ARABULUCULUK İLE TAHKİM YÖNTEMLERİNİN KESİŞME BÖLGESİ: ARABULUCULUK-TAHKİM

Yıl: 2017 Cilt: 43 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 15 - 106 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

ARABULUCULUK İLE TAHKİM YÖNTEMLERİNİN KESİŞME BÖLGESİ: ARABULUCULUK-TAHKİM

Öz:
Arabuluculuk-tahkim (med-arb), hem arabuluculuk hem tahkiminözelliklerini taşıyan bir alternatif uyuşmazlık çözüm (ADR) yoludur. Arabuluculuk-tahkim yolunda taraflar, öncelikle uyuşmazlıklarını arabuluculuk yoluyla çözmeye gayret ederler. Arabuluculukta anlaşmaya varılmazsa, bundan sonra taraflar tahkime başlarlar. Taraflar, kendi anlaşmalarını yapmadıkları takdirde arabulucu hakemin hüküm verici bir işlev yerine getireceğini bilirler. Arabuluculuk-tahkim yolunun faydası, tarafların ya arabuluculuk ya da bağlayıcı tahkimle bir çözüme ulaşmasını temin etmesidir. Bu sebeple arabuluculuk ve tahkimin birbirini izleyen bir yöntemde birleştirilmesi birçok uyuşmazlıkta zamandan ve masraflardan tasarruf sağlamaktadır. Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliğinin 12, 4. maddesine göre arabulucu, bu sıfatla görev yaptığı uyuşmazlık ile ilgili olarak açılan davada, daha sonra hakemlik yapamaz. Bu hüküm, arabuluculuğun tarafsız bir şekilde yürütülmesini sağlamak ve ortaya çıkacak sakıncalara engel olmak bakımından, daha önce bir uyuşmazlıkta arabulucu olarak görev yapan kişilerin, daha sonra aynı uyuşmazlıkla ilgili bir tahkim sürecinde hakem olarak görev üstlenmelerini yasaklamaktadır. Türk ADR hukukunda arabuluculuk-tahkim yolunun kullanılmasını yasaklayan bu hüküm değiştirilmelidir. Bağımsız bir ADR yolu olarak arabuluculuk-tahkim, bir arabuluculuk türüdür. Taraflar, arabuluculuk-tahkime başlamadan önce aydınlanmış iradeleriyle rıza gösterirlerse, aynı tarafsız üçüncü kişi hem arabulucu hem de hakem olarak hizmet edebilmelidir. Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununda, aynı tarafsız üçüncü kişinin hem arabulucu hem de hakem olarak hizmet etmesini yasaklayan herhangi bir hüküm yoktur
Anahtar Kelime:

Konular: Hukuk

INTERSECTION ZONE OF MEDIATION AND ARBITRATION METHODS: MEDIATION-ARBITRATION

Öz:
Mediation-arbitration(med-arb)resolution (ADR) process which has features of both mediation andarbitration. In med-arb process, the parties first try to resolve theirdisputes through mediation. If an agreement is not reached inmediation, then the parties enter arbitration. The parties know that ifthey do not reach their own agreement the med-arbiter will serve anadjudicative function. The advantage to the med-arb process is that theparties assured of a resolution, either through mediation or by bindingarbitration. Therefore combining mediation and arbitration in asequential process can save time and cost in resolving many disputes.According to article 12, 4 of Law on Mediation in Civil DisputesDirective, the mediator cannot assume later the duty of an arbitrator ofany of the parties in a law suit filed in relation with the dispute forwhich he or she acted as a mediator. This provision prohibits thepersons – who previously assumed a duty in a dispute as mediator –from assuming a duty later as an arbitrator in an arbitration process inrelation with the same dispute, with a view to providing the impartialexecution of the mediation and preventing the inconveniences to arise.This provision which prohibits using med-arb in Turkish ADR lawmust be changed. Med-arb as a separate ADR process is a variation ofmediation. If the parties give informed consent before starting into medarb process the same neutral third party can be serve as both mediatorand arbitrator. There is not any provision in Law on Mediation in CivilDisputes which prohibits using the same person as mediator andarbitrator
Anahtar Kelime:

