Bazı ekmeklik buğday genotiplerinde adaptasyon ve stabilite analizleri

Kara, Şevket Metin

Bazı ekmeklik buğday genotiplerinde adaptasyon ve stabilite analizleri

Şevket Metin KARA (Karadeniz Teknik Üniversitesi, Ordu Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Ordu, Türkiye)

Turkish Journal of Agriculture and Forestry

3 1

Yıl: 2000 Cilt: 24 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 413 - 419 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bazı ekmeklik buğday genotiplerinde adaptasyon ve stabilite analizleri

Öz:

Genotip x çevre interaksiyonu farklı çevre koşullarında üstün verimli ve stabil çeşitlerin geliştirilmesinde bitki ıslahçılarının karşılaştığı en önemli sorunlardan birisidir. Farklı çevrelerde yetiştirilen genotiplerin stabilitelerini belirlemek amacıyla çok sayıda metot geliştirilmiştir. Farklı stabilite parametrelerine göre 15 ekmeklik buğday ( Triticum aestivum L.) genotipinin adaptasyon ve stabilite özelliklerini belirlemek ve parametreler arasındaki ilişkileri incelemek amacıyla yapılan bu çalışmada, 8 farklı lokasyonda yürütülen denemelerden elde edilen tane verimleri kullanılmıştır. Çalışmada kullanılan çoğu parametrelere göre, Kıraç 66, Es-kbvd- 15 ve Ank-92-1 tüm çevrelere iyi uyum gösteren genotiplerdir. İncelenen parametrelerden verim ile $S_i^ 2$, $b_i$, $beta_i$, ve $alpha_i$ arasında olumlu, önemli iliskiler bulunmustur. Regresyon katsayıları $b_i$, $beta_i$ ve $alpha_i$ arasındaki rank korelasyonları 1'e eşittir ve bunlar $S_i^ 2$ ve $CV_i$ ile çok önemli rank korelasyonu göstermiştir. Hühn'ün stabilite istatistikleri $S_i^{2}$ ve $S_i^{3}$ ile $CV_i$, $W_i^2$, ve $Sd_i^2$ arasındaki korelasyonlar önemli çıkmıştır. $S_i^{2}$ ve $S_i^{3}$ gibi genotiplerin çevrelerdeki sıralama değerlerini esas alan metotlar, günümüzde ıslahçılar tarafından yaygın olarak kullanılan parametrik metotlara alternatif olarak kullanılabilir.

Anahtar Kelime: kararlılık genotip çevre etkileşimi uyum yeteneği istatistik ekmeklik buğday istatistiksel analizler İç Anadolu buğday

Konular: Ziraat Mühendisliği

Adaptation and stability analysis in some bread wheat genotypes

Öz:

Genotype x environment interaction is a challenging issue to plant breeders in improving high-yielding, stable genotypes for variable environments. Several methods of measuring stability of genotypes tested across a range of environments have been proposed. The grain yields of fifteen bread wheat ( Triticum aestivumL.) genotypes grown at eight different locations were used to assess adaptation and stability characteristics of the genotypes and to study associations among these parameters. According to most of the parameters used in the present study, Kıraç 66, Es-kbvd-15 and Ank-92-1 appeared to have a good level of general adaptation to all environments. Mean yield was highly correlated with $S_i^ 2$, $b_i$, $beta_i$, and $alpha_i$. The regression coefficients bi, bi, and ai were perfectly rank correlated (r=1.00) with each other as well as with $S_i^2$ and $CV_i$. Eberhart and Russell's $Sd_i^2$ statistic was highly associated (r=0.93**) with Tai's li. The stability statistics $S_i^{2}$ and $S_i^{3}$ of Hühn showed a good rank correlation with $CV_i$, $W_i^2$, and $Sd_i^2$. The statistics based on the ranks of genotypes over environments, such as $S_i^{2}$ and $S_i^{3}$, would be a potential alternative to the parametric approaches currently used.

