Jipsofil bitkilerin ekolojisı
Yıl: 2016 Cilt: 4 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 57 - 62 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Jipsofil bitkilerin ekolojisı
Öz: Türkiye kuzey yarımkürede yer alan ülkeler arasında biyoçeşitlilik bakımından zengin bir ülkedir. Türkiye'nin bu kadar çeşitliliğesahip olmasının nedenlerinden biri edafik faktördür. Ülkemiz marnlı, marnlı jipsli, jipsli, serpantinli, alüvyal gibi çok farklıanamateryal çeşitlerini barındırdığından önemli endemik merkezlerdendir. lips içeren topraklar dünyada kurak ve yarı kurakbölgelerde yaklaşık 100 milyon hektarlık bir alan kaplamaktadır. Ülkemizde de önemli oranlarda bulunan jips içeren topraklarendemik ve nadir türleri barındırarak biyoçeşitliliğe katkıda bulunmaktadır. Yetişme ortamı (anamateryal) faktörü fiziksel vekimyasal etkilerinden dolayı kurak bölgelerde çoğu bitki için önemli bir faktördür. lips içeren topraklar bitki yaşamı için fiziksel vekimyasal stres ortamı yaratmaktadır. Bu ortamda yetişen bitkiler ancak bazı adaptasyon stratejileri geliştirerek hayattakalabilmektedir. Bu derleme çalışmasında ülkemizde edafik çeşitliliğe örnek olan jips içeren toprakların ekolojisi hakkında bilgilerpaylaşılmış, ayrıca jipsin tanımı, jips içeren topraklar üzerinde yetişen bitkilerin adlandırılması, jipsin bitki üzerinde yarattığıfiziksel ve kimyasal stresten bahsedilmiştir.
Anahtar Kelime: Konular:
Ecology of gypsophile plants
Öz: Turkey is rich country in terms of biodiversity among the countries in the northern hemisphere. Edaphic diversity is one of themain biodiversity reasons of Turkey. Our country is an important endemism center because of hosting many different parentmaterial types such as marnly, marnly gypsum, gypsum, serpentine, alluvial. Gypsum soils cover at about 100 million hectares ofland in arid and semi-arid areas in the world. significant amount ofgypsum soils in our country are contributing significantly thebiodiversity by hosting endemic and rare species. Parent rock factor because of their physical and chemical effects, is an importantfactor for most crops in arid regions. Gypsum soils are creating physical and chemical stress environment for plant life. The plantswhich grow in this environment can survive nevertheless by some developing adaptation strategies. ln this review article, as anexample to edaphic diversity, informations about the ecology of gypsum soils have been shared; further, description of gypsum,nomenclature ofplants living on gypsum and the physical and chemical stress on plants have been discoursed.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akpulat HA, Çelik N, 2005. Flora of gypsum areas in Sivas in the eastern part of Cappadocia in Central Anatolia, Turkey.]ournal of Arid Environments. 61: 27—46.
- Alphen, ]G, Rios Romero F, 1971. Gypsiferous soils notes on their characteristics and management. International Institute for Land Reclamation and Improvement Wageningen The Netherlands.
- Boukhris M, Lossaint P, 1970. Sur la teneur en soufre de quelques plantes gypsophiles de Tunisie. [Note pre'liminaire]. Acta Oecologica. 5: 345-354.
- Boukhris M, Lossaint P, 1975. Aspects e'cologiques de la nutrition mine'rale des plantes gypsicoles de Tunisie. Revue d'Ecologie et de Biologic du Sol. 12: 329—348.
- Cafiadas EM, Ballesteros M, Valle F, Lorite ], 2013. Does gypsum influence seed germination? Turkish journal ofBotany. 38: 141—147.
- Duvigneaud P, Denaeyer—De Smet S, 1966. Accumulation du soufre dans quelques espe‘ces gypsophiles d’Espagne. Bulletin de la Socie'te’Royale de Botanique de Belgique. 99: 263-269.
