OTEL İŞLETMELERİNDE İŞGÖRENLERİN TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN MASLACH TÜKENMİŞLİK MODELİNE GÖRE İNCELENMESİ

Ömer Zafer GÜVEN, (*Dumlupınar Üniversitesi,)
Emre SEZİCİ (*Dumlupınar Üniversitesi,)
Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi
10 1
Yıl: 2016 Cilt: 14 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 111 - 132 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

OTEL İŞLETMELERİNDE İŞGÖRENLERİN TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN MASLACH TÜKENMİŞLİK MODELİNE GÖRE İNCELENMESİ

Öz:
Tükenmişlik kavramı günümüzde önemli örgütsel ve bireysel sonuçları olan bir kavramdır. Bu çalışmada Maslach Tükenmişlik Modeline göre, otel işletmelerinde faaliyet gösteren iş görenlerin tükenmişlik hisleri incelenmiş ve Maslach Tükenmişlik Ölçeği ile elde edilen veriler değerlendirilmiştir. Araştırma sorularına cevap verebilmek için keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizi uygulanmış, analizler için SPSS 16.0 ve Lisrel 8.51 programları kullanılmıştır. Ölçekte yer alan ifadelerin alt boyutlara dağılımı ve bu alt boyutların tükenmişliği ne ölçüde açıkladığı keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizleri ile yorumlanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre tükenmişliğin üç boyutu arasında kuvvetli ilişkiler görülmüştür. Buna ek olarak duygusal tükenme boyutunun tükenmişlik hissini en çok etkileyen boyut olduğu sonucu ortaya çıkmıştır
Anahtar Kelime:

Konular: İş Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm İşletme İktisat Davranış Bilimleri

THE INVESTIGATION OF BURNOUT LEVELS OF HOSPITALITY EMPLOYEES BASED ON THE MASLACH BURNOUT MODEL

Öz:
Nowadays, concept of burnout is one of very important organizational and individual outcomes. In this study, Maslach Burnout Model is used to search for hotel employees feeling of burnout and the data collected by using Maslach Burnout Inventory are evaluated. In order to answer questions, in this study, explanatory and confirmatory factor analysis were used and the data was analysis with SPSS 16.0 and Lisrel 8.51 programs. The distributions of the expressions of the inventory to the subdimensions and how much the sub-dimensions explains the burnout are interpreted with the explanatory and confirmatory factor analysis. Based on the results of this study; the relationships among three components of burnout are very powerful. In addition that, emotional exhaustion has the highest level of effect among components of burnout
Anahtar Kelime:

