Yıl: 2009 Cilt: 80 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 31 - 36 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Koyunlarda gebelik tanısı

Öz:
Koyun yetiştiriciliğinde gebelik tanısının erken dönemde yapılması ekonomik açıdan büyük öneme sahiptir. Gebelik tanısı amacıyla koyunlarda pek çok pratik yöntem kullanılmaktadır. Bu yöntemler içinde gebelik ve fötus sayısının belirlenmesinde en pratik ve güvenilir yöntem B- mod real time ulltrasonografidir. A-mod ultrasonografi ile fötus sayısı belirlenemezken Doppler tekniğinde de güvenilir sonuç elde etmek için deneyim gerektirmektedir. Progesteron, östron sülfat ve oPSPB ölçümleri ile fötus sayısını belirleme oranı diğer yöntemlere göre düşüktür. Radyografi ile gebelik ve fötus sayısının belirlenmesi gebeliğin 70. gününden sonra mümkün olmaktadır. Rekto-abdominal palpasyonla gebeliğin belirlenmesi ise gebeliğin 49-109 günleri arasında %66-100 oranında yapılabilmektedir
Anahtar Kelime:

Konular: Kadın Hastalıkları ve Doğum

Pregnancy diagnosis in sheep

Öz:
Early detection of pregnancy is of considerable economic value to sheep industry. Various practical methods have been used for pregnancy detection in sheep. Real time, B- mode ultrasonography appears to be most practical and accurate method for diagnosing pregnancy and determining fetal numbers in sheep. Fetal numbers can not determined by A-mode ultrasound, while the Doppler technique needs experience to achieve high accuracy. The accuracy of progesterone, estrone sulphate and oPSPB assays for determining fetal number are relatively low. Both pregnancy and fetal numbers are accurately diagnosing by using radiography after day 70 of gestation. Recto-abdominal palpation technique detects pregnancy with an accuracy of 66 to 100% from day 49 to 109 of gestation
Anahtar Kelime:

Konular: Kadın Hastalıkları ve Doğum
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. Aiumlamai S, Fredrisson G, Nilsfors (1992): Real-time u/trasonography for determining the gestational age of ewes. Vet. Rec., 131, 560-562.
  • 2. Alaçam E, Dinç DA, Güler (1988): Koyunlarda mezbaha şartlarında ultrases ile gebeliğin tanısı üzerinde çalışma. Et ve Balık Endüstrisi Dergisi, 9, 21 -25.
  • Alaçam (1990): Koyun ve keçilerde gebelik diagnozu, 361 -362. ln: Koyun-Keçi Hastalıkları ve Yetiştiriciliği. CN Aytuğ, BC Yalçın, Alaçam, Türker, Ü. Özkoç, Gökçen (Ed), Teknografik Matbaası, İstanbul.
  • Amezcua-Moreno MDR (1998): Pregnancy diagnosis in ewes by means of the determination of blood progesterone concentration on Day 18 after insemination using enzyme immunoassay. Vet. Mexico, 19, 386.
  • Bearden HJ, Fuquay JW (2000): Pregnancy diagnosis, 289—290. In: Applied Animal Reproduction. 5th ed, Prentice Hall, New Jersey.
  • Borjesson DL, Boyce WM, Gardner JA, Deforge J, Lasley (1996): Pregnancy detection in Bighorn sheep (Ovis canadensis) using fecal—based enzyme-immunoassay. J. Willdl. Dis., 32, 67-74.
  • Buckrell BC, Bonnett BN, Jhonson WH (1986): The use of real—time ultrasound rectal/y for early pregnancy diagnosis in sheep. Theriogenology, 25, 665—673.
  • Chan JSD, Robertson HA, Friesen HG (1978): Maternal and fetal concentration of ovine placental lactogen measured by RIA. Endocrin, 102, 1606-1613.
