Otizmli Bireylere Adı Söylenen Giysiyi Gösterme Becerisinin Öğretiminde Bilgisayar Destekli Eşzamanlı İpucuyla Öğretimin Etkililiği
Yıl: 2012 Cilt: 11 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 1058 - 1081 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Otizmli Bireylere Adı Söylenen Giysiyi Gösterme Becerisinin Öğretiminde Bilgisayar Destekli Eşzamanlı İpucuyla Öğretimin Etkililiği
Öz: Bu araştırmada, otizm tanısı almış bireylere adı söylenen giysiye ait resmi gösterme becerisinin öğretiminde, bilgisayar destekli eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği araştırılmıştır. Ayrıca bu çalışmada, araç-gereçler arası genelleme etkisi ve öğretim sona erdikten 1, 3, ve 4 hafta sonra kalıcılık etkisi araştırılmıştır. Tek-denekli araştırma modellerinden, denekler arası çoklu yoklama modeli ile tasarlanan araştırma, yaşları 8 ile 12 arasında değişen ve otizm özellikleri gösteren üç öğrenci ile yürütülmüştür. Araştırmada, her deneğe beş giysi öğretilmiştir. Araştırmanın bağımlı değişkeni, adı söylenen giysiyi bilgisayar mönitörüne parmağıyla veya eliyle dokunarak gösterme davranışıdır. Bağımsız değişkeni ise bilgisayar destekli eşzamanlı ipucuyla öğretimdir. Araştırmada, yoklama, öğretim ve izleme oturumları, bilgisayar destekli eğitimle gerçekleştirilirken, genelleme oturumlarında bilgisayarda yer alan resimlerin yerine resimli kartlar kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları, bilgisayar destekli eşzamanlı ipucuyla öğretimin, otizmli öğrencilere adı söylenen giysiye ait resmi gösterme becerisinin öğretiminde etkili olduğunu ve öğretim bittikten 1, 3 ve 4 hafta sonra öğrenilenlerin kalıcılığının korunduğunu gösterir niteliktedir. Aynı zamanda, öğretimi yapılan beceriyi, farklı araç gereçlere genelleyebildikleri görülmektedir.
Anahtar Kelime: Effectiveness of Computer Assisted Simultaneous Prompting Procedure on Teaching Skill of Showing Clothes of which Name Told to Individuals with Autism
Öz: This study investigated effectiveness of computer assisted simultaneous prompting procedure on teaching skill of showing pictures of clothes name of which told to individuals with autism. The study also examined the generalization effect across materials and maintenance sessions were conducted 1, 3 and 4 weeks after the instruction had stopped. The experimental design of the study was multiple probe design across three subjects who were students between 8-12 years of age with characteristics of autism. Five items of clothing were taught to each subject in the study. The dependent variable of the study was the behavior of pointing to the right item of clothing by touching the screen by hand or finger. The independent variable of the study was the use of computer assisted simultaneous prompting procedure. There were probe, instruction and observation sessions in the study which were undertaken by the use of computer as well as generalization sessions that used picture cards instead of the computer pictures that were used before. The findings of this study showed that computer assisted simultaneous prompting was an effective instructional procedure in teaching the individual with autistic features to identify the picture of clothing items that were named. It was also evident that simultaneous prompting procedure was effective in maintaining what was learned 1, 3 and 4 weeks after the instruction had stopped. At the same time, the individuals in the study could generalize the skill across materials.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akmanoğlu, N. (2002). Otistik bireylere adı söylenen rakamı seçme becerisinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Altunel, M. (2007). Otistik özellik gösteren öğrencilere soru cevaplama becerilerinin öğretiminde küçük grup düzenlemesi ile sunulan eşzamanlı ipucuyla öğretimin ekililiği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Arı, M. ve Bayhan, P. (2002). Okul öncesi dönemde bilgisayar destekli eğitim. İstanbul: Epsilon.
- Arslan Armutcu, O. (2008). Zihinsel yetersizlikten etkilenmiş öğrencilere word belgesi üzerinde yazı yazma becerisinin kazandırılmasında eşzamanlı ipucu işlem süreci ile yapılan öğretimin etkililiği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Birkan, B. (2003). Gelişimsel yetersizliği olan çocuklara renk öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (2), 169-186.
- Coleman, M., Heller, N., Cihak, A ve Irvine, M.B. (2005). Using computer-assisted ınstruction and the nonverbal reading approach to teach word ıdentification. Focus on Autism and Other Developmental Disabilities, 20 (2), 80-90.
- Çelik, S. (2007). Zihinsel yetersizlik gösteren çocuklara kavram öğretiminde doğrudan öğretim ve eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililik ve verimliliklerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Demirel, Ö., Seferoğlu, S., Yağcı, E. (2004). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Ankara: Pegem.
