerle yaralanma deneyimleri ve aldıkları önlemler. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2009.4(12):67-84.
- 8. Talas M.S. Occupational exposure to blood and body fluids among Turkish nursing students during clinical practice training: Frequency of needlestick/sharp injuries and hepatitis B immunization. Journal of Clinical Nursing.2009;18:1394-1403.
- 9. Blackwell L,Bolding J, Cheely E, Coyle E, McLester J, McNeely E. & at al. Nursing students' experiences with needlestick injuries. International Journal of Undergraduate Nursing Scholarship. 2007;12:197- 201.
- 10. Azadi A, Moireh A, Delpisheh A, Frequency and barriers of under reported needlestick injuries amongst Iranian nurses, Journal of Clinical Nursing. 2010; 20(3-4);488-93. (doi:10.11117j.1365-2702.2010.03252.x)
- 11. Uzunbayır AN, Esen A. Sağlık çalışanlarının kesici-delici tıbbi aletleri güvenli kullanımına yönelik tutum ölçeği. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanları Derneği. 3. EKMUD Bilimsel Platformu 1-5 Mart İstanbul, 2011.
- 12. Kaya Ş, Baysal B, Eşkazan AE, Çolak H. Diyarbakır eğitim araştırma hastanesi sağlık çalışanlarında kesici delici alet yaralanmalarının değerlendirilmesi. Viral Hepatit Dergisi. (2012);18(3): 107-10.
- 13. Irmak Z, Baybuga MS. Needlestick and sharps injuries among Turkish nursing students: A cross-sectionalstudy. International Journal of Nursing Practice. 2011;17(2):151-57.
- 14. Prasuna J, Sharma R, Bhatt A, Arazoo A, Painuly D, Butola H, Yadav A. Occurrence and knowledge about needle stıck injury in nursıng students. Journal of Ayub Medical College Abbottabad. 2015; 27(2): 430-33.
- 15. Tüfekci FG, Yıldız A. Öğrencilerin hemşireliği tercih etme gerekçeleri ve gelecekleri ile ilgili görüşleri. Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences, 2009;12(1):31-37.
- 16. Smith DR, Leggat PA. Needlestick and sharps injuries among nursing students. Journal of Advanced Nursing.2005; 51(5): 449-55.
- 17. Martins A, Coelho C, Vierira M, Matos M. & Pinto M. Age and years in practice as factors associated with needlestick and sharps injuries among healthcare workers in a Portuguese hospital. Accident Analysis and Prevention.2012; 47:11-15.
- 18. Merih YD, Kocabey MY, Çırpı F, Bolca Z, Celayir AC. Bir devlet hastanesinde 3 yıl içerisinde görülen kesici-delici alet yaralanmalarının epidemiyolojisi ve korunmaya yönelik önlemler. Zeynep Kamil Tıp Bülteni. 2009;40 (1): 11-15.
- 19. Bahcecik N, Ozturk H. The occupational safety and health in hospitals from the point of nurses. Collegium antropologicum.2009; 33(4):1205-1214.
- 20. Karadakovan, A. Hepatit B infeksiyonu ve koruyucu önlemler. Aile ve Toplum Dergisi.2002;5(2): 13-20.
- 21. Yıldırım A, Özpolat F. Sağlık meslek lisesi öğrencilerinin mesleki riskler konusunda bilgi ve farkındalık düzeyleri. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2015;24(1) 18-25.
- 22. Kutlu R, Civi S, Aslan R. Measles, Rubella, Mumps and Hepatitis B Seroprevalence among the Female Medical Students. TAF Prev Med Bull. 2011; 10(5): 549-556. Turkish. doi:10.5455/pmb.20110216102244.
- 23. Öksüz Ş, Yıldırım M, Özaydın Ç, Şahin İ, Arabacı H. & Gemici G. Bir devlet hastanesi sağlık çalışanlarında Hbv ve Hcv seroprevalansının araştırılması.ANKEM Dergisi. 2009;23(1):30-33.
- 24. Demir İ, Kaya S, Demirci M, Cicioğlu-Arıdoğan B. Isparta ili sağlık personelinde hepatit B virüs seropozitifliğinin araştırılması, İnfeksiyon Dergisi. 2006;20(3):183-7.