Konular: Hukuk
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abrams, Jefrey H.: Combined Processes (Alternative Dispute Resolution Handbook, Alternative Dispute Resolution Section State Bar of Texas 2003, s. 151-157).
  • Adams, George W./Bussin, Naomi L.: Alternative dispute resolution and the Canadian courts: a time for change (ADRLJ 1995, Vol. 4, s. 243-262).
  • Arslan, Ramazan/Yılmaz, Ejder/Taşpınar Ayvaz, Sema: Medenî Usul Hukuku, Ankara 2016.
  • Blankley, Kristen M.: Keeping a Secret from Yourself? Confidentiality when the Same Neutral Serves both as Mediator and as Arbitrator in the Same Case (Baylor Law Review, 2011/2, Vol. 63, s. 317-367). Brown, Henry/Marriott, Arthur: ADR Principles and Practice, London 1999.
  • Burton, John/Dukes, Frank: Conflict: Practices in Management, Settlement and Resolution, New York 1990.
  • Bühring-Uhle, Christian: Arbitration and Mediation in International Business, Designing Procedures for Effective Conflict Management, Hague 1996.
  • Dendorfer, Renate/Lack, Jeremy: The Interaction Between Arbitration and Mediation: Vision v Reality (Dispute Resolution International, 2007/1, Vol. 1, s. 73-98).
  • Elliott, David C.: Med/Arb: Fraught With Danger or Ripe With Opportunity? (Alberta Law Review, Vol. XXXIV, 1995/1, s. 163-179).
  • Gaillard, Emmanuel/Edelstein, Jenny: Mediation in France (Dispute Resolution Journal 2001/January, s. 74-78).
  • Gélinas, Paul A.: Dispute Settlemets According to ICC ADR (Amicable Dispute Resolution Rules) (ICC Türkiye Milli Komitesi, Milletlerarası Tahkim Semineri, 5 Kasım 2001 Ankara, s. 21-37).
  • Gill, Lewis M.: The Nature of Arbitration: The Blurred Line Between Mediatory and Judicial Arbitration Proceedings (Case Western Reserve Law Review 1988-1989, Vol. 39, s. 545-555).
  • Goldberg, Stephen B./Green, Eric D./Sander, Frank E.A.: Dispute Resolution, Boston 1985.
  • Goldberg, Stephen B./Sander, Frank E.A./Rogers, Nancy H./Cole, Sarah R.: Dispute Resolution: Negotiation, Mediation and Other Processes, New York 2003.
  • Henry, Karen L.: Med-Arb: An Alternative to Interest Arbitration in the Resolution of Contract Disputes (OSJDR 1988/2, Vol. 3, s. 385- 398).
  • Hibberd, Peter/Newman, Paul: ADR and Adjudiciation in Construction Disputes, London 1999.
  • Horwitz, Lester/Horwitz, Ethan: Intellectual Property Counseling and Litigation, Vol. 4, New York 1998.
  • Ildır, Gülgün: Alternatif Uyuşmazlık Çözümü (Medeni Yargıya Alternatif Yöntemler), Ankara 2003.
  • Kheel, Theodore W. : The Keys to Conflict Resolution, Proven Methods of Settling Disputes Voluntarily, New York 1999.
  • Kovach, Kimberlee K.: Mediation, Principles and Practice, St. Paul 2004.
  • Landry, Sherry: Med-Arb: Mediation with a Bite and an Effective ADR Model (Defense Counsel Journal, 1996/April, s. 263-269).
  • Liebscher, Christoph: Arabuluculuk Tekniklerinin Tahkimde Kullanılması (Çev. Mustafa Göksu) (Medenî Usûl ve İcra-İflâs Hukukçuları Toplantısı IX, Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk, Ankara 15-16 Ekim 2010, Türkiye Barolar Birliği 2012, Yayın No: 215, s. 51-75).