- Dere-Çifci, H. (2007). Zihinsel engelli çocuklara renk kavramını kazandırmada eşzamanlı ipucuyla öğretimin bireysel ve grup eğitimindeki etkisinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Doğan, O. S. (2001) Zihin özürlü çocuklara adı söylenen mesleğe ait resmi seçme becerisinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Eyidoğan, F. (2005). Zihin özürlü öğrencilere silikleştirilen resimli fiş cümleleriyle okuma-yazma öğretiminde hata düzeltmeli eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Girgin, C. (2000). Okulöncesi dönemde özel eğitime muhtaç çocuklara yönelik bilgisayar uygulamaları. A. G. Namlu (Ed) Okul öncesinde bilgisayar öğretimi. Eskişehir: Açık öğretim Fakültesi Yayınları: 733.
- Gürsel, O., Tekin-İftar, E. ve Bozkurt, F. (2004). Gelişimsel gerilik gösteren öğrencilere eşzamanlı ipucuyla öğretimin küçük grup düzenlemesiyle sunulmasının etkililiği. (Proje No: 020527), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
- Heimann, M. ,Nelson, K., Tjus, F ve Gillberg, A. (1995). Increasing reading and communication skils in children with autism through an ınteractive multimedia computer program. Journal of Autism and Developmental Disorders, 25 (5) 89-120.
- Hetzroni, O. E. and Tannous, J. (2004). Effects of a computer-based intervention program on the communicative function of children with autism. Journal of Autism and Developmental Disorders, 34 (2), 86-102.
- İşman, A. (1998). Uzaktan eğitim genel tanımı, Türkiye'deki gelişimi ve proje değerlendirmeleri, Ankara, Değişim.
- İşman, A. (2001). Bilgisayar ve eğitim. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 1-34.
- Jacklin, A. and Farr, W. (2005). The computer in the classroom: a medium for enhancing social interaction with young people with autistic spectrum disorders? British Journal of Special Education, 32 (4), 202-210.
- Kırcaali- İftar, G. ve Tekin, E. (1997). Tek Denekli Araştırma Yöntemleri. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
- Kurt, O. (2006). Otistik özellikler gösteren çocuklara zincirleme serbest zaman becerilerinin öğretiminde sabit bekleme süreli öğretimin ve eşzamanlı ipucuyla öğretimin gömülü öğretimle sunulmasının etkililik ve verimliliklerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Mechling, L. C., Gast, D. L. and Cronin, B. A. (2006). The effects of presenting high-preference ıtems, paired with choice via computer-based video programming on task completion of students with autism. Focus On Autism and Other Developmental Disabilities, 21 (1), 7-13.
- M.E.B. (2002). Otistik Çocuklar Eğitim Programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
- Moore, D. Cheng, M. and Powell, E. (2005). Collaborative virtual environment technology for people with autism. Focus On Autism and Other Developmental Disabilities. 20 (4),231-243.
- Odabaşı, F. (1998). Bilgisayar destekli eğitim. Y. Hoşcan (Ed.), Bilgisayar, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları:1059.
- Özbey, F. (2005). Zihinsel engelli öğrencilere iş becerilerinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
- Pişkin, Ü. (1995). 5-8 yaş grubu otistik çocukların kavram eğitimlerinde bilgisayar ile eğitimci yönlendirmesinin etkilerinin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Quinn, C. (2005). 100 Questions & answers about autism. Jones & Bartlett Publishers.
- Şeniş, F. (1993). Açıköğretimde eğitsel iletişim ortamı olarak bilgisayar. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları: 684.
- Tekin, E. (1999). Zihin özürlü çocuklara kardeşleri arcılığıyla sunulan dört saniye sabit bekleme süreli öğretimin ve eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiklerinin ve verimliliklerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Tekin-İftar, E. (2009). Sistematik öğretim. B. Sucuoğlu (Ed) Zihin engelliler ve eğitimleri.Ankara: Kök Yayıncılık.
- Tekin-İftar, E. ve Kırcaali-İftar, G. (2004).Özel eğitimde yanlışsız öğretim yöntemleri. İkinci Baskı. Ankara: Nobel
- Tekin-İftar, E., Kurt, O. ve Acar, G. (2003). Nesne ismi öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği: bir çoklu örnekler uygulaması. (Proje No: 012758). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
- Tekinarslan, E. ve Yıkmış, A. (2005). Özel eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlerin teknoloji kullanımına yönelik görüşleri ve beklentileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2 (11), 211-220.