APA | karataş b, ÇELİK S, koc A (2016). HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN KESİCİ-DELİCİ ALETLERLE YARALANMAYA İLİŞKİN BİLGİ DÜZEYLERİNİN VE TUTUMLARININ İNCELENMESİ. , 21 - 29. |
Chicago | karataş burcu,ÇELİK Sedef Seval,koc Aysegul HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN KESİCİ-DELİCİ ALETLERLE YARALANMAYA İLİŞKİN BİLGİ DÜZEYLERİNİN VE TUTUMLARININ İNCELENMESİ. (2016): 21 - 29. |
MLA | karataş burcu,ÇELİK Sedef Seval,koc Aysegul HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN KESİCİ-DELİCİ ALETLERLE YARALANMAYA İLİŞKİN BİLGİ DÜZEYLERİNİN VE TUTUMLARININ İNCELENMESİ. , 2016, ss.21 - 29. |
AMA | karataş b,ÇELİK S,koc A HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN KESİCİ-DELİCİ ALETLERLE YARALANMAYA İLİŞKİN BİLGİ DÜZEYLERİNİN VE TUTUMLARININ İNCELENMESİ. . 2016; 21 - 29. |
Vancouver | karataş b,ÇELİK S,koc A HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN KESİCİ-DELİCİ ALETLERLE YARALANMAYA İLİŞKİN BİLGİ DÜZEYLERİNİN VE TUTUMLARININ İNCELENMESİ. . 2016; 21 - 29. |
IEEE | karataş b,ÇELİK S,koc A "HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN KESİCİ-DELİCİ ALETLERLE YARALANMAYA İLİŞKİN BİLGİ DÜZEYLERİNİN VE TUTUMLARININ İNCELENMESİ." , ss.21 - 29, 2016. |
ISNAD | karataş, burcu vd. "HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN KESİCİ-DELİCİ ALETLERLE YARALANMAYA İLİŞKİN BİLGİ DÜZEYLERİNİN VE TUTUMLARININ İNCELENMESİ". (2016), 21-29. |
APA | karataş b, ÇELİK S, koc A (2016). HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN KESİCİ-DELİCİ ALETLERLE YARALANMAYA İLİŞKİN BİLGİ DÜZEYLERİNİN VE TUTUMLARININ İNCELENMESİ. Bozok Tıp Dergisi, 6(4), 21 - 29. |
Chicago | karataş burcu,ÇELİK Sedef Seval,koc Aysegul HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN KESİCİ-DELİCİ ALETLERLE YARALANMAYA İLİŞKİN BİLGİ DÜZEYLERİNİN VE TUTUMLARININ İNCELENMESİ. Bozok Tıp Dergisi 6, no.4 (2016): 21 - 29. |
MLA | karataş burcu,ÇELİK Sedef Seval,koc Aysegul HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN KESİCİ-DELİCİ ALETLERLE YARALANMAYA İLİŞKİN BİLGİ DÜZEYLERİNİN VE TUTUMLARININ İNCELENMESİ. Bozok Tıp Dergisi, vol.6, no.4, 2016, ss.21 - 29. |
AMA | karataş b,ÇELİK S,koc A HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN KESİCİ-DELİCİ ALETLERLE YARALANMAYA İLİŞKİN BİLGİ DÜZEYLERİNİN VE TUTUMLARININ İNCELENMESİ. Bozok Tıp Dergisi. 2016; 6(4): 21 - 29. |
Vancouver | karataş b,ÇELİK S,koc A HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN KESİCİ-DELİCİ ALETLERLE YARALANMAYA İLİŞKİN BİLGİ DÜZEYLERİNİN VE TUTUMLARININ İNCELENMESİ. Bozok Tıp Dergisi. 2016; 6(4): 21 - 29. |
IEEE | karataş b,ÇELİK S,koc A "HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN KESİCİ-DELİCİ ALETLERLE YARALANMAYA İLİŞKİN BİLGİ DÜZEYLERİNİN VE TUTUMLARININ İNCELENMESİ." Bozok Tıp Dergisi, 6, ss.21 - 29, 2016. |
ISNAD | karataş, burcu vd. "HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN KESİCİ-DELİCİ ALETLERLE YARALANMAYA İLİŞKİN BİLGİ DÜZEYLERİNİN VE TUTUMLARININ İNCELENMESİ". Bozok Tıp Dergisi 6/4 (2016), 21-29. |