Osmanlı Sarayı'nda Bir Sırp Prenses: Mileva Olivera Lazarevic
Yıl: 2017 Cilt: 0 Sayı: 82 Sayfa Aralığı: 269 - 301 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Osmanlı Sarayı'nda Bir Sırp Prenses: Mileva Olivera Lazarevic
Öz: Knez Lazar'ın kızı olarak dünyaya gelen, babasının ölüm emrini veren Yıldırım Bayezid ile evlenerek Osmanlı sarayına giren, Ankara Savaşı'nın ardından Timur'a esir düşen ve daha sonra serbest kalarak memleketine dönen Olivera'nın hayatı travma ve trajediler ile örülmüş romantik bir serüveni andırmaktır. Sırplara göre kendisini ülkesi için feda eden bir kahraman, Osmanlılara göre Bayezid'i içki ve eğlenceye alıştıran kötü kadın, Avrupa kökenli oryantalist mitlere göre eline esir düştüğü barbarlar tarafından hakarete uğramış bir prensestir.Bu araştırma, temelde Osmanlı hanedanının bir üyesi olmasına rağmen Türkiye'de üzerine herhangi bir monografi yapılmamış olan Olivera'nın hayat hikâyesine odaklanmakla birlikte, çağdaş Osmanlı, Bizans, Sırp, Timurlu ve Avrupa kaynak, anlatı ve sanat eserlerine yansıyan Olivera imgesini ortaya koymayı amaçlamaktadır.
Anahtar Kelime: A Serbian Princess in Ottoman Palace:Mileva Olivera Lazarevic
Öz: Born as the daughter of the serbian Knez Lazar, taken into the Ottoman palace, marrying Bayezid I (The Thunderbolt), who gave her father's execution order, became the slave of Timur (Tamerlane) after the Battle of Ankara and when set free, turning back to her country, Olivera, had a life full of trauma and tragedies, resembling a romantic adventure According to the serbian, she was a hero who sacrificed herself for her country, according to the Ottomans, she was a bad woman who adapted Bayezid to alcohol and entertainment, according to European orientalist myths, she was a princess who was despised by barbarians to whom was taken captive. This study aims to reveal the image of Olivera ,reflected in the works of contemporary Ottoman, Byzantine, Serbian, Timurid and European sources, narratives and arts, with a focus on the life story of Olivera, who, although was essentially a member of the Ottoman dynasty, did not have any monographs about her in Turkey.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 16. Asırda Yazılmış Grekçe Anonim Osmanlı Tarihi, Giriş ve Metin (1373-1512) (1973). Haz. Şerif Baştav. Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yay.
- Aksoy, Nazan (2004). Rönesans İngiltere’sinde Türkler. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yay.
- Alexandrescu-Dresca, Marie Mathilde (1942). La Campagne De Timur En Anatolia. Bükreş: Monitorul Oficial Si Imprimeriile Statului.
- Altınay, Ahmet Refik (2011). Kadınlar Saltanatı. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.
- Anonim Osmanlı Kroniği (1299-1512) (2000). Haz. N. Öztürk. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yay.
- Aşık Paşazade (2010). Osmanoğullarının Tarihi (Tevârih-i Al-i Osmân). Haz. K. Yavuz ve Yekta Saraç. İstanbul: Gökkube Yay.
- Barker, John W. (1969). Manuel II Palaeologus 1391-1425 A Study In The Late Byzantine Statemanship. New Brunswick New Jersey: Rutgers University Press.
- Beydilli, Kemal (2017). “II. Murad’ın Eşi Sırp Prensesi Mara Branković (1418-1487)” Osmanlı Araştırmaları / Journal of Ottoman Studies XLIX: 383-412.
- Bostanzade Yahya Efendi (1978). Duru Tarih (Tarih-i Saf / Tuhfetu’l-Ahbab). Haz. N. Sakaoğlu. İstanbul: Milliyet Yay.
