İskemik Beyin Damar Hastalığında Altı AylıkMortalite, Rekürrens ve Fonksiyonel İyileşmeÜzerine Etkili Faktörler

ONAR, Musa Kazım; TÜRKEL, Yakup; GUNGOR, IBRAHIM LEVENT

İskemik Beyin Damar Hastalığında Altı AylıkMortalite, Rekürrens ve Fonksiyonel İyileşmeÜzerine Etkili Faktörler

Yakup TÜRKEL, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalı, Samsun, Türkiye)

Levent GÜNGÖR, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalı, Samsun, Türkiye)

Musa Kazım ONAR (Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalı, Samsun, Türkiye)

Türk Nöroloji Dergisi

1 0

Yıl: 2010 Cilt: 16 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 177 - 186 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İskemik Beyin Damar Hastalığında Altı AylıkMortalite, Rekürrens ve Fonksiyonel İyileşmeÜzerine Etkili Faktörler

Öz:

Amaç: <skemik inmede prognostik belirleyicilerle ilgili mevcut veriler de¤erlendirildi¤inde ciddi çeliflkilerle karfl>lafl>l>r. Bu çal>flmada kendi hasta popülasyonumuzda, iskemik inmeden sonraki alt> ayl>k mortalite, rekürrens ve fonksiyonel iyileflme üzerine hangi klinik ve laboratuvar parametrelerin etki gösterdi¤i belirlenmeye çal>fl>lm>flt>r. Hastalar ve Yöntem: <ki yüz yirmi üç iskemik beyin damar hastas> için yafl, cinsiyet, hipertansiyon, aterosklerotik kalp hastal>¤>, atriyal fibrilasyon, diabetes mellitus, hiperlipidemi, eski inme varl>¤>, inme alt tipi, baflvuru ortalama kan bas>nc>, baflvuru kan flekeri, hematokrit de¤eri, sol ventrikül hipertrofisi varl>¤>, ejeksiyon fraksiyonu kaydedildi. Hastalar>n bafllang>çtaki ve alt>nc> aydaki "National Institute of Health Stroke Scale (NIHSS)", modifiye Rankin Skalas> (mRS) ve Barthel <ndeksi (B<) skorlar> belirlendi. <nmeden sonraki ilk alt> aydaki ölüm, rekürrens ve iyileflme düzeyi ile bu 14 parametrenin iliflkisi istatistik olarak araflt>r>ld>. Bulgular: Hastalar>m>zdaki alt> ayl>k mortalite %33, rekürrens %3.8 idi. Mortalite ile iliflkili faktörler ileri yafl, kad>n cinsiyet, inme alt tipi, eski inme öyküsü, efllik eden aterosklerotik kalp hastal>¤> ve atriyal fibrilasyon, ejeksiyon fraksiyonunun %40 alt>nda, hematokridin %39 alt>nda ve baflvuru kan flekerinin 180 mg/dL üzerinde olmas>yd> (p< 0.05). Hiperlipidemisi olan hastalarda mortalite anlaml> düzeyde düflük bulundu (p< 0.05). <ncelenen faktörlerden hiçbirisi ile rekürrens aras>nda istatistiksel anlaml> korelasyon saptanmad> (p> 0.05). Çok de¤iflkenli analizde sadece yafl>n, baflvuru kan flekeri ve hiperlipideminin mortalite üzerine anlaml> etkisi devam ediyordu (p< 0.05). NIHSS skorlar> de¤erlendirildi¤inde baflvuru ortalama kan bas>nc> yüksek olanlarda, mRS ve B< de¤erlendirildi¤inde, genç- lerde ve laküner infarkt> olanlarda iyileflmenin en iyi, önceden inme geçirenlerde iyileflmenin en az oldu¤u görüldü (p< 0.05). Sonuç: <leri yafl ve yüksek baflvuru kan flekeri iskemik inmeden sonraki mortaliteyi art>ran en önemli faktörlerdir. Hiperlipidemi varl>¤>, belki de kullan>lan antihiperlipidemik ilaçlar>n nöroprotektif etkisiyle, ölüm riskini azaltmaktad>r. Alt>nc> aydaki fonksiyonel iyileflme üzerine net etkisi olan bir faktör yoktur.

