ANTAKYA ŞEHRİ VE YAKIN ÇEVRESİNDE MEYDANA GELEN EROZYONUN COĞRAFİ DAĞILIŞI VE ANALİZİ
Yıl: 2013 Cilt: 8 Sayı: 8 Sayfa Aralığı: 1745 - 1764 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
ANTAKYA ŞEHRİ VE YAKIN ÇEVRESİNDE MEYDANA GELEN EROZYONUN COĞRAFİ DAĞILIŞI VE ANALİZİ
Öz: Genel anlamda, doğal veya jeolojik erozyon ile hızlandırılmış erozyon diye iki başlık altında incelenen toprak erozyonu yeryüzündeki toprağın her geçen gün deniz ve göl ortamlarına taşınmasına neden olmaktadır. Binlerce yıldır kendisinden yararlanılan doğal kaynaklardan biri olan toprak, günümüze yakın dönemlerde dünya nüfusunun hızla artmasından dolayı daha da fazla kullanılmıştır. Bu durum toprak üzerindeki baskıyı giderek arttırmıştır ve düz alanlar dışında eğimli sahalarda da tarım yapılmaya başlanmıştır. Buna karşılık, mera ve orman arazisi olarak kullanılması gereken sahalar da tarıma açılmıştır. Sonuçta, farklı amaçlarla toprağın daha yoğun kullanımı ve çevreye yapılan olumsuz müdahaleler erozyon gibi önemli bir çevre sorununu da beraberinde getirmiştir. Bu çalışmada Hatay İli'nin merkezi olan Antakya Şehri'nin yakın çevresinde erozyonla meydana gelen sediment kaybının hesaplanması amaçlanmıştır. Bu bağlamda Yağış Erozif (R), Toprak Direnç (K), Yamaç Eğim Uzunluğu (LS), Zemin Örtüsü (C) ve Erozyon Önleyici Çalışmalar (P) Faktörlerinin kullanıldığı RUSLE yöntemi kullanılmıştır. Analiz sonucunda inceleme alanında meydana gelen toprak kaybı 0-26.02 ton/ha/yıl olarak hesaplanmıştır. Ayrıca inceleme alanının % 22'sinde şiddetli ve çok şiddetli erozyon olduğu tespit edilmiştir. Çalışma Akdeniz iklim bölgesindeki erozyona duyarlı alanların tespit edilmesi bakımından önemlidir. Ayrıca konusunda önlem alma ve karar verme yetkisine sahip kurum ve kuruluşlar için yol gösterici bir eser olması açısından önem arz etmektedir
Anahtar Kelime: GEOGRAPHICAL DISTRIBUTION AND ANALYSIS OF THE EROSION OCCURRED IN AKTAKYA AND ITS CLOSE ENVIRONMENT
Öz: Soil erosion which is in general studied under two headings named as natural and geological erosion and accelerated erosion leads to the movement of soil on earth into the seas and lakes day by day. In recent years, soil as one of the natural resources from which was benefited for thousands of years were much more utilized due to rapid increases in world population. Thus, farming on inclined terrains was also initiated besides flat terrains as the force on the utilization of soil was gradually increased. On the other hand, the areas which must be utilized as rangeland and forest land were also opened to farming. Consequently, the more intense use of soil for different purposes together with the negative interventions on the environment brought with a serious environmental problem such as erosion. The goal of this study is to calculate the amount of sediments lost during the erosion occurred in the close environment of Antakya which is the city center of Hatay. In this context, RUSLE method in which Rainfall erosivity (R), Soil erodibility (K), Length of Land Slope (LS), Land Cover (C) and Support Practice Factor (P) involved were used. According to the analysis, it was calculated that the loss of soil in the study area was between 0 and 26.02 ton/ha/year. Moreover, it was determined that 22 % of the study area has severe and very severe erosion occured. This study is very important to locate the areas which are sensitive to erosion in Mediterranean region. Besides, it is helpful for the institutions and organizations who have the authority to take precautions and make decisions on their issues as an instructive work
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- ALAGÖZ, Cemal, "Coğrafya Gözüyle Hatay", Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih – Coğrafya Fakültesi Dergisi, Cilt: II-Sayı: 1, (1943), Ankara
- ARDEL, Ahmet, KURTER, Ajun, DÖNMEZ, Yusuf, Klimatoloji Tatbikatı, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Yayınları, Taş Matbaası, (1969), İstanbul.