- Toper, Ö. (2006). Hafif derecede zihinsel yetersizliği olan renkleri söyleme becerisinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Topsakal, M. (2004). Zihin özürlü çocuklara oto yıkama becerisinin öğretimine hata düzeltmesi yapılarak gerçekleştirilen eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Yücesoy, Ş. (2002). Zihin özürlü öğrencilere fotokobi çekme becerisinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Zager, D. B. (1999). Autism: ıdentification, education, and treatment, Lawrence Erlbaum Associates.
| APA | ÇİFCİ TEKİNARSLAN İ, KANPOLAT Y (2012). Otizmli Bireylere Adı Söylenen Giysiyi Gösterme Becerisinin Öğretiminde Bilgisayar Destekli Eşzamanlı İpucuyla Öğretimin Etkililiği. , 1058 - 1081. |
| Chicago | ÇİFCİ TEKİNARSLAN İlknur,KANPOLAT YAVUZ ERHAN Otizmli Bireylere Adı Söylenen Giysiyi Gösterme Becerisinin Öğretiminde Bilgisayar Destekli Eşzamanlı İpucuyla Öğretimin Etkililiği. (2012): 1058 - 1081. |
| MLA | ÇİFCİ TEKİNARSLAN İlknur,KANPOLAT YAVUZ ERHAN Otizmli Bireylere Adı Söylenen Giysiyi Gösterme Becerisinin Öğretiminde Bilgisayar Destekli Eşzamanlı İpucuyla Öğretimin Etkililiği. , 2012, ss.1058 - 1081. |
| AMA | ÇİFCİ TEKİNARSLAN İ,KANPOLAT Y Otizmli Bireylere Adı Söylenen Giysiyi Gösterme Becerisinin Öğretiminde Bilgisayar Destekli Eşzamanlı İpucuyla Öğretimin Etkililiği. . 2012; 1058 - 1081. |
| Vancouver | ÇİFCİ TEKİNARSLAN İ,KANPOLAT Y Otizmli Bireylere Adı Söylenen Giysiyi Gösterme Becerisinin Öğretiminde Bilgisayar Destekli Eşzamanlı İpucuyla Öğretimin Etkililiği. . 2012; 1058 - 1081. |
| IEEE | ÇİFCİ TEKİNARSLAN İ,KANPOLAT Y "Otizmli Bireylere Adı Söylenen Giysiyi Gösterme Becerisinin Öğretiminde Bilgisayar Destekli Eşzamanlı İpucuyla Öğretimin Etkililiği." , ss.1058 - 1081, 2012. |
| ISNAD | ÇİFCİ TEKİNARSLAN, İlknur - KANPOLAT, YAVUZ ERHAN. "Otizmli Bireylere Adı Söylenen Giysiyi Gösterme Becerisinin Öğretiminde Bilgisayar Destekli Eşzamanlı İpucuyla Öğretimin Etkililiği". (2012), 1058-1081. |
| APA | ÇİFCİ TEKİNARSLAN İ, KANPOLAT Y (2012). Otizmli Bireylere Adı Söylenen Giysiyi Gösterme Becerisinin Öğretiminde Bilgisayar Destekli Eşzamanlı İpucuyla Öğretimin Etkililiği. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(4), 1058 - 1081. |
| Chicago | ÇİFCİ TEKİNARSLAN İlknur,KANPOLAT YAVUZ ERHAN Otizmli Bireylere Adı Söylenen Giysiyi Gösterme Becerisinin Öğretiminde Bilgisayar Destekli Eşzamanlı İpucuyla Öğretimin Etkililiği. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 11, no.4 (2012): 1058 - 1081. |
| MLA | ÇİFCİ TEKİNARSLAN İlknur,KANPOLAT YAVUZ ERHAN Otizmli Bireylere Adı Söylenen Giysiyi Gösterme Becerisinin Öğretiminde Bilgisayar Destekli Eşzamanlı İpucuyla Öğretimin Etkililiği. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.11, no.4, 2012, ss.1058 - 1081. |
| AMA | ÇİFCİ TEKİNARSLAN İ,KANPOLAT Y Otizmli Bireylere Adı Söylenen Giysiyi Gösterme Becerisinin Öğretiminde Bilgisayar Destekli Eşzamanlı İpucuyla Öğretimin Etkililiği. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2012; 11(4): 1058 - 1081. |
| Vancouver | ÇİFCİ TEKİNARSLAN İ,KANPOLAT Y Otizmli Bireylere Adı Söylenen Giysiyi Gösterme Becerisinin Öğretiminde Bilgisayar Destekli Eşzamanlı İpucuyla Öğretimin Etkililiği. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2012; 11(4): 1058 - 1081. |
| IEEE | ÇİFCİ TEKİNARSLAN İ,KANPOLAT Y "Otizmli Bireylere Adı Söylenen Giysiyi Gösterme Becerisinin Öğretiminde Bilgisayar Destekli Eşzamanlı İpucuyla Öğretimin Etkililiği." Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11, ss.1058 - 1081, 2012. |
| ISNAD | ÇİFCİ TEKİNARSLAN, İlknur - KANPOLAT, YAVUZ ERHAN. "Otizmli Bireylere Adı Söylenen Giysiyi Gösterme Becerisinin Öğretiminde Bilgisayar Destekli Eşzamanlı İpucuyla Öğretimin Etkililiği". Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 11/4 (2012), 1058-1081. |