Anahtar Kelime:

Konular: Nörolojik Bilimler

The Predictors of Mortality, Recurrence and Functional Recovery in Ischemic Cerebrovascular Disease

Öz:

Amaç: ‹skemik inmede prognostik belirleyicilerle ilgili mevcut veriler de¤erlendirildi¤inde ciddi çeliflkilerle karfl›lafl›l›r. Bu çal›flmada kendi hasta popülasyonumuzda, iskemik inmeden sonraki alt› ayl›k mortalite, rekürrens ve fonksiyonel iyileflme üzerine hangi klinik ve laboratuvar parametrelerin etki gösterdi¤i belirlenmeye çal›fl›lm›flt›r. Hastalar ve Yöntem: ‹ki yüz yirmi üç iskemik beyin damar hastas› için yafl, cinsiyet, hipertansiyon, aterosklerotik kalp hastal›¤›, atriyal fibrilasyon, diabetes mellitus, hiperlipidemi, eski inme varl›¤›, inme alt tipi, baflvuru ortalama kan bas›nc›, baflvuru kan flekeri, hematokrit de¤eri, sol ventrikül hipertrofisi varl›¤›, ejeksiyon fraksiyonu kaydedildi. Hastalar›n bafllang›çtaki ve alt›nc› aydaki “National Institute of Health Stroke Scale (NIHSS)”, modifiye Rankin Skalas› (mRS) ve Barthel ‹ndeksi (B‹) skorlar› belirlendi. ‹nmeden sonraki ilk alt› aydaki ölüm, rekürrens ve iyileflme düzeyi ile bu 14 parametrenin iliflkisi istatistik olarak araflt›r›ld›. Bulgular: Hastalar›m›zdaki alt› ayl›k mortalite %33, rekürrens %3.8 idi. Mortalite ile iliflkili faktörler ileri yafl, kad›n cinsiyet, inme alt tipi, eski inme öyküsü, efllik eden aterosklerotik kalp hastal›¤› ve atriyal fibrilasyon, ejeksiyon fraksiyonunun %40 alt›nda, hematokridin %39 alt›nda ve baflvuru kan flekerinin 180 mg/dL üzerinde olmas›yd› (p< 0.05). Hiperlipidemisi olan hastalarda mortalite anlaml› düzeyde düflük bulundu (p< 0.05). ‹ncelenen faktörlerden hiçbirisi ile rekürrens aras›nda istatistiksel anlaml› korelasyon saptanmad› (p> 0.05). Çok de¤iflkenli analizde sadece yafl›n, baflvuru kan flekeri ve hiperlipideminin mortalite üzerine anlaml› etkisi devam ediyordu (p< 0.05). NIHSS skorlar› de¤erlendirildi¤inde baflvuru ortalama kan bas›nc› yüksek olanlarda, mRS ve B‹ de¤erlendirildi¤inde, genç- lerde ve laküner infarkt› olanlarda iyileflmenin en iyi, önceden inme geçirenlerde iyileflmenin en az oldu¤u görüldü (p< 0.05). Sonuç: ‹leri yafl ve yüksek baflvuru kan flekeri iskemik inmeden sonraki mortaliteyi art›ran en önemli faktörlerdir. Hiperlipidemi varl›¤›, belki de kullan›lan antihiperlipidemik ilaçlar›n nöroprotektif etkisiyle, ölüm riskini azaltmaktad›r. Alt›nc› aydaki fonksiyonel iyileflme üzerine net etkisi olan bir faktör yoktur.