- Duvigneaud P, Denaeyer-De Smet S, 1973. Conside'rations sur l'e'cologie de la nutrition mine'rale des tapis ve'ge’taux naturels. Oecologia Plantarum, 8.
- Duvigneaud P, 1968. Essai de classification chimique [e'le'ments mine'raux] des plantes gypsicoles du bassin de l'Ebre. Bulletin de la Socie'te'Royale de Botanique de Belgique. 101: 279-291.
- Escudero A, Somolinos RC, Olano ]M, Rubio A, 1999. Factors controlling the establishment of Helianthemum squamatum, an endemic gypsophile of semi—arid Spain”j0urnal ofEcology. 87: 290—302.
- Escudero A, Iriondo ]M, Olano jM, Rubio A, Somolinos RC, 2000b. Factors affecting establishment of Gypsophyte: The case of Lepidium subulatum [Brassicaceae]. Americanjournal ofBotany. 87: 861—871.
- Food and Agriculture Organization, 1990. Management ofgypsiferow soils. FAO Soils Bulletin 62. Rome, Italy.
- Gankin R, Major ], 1964. Arctostaphylos myrtifolia, its biology and relationship to the problem of endemism. Ecology. 45: 792—808.
- Guerrero Campo ], Alberto F, Maestro Martı'nez M, Hodgson ], Montserrat Martı' G, 1999b. Plant community patterns in gypsum area of NE Spain. ll. Effects of ion washing on topographic distribution of vegetation. journal ofAria' Environments. 41: 411— 419.
- Herrero ], Porta ], 2000. The terminology and the concepts of gypsum—rich soils. Geoderma. 96: 47—6 1.
- ]ohnston IM, 1941. Gypsophily among Mexican desert plants. journal of the Arnold Arboretum. 22: 145—170.
- Kurt L, Özbey BG, Kurt F, Özdeniz E, Bölükbaşı A, 2013. Serpentine Flora of Turkey. Biological Diversity and Conservation. 6: 134—152.
- Meyer SE, Garcia-Moya E, 1989. Plant community patterns and soil moisture regime in gypsum grasslands of north central Mexico. journal ofArid Environments. 16: 147-155.
- Meyer SE, Garcia-Moya E, Lagunes-Espinoza LC, 1992. Topographic and soil surface effects on gypsophile plant community patterns in central Mexico. journal of Vegetation Science. 3: 429-438.
- Meyer SE, 1986. The ecology of gypsophile endemism in the Eastern Mojave desert. Ecology. 67:5, 1303-1313.
- Moore M], ]ansen RK, 2007. Origins and Biogeography of Gypsophily in the Chihuahuan Desert Plant Group Tiquilia subg. Eddya (Boraginaceae). Systematic Botany. 32 [2): 392-414.
- Mota ]F, Sola A], Dana ED, 2003. Plant succession in abandoned gypsum quarries in SE Spain. Phytocoenologia. 33: 13—28.
- Mota ]F, Sola A], ]ımenez Sanchez ML, Perez-Garcia F], Merlo ME, 2004. Gypsicolous flora, conservation and restoration of quarries in the southeast of the Iberian Peninsula. Biodiversity and Conservation. 13: 1797-1808.
- Oyonarte C, Sanchez G, Urrestarazu M, Alvarado ]], 2002. Comparison of Chemical Properties Between Gypsophile and Nongypsophile Plant Rhizospheres. Arid Land Research and Management. 16: 47-54.
- Palacio S, Escudero A, Montserrat-Marti G, Maestro M, Milla R, Albert M], 2007. Plants living on gypsum: beyond the specialist model. Annals ofBotany. 99: 333-343.
- Parsons RF, 1976. Gypsophily in plants. review, American Midland Naturalist. 96:1, 1-2 0.
- Powell AM, Turner BL, 1977. Aspects of the plant biology of gypsum outcrops of the Chihuahuan desert. In: Riskinn DH ed.
- Pueyo Y, Alados CL, Barrantes O, Maestro M, Komac B, 2007. Gypsophila vegetation patterns under range of soil properties induced by topographical position. Plant Ecology. 189: 301-311.