  • McGillicuddy, Neil B./Welton, Gary L./Pruitt, Dean G.: ThirdParty Intervention: A Field Experiment Comparing Three Different Models (Journal of Personality and Social Psychology 1987/1, Vol. 53, s. 104-112).
  • Moore, Christopher: Arabuluculuk Süreci, Anlaşmazlık Çözümünde Pratik Stratejiler (Çev. Tarkan Kaçmaz, Mustafa Tercan), Ankara 2016.
  • Narçin Tosun, Zelâl: Milletlerarası Ticaret Odası (ICC) Tahkim Kuralları Uyarınca Görev Belgesi, Ankara 2009.
  • Niemic, Robert J./Stienstra, Donna/Ravitz, Randall E.: Guide to Judicial Management of Cases in ADR, Federal Judicial Center 2001. Nolan-Haley, Jacqueline M.: Alternative Dispute Resolution in a Nutshell, St. Paul 2001.
  • Özbek, Mustafa: Avrupa’da Arabuluculuğun İlkeleri ve Uygulanması (Prof. Dr. Özer Seliçi’ye Armağan, Ankara 2006, s. 441- 502) (Özbek-Arabuluculuğun İlkeleri ve Uygulanması).
  • Özbek, Mustafa: Avrupa Konseyince Adalet Hizmetlerinin Etkinliğinin Artırılması İçin Öngörülen Tedbirler (AÜHFD 2006/1, s. 207- 292) (Özbek-Tedbirler).
  • Özbek, Mustafa: Uyuşmazlık Çözümünün Ekonomik Değerlendirmesi ve Karar Ağacı Analizi (Ankara Barosu Uluslararası Hukuk Kurultayı, C. IV, 8 Ocak-11 Ocak 2008, Ankara Barosu 2009, s. 94-133) (Özbek-Karar Ağacı Analizi).
  • Özbek, Mustafa Serdar: Alternatif Uyuşmazlık Çözümü, C. 1, 2, Ankara 2016.
  • Özmumcu, Seda: Arabulucuların Rolü, Kolaylaştırıcı ve Değerlendirici Arabuluculuk, (İÜHFM, Prof. Dr. Füsun SokulluAkıncı’ya Armağan, 2013/1, C. 2, s. 1369-1389).
  • Özmumcu, Seda: Uzak Doğu’da Arabuluculuk Anlayışı ile Türk Hukuk Sisteminde Arabuluculuk Kurumuna Genel Bir Bakış, İstanbul 2013.
  • Pappas, Brain A.: Med-Arb and the Legalization of Alternative Dispute Resolution (HNLR 2015/Spring, Vol. 20, s. 157-203).
  • Pekcanıtez, Hakan/Atalay, Oğuz/Özekes, Muhammet: Medenî Usûl Hukuku, Ankara 2013.
  • Plapinger, Elizabeth/Stienstra, Donna: ADR and Settlement in the Federal District Courts, a sourcebook for judges & lawyers, Federal Judicial Center and CPR Institute for Dispute Resolution 1996. Polat, Malike: Milletlerarası Usul Hukukunda Arabuluculuk, Ankara 2010.
  • Pruitt, Dean G.: Solutions Not Winners: Community Mediators Help Neighbors, Families and Exlovers Solve Their Problems without Going to Court (Psychology Today 1987/December, Vol. 53, s. 58-62).
  • Sanders, Pieter: Arbitration, International Encyclopedia of Comparative Law, Vol. XVI, Civil Procedure, Chapter 12, Tübingen 1996.
  • Scanlon, Kathleen M.: Mediator’s Deskbook, CPR Institute for Dispute Resolution, New York 1999.
  • Stitt, Allan J.: Alternative Dispute Resolution for Organizations, Toronto 1998.
  • Street, Laurence: The language of alternative dispute resolution (ADRLJ 1992/September, Vol. 1, s. 144-148).
  • Susman, Edna: Developing an Effective Med-Arb/Arb-Med Process (NYSBA New York Dispute Resolution Lawyer, Vol. 2, 2009/1, s. 71-74).