- ARNOLDUS, Henry M. Jackson, Methodology Used to Determine the Maximum Potential Average Annual Soil Loss Due to Sheet and Rill Erosion in Morocco, FAO Soils Bulletin, (1977),34, 39-51.
- ATALAY, İbrahim, Toprak Oluşumu, Sınıflandırılması ve Coğrafyası, Meta Basım Yayın Hizmetleri, (2011), İzmir.
- ATEŞ, Şerafettin., KEÇER, Mustafa, OSMANÇELEBİOĞLU, Refahat, KAHRAMAN, Selahattin, Antakya (Hatay) İl Merkezi ve Çevresinin Yerbilim Verileri, MTA Genel Müdürlüğü Jeoloji Etütleri Dairesi Başkanlığı, (2004), Ankara
- BERGSMA Eelko., CHARMAN P., GİBBONS F., HURNİ H., MOLDENHAUER W.C.,
- PANİCHAPONG S., Terminology for Soil Erosion and Conservation. International Society of Soil Science, Grafisch Service Centrom, (1996), Wageningen
- BESKOW Samuel, MELLO, Carlos R., NORTON, Lloyd D., CURİ N, VIOLA, M.R., AVANZI J.C., Soil Erosion Prediction İn the Grande River Basin, Brasil Using Distributed Modelling, Catena:79, 49-59, (2009), USA.
- BLANCO Humberto, LAL Rattan, Principles of Soil Conservation and Management, Springer, (2008), USA.
- CHEN, Tao, NIU, Rui Qing, LI Ping Xiang, ZHANG Liang Pei, DU Bo, Regional Soil Erosion Risk Mapping Using RUSLE, GIS And Remote Sensing: A Case Study İn Miyun Watershed, North China, Environ Earth Sci, (2010), 63:533–541.
- CÜREBAL, İsa, EKİNCİ, Deniz, Kızılkeçili Deresi Havzasında CBS Tabanlı RUSLE Yöntemiyle Erozyon Analizi, Türk Coğrafya Dergisi, (2006), 47, 115–130.
- ÇEPEL Necmettin, Toprak Kirliliği Erozyon ve Çevreye Verdiği Zararlar, TEMA Vakfı Yayınları, No: 14, (1997), İstanbul.
- DESMET Peter J. J., GOVERS Gerard, Comment on 'Modelling Topographic Potential for Erosion and Deposition Using GIS', International Journal of Geographical Information Science, (1997),11:6, 603-610.
- DÖNMEZ Yusuf, Umumi Klimatoloji ve İklim Çalışmaları, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, No:2506, (1979), İstanbul
- DPT, Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013), Su Havzaları, Kullanımı ve Yönetimi Özel İhtisas Komisyonu Raporu, (2007), Ankara.
- DSİ, Hatay İl Sınırları İçerisinde Bulunan Taşkın Dereleri, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı DSİ Genel Müdürlüğü VI. Bölge Müdürlüğü, Rapor No: 932.02-17882, (2007), Adana.
- EKİNCİ Deniz, Estimating Of Soil Erosion İn Lake Durusu Basin Using Revised USLE 3d With GIS, Çantay Yayınevi, (2007), İstanbul.
- EKİNCİ Deniz, Gülüç Çayı Havzasının Uygulamalı Jeomorfoloji Özellikleri, Doktora Tezi (Yayınlanmamış), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (2004), İstanbul.
- EKİNCİ Deniz, CBS Tabanlı Uyarlamış RUSLE Yöntemi İle Kozlu Deresi Havzası'nda Erozyon Analizi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Dergisi, Sayı:13 Sayfa,:109-119, (2005), İstanbul
- EKİNCİ, Deniz, ÖZŞAHİN, Emre, ÖZDER, A., “Kütle Hareketleri Duyarlılık Haritalarının Oluşturulmasında Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama Teknolojilerinin Kullanımı”, JEOUZAL 2010 Sempozyumu, 4-5 Kasım 2010 – MTA, (2010), Ankara.