- Busbecq, Ogiler Ghislain de (2005). Türk Mektupları. Çev. D. Türkömer. İstanbul: Doğan Kitap.
- Chalkokondyles, Laonikos (2014). The Histories Volume 1 * Books 1-5. Tra. A. Kaldellis. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.
- Daş, Mustafa (2005). “Bizans Kaynaklarında Timur İmajı”. Tarih İncelemeleri Dergisi XX (2): 43-58.
- Dennis, George T. (1977). The Letters of Manuel II Palaeologus: Text, Translation and Notes. Washington D.C.: Dumbarton Oaks.
- Doukas, Michael (2008). Tarih (Anadolu ve Rumeli 1326-1462). Çev. B. Umar. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yay.
- Edirneli Oruç Beğ (t.y.). Oruç Beğ Tarihi. Haz. Atsız. İstanbul: Tercüman 1001 Temel Eser Yay.
- el-Hüseynî, Ca’ferî b. Muhammed (2011). Târîh-i Kebîr (Tevârîh-i Enbiyâ ve Mülûk). Çev. İ. Aka. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.
- Emecen, Feridun (2014). “İhtirasın Gölgesinde Bir Sultan: Yıldırım Bayezid”. Osmanlı Araştırmaları / Journal of Ottoman Studies XLIII: 67-92.
- Ergin, Nina (2006). “Tamerlan, Tomyris und andere Orientalische Tyrannen: Gedanken zum Ikonographischen Programm des Deckengemäldezyklus im Schloß Eggenberg, Graz”. Österreichische Zeitschrift für Kunstgeschichte und Denkmalpflege 70: 402-417.
- Gibbons, Herbert Adams (1916). The Foundation of The Ottoman Empire. New York: The Century Co.
- Giljen, Nikola, Olivera Šaranović ve Sonja Jovićević Jov (2009). Princess Olivera A Forgotten Serbian Heroine. Belgrade: The Princess Olivera Foundation.
- Hadîdî (1991). Tevârih-i Al-i Osman (1299-1523). Haz. N. Öztürk. İstanbul: Marmara Üniversitesi Yay.
- Hoca Sadeddin Efendi (1974). Tâcü’t Tevârih I. Haz. İ. Parmaksızoğlu. İstanbul: Kültür Bakanlığı Yay.
- Imber, Colin (1990). The Ottoman Empire, 1300-1481. İstanbul: Isis Yay.
- İbni Arabşah (2012). Acâibu’l Makdûr Fî Nevâib-i Timûr, (Bozkırdan Gelen Bela). Çev. A. Batur. İstanbul: Selenge Yay.
- İbn Kemal (Kemalpaşazâde) (2000). Tevârih-i Al-i Osman. IV. Defter. Haz. A. Imazawa. Ankara: Tarih Kurumu Yay.
- İbni Tagriberdi (2013). En-Nücûmu’z-Zâhire (Parlayan Yıldızlar). Çev. A. Batur. İstanbul: Selenge Yay.
- İdris-i Bitlisî (2008). Heşt Behişt. II. Cilt. Haz. M. Karataş - S. Kaya - Y. Baş. Ankara: Bitlis Eğitim ve Tanıtma Vakfı Yay.
- İnalcık, Halil (2011). Has-Bağçede Ayş u Tarab - Nedimler Şairler Mutripler. İstanbul: İş Bankası Kültür Yay.
- Intze, Ottokar (1912). Tamerlan und Bajazet in den Literaturen des Abendlandes. Erlangen: Friedrich-Alexanders-Universitat.
- Keskin, Mustafa Çağhan (2014). “Çağdaş Kaynaklarda Ankara Savaşı Sonrası Bursa Sarayı’nın Yağmalanması”. Belleten LXXVIII (283): 891-906.
- Khoury, Joseph (2007). “Marlowe’s Tamburlaine: Idealized Machiavellian Prince”. Seeking Real Truths Multidiciplinary Perspectives on Machiavelli. Ed. P. Vilcehes, G. Seaman. Leiden: Brill.