  • Tanrıver, Süha: Arabuluculuk ve Uzlaştırma Kavramları ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Tasarısı’nın Değerlendirilmesi (ICC Türkiye Milli Komitesi, Milletlerarası Tahkim Semineri, 21 Mart 2008 Ankara, s. 77-106).
  • Tarman, Zeynep Derya: Tarafsız Bir Üçüncü Kişi Aynı Uyuş- mazlıkta Hem Hakem Hem de Arabulucu Olabilir mi? (Legal Hukuk Dergisi 2010/86, s. 463-471).
  • Tashiro, Kenji: Conciliation or Mediation during the Arbitral Process, A Japanese View (J. Int. Arb. 1995/2, s. 119-133).
  • Taşpolat Tuğsavul, Melis: Türk Hukukunda Arabuluculuk (6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Çerçevesinde), Ankara 2012.
  • United Nations: UNCITRAL Model Law on International Commercial Conciliation Guide to Enactment and Use, New York 2004.
  • Warbeck, Johannes: Alternative dispute resolution in the world of business: a comparative analysis of the use of ADR in the United Kingdom and in Germany (ADRLJ 1998/June, s. 104-131).
  • Welser, Irene: Alternative Dispute Resolution-A Wide Choice of Varieties (İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. M. İlhan Ulusan’a Armağan, 2016/2, C. 3, İstanbul 2016, s. 757- 774).
  • Yazıcı Tıktık, Çiğdem: Arabuluculukta Gizliliğin Korunması, İstanbul 2013.
APA ÖZBEK M (2017). ARABULUCULUK İLE TAHKİM YÖNTEMLERİNİN KESİŞME BÖLGESİ: ARABULUCULUK-TAHKİM. , 15 - 106.
Chicago ÖZBEK Mustafa Serdar ARABULUCULUK İLE TAHKİM YÖNTEMLERİNİN KESİŞME BÖLGESİ: ARABULUCULUK-TAHKİM. (2017): 15 - 106.
MLA ÖZBEK Mustafa Serdar ARABULUCULUK İLE TAHKİM YÖNTEMLERİNİN KESİŞME BÖLGESİ: ARABULUCULUK-TAHKİM. , 2017, ss.15 - 106.
AMA ÖZBEK M ARABULUCULUK İLE TAHKİM YÖNTEMLERİNİN KESİŞME BÖLGESİ: ARABULUCULUK-TAHKİM. . 2017; 15 - 106.
Vancouver ÖZBEK M ARABULUCULUK İLE TAHKİM YÖNTEMLERİNİN KESİŞME BÖLGESİ: ARABULUCULUK-TAHKİM. . 2017; 15 - 106.
IEEE ÖZBEK M "ARABULUCULUK İLE TAHKİM YÖNTEMLERİNİN KESİŞME BÖLGESİ: ARABULUCULUK-TAHKİM." , ss.15 - 106, 2017.
ISNAD ÖZBEK, Mustafa Serdar. "ARABULUCULUK İLE TAHKİM YÖNTEMLERİNİN KESİŞME BÖLGESİ: ARABULUCULUK-TAHKİM". (2017), 15-106.
APA ÖZBEK M (2017). ARABULUCULUK İLE TAHKİM YÖNTEMLERİNİN KESİŞME BÖLGESİ: ARABULUCULUK-TAHKİM. Yargıtay Dergisi, 43(1), 15 - 106.
Chicago ÖZBEK Mustafa Serdar ARABULUCULUK İLE TAHKİM YÖNTEMLERİNİN KESİŞME BÖLGESİ: ARABULUCULUK-TAHKİM. Yargıtay Dergisi 43, no.1 (2017): 15 - 106.
MLA ÖZBEK Mustafa Serdar ARABULUCULUK İLE TAHKİM YÖNTEMLERİNİN KESİŞME BÖLGESİ: ARABULUCULUK-TAHKİM. Yargıtay Dergisi, vol.43, no.1, 2017, ss.15 - 106.
AMA ÖZBEK M ARABULUCULUK İLE TAHKİM YÖNTEMLERİNİN KESİŞME BÖLGESİ: ARABULUCULUK-TAHKİM. Yargıtay Dergisi. 2017; 43(1): 15 - 106.
Vancouver ÖZBEK M ARABULUCULUK İLE TAHKİM YÖNTEMLERİNİN KESİŞME BÖLGESİ: ARABULUCULUK-TAHKİM. Yargıtay Dergisi. 2017; 43(1): 15 - 106.
IEEE ÖZBEK M "ARABULUCULUK İLE TAHKİM YÖNTEMLERİNİN KESİŞME BÖLGESİ: ARABULUCULUK-TAHKİM." Yargıtay Dergisi, 43, ss.15 - 106, 2017.
ISNAD ÖZBEK, Mustafa Serdar. "ARABULUCULUK İLE TAHKİM YÖNTEMLERİNİN KESİŞME BÖLGESİ: ARABULUCULUK-TAHKİM". Yargıtay Dergisi 43/1 (2017), 15-106.