Konular: İş Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm İşletme İktisat Davranış Bilimleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akoğlan, M. ve Kozak, N. (2001) “Türkiye'de Konaklama Sektöründe Çalışan Kadınların Tükenmişlik Durumları Üzerine Bir Araştırma”, Turizm Akademik, (2): 11-19.
  • Altay, B., Gönener, D. ve Demirkıran, C. (2010) “Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Tükenmişlik Düzeyleri ve Aile Desteğinin Etkisi”, Fırat Tıp Dergisi, 15(1): 10-16.
  • Anastasios, Z., Panayiotis, C., ve Iphigenia P. (2010) “Investigating the Association of Burnout and Personality Traits of Hotel Managers”, International CHRIE Conference-Refereed Track Paper 11: 110-118.
  • Arı, G.S. ve Çına Bal, E. (2008) “Tükenmişlik Kavramı: Birey ve Örgütler Açısından Önemi”, Yönetim ve Ekonomi 15(1): 131-148.
  • Aslan, Z., ve Etyemez, S. (2015) “İşgörenlerin Tükenmişlik Düzeylerinin İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi: Hatay’daki Otel İşletmelerinde Bir Araştırma”, Journal of Business Research Turk, 7(3): 482-507.
  • Baş, T. (2001) Anket, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
  • Baysal, A. (1995) Lise ve Dengi Okul Öğretmenlerinde Meslekte Tükenmişliğe Etki Eden Faktörler, (Basılmamış Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
  • Birdir, K. ve Tepeci, M. (2003) “Otel Genel Müdürlerinde Tükenmişlik Sendromu ve Tükenmişliğin Genel Müdürlerin İşlerini Değiştirme Eğilimlerine Etkileri”, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 14(2):93-106.
  • Beckstead, J.W. (2002) “Confirmatory Factor Analysis of the Maslach Burnout Inventory Among Florida Nurses”, International Journal of Nursing Studies, 39: 785–792.
  • Budak, G. ve Süregevil, O. (2005) “Tükenmişlik ve Tükenmişliği Etkileyen Örgütsel Faktörlerin Analizine İlişkin Akademik Personel Üzerinde Bir Uygulama”, D.E.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi, 20(2): 95-108.
  • Cherniss, C. (1980) Staff Burnout, Job Stress in the Human Service, Sage Publications, Beverly Hills, California.
  • Cordes, C. L., Dougherty, T. W. ve Blum M. (1997) “Pattens of Burnout Among Managers and Professionals: A Comparison of Models”, Journal of Organizational Behavior, 18: 685-701.
  • Çağlayan, Y. (2007) Tükenmişlik Sendromu ve İş Doyumuna Etkisi, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
  • Çimen, Mesut. (2000) Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Personelinin Tükenmişlik, İş Doyumu, Kuruma Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyetlerine İlişkin Bir Alan Araştırması, Yayınlanmamış Doktora Tezi, T. C. Genelkurmay Başkanlığı Gülhane Askeri Tıp Akademisi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Sağlık Hizmetleri Yönetimi Bilim Dalı.
  • Çolakoğlu, Ü., Atay, H., ve Bahar, E. (2008) “Otel İşletmelerinde Önbüro Çalışanlarının Tükenmişlik Düzeyleri İle Demografik Özellikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, III. Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi, 17-19 Nisan 2008, 24-28
  • Dalkılıç, Sürgevil Olca (2014) Çalışma Hayatında Tükenmişlik Sendromu, Nobel Yayın, 2. Basım, İstanbul.
  • Demir, Nevzat, (2010) “Küçülmeye Giden İşletmelerde Geri Kalanların Yaşadıkları Tükenme Sendromunun Örgüte Bağlılık Üzerindeki Etkisi”, Öneri Dergisi, Cilt 9 Sayı 33 (16): 185-198
  • Dursun, S. (2000) Öğretmenlerde Tükenmişlik ile Yükleme Biçimi, Cinsiyet, Eğitim Düzeyi ve Hizmet Süresi Değişkenleri Arasındaki Yordayıcı İlişkilerin İncelenmesi, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
  • Freudenberger, H.J. (1974) “Staff Burnout”, Journal of Social Issue, 30: 159-165.
  • Golembiewski, R.T., Munzenrider, R.F. ve Carter, D., (1983) “Phases of Progressive Burnout and Their Worksite Covariants”, Journal of Applied Behavioral Science, 19: 461-481.
  • Glicken Morley D. ve Janka, K., (1982) “Executives Under Fire: The Burnout Syndrome”, California Management Review, Spring, 24(3): 67-73.
  • Gökoğlan, K. (2010) Kamu İç Denetçilerinde Tükenmişlik Sendromu Üzerine Bir Araştırma, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