Anahtar Kelime:

Konular: Nörolojik Bilimler

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Rothwell PM. The high cost of not funding stroke research: a comparison with heart disease and cancer. Lancet 2001;357:1612-6.
2. Biller J, Love BB, Schneck MJ. Vascular diseases of the nervous system. In: Bradley WG, Daroff BR, Fenichel GM, Jankovic J (eds). Neurology in Clinical Practice. 5th ed. Philadelphia: Butterworth Heinemann/Elsevier, 2008:1165-70.
3. Lloyd-Jones D, Adams R, Carnethon M, Dai S, De Simone G, Ferguson TB, et al. Heart disease and stroke statistics-2009 update: a report from the American Heart Association Statistics Committee and Stroke Statistics Subcommittee. Circulation 2009;119:480-6.
4. Jiang B, Wang WZ, Wu SP, Du XL, Bao QJ. Effects of urban community intervention on 3-year survival and recurrence after first-ever stroke. Stroke 2004;35:1242-7.
5. Rundek T, Sacco LR. Outcome following stroke. In: Mohr JP, Choi D, Grotta JC, Weir B, Wolf PA (eds). Stroke: Pathophysiology, Diagnosis, and Management. 4th ed. Philadelphia: Churchill Livingstone, 2004:35-57.
6. Dennis MS, Burn JPS, Sandercock PAG, Bamford JM, Wade DT, Warlow CP. Long term survival after first ever stroke: the Oxfordshire Community-Based Stroke Project. Stroke 1993;24:796- 800.
7. Ay H, Furie KL, Singhal A, Smith WS, Smith WS, Sorensen AG, et al. An evidence-based causative classification system for acute ischemic stroke. Ann Neurol 2005;58:688-97.
8. Ay H, Benner T, Arsava EM, Furie KL, Singhal AB, Jensen MB, et al. A computerized algorithm for etiologic classification of ischemic stroke: the Causative Classification of Stroke System. Stroke 2007;38:2979-84.
9. Broderick JP, Phillips SJ, O'Fallon WM, Frye RL, Whisnant JP. Relationship of cardiac disease to stroke occurrence, recurrence, and mortality. Stroke 1992;23:1250-6.
10. Carlberg B, Asplund K, Hagg E. The prognostic value of admission blood pressure in patients with acute stroke. Stroke 1993;24:1372-5.
11. Castillo J, Leira R, Garcia MM, Serena J, Blanco M, Davalos A. Blood pressure decrease during the acute phase of ischemic stroke is associated with brain injury and poor stroke outcome. Stroke 2004;35:520-6.
12. Capes SE, Hunt D, Malmberg K, Pathak P, Gerstein HC. Stress hyperglycemia and prognosis of stroke in nondiabetic and diabetic patients. Stroke 2001;32:2426-32.
13. Adams HP Jr, del Zoppo G, Alberts MJ, Bhatt DL, Brass L, Furlan A, et al. Guidelines for the early management of adults with ischemic stroke: a guideline from the American Heart Association/American Stroke Association Stroke Council, Clinical Cardiology Council, Cardiovascular Radiology and Intervention Council, and the Atherosclerotic Peripheral Vascular Disease and Quality of Care Outcomes in Research Interdisciplinary Working Groups: the American Academy of Neurology affirms the value of this guideline as an educational tool for neurologists. Stroke 2007;38:1655-711.
14. Sacco S, Marini C, Olivieri L, Pistoia F, Carolei A. Contribution of hematocrit to early mortality after ischemic stroke. Eur Neurol 2007;58:233-8.
15. Loh E, Sutton MS, Wun CC, Rouleau JL, Flaker GC, Gottlieb SS, et al. Ventricular dysfunction and the risk of stroke after myocardial infarction. N Eng J Med 1997;336:251-7.
16. Hays AG, Sacco RL, Rundek T, Sciacca RR, Jin Z, Liu R, et al. Left ventricular systolic dysfunction and the risk of ischemic stroke in a multiethnic population. Stroke 2006;37:1715-9.
17. Goldstein LB, Adams R, Alberts MJ, Appel LJ, Brass LM, Bushnell CD, et al. Primary prevention of Ischemic Stroke. A guideline from the American Heart Association/American Stroke Association Stroke Council: Circulation 2006;113:e873-923.
18. Hankey GJ, Jamrozik K, Broadhurst RJ, Forbes S, Anderson CS. Long-term disability after first-ever stroke and related prognostic factors in the Perth Community Stroke Study, 1989-1990. Stroke 2002;33:1034-40.
19. Hardie K, Hankey GJ, Jamrozik K, Broadhurst RJ, Anderson C. Ten-year risk of first recurrent stroke and disability after firstever stroke in the Perth Community Stroke Study. Stroke 2004;35:731-5.
20. Hankey GJ, Jamrozik K, Broadhurst RJ, Forbes S, Burvill PW, Anderson CS, et al. Five-year survival after first-ever stroke and related prognostic factors in the Perth Community Stroke Study. Stroke 2000;31:2080-6.
21. Appelros P, Nydevik I, Viitanen M. Poor outcome after first-ever stroke: predictors for death, dependency, and recurrent stroke within the first year. Stroke 2003;34:122-6.
22. Petty GW, Brown RD, Whismant JP, Sicks JD, O'Fallon WM, Wiebers DO. Survival and recurrence after first cerebral infarction: a population-based study in Rochester, Minnesoto, 1975 through 1989. Neurology 1998;50:208-16.
23. Kolominsky-Rabas PL, Weber M, Gefeller O, Neundoerfer B, Heuschmann PU. Epidemiology of ischemic stroke subtypes according to TOAST criteria: incidence, recurrence, and longterm survival in ischemic stroke subtypes: a population-based study. Stroke 2001;32:2735-40.
24. Wolfe CD, Corbin DO, Smeeton NC, Gay GH, Rudd AG, Hennis AJ, et al. Poststroke survival for black-Caribbean populations in Barbados and South London. Stroke 2006;37:1991-6.
