MUHASEBE MANİPÜLASYONUNUN BENEİSH MODELİ İLE TESPİT EDİLMESİ: BİST GIDA MADDELER SANAYİ SEKTÖRÜ’NDE BİR UYGULAMA

TEPELI, YUSUF; KAYIHAN, BURAK

MUHASEBE MANİPÜLASYONUNUN BENEİSH MODELİ İLE TESPİT EDİLMESİ: BİST GIDA MADDELER SANAYİ SEKTÖRÜ’NDE BİR UYGULAMA

Yusuf TEPELİ, (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, İİBF, İşletme Bölümü,)

Burak KAYIHAN (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, İİBF, İşletme Bölümü,)

Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi

19 5

Yıl: 2016 Cilt: 14 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 245 - 264 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

MUHASEBE MANİPÜLASYONUNUN BENEİSH MODELİ İLE TESPİT EDİLMESİ: BİST GIDA MADDELER SANAYİ SEKTÖRÜ’NDE BİR UYGULAMA

Öz:

Bu çalışma, hisse senetleri borsada işlem gören işletmelerde manipülasyon yapılma ihtimalinin ortaya konulması amacıyla yapılmıştır. Çalışmada kullanılan veriler hisse senetleri BİST'de işlem gören işletmelerin finansal tabloları aracılığıyla elde edilmiştir. Araştırmanın evrenini BİST Gıda Maddeler Sanayinde yer alan 28 tane işletme oluşturmaktadır. Verileri analize uygun olan 25 tane işletme değerlendirmeye alınmıştır. Söz konusu işletmelerin manipülasyon yapıp yapmadığının ortaya çıkarılması için Beneish tarafından uygulanan yöntemin Küçüksözen tarafından Türkiye'ye uyarlanan modeli kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre 25 işletmeden 7 tanesinin yaratıcı muhasebe uygulamalarıyla manipülasyon yaptığına dair hiçbir şüphenin bulunmadığı, 4 işletmenin manipülasyon yapma olasılığının bulunduğu, 5 işletmenin manipülasyon yapma olasılığı hakkında ciddi bulgular olduğu ve 9 işletmenin manipülasyon yaptığına dair çok önemli bulgular olduğu tespit edilmiştir

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans

DETECTING ACCOUNTING MANIPULATION BY BENEISH MODEL: AN IMPLEMENTATION ON BIST FOOD SECTOR

Öz:

The purpose of this study is to present the manipulation possibility of companies in the stock market. Data used in the study are obtained via BIST companies’ financial statements. The research sample is composed of 28 companies in the BIST Food Sector. 25 firms are evaluated out of 28, which have data suitable for analysis. Beneish method which is adopted by Küçüksözen for Turkey is used to determine whether those companies manipulate financial statements or not. The findings show that out of 25 companies, it is obvious that 7 of them do not manipulate by creative accounting applications, it is possible that 4 of them manipulate, there are findings that, 5 of them have a probability to manipulate and finally it is obvious that 9 of them really manipulate