Anahtar Kelime: statistical analysis Central Anatolia wheat stability genotype environment interaction adaptability statistics bread wheat

Konular: Ziraat Mühendisliği

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1.Comstock, R. E., Moll, R. H., Genotype-Environment Interactions,Statistical Genetics and Plant Breeding, National Academy ofSciences, Washington D. C., W. D. Hanson and H. F. Robinson,164-196, 1963.
2.Finlay, K.W., Wilkinson, G.N., The Analysis of Adaptation in aPlant-Breeding Program, Australian Journal of AgriculturalResearch 14, 742-754, 1963.
3.Eberhart, S.A., Russell, W. A., Stability Parameters for ComparingVarieties, Crop Science 6, 36-40, 1966.
4.Perkins, J. M., Jinks, J. L., Environmental and Genotype -Environmental Components of Variability, III. Multiple Lines andCrosses, Heredity 23, 339-356, 1968.
5.Baker, R.J., Genotype-Environment Interactions in Yield of Wheat,Canadian Journal of Plant Science 49, 743-791, 1969.
6.Tai, G.C.C., Genotypic Stability Analysis and its Application toPotato Regional Trials, Crop Science 11, 184-190, 1971.
7.Wricke, G., Über eine Methode zur Erfassung der ÖkologischenStreubreite in Feldversuchen Z, Pflanzenzuecht 47, 92-96, 1962.
8.Shukla, G.K., Some Statistical Aspects of Partitioning Genotype-Environmental Components of Variability, Heredity 29, 237-245,1972.
9.Kang, M. S., Miller, J. D., Genotype x Environment Interactionsfor Cane and Sugar Yield and Their Implications in SugarcaneBreeding, Crop Science 24, 435-440, 1984.
10.Lin, C. S., Binns, M.R., Lefkovitch, L.P., Stability analysis: Wheredo we stand?, Crop Science 26, 894-900, 1986.
11.Pham, H.N., Kang, M. S., Interrelationships Among Repeatabilityof Several Stability Statistics Estimated From International MaizeTrials, Crop Science 28, 925-928, 1988.
12.Weber, W.E., Wricke, G., Genotype x Environment Interactionand Its Implication in Plant Breeding, Genotype-By-EnvironmentInteraction and Plant Breeding, Baton Rouge, LA, USA, M. S.Kang, 1-19, 1990.
13.Kara, Ş. M., A Comparison of Yield Stability Parameters in SomeBread Wheat Varieties, Turkish Journal of Field Crops 1(2), 44-47, 1996.
14.Kara, Ş. M., Genotype x Environment Interactions and StabilityAnalysis for Yield of Bread Wheat, Rachis, Barley and WheatNewsletter, 16, 58-61, 1997.
15.Hühn, M., Beitrage zur Erfassung der phanotypischen Stabilitat, I.Vorschlag einiger auf Ranginformationen beruhendenStabilitatsparameter, EDP in Medicine and Biology 10, 112-117,1979
16.Leon, J., Methods of Simultaneous Estimation of Yield and YieldStability, Biometrics in Plant Breeding, Proceedings of 6thMeeting Eucarpia Section Biometrics in Plant Breeding,Birmingham, UK, 299-308, 1986.
17.Nassar, R., Hühn, M., Studies on Estimation of PhenotypicStability, Tests of Significance for Non-parametric Measures ofPhenotypic Stability, Biometrics 43, 45-53, 1987.
18.Leon, J., Becker, H. C., Repeatability of Some Statistical Measuresof Phenotypic Stability, Correlations Between Single Year Resultsand Multi Years Results, Plant Breeding 100, 137-142, 1988.
19.Huehn, M., Nonparametric Estimation and Testing of Genotype xEnvironment Interactions by Ranks, Genotype-By-EnvironmentInteraction and Plant Breeding, Louisiana State University, BatonRouge, LA, USA, M. S. Kang, 69-93, 1990.
20.Kang, M. S., Understanding and Utilization of Genotype-by-Environment Interaction in Plant Breeding. Genotype-By-Environment Interaction and Plant Breeding, Louisiana StateUniversity, Baton Rouge, LA, USA, M. S. Kang, 52-68, 1990.
21.Kang, M. S., A Rank-sum Method for Selection High-yielding,Stable Corn Genotypes, Cereal Research Communications, 16,113-115, 1988.
22.Schuster, W., Zschoche, K. H., Wic Ertragsstabil Sind UnsereRapssorten?, DLG-Mitteilungen 12, 670-671, 1981.
23.Becker, H.J., Correlations Among Some Statistical Measures ofPhenotypic Stability, Euphytica 30, 835-840, 198
4.Demir, İ., Tosun, M., Buğdayda Stabilite İstatistikleri ve StabiliteÜzerine Araştırmalar, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 28(1), 7-24, 1991.
25.Yıldırım, M.B., Çalışkan, C.F., Arshad, Y., Farklı StabiliteParametreleri Kullanarak Bazı Patates Genotiplerinin ÇevreyeUyum Yeteneklerinin Belirlenmesi, Türk Tarım ve OrmancılıkDergisi 16, 621-629, 1992.
26.Özgen, M., Orta Anadolu Koşullarında Kışlık Arpanın Verim veVerim Öğelerinde Adaptasyon ve Stabilite Analizleri, Türk Tarım veOrmancılık Dergisi 18, 169-177, 1994.
27.Kıllı, F., Gencer, O., Farklı Stabilite Parametreleri Kullanarak BazıPamuk Genotiplerinin Çevreye Uyum Yeteneklerinin Belirlenmesi,Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi 19, 361-365, 1995.
28.Francis, T.R., Kannenberg, L.W., Yield Stability Studies in Short-Season Maize. I. Descriptive Method for Grouping Genotypes,Canadian Journal of Plant Science, 58, 1029-1034,1978.
29.Steel, R.G.D., Torrie, J.H., Principles and Procedures of Statistics.A Biometrical Approach, Second Edition, McGraw-Hill Pub.Company, New York, 632, 1980.
30.Ketata, H., Genotype-Environment Interaction, (unpublished),Biometrical Techniques for Cereal Breeders, 14-22 February,ICARDA, Syria, 1990.
31.Bilbro, J. D., Ray, L.L., Environmental Stability and Adaptation ofSeveral Cotton Cultivars, Crop Science 16, 821-824, 1976.
32.Teich, A. H., Yield Stability of Cultivars and Lines of Winter Wheat,Cereal Research Communications 11, 197-202, 1983