25. Sarti C, Stegmayr B, Tolonen H, Mähönen M, Tuomilehto J, Asplund K. Are changes in mortality from stroke caused by changes in stroke event rates or case fatality? Results from the WHO MONICA Project. Stroke 2003;34:1833-40.
26. Elneihoum AM, Göransson M, Falke P, Janzon L. Three-year survival and recurrence after stroke in Malmö, Sweden: an analysis of stroke registry data. Stroke 1998;29:2114-7.
27. Kojima S, Omura T, Wakamatsu W, Kishi M, Yamazaki T, Iida M, et al. Prognosis and disability of stroke patients after 5 years in Akita, Japan. Stroke 1990;21:72-7.
28. Saxena R, Lewis S, Berge E, Sandercock PA, Koudstaal PJ. Risk of early death and recurrent stroke and effect of heparin in 3169 patients with acute ischemic stroke and atrial fibrillation in the International Stroke Trial. Stroke 2001;32:2333-7.
29. Fukuda M, Kanda T, Kamide N, Akutsu T, Sakai F. Gender differences in long-term functional outcome after first-ever ischemic stroke. Intern Med 2009;48:967-73.
30. Sacco RL, Shi T, Zamanillo MC, Kargman DE. Predictors of mortality and recurrence after hospitalized cerebral infarction in an urban community: the Northern Manhattan Stroke Study. Neurology 1994;44:626-34.
31. Bruno A, Biller J, Adams HP Jr, Clarke WR, Woolson RF, Williams LS, et al. Acute blood glucose level and outcome from ischemic stroke. Trial of ORG 10172 in Acute Stroke Treatment (TOAST) Investigators. Neurology 1999;52:280-4.
32. Baird T, Parsons MW, Barter PA, Butcher KS, Desmond PM, Tress BM, et al. The influence of diabetes mellitus and hyperglycemia on stroke incidence and outcome. J Clin Neuroscience 2002;9:618-36.
33. Stöllberger C, Exner I, Finsterer J, Slany J, Steger C. Stroke in diabetic and non-diabetic patients: course and prognostic value of admission serum glucose. Ann Med 2005;37:357-64.
34. Petty GW, Brown RD, Whismant JP, Sicks JD, O'Fallon WM, Wiebers DO. Ischemic stroke subtypes: a population-based study of functional outcome, survival and recurrence. Stroke 2000;31:1062-8.
35. Sacco S, Marini C, Totaro R, Russo T, Cerone D, Carolei A. A population-based study of the incidence and prognosis of lacunar stroke Neurology 2006;66:1335-8.
36. Wood WG, Eckert GP, Igbavboa U, Müller WE. Statins and neuroprotection: a prescription to move the field forward. Ann N Y Acad Sci 2010;1199:69-76.
37. Tanne D, Molshatzki N, Merzeliak O, Tsabari R, Toashi M, Schwammenthal Y. Anemia status, hemoglobin concentration and outcome after acute stroke: a cohort study. BMC Neurol 2010;10:22.
38. Ay H, Dalkara T. ‹skemik penumbra ve terapötik zaman aral›¤›- n› etkileyen faktörler. Balkan S (editör). Serebrovasküler Hastal›klar. Ankara: Günefl Kitabevi Yay›nlar›, 2005:29-37.
39. Moustafa RR, Baron JC. Pathophysiology of ischemic stroke: insights from imaging, and implications for therapy and drug discovery. Br J Pharmacol 2008;153(Suppl 1):44-54.
40. Allport LE, Parsons MW, Butcher KS, MacGregor L, Desmond PM, Tress BM, et al. Elevated hematocrit is associated with reduced reperfusion and tissue survival in acute stroke. Neurology 2005;65:1382-7.
41. Hankey GJ, Davis SJ, Stewart-Wynne EG, Chakera TM. Cranial CT scan appearances that correlate with patient outcome in acute stroke. Clin Exp Neurol 1987;23:71-4.
42. Thijs VN, Lansberg MG, Beaulieu C, Marks MP, Moseley ME, Albers GW. Is early ischemic lesion volume on diffusion-weighted imaging an independent predictor of stroke outcome? A multivariable analysis. Stroke 2000;31:2597-602.
43. Weir CJ, Murray GD, Dyker AG, Less KR. Is hyperglycemia an independent predictor of poor outcome after acute stroke? Results of a long-term follow up study. BMJ 1997;314:1303-6.
44. Tanne D, Kasner SE, Demchuk AM, Koren-Morag N, Hanson S, Grond M, et al. Markers of increased risk of intracerebral hemorrhage after intravenous recombinant tissue plasminogen activator therapy for acute ischemic stroke in clinical practice: the Multicenter rt-PA Stroke Survey. Circulation 2002;105:1679-85.
45. Stead LG, Gilmore RM, Decker WW, Weaver AL, Brown Jr RD. Initial emergency department blood pressure as predictor of survival after acute ischemic stroke. Neurology 2005;65:1179-83.
46. Ahmed N, Wahlgren N. High initial blood pressure after acute stroke is associated with poor functional outcome. J Intern Med 2001;249:467-73.
47. Vemmos KN, Tsivgoulis G, Spengos K, Zakopoulos N, Synetos A, Manios E, et al. U-shaped relationship between mortality and admission blood pressure in patients with acute stroke. J Intern Med 2004;255:257-65.
48. Leonardi-Bee J, Bath PM, Phillips SJ, Sandercock PA; IST Collaborative Group. Blood pressure and clinical outcomes in the International Stroke Trial. Stroke 2002;33:1315-20.
49. Hankey GJ, Jamrozik K, Broadhurst RJ, Forbes S, Burvill PW, Anderson CS, et al. Long-term risk of first recurrent stroke in the Perth Community Stroke Study. Stroke 1998;29:2491-500.
50. Grau AJ, Weimar C, Buggle F, Heinrich A, Goertler M, Neumaier S, et al. Risk factors, outcome, and treatment in subtypes of ischemic stroke: the German stroke data bank. Stroke 2001;32:2559-66.
51. Di Napoli M, Papa F, Villa Pini Stroke Data Bank Investigators: inflammation, haemostatic markers, and antithrombotic agents in relation to long-term risk of new cardiovascular events in first-ever ischemic stroke patients. Stroke 2002;33:1763-71.