  • Coubrough CA, Castell MC (1998): Fetal sex determination by ultrasonically locating the genital tubercle in the ewes. Theriogenology, 50, 263-267.
  • Davey CG (1986): An evaluation of pregnancy testing in sheep using real-time ultrasound scanner Aust. Vet. J., 63, 347-348.
  • Dinç DA, Taverne MAM, Van Oord (1989): Koyunlarda ultrasonik yöntemler ve plazma östronsülfat seviyesinin ölçülmesiyle gebelik oranlarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi. A.Ü. Vet. Fak. Derg., 36, 782— 794.
  • Doize F, Vaillancourt D, Carabin H, Belanger (1997): Determination of gestational age in sheep and goats using transrectal ultrasonographic measurement of placentomes. Theriogenology, 48, 449-460.
  • Garcia A, Neary MK, Kelly GR, Pierson RA (1993): Accuracy of ultrasonography in early pregnancy diagnosis in the ewe. Theriogenology, 39, 847-861.
  • Gearhart MA, Wingfield WE, Knight AP, Smith JA, Dargatz DA, Boon JA, Stokes CA, (1988): Real-time ultrasonography for determining pregnancy status and viable fetal numbers in ewes. Theriogenology, 30, 323— 337.
  • Gonzalez BA, Santiago BJ, Lopez SA (1998): Estimation fetal development in Manchega dairy ewes by transrectal ultrasonographic mesurements. Small Rumin. Res., 27, 243-250.
  • Gonzalez F, Sulon J, Garbayo JM, Batista M, Cabbera F, Calero P, Gracia A, Beckers CF (1999): Early pragnancy diagnosis in goats by determnation of pregnancy-associated glycoprotein concentrations in plasma samples. Theriogenology, 52, 717-725.
  • Gvozdic D, lvkov (1994): Early pregnancy diagnosis in ewes. Acta Vet. (Beograd), 44, 215-219.
  • Haibel GK, Perkins NR (1989): Real— time ultrasonic biparietal diameter of second trimester Suffolk and Finn sheep fetuses and pradictionals gestational age. Theriogenology, 32, 863-869.
  • Hulet CV (1972): rectal-abdominal palpation technique for diagnosing pregnancy in the ewe. J. Anim. Sci., 35, 814—818.
  • Hulet CV (1973): Determining fetal numbers in pregnant ewes. J. Anim. Sci., 36, 325-330.
  • Kaçar C, Özyurtlu N, Macun HC, Zonturlu AK, Saban E, Aslan (2004): Akkaraman ırkı koyunlarda ve Ankara keçilerinde sen/ika] mukus kaynatma testi ile gebelik tanısı. A.Ü. Vet. Fak. Derg., 51(3), 199-204.
  • Kelly RW, Newnham JP (1989): Estimation of gestational age in merino ewes by ultrasound measurement of fetal head size. Australian Journal of Agricultural Research, 40, 1293—1299.
  • Kelly RW, Newnham JP, Jhonson T, Speijers EJ (1987): An ultrasound technique to measure placental growth in ewes. Australian Journal of Agricultural Research, 38, 757-764.
  • Kılıçoğlu ç, İzgür H, Küplülü Ş, Salmanoğlu R, Vural R, Kaymaz (1992): Kedilerde ultrasonografinin gebelik ve bazı jinekolojik olguların tanısında palpasyon ile karşılaştırmalı olarak kullanılması. A.Ü. Vet. Fak. Derg., 39, 76-92.
  • Kutty Cl (1999): Gynecologyca/ examination pregnancy diagnosis in small ruminants using bimanual palpation technique: review. Theriogenology, 51, 1555-1564.
  • Küplülü Ş, Vural R, Aslan S, Salmanoğlu R, Kılıçoğlu ç, İzgür (1993a): Saanen ırkı keçilerde erken gebeliğin B—mode real —time ultrasonografi ile tanısı. A.Ü. Vet. Fak. Derg., 40, 220—230.