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akyel, N. ve Karaca, N.(2005) “Bağımsız Denetim Açısından Etik ve Yaratıcı Muhasebe Uygulamaları”, Mali Çözüm Dergisi, 72: 242-254.
Aren, S. (2003) "Yöneticilerin Kar Yönetimi ile İlgili Tutumları ve İMKB’de Bir Uygulama", Doktora Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
Aygün, D. (2013) “Yaratıcı Muhasebe Stratejileri”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(2): 49-69.
Barton, J. ve Sımko, P.J. (2002) " The Balance Sheet as an Earning Management Constraint” The Accounting Review, 77(1): 1-27.
Bayırlı, R. (2006) "Yaratıcı Muhasebe, Etik, Firma Değeri ve Örnek Bir Uygulama", Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Bekçi, İ. ve Avşarlıgil, N. (2011) “Finansal Bilgi Manipülasyonu Yöntemlerinden Yaratıcı Muhasebe ve Bir Uygulama”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 13(2): 131-162.
Beneısh, M.D.(1999) " The Detection of Earnings Manipulation” Financial Analysis Journal, 55(5): 24-36.
Canbulut, G. (2008) " Finansal Bilgi Manipülasyonu ve Bir Örnek Uygulama", Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir
Dalğar, H. ve PEKİN, S. (2011) “Kurumsal Yönetim İle Finansal Tablo Manipülasyonu Arasındaki İlişki: İMKB Kurumsal Yönetim Endeksi’nde Yer Alan Şirketlerde Bir Araştırma”, Mali Çözüm Dergisi, 107: 19-43.
Deangelo, L. E. (1986) “Accounting Numbers As Market Valuation Substitutes: A Study of Management Buyouts of Public Stockholders”, The Accounting Review, 61(3): 400-420.
Dechow, P.M., Sloan, R.G. ve Sweeney, A.P. (1995) “Detecting Earning Management” The Accounting Review, 70(2): 193-225.
Demir, V. ve Bahadır, O. (2007) “Muhasebe Manipülasyonu- Yöntemler ve Teknikler-”, Mali Çözüm Dergisi, 84: 103-119.
Doğan, E. (2009) "Finansal Bilgi Manipülasyonu ve Finansal Bilgi Manipülasyonunun Belirlenmesine Yönelik Modeller; İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda Bir Uygulama",
Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
Elitaş, B.L. (2013) “Muhasebe Manipülasyonu ve Muhasebe Bilgi Kalitesine Etkisi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 58: 41-53.
Healy, P.M. (1985) “The Effect of Bonus Schemes on Accounting Decisions”, Journal of Accounting and Economics, 7(1): 85-107.
Holt, A. ve Eccles, T. (2002) "Accounting Practice in the Post-Enron Era: The Implicitions for Financal Statements in the Propert Industry”, Briefings in Real Estate Finance, 2(4):326-340.
Jones, L. E. (1991) “Earnings Management During Import Relief Investigations”, Journal of Accounting Research, 29(2): 193-228.
Kalaycı, Ş. (2010) “SPPS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Tekinkileri”, 5.Baskı, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
Küçükkocaoğlu, G., Keskin Benli, Y. ve Küçüksözen, C. (2007) “Finansal Bilgi Manipülasyonunun Tespitinde Yapay Sinir Ağı Modeli Kullanımı”, İMKB Dergisi, 9(36): 1-30.
Küçüksözen, C. (2004) "Finansal Bilgi Manipülasyonu: Nedenleri, Yöntemleri, Amaçları, Teknikleri, Sonuçları ve İMKB Şirketleri Üzerine Ampirik Bir Çalışma Örnek", Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Küçüksözen, C. ve Küçükkocaoğlu, G. (2004) "Finansal Bilgi Manipülasyonu: İMKB Şirketleri Üzerine Ampirik Bir Çalışma" 1st International Accounting Conference On The Way To Convergence, İstanbul
Mulford, C.W., Comıskey, E.E., (2002) “The Financial Numbers Game Detecting Creative Accounting Practices”, John Willey&Sons Inc., New York.
Ocak, M. ve Güçlü, F.C. (2014) “Muhasebe Manipülasyonu: Hile, Yaratıcı Muhasebe, Kar ve İzlenim Yönetimine İlişkin Kavramsal Çerçeve”, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 6(3): 123-135.
Özer, G., Alpkan, L. ve Aren, S. (2003) “Kar Yönetimi Uygulamalarına İlişkin Etik Yargı Farklılıkları”, Öneri Dergisi, 5(20): 97-107.
Stolowy, H. ve Breton, G. (2000) "A Review of Research on Accounts Manipulation" 23rd Annual Congress of European Accounting Association, Munich.
Stolowy, H. ve Breton, G. (2004) "A Literature Review and Proposed Conseptual Framework " Review of Accounting&Finance, 3(1): 2-66.
Trussel, J. (2003) “Assessing Potential Accounting Manipulation: The Financial Characteristics of Charitable Organizations With Higher Than Expected Program-Spending Ratios”, Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly, 32(4): 616-634.
TDK, (2005) “Türkçe Sözlük”, TDK Yayınları No: 549, Ankara.
Varıcı, İ. ve Er, B. (2013) “Muhasebe Manipülasyonu ve Firma Performansı İlişkisi: İMKB Uygulaması”, Ege Akademik Bakış Dergisi, 13(1): 43-52.