- Pueyo Y, Alados CL, Barrantes 0, Komac B, Rietkerk M, 2008. Differences in Gypsum Plant Communities Associated with Habitat Fragmentation and Livestock Grazing. Ecological Applications. 18(4): 954—964.
- Rajakaruna N, 2004. The edaphic factor in the origin of plant species. International Geology Review. 46: 471—478.
- Reeves RD, Baker AIM, Borhidi A, Berazain R, 1999. Nickel hyperaccumulation in the serpentine flora of Cuba. Annals ofBotany. 83:1 29-38.
- Romao RL, Escudero A, 2005. Gypsum physical soil crusts and the existence of gypsophytes in semi-arid central Spain. Plant Ecology. 181: 127—137.
- Ruiz IM, L‘opeZ-Cantarero I, Rivero RM, Romero L, 2003. Sulphur phytoaccumulation in plant species characteristic of gypsipherous soils. Internationaljournal ofPhytoremediation. 5: 203-210.
- Verheye WH, Boyadgiev TG, 1997. Evaluating the land use potencial of gypsiferous soils from field pedogenic characteristics. Soil Use and Management. 13: 97-103.
| APA | Özdeniz E, BOLUKBASI A, Kurt L, ÖZBEY B (2016). Jipsofil bitkilerin ekolojisı. , 57 - 62. |
| Chicago | Özdeniz Ebru,BOLUKBASI Ayşenur,Kurt Latif,ÖZBEY BESTE GİZEM Jipsofil bitkilerin ekolojisı. (2016): 57 - 62. |
| MLA | Özdeniz Ebru,BOLUKBASI Ayşenur,Kurt Latif,ÖZBEY BESTE GİZEM Jipsofil bitkilerin ekolojisı. , 2016, ss.57 - 62. |
| AMA | Özdeniz E,BOLUKBASI A,Kurt L,ÖZBEY B Jipsofil bitkilerin ekolojisı. . 2016; 57 - 62. |
| Vancouver | Özdeniz E,BOLUKBASI A,Kurt L,ÖZBEY B Jipsofil bitkilerin ekolojisı. . 2016; 57 - 62. |
| IEEE | Özdeniz E,BOLUKBASI A,Kurt L,ÖZBEY B "Jipsofil bitkilerin ekolojisı." , ss.57 - 62, 2016. |
| ISNAD | Özdeniz, Ebru vd. "Jipsofil bitkilerin ekolojisı". (2016), 57-62. |
| APA | Özdeniz E, BOLUKBASI A, Kurt L, ÖZBEY B (2016). Jipsofil bitkilerin ekolojisı. Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Dergisi, 4(2), 57 - 62. |
| Chicago | Özdeniz Ebru,BOLUKBASI Ayşenur,Kurt Latif,ÖZBEY BESTE GİZEM Jipsofil bitkilerin ekolojisı. Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Dergisi 4, no.2 (2016): 57 - 62. |
| MLA | Özdeniz Ebru,BOLUKBASI Ayşenur,Kurt Latif,ÖZBEY BESTE GİZEM Jipsofil bitkilerin ekolojisı. Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Dergisi, vol.4, no.2, 2016, ss.57 - 62. |
| AMA | Özdeniz E,BOLUKBASI A,Kurt L,ÖZBEY B Jipsofil bitkilerin ekolojisı. Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Dergisi. 2016; 4(2): 57 - 62. |
| Vancouver | Özdeniz E,BOLUKBASI A,Kurt L,ÖZBEY B Jipsofil bitkilerin ekolojisı. Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Dergisi. 2016; 4(2): 57 - 62. |
| IEEE | Özdeniz E,BOLUKBASI A,Kurt L,ÖZBEY B "Jipsofil bitkilerin ekolojisı." Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Dergisi, 4, ss.57 - 62, 2016. |
| ISNAD | Özdeniz, Ebru vd. "Jipsofil bitkilerin ekolojisı". Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Dergisi 4/2 (2016), 57-62. |