- Konstantin, Kosteneçki (2008). Stefan Lazareviç, Yıldırım Bayezid’in Emrinde Bir Sırp Despotu. Çev. H. Mevsim. İstanbul: Kitap Yay.
- Lowry, Heath W. (2010). Erken Dönem Osmanlı Devleti’nin Yapısı. Çev. K. Tanrıyar. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yay.
- Magdeliniç, Stoyana (2013). Olivera. Çev. S. Atalay. İstanbul: Arunas Yay.
- Mаrдеӆɴнɴћ, Cтојана (2009). Оливера. Belgrade: Raška škola.
- McJannet, Linda (2015). Sultan Konuşuyor Osmanlı Türklerini Konu Alan İngiliz Tiyatro Oyunlarında ve Tarih Kitaplarında Diyalog. Çev. L. Akalın. İstanbul: Tarihçi Kitabevi.
- Mehmed Neşrî (1995). Kitâb-ı Cihan-Nümâ (Neşri Tarihi). II Cilt. Yay. F. R. Unat ve M. A. Köymen. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.
- Meram, Ali Kemal (2011). Padişah Anaları ve 600 Yıl Bizi Yöneten Devşirmeler. İstanbul: Güz Yay.
- Mihailoviç, Konstantin (2013). Bir Yeniçerinin Hatıraları. Çev. N. F. Kıcıroğlu ve B. A. Ekin. İstanbul: Ayrıntı Yay.
- Milwright, Marcus (2006). “So Despicable a Vessel: Representations of Tamerlane in Printed Books of the Sixteenth and Seventeenth Centuries”. Muqarnas 23: 317-344.
- Milwright, Marcus and Evanthia Baboula (2011). “Bayezid’s Cage: A Re-examination of a Venerable Academic Controversy”. Journal of Royal Asiatic Society 21 (3): 239-260.
- Müneccimbaşı Ahmed Dede (t.y.). Müneccimbaşı Tarihi I-II (Sahâifü’l-Ahbâr fî Vekayi- ül-a’sâr). Çev. İ. Erünsal. İstanbul: Tercüman 1001 Temel Eser Yay.
- Nicol, Donald M. (2016). Bizans’ın Son Yüzyılları. Çev. B. Umar. İstanbul: İş Bankası Kültür Yay.
- Nicoloudis, Nicolaos (1996). Laonikos Chalkokondyles : a translation and commentary of the “Demonstrations of histories”. III. Athens: Historical Publications St. D. Basilopoulos.
- Nizamüddin Şami (1987). Zafernâme. Çev. N. Lugal. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.
- Novaković, Stojan (1933). Srbi i Turci XIV i XV veka. Beograd: Prosveta.
- Peirce, Leslie P. (2012). Harem-i Hümayun: Osmanlı İmparatorluğu’nda Hükümranlık ve Kadınlar. Çev. A. Berktay. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.
- Sakaoğlu, Necdet (2011). Bu Mülkün Kadın Sultanları Vâlide Sultanlar, Hâtunlar, Hasekiler, Kadınefendiler, Sultanefendiler. İstanbul: Oğlak Yay.
- Šlijivić-Šimšić, Biljana (1980). “The Women in Serbian Folk Proverbs”. Serbian Studies I (1): 41-50.
- Spandounes, Theodore (1997). On the Origin of the Ottoman Emperors. Ed. Donald M. N. Cambridge: Cambridge University Press.
- Spandunis, Theodoros (2015). Osmanlı Sultanları. Haz. M. N. Nicol. Çev. N. Balta. İstanbul: Kitap Yay.
- Şapolyo, Enver Benhan (1944). Yıldırım ve Prenses Olivera. Ankara: Ali Bitik Kitabevi.
- Şerefüddin Ali Yezdî (2013). Emîr Timur (Zafernâme). Çev. A. Batur. İstanbul: Selenge Yay.