APA	Kara Ş (2000). Bazı ekmeklik buğday genotiplerinde adaptasyon ve stabilite analizleri. , 413 - 419.
Chicago	Kara Şevket Metin Bazı ekmeklik buğday genotiplerinde adaptasyon ve stabilite analizleri. (2000): 413 - 419.
MLA	Kara Şevket Metin Bazı ekmeklik buğday genotiplerinde adaptasyon ve stabilite analizleri. , 2000, ss.413 - 419.
AMA	Kara Ş Bazı ekmeklik buğday genotiplerinde adaptasyon ve stabilite analizleri. . 2000; 413 - 419.
Vancouver	Kara Ş Bazı ekmeklik buğday genotiplerinde adaptasyon ve stabilite analizleri. . 2000; 413 - 419.
IEEE	Kara Ş "Bazı ekmeklik buğday genotiplerinde adaptasyon ve stabilite analizleri." , ss.413 - 419, 2000.
ISNAD	Kara, Şevket Metin. "Bazı ekmeklik buğday genotiplerinde adaptasyon ve stabilite analizleri". (2000), 413-419.

APA	Kara Ş (2000). Bazı ekmeklik buğday genotiplerinde adaptasyon ve stabilite analizleri. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 24(3), 413 - 419.
Chicago	Kara Şevket Metin Bazı ekmeklik buğday genotiplerinde adaptasyon ve stabilite analizleri. Turkish Journal of Agriculture and Forestry 24, no.3 (2000): 413 - 419.
MLA	Kara Şevket Metin Bazı ekmeklik buğday genotiplerinde adaptasyon ve stabilite analizleri. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, vol.24, no.3, 2000, ss.413 - 419.
AMA	Kara Ş Bazı ekmeklik buğday genotiplerinde adaptasyon ve stabilite analizleri. Turkish Journal of Agriculture and Forestry. 2000; 24(3): 413 - 419.
Vancouver	Kara Ş Bazı ekmeklik buğday genotiplerinde adaptasyon ve stabilite analizleri. Turkish Journal of Agriculture and Forestry. 2000; 24(3): 413 - 419.
IEEE	Kara Ş "Bazı ekmeklik buğday genotiplerinde adaptasyon ve stabilite analizleri." Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 24, ss.413 - 419, 2000.
ISNAD	Kara, Şevket Metin. "Bazı ekmeklik buğday genotiplerinde adaptasyon ve stabilite analizleri". Turkish Journal of Agriculture and Forestry 24/3 (2000), 413-419.