- ERKAL, Tevfik, Çobanlar Havzası'nda (Afyonkarahisar) Toprak Erozyonunun Değerlendirilmesi, The Journal of Academic Social Science Studies (JASSS), Volume 5 Issue 8, p. (2012), 543-562,
- FERNÁNDEZ Martin L., NUNEZ, Martinez M., An Empirical Approach to Estimate Soil Erosion Risk in Spain, Science of the Total Environment 409, (2011), 3114–3123
- GİTAS, Ioannis Z, DOUROS Kostas, MİNAKOU Chara, Silleos, George N., KARYDAS, Christos G, , Multi-Temporal Soil Erosion Rısk Assessment In N. Chalkidıki Using A Modified USLE Raster Model, EARSeL eProceedings, (2009), 8, 1
- GOVERS, Gerard, POESEN Jean, GOOSSENS, Daniel, Soil Erosion – Processes, Damages and Countermeasures, Managing Soil Quality Challenges in Modern Agriculture (Editörler: Per Schjønning, Susanne Elmholt, Bent Tolstrup Christensen), CABI Publishing, (2004), USA
- HİCKEY, Robert, Slope Angle and Slope Length Solutions for GIS, Cartography, v. 29, No:1, (2000), pp. 1 – 8.
- HOŞGÖREN, M.Yıldız, Hidrografya’nın Ana Çizgileri-1, Çantay Kitabevi, (2010), İstanbul.
- HUSSAIN Iftikhar, OLSON K, JONES, R.L., Flyash and erosion patterns on cultivated and uncultivated hillslopes in southern Illinois. Soil Science, (1998), 164: 726-738.
- İRVEM, Ahmet, TÜLÜCÜ, Kazım, Coğrafi Bilgi Sistemi ile Toprak Kaybı ve Sediment Verimi Tahmin Modelinin (EST) Oluşturulması ve Seyhan-Körkün Alt Havzasına Uygulanması, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, (2004), No:13
- JULIEN, Pierre, Erosion and Sedimentation (2nd Edition), Cambridge University Press, (2010), UK KITAHARA Hikaru, OKURA Yoichi, SAMMORI Toshiaki, KAWANAMI Akiko, Application of the Universal Soil Loss Equation (USLE) to mountainous forests in Japan, Journal of Forest Research 5, (2000), 231-236
- KNIJFF, J.M., Van der, JONES, Robert, MONTANARELLA Luca, Soil Erosion Risk Assessment in Europe. (2000), EUR 19044 EN, 33 pp.
- KORKMAZ, Hüseyin, FAKI, Gökhan, Kuseyr Platosunun İklim Özellikleri, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 6. Sayı: 12, s: 324-350, Hatay LAL, Rattan, (2001), Soil Degredation by Erosion, Land Degredation- Development, (2009),Vol:12, P:519-539, USA.
- LAL Rattan., STEWART Bob Alton, Soil Degradation, Springer-Verlag, (1990), New York.
- LASTORİA B, MİSEROCCHİ F, LANCİANİ A, MONACELLİ G, An Estimated Erosion Map for the Aterno-Pescara River Basin, European Water, (2008), 21/22: 29-39
- MİTASOVA Helena, HOFİERKA, Jaroslav, ZLOCHA, Maros, IVERSON, Louis R., Modelling Topographic Potential for Erosion and Deposition Using GIS, Int. I. Geographical Information Systems, (1996), Vol. 10, No. 5, 629-641.
- OLSON K.R., JONES, R.L, Use Of Fly Ash as Time Marker in Soil Erosion and Sedimentation Studies, Sustaining The Global Farm (Selected Papers), (Editörler: Stott, D.E, Mohtar, R.H., Steinhardt, G.C.), 10. International Soil Conservation Organization Meeting, (2001), USA
- ÖZDEN, Şenay, ÖZDEN D. Murat, Türkiye Toprak Erozyon Tahmin Modeli TURTEM, Başbakanlık Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, (1997), Ankara
- PEART, M.R., RUSE, M.E., HILL, R.D, A Comparison of Caesium-137 and Erosion Pin Data from Tai To Yan, Hong Kong, Soil Erosion and Sediment Redistribution in River Catchments (eds P.N. Owens and A.J. Collins), CAB International, (2006), London,UK.
- PIMENTEL, David., HARVEY, Charles, RESOSUDARMO, Budy P., SINCLAIR, Knight,
- KURZ, Dietrich, MCNAİR, Matthew, CRİST, S., SHPRİTZ, L., FİTTON, L., SAFFOURİ, Ramsey, BLAİR, R, Environmental and Economic Costs of Soil Erosion and Conservation Benefits, Science, New Series, (1995), Vol. 267, No. 5201, 1117-1123
- PIMENTEL David., HARMAN, R., PACENZA, M., PECARSKY, Jason, PİMENTEL M., “Natural Resources and an Optimum Human Population”, Population and Environment, (1994), 15 (5): 347-369.
- RAHMAN, Md. Rejaur, Shi, Z.H., CHONGFA, Cai, Soil Erosion Hazard Evaluation-An İntegrated Use