APA	TÜRKEL Y, GUNGOR I, ONAR M (2010). İskemik Beyin Damar Hastalığında Altı AylıkMortalite, Rekürrens ve Fonksiyonel İyileşmeÜzerine Etkili Faktörler. , 177 - 186.
Chicago	TÜRKEL Yakup,GUNGOR IBRAHIM LEVENT,ONAR Musa Kazım İskemik Beyin Damar Hastalığında Altı AylıkMortalite, Rekürrens ve Fonksiyonel İyileşmeÜzerine Etkili Faktörler. (2010): 177 - 186.
MLA	TÜRKEL Yakup,GUNGOR IBRAHIM LEVENT,ONAR Musa Kazım İskemik Beyin Damar Hastalığında Altı AylıkMortalite, Rekürrens ve Fonksiyonel İyileşmeÜzerine Etkili Faktörler. , 2010, ss.177 - 186.
AMA	TÜRKEL Y,GUNGOR I,ONAR M İskemik Beyin Damar Hastalığında Altı AylıkMortalite, Rekürrens ve Fonksiyonel İyileşmeÜzerine Etkili Faktörler. . 2010; 177 - 186.
Vancouver	TÜRKEL Y,GUNGOR I,ONAR M İskemik Beyin Damar Hastalığında Altı AylıkMortalite, Rekürrens ve Fonksiyonel İyileşmeÜzerine Etkili Faktörler. . 2010; 177 - 186.
IEEE	TÜRKEL Y,GUNGOR I,ONAR M "İskemik Beyin Damar Hastalığında Altı AylıkMortalite, Rekürrens ve Fonksiyonel İyileşmeÜzerine Etkili Faktörler." , ss.177 - 186, 2010.
ISNAD	TÜRKEL, Yakup vd. "İskemik Beyin Damar Hastalığında Altı AylıkMortalite, Rekürrens ve Fonksiyonel İyileşmeÜzerine Etkili Faktörler". (2010), 177-186.