APA	TEPELI Y, KAYIHAN B (2016). MUHASEBE MANİPÜLASYONUNUN BENEİSH MODELİ İLE TESPİT EDİLMESİ: BİST GIDA MADDELER SANAYİ SEKTÖRÜ’NDE BİR UYGULAMA. , 245 - 264.
Chicago	TEPELI YUSUF,KAYIHAN BURAK MUHASEBE MANİPÜLASYONUNUN BENEİSH MODELİ İLE TESPİT EDİLMESİ: BİST GIDA MADDELER SANAYİ SEKTÖRÜ’NDE BİR UYGULAMA. (2016): 245 - 264.
MLA	TEPELI YUSUF,KAYIHAN BURAK MUHASEBE MANİPÜLASYONUNUN BENEİSH MODELİ İLE TESPİT EDİLMESİ: BİST GIDA MADDELER SANAYİ SEKTÖRÜ’NDE BİR UYGULAMA. , 2016, ss.245 - 264.
AMA	TEPELI Y,KAYIHAN B MUHASEBE MANİPÜLASYONUNUN BENEİSH MODELİ İLE TESPİT EDİLMESİ: BİST GIDA MADDELER SANAYİ SEKTÖRÜ’NDE BİR UYGULAMA. . 2016; 245 - 264.
Vancouver	TEPELI Y,KAYIHAN B MUHASEBE MANİPÜLASYONUNUN BENEİSH MODELİ İLE TESPİT EDİLMESİ: BİST GIDA MADDELER SANAYİ SEKTÖRÜ’NDE BİR UYGULAMA. . 2016; 245 - 264.
IEEE	TEPELI Y,KAYIHAN B "MUHASEBE MANİPÜLASYONUNUN BENEİSH MODELİ İLE TESPİT EDİLMESİ: BİST GIDA MADDELER SANAYİ SEKTÖRÜ’NDE BİR UYGULAMA." , ss.245 - 264, 2016.
ISNAD	TEPELI, YUSUF - KAYIHAN, BURAK. "MUHASEBE MANİPÜLASYONUNUN BENEİSH MODELİ İLE TESPİT EDİLMESİ: BİST GIDA MADDELER SANAYİ SEKTÖRÜ’NDE BİR UYGULAMA". (2016), 245-264.

APA	TEPELI Y, KAYIHAN B (2016). MUHASEBE MANİPÜLASYONUNUN BENEİSH MODELİ İLE TESPİT EDİLMESİ: BİST GIDA MADDELER SANAYİ SEKTÖRÜ’NDE BİR UYGULAMA. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14(4), 245 - 264.
Chicago	TEPELI YUSUF,KAYIHAN BURAK MUHASEBE MANİPÜLASYONUNUN BENEİSH MODELİ İLE TESPİT EDİLMESİ: BİST GIDA MADDELER SANAYİ SEKTÖRÜ’NDE BİR UYGULAMA. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 14, no.4 (2016): 245 - 264.
MLA	TEPELI YUSUF,KAYIHAN BURAK MUHASEBE MANİPÜLASYONUNUN BENEİSH MODELİ İLE TESPİT EDİLMESİ: BİST GIDA MADDELER SANAYİ SEKTÖRÜ’NDE BİR UYGULAMA. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, vol.14, no.4, 2016, ss.245 - 264.
AMA	TEPELI Y,KAYIHAN B MUHASEBE MANİPÜLASYONUNUN BENEİSH MODELİ İLE TESPİT EDİLMESİ: BİST GIDA MADDELER SANAYİ SEKTÖRÜ’NDE BİR UYGULAMA. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2016; 14(4): 245 - 264.
Vancouver	TEPELI Y,KAYIHAN B MUHASEBE MANİPÜLASYONUNUN BENEİSH MODELİ İLE TESPİT EDİLMESİ: BİST GIDA MADDELER SANAYİ SEKTÖRÜ’NDE BİR UYGULAMA. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2016; 14(4): 245 - 264.
IEEE	TEPELI Y,KAYIHAN B "MUHASEBE MANİPÜLASYONUNUN BENEİSH MODELİ İLE TESPİT EDİLMESİ: BİST GIDA MADDELER SANAYİ SEKTÖRÜ’NDE BİR UYGULAMA." Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14, ss.245 - 264, 2016.
ISNAD	TEPELI, YUSUF - KAYIHAN, BURAK. "MUHASEBE MANİPÜLASYONUNUN BENEİSH MODELİ İLE TESPİT EDİLMESİ: BİST GIDA MADDELER SANAYİ SEKTÖRÜ’NDE BİR UYGULAMA". Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 14/4 (2016), 245-264.