  • Küplülü Ş, Vural R, Kılıçoğlu ç, Aslan S, İzgür (1993b): Ankara keçilerinde gebeliğin 92-97. günlerinde elde edilen ultrasonografik bulgular. A.Ü. Vet. Fak. Derg., 40, 323-335.
  • Küplülü Ş, çetin Y, Macun HC, Taşdemir (2002): Akkaraman ırkı koyunlarda transrektal ve transabdominal ultrasonografi yöntemi ile erken gebelik tanı sınırlarının belirlenmesi. Lalahan Hay. Araşt. Enst. Derg., 42, 25-33.
  • Lindahl IL (1971): Pregnancy diagnosis in the ewe by intrarectal Doppler. J. Anim. Sci., 32, 922-925.
  • Logue DN, Hall JT, Mcroberts S, Waterhouse (1987): Real—time ultrasonic scanning in sheep: the result of the year of its application on farms in South-West Scotland. Veterinary Record, 121, 146-149.
  • Ranilla MJ, Sulon J, Caroo MD, Mantecon AR, Beckers JF (1994): Plasmatic profils of pregnancyassociated glycoprotein and progesterone levels during gestation in Churra and Merino sheep. Theriogenology, 42, 537—545.
  • Ranilla MJ, Sulon J, Mantecon AR, Beckers JF, Carro AD (1997): Plasma pregnancy-associated glycoprotein and progesteron concentration in pregnant Assaf ewes carrying single and twin lambs. Small Rumin. Res., 24, 125—131.
  • Salmanoğlu R, İzgür H, Vural RM, Küplülü Ş, Kılıçoğlu ç, Kaymaz (1993): Köpeklerde gebeliğin ve uterus patolojilerinin ultrasonografi ve abdominal palpasyonla tanısı. A.Ü. Vet. Fak. Derg., 40, 446—460.
  • Schrick FN, Inskeep EK (1993): Determination of early pregnancy in ewes utilizing transrectal ultrasonography. Theriogenology, 40, 295-306.
  • Sergeev L, Kleemann DO, Walker SK, Smith DH, Grosser Tl, Mann T, Seamark RF (1990): Real-time ultrasound imaging for predicting ovine fetal age. Theriogenology, 34, 593—601.
  • Szenci 0, Beckers JF, Humblot P, Sulon J, Sasser G, Taverne MAM, Varga J, Baltusen R, Schekk GY (1998): Comparison of ultrasonography, bovine pregnancy— specific protein B, and bovine pregnancy- assosiated glycoprotein tests for pregnancy detection in dairy cows. Theriogenology. 50, 77-88.
  • Taşal İ, Ataman MA, Dinç DA, Ergin A, Erdem (1995): Koyunlarda gebelik teşhisi amacıyla ve B-model real time ultrason tekniklerinin karşılaştırılması. Veteriner Bilimler Dergisi, 11, 41 —45.
  • Taverne MAM, Lavoir MC, Van Oord R, Van DerWeyden GC (1985): Accuracy of pregnancy diagnosis and prediction fetal numbers in sheep with linear-array real-time ultrasound scanning. The Vet. Ouart., 7, 256- 263.
  • Tsang CPW (1978): Plasma levels of estrone sulphate, free estrogens and progesterone in the pregnant ewe throughout gestation. Theriogenology, 10, 97—110.
  • Tyrrell RN, Plant JW (1979): Rectal damage in ewes following pregnancy diagnosis by rectal-abdominal palpation. J. Anim. Sci., 48, 348—350.
  • Wallace JM, Aitken RP, Cheyne MA, Humblot (1997): Pregnancy-spesific protein and progesterone concentrations in relation to nutritional regimen, placental mass and pregnancy outcome in growing adolescent ewes carrying sing/eton fetuses. J. Reprod. Fert, 109, 53—58.
  • Wani NA, Wani GM, Mufti AM, Khan MZ (1998): Ultrasonic diagnosis in gaddi goats. Small Rumin. Res., 29, 239-240.