- Tadić, Jorjo (1939). Promet putnika u Starom Dubrovniku. Dubrovnik.
- Uluçay, Çağatay (2001). Padişahların Kadınları ve Kızları. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1998). Osmanlı Tarihi. C. I. Ankara: Türk Tarih Kurum Yay.
- Voegelin, Eric (1937). “Das Timurbild der Humanisten. Eine Studie zur Politischen Mythenbildung”. Zeitschrift für Recht 17: 545-587.
- Voltaire (1901). Ancient and Modern History. Vol XIV. Part I. New York.
- Windt, Franziska (2009). “Künstlerische Inszenierung von Größe. Friedrichs Selbstdarstellung im Neuen Palais”. Freidrich und die historische Größe (Beiträge des dritten Colloquiums in der Reihe ‘Friedrich300’ vom 25./26. September 2009. (İnternet Yayını) www.perspectivia.net/content/publikationen/friedrich300- colloquien/friedrich-groesse/windt_inszenierung (10.02.2014).
- Yınanç, Mükrimin Halil (1979). “Bayezid I”. İslam Ansiklopedisi. C. 2. 369-392.
- www.deliusfilm.rs/en/put-ruzama-posut.php (27.01.2014).
- http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bajazeth_-_Timur_-_J_N_Geiger.jpg (11.02.2014).
| APA | KESKİN M (2017). Osmanlı Sarayı'nda Bir Sırp Prenses: Mileva Olivera Lazarevic. , 269 - 301. |
| Chicago | KESKİN Mustafa Çağhan Osmanlı Sarayı'nda Bir Sırp Prenses: Mileva Olivera Lazarevic. (2017): 269 - 301. |
| MLA | KESKİN Mustafa Çağhan Osmanlı Sarayı'nda Bir Sırp Prenses: Mileva Olivera Lazarevic. , 2017, ss.269 - 301. |
| AMA | KESKİN M Osmanlı Sarayı'nda Bir Sırp Prenses: Mileva Olivera Lazarevic. . 2017; 269 - 301. |
| Vancouver | KESKİN M Osmanlı Sarayı'nda Bir Sırp Prenses: Mileva Olivera Lazarevic. . 2017; 269 - 301. |
| IEEE | KESKİN M "Osmanlı Sarayı'nda Bir Sırp Prenses: Mileva Olivera Lazarevic." , ss.269 - 301, 2017. |
| ISNAD | KESKİN, Mustafa Çağhan. "Osmanlı Sarayı'nda Bir Sırp Prenses: Mileva Olivera Lazarevic". (2017), 269-301. |
| APA | KESKİN M (2017). Osmanlı Sarayı'nda Bir Sırp Prenses: Mileva Olivera Lazarevic. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 0(82), 269 - 301. |
| Chicago | KESKİN Mustafa Çağhan Osmanlı Sarayı'nda Bir Sırp Prenses: Mileva Olivera Lazarevic. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi 0, no.82 (2017): 269 - 301. |
| MLA | KESKİN Mustafa Çağhan Osmanlı Sarayı'nda Bir Sırp Prenses: Mileva Olivera Lazarevic. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, vol.0, no.82, 2017, ss.269 - 301. |
| AMA | KESKİN M Osmanlı Sarayı'nda Bir Sırp Prenses: Mileva Olivera Lazarevic. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi. 2017; 0(82): 269 - 301. |
| Vancouver | KESKİN M Osmanlı Sarayı'nda Bir Sırp Prenses: Mileva Olivera Lazarevic. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi. 2017; 0(82): 269 - 301. |
| IEEE | KESKİN M "Osmanlı Sarayı'nda Bir Sırp Prenses: Mileva Olivera Lazarevic." Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 0, ss.269 - 301, 2017. |
| ISNAD | KESKİN, Mustafa Çağhan. "Osmanlı Sarayı'nda Bir Sırp Prenses: Mileva Olivera Lazarevic". Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi 82 (2017), 269-301. |