  • Hollet-Haudeberet S., Mulki J.P. ve Fournier C. (2011) “Neglected Burnout Dimensions: Effect of Depersonalization and Personal Non-accomplishment on Organizational Commitment of Salespeople”, Journal of Personal Selling & Sales Management, 31(4): 411-425.
  • Jaramillo F., Prakash M J. ve Boles J.S. (2011) “Workplace Stressors, Job Attitude, and Job Behaviors: Is Inter-personal Conflict the Missing Link?”, Journal of Personal Selling & Sales Management, 31(3): 339-356.
  • Kayabaşı, Y. (2008) Bazı Değişkenler Açısından Öğretmenlerin Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri, Sosyal Bilimler Dergisi, 20: 191‐212.
  • Keser, A. (2005) “Çalışma Yaşamı ile Yaşam Doyumu İlişkisine Teorik Bakış”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Dergisi, 55(1): 897-913.
  • Kutanis, R. Ö. ve Karakiraz, A. (2013) “Akademisyenlerde Tükenmişliğin Kopenhag Tükenmişlik Envanteri (CBI) ile Ölçülmesi: Bir Devlet Üniversitesi Örneği”, İşletme Bilimi Dergisi, 1(2): 13-30.
  • Leiter, M. P. ve Maslach,C. (1988) “The Impact of Interpersonal Environment on Burnout and Organizational Commitment”, Journal of Organizational Behavior, 9: 297-308.
  • Lewin J.E. ve Sager J.K. (2008) “Salesperson Burnout: A Test of the Coping-Mediational Model of Social Support”, Journal of Personal Selling & Sales Management, 28(3): 233-246.
  • Louw, D. A,, Van Ede, D. M., ve Louw, A. E. (1998) Human Development, (2nd ed). Pretoria, South Africa: Kagiso Publishers.
  • Maslach C. ve Jacskon S.E. (1981) “The Measurement of Experienced Burnout”, Journal of Occupational Behaviour, 2: 99-113.
  • Maslach, C. ve Goldberg, J. (1998) “Prevention of Burnout: New Perspectives”, Applied and Preventive Psychology, 7: 63-74.
  • Maslach, C. (1999) “Take This Job and Love It”, Psychology Today, October, 50-80.
  • Maslach, C., Schaufeli, W.B. ve Leither, M.P. (2001) “Job Burnout”, Annual Review of Psychology, 52: 397-422.
  • Maslach, C. (2003) “Job Burnout: New Directions in Research and Intervention”, Current Directions in Psychological Science, 12(5): 189-192.
  • Meier, S.T., (1983) “Toward A Theory Of Burnout”, Human Relations, 36(10): 899-910.
  • O’Neill, J.W ve Xiao, Q. (2010) “Effects of Organizational/Occupational Characteristics and Personality Traits on Hotel Manager Emotional Exhaustion”, International Journal of Hospitality Management, 29: 652-658.
  • Ökdem F.Ş. (2008) “Tükenmişlik Sendromu”, Sağlıcakla Dergisi, 1: 8-10.
  • Özdamar, K. (1999) Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi., Kaan Kitapevi, Ankara, 2. Baskı Pelit, E. ve Türkmen, F. (2008) “Otel İşletmeleri İşgörenlerinin Tükenmişlik Düzeyleri: Yerli ve Yabancı Zincir Otel İşletmeleri İşgörenleri Üzerinde Bir Araştırma”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(1): 117-139.
  • Perlman, B. ve Hartman, E.A. (1982) “Burnout Summary and Future Research”, Human Relations, 35(4): 283-305.
  • Pines, A. ve Aronson, E. (1988) Career Burnout: Causes and Cures, New York: MacMillan.
  • Ramezaninejad, R.,Zarandi, H.P. ve Hosseininia, S.R. (2009) “Studying The Relationship Between Organizational Climate and Job Burnout of Teachers”, Journal of Sport Management, 1: 225- 235.
  • Saçlı, Ç. (2011) Otel İşletmelerinde Tükenmişlik Sendromu: Konya İli Örneği, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • Schermerhorn, J. R., Hunt, J. G. ve Osborn, R. N. (1994) Managing Organizational Behavior, (5 th. Ed.), NewYork: John Wiley and Sons.
  • Sezici, E. (2014) “Çalışma Yaşamı Kalitesi, İşyerinde Sapkın Davranış ve İşten Ayrılma Eğilimi İlişkisi”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 41: 235-246.
  • Suran, B. G.ve Sheridan, E.P. (1984) “Management Of Burnout: Training Psychologists In Professional Life Span Perspectives”, Professional Psychology: Research And Practice, 15(6): 741-752.
  • Şıklar, E ve Tunalı, D. (2012) “Çalışanların Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi: Eskişehir Örneği”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33: 75-84.
  • Tahmasebi, F., Sobhanipour, S.M. ve Aghaziarati M. (2013) “Burnout; Explaining the Role of Organizational Silence and Its Influence” (Case study: Selected Executive Organizations of Qom Province), Journal of Basic and Applied Scientific Research, 3(8): 272-282.