  • Watt BR, Anderson GA, Cambelli IP (1984): comparison of six methods for detecting pregnancy in sheep. Australian Veterinary Journal, 61, 377-382.
  • West DM (1986): Pragnancy diagnosis in the ewe, 850-852. In: Morrow, D.A.: Current Therrapy in Therioge— nology. W. B. Saunders, Philadelphia. 45. White lR, Russel JF, Fowler DG (1984): Time ultrasonic scanning in the diagnosis of pregnancy and the determination of fetal numbers in sheep. Veterinary Record, 115, 140-143.
  • Willard JM, Ruder CA, Sasser RG, Stellflug (1987): Ovine pregnancy-spesific protein concentration in the sera of ear/y pregnant and peripartum ewes. J. Anim. Sci., 65, 514.
  • Willard JM, White DR, Wesson CAR, Stellflug J, Sasser RG (1995): Detection of fetal twins in sheep using radioimmunoassay for pregnancy— specific protein B. J. Anim. Sci., 73, 960—966.
  • Worsfold AI, Chamings RJ, Booth JM (1986): Measurement estrone sulphate in sheep plasma as possible indicator of pregnancy and the number of viable fetuses present. Br. Vet. J., 142, 195-197.
  • Xie S, Gren J, Banga B, Beckers JF, Valdez KE, Hakami L, Roberts RM (1997): Multiple pregnancyassociated glycoproteins are secreted by Day 100 ovine placental tissue. Biol. Reprod., 57, 1384-1393.
  • Zarkawi (1997): Monitoring the reproductive performance in Awa si ewes using progesterone radioimmunoassay. Small Rumin. Res., 26, 291 -294.
  • Zipper N, Kaulfuss KH, May J, Elze (1997): Real-time ultrasonic pregnancy diagnosis (B-mode) in sheep. 3. determination of the number of embryos and fetuses. Tierarztl Prax, 25, 212—222.
APA ULUSOY H, Kaymaz M (2009). Koyunlarda gebelik tanısı. , 31 - 36.
Chicago ULUSOY Hande,Kaymaz Mustafa Koyunlarda gebelik tanısı. (2009): 31 - 36.
MLA ULUSOY Hande,Kaymaz Mustafa Koyunlarda gebelik tanısı. , 2009, ss.31 - 36.
AMA ULUSOY H,Kaymaz M Koyunlarda gebelik tanısı. . 2009; 31 - 36.
Vancouver ULUSOY H,Kaymaz M Koyunlarda gebelik tanısı. . 2009; 31 - 36.
IEEE ULUSOY H,Kaymaz M "Koyunlarda gebelik tanısı." , ss.31 - 36, 2009.
ISNAD ULUSOY, Hande - Kaymaz, Mustafa. "Koyunlarda gebelik tanısı". (2009), 31-36.
APA ULUSOY H, Kaymaz M (2009). Koyunlarda gebelik tanısı. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, 80(1), 31 - 36.
Chicago ULUSOY Hande,Kaymaz Mustafa Koyunlarda gebelik tanısı. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi 80, no.1 (2009): 31 - 36.
MLA ULUSOY Hande,Kaymaz Mustafa Koyunlarda gebelik tanısı. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, vol.80, no.1, 2009, ss.31 - 36.
AMA ULUSOY H,Kaymaz M Koyunlarda gebelik tanısı. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi. 2009; 80(1): 31 - 36.
Vancouver ULUSOY H,Kaymaz M Koyunlarda gebelik tanısı. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi. 2009; 80(1): 31 - 36.
IEEE ULUSOY H,Kaymaz M "Koyunlarda gebelik tanısı." Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, 80, ss.31 - 36, 2009.
ISNAD ULUSOY, Hande - Kaymaz, Mustafa. "Koyunlarda gebelik tanısı". Veteriner Hekimler Derneği Dergisi 80/1 (2009), 31-36.