APA	TÜRKEL Y, GUNGOR I, ONAR M (2010). İskemik Beyin Damar Hastalığında Altı AylıkMortalite, Rekürrens ve Fonksiyonel İyileşmeÜzerine Etkili Faktörler. Türk Nöroloji Dergisi, 16(4), 177 - 186.
Chicago	TÜRKEL Yakup,GUNGOR IBRAHIM LEVENT,ONAR Musa Kazım İskemik Beyin Damar Hastalığında Altı AylıkMortalite, Rekürrens ve Fonksiyonel İyileşmeÜzerine Etkili Faktörler. Türk Nöroloji Dergisi 16, no.4 (2010): 177 - 186.
MLA	TÜRKEL Yakup,GUNGOR IBRAHIM LEVENT,ONAR Musa Kazım İskemik Beyin Damar Hastalığında Altı AylıkMortalite, Rekürrens ve Fonksiyonel İyileşmeÜzerine Etkili Faktörler. Türk Nöroloji Dergisi, vol.16, no.4, 2010, ss.177 - 186.
AMA	TÜRKEL Y,GUNGOR I,ONAR M İskemik Beyin Damar Hastalığında Altı AylıkMortalite, Rekürrens ve Fonksiyonel İyileşmeÜzerine Etkili Faktörler. Türk Nöroloji Dergisi. 2010; 16(4): 177 - 186.
Vancouver	TÜRKEL Y,GUNGOR I,ONAR M İskemik Beyin Damar Hastalığında Altı AylıkMortalite, Rekürrens ve Fonksiyonel İyileşmeÜzerine Etkili Faktörler. Türk Nöroloji Dergisi. 2010; 16(4): 177 - 186.
IEEE	TÜRKEL Y,GUNGOR I,ONAR M "İskemik Beyin Damar Hastalığında Altı AylıkMortalite, Rekürrens ve Fonksiyonel İyileşmeÜzerine Etkili Faktörler." Türk Nöroloji Dergisi, 16, ss.177 - 186, 2010.
ISNAD	TÜRKEL, Yakup vd. "İskemik Beyin Damar Hastalığında Altı AylıkMortalite, Rekürrens ve Fonksiyonel İyileşmeÜzerine Etkili Faktörler". Türk Nöroloji Dergisi 16/4 (2010), 177-186.