  • Uluköy, M. (2014) “Sağlık Çalışanlarının Örgütsel Adalet Algısı ile Tükenmişlik Duyguları Arasındaki İlişki: Bir Uygulama”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 39: 213-225.
  • Uluköy, M., Kılıç, R. ve Bozkaya, E. (2014) “Hiyerarşik Yapısı Yüksek Olan Kurumlarda Liderlik Yaklaşımlarının Çalışanların Motivasyonu Üzerine Etkisi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1): 191-206.
  • Üngüren, E., Doğan, H., Özmen, M. ve Tekin, Ö.A. (2010) “Otel Çalışanlarının Tükenmişlik ve İş Tatmin Düzeyleri İlişkisi”, Journal of Yasar University, 17 (5): 2922-2937.
  • Yirik, Ş., Ören, D. ve Ekici, R. (2014) “Dört ve Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Çalışan Personelin Örgütsel Stres ve Örgütsel Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkilerin Demografik Değişkenler Bazında İncelenmesi”, Journal of Yasar University, 9 (35): 6223-6234.
  • Zhou, L., Yong, L. ve Danling, L. (2014) “The Mediating Role of Job Burnout in the Relationship Between Role Conflict and Job Performance: An Empirical Research of Hotel Frontline Service Employees in China”, International Journal of Psychological Studies; 6(3): 88-95
APA GÜVEN Ö, SEZİCİ E (2016). OTEL İŞLETMELERİNDE İŞGÖRENLERİN TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN MASLACH TÜKENMİŞLİK MODELİNE GÖRE İNCELENMESİ. , 111 - 132.
Chicago GÜVEN ÖMER ZAFER,SEZİCİ EMRE OTEL İŞLETMELERİNDE İŞGÖRENLERİN TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN MASLACH TÜKENMİŞLİK MODELİNE GÖRE İNCELENMESİ. (2016): 111 - 132.
MLA GÜVEN ÖMER ZAFER,SEZİCİ EMRE OTEL İŞLETMELERİNDE İŞGÖRENLERİN TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN MASLACH TÜKENMİŞLİK MODELİNE GÖRE İNCELENMESİ. , 2016, ss.111 - 132.
AMA GÜVEN Ö,SEZİCİ E OTEL İŞLETMELERİNDE İŞGÖRENLERİN TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN MASLACH TÜKENMİŞLİK MODELİNE GÖRE İNCELENMESİ. . 2016; 111 - 132.
Vancouver GÜVEN Ö,SEZİCİ E OTEL İŞLETMELERİNDE İŞGÖRENLERİN TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN MASLACH TÜKENMİŞLİK MODELİNE GÖRE İNCELENMESİ. . 2016; 111 - 132.
IEEE GÜVEN Ö,SEZİCİ E "OTEL İŞLETMELERİNDE İŞGÖRENLERİN TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN MASLACH TÜKENMİŞLİK MODELİNE GÖRE İNCELENMESİ." , ss.111 - 132, 2016.
ISNAD GÜVEN, ÖMER ZAFER - SEZİCİ, EMRE. "OTEL İŞLETMELERİNDE İŞGÖRENLERİN TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN MASLACH TÜKENMİŞLİK MODELİNE GÖRE İNCELENMESİ". (2016), 111-132.
APA GÜVEN Ö, SEZİCİ E (2016). OTEL İŞLETMELERİNDE İŞGÖRENLERİN TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN MASLACH TÜKENMİŞLİK MODELİNE GÖRE İNCELENMESİ. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14(2), 111 - 132.
Chicago GÜVEN ÖMER ZAFER,SEZİCİ EMRE OTEL İŞLETMELERİNDE İŞGÖRENLERİN TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN MASLACH TÜKENMİŞLİK MODELİNE GÖRE İNCELENMESİ. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 14, no.2 (2016): 111 - 132.
MLA GÜVEN ÖMER ZAFER,SEZİCİ EMRE OTEL İŞLETMELERİNDE İŞGÖRENLERİN TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN MASLACH TÜKENMİŞLİK MODELİNE GÖRE İNCELENMESİ. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, vol.14, no.2, 2016, ss.111 - 132.
AMA GÜVEN Ö,SEZİCİ E OTEL İŞLETMELERİNDE İŞGÖRENLERİN TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN MASLACH TÜKENMİŞLİK MODELİNE GÖRE İNCELENMESİ. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2016; 14(2): 111 - 132.
Vancouver GÜVEN Ö,SEZİCİ E OTEL İŞLETMELERİNDE İŞGÖRENLERİN TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN MASLACH TÜKENMİŞLİK MODELİNE GÖRE İNCELENMESİ. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2016; 14(2): 111 - 132.
IEEE GÜVEN Ö,SEZİCİ E "OTEL İŞLETMELERİNDE İŞGÖRENLERİN TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN MASLACH TÜKENMİŞLİK MODELİNE GÖRE İNCELENMESİ." Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14, ss.111 - 132, 2016.
ISNAD GÜVEN, ÖMER ZAFER - SEZİCİ, EMRE. "OTEL İŞLETMELERİNDE İŞGÖRENLERİN TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN MASLACH TÜKENMİŞLİK MODELİNE GÖRE İNCELENMESİ". Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 14/2 (2016), 111-132.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 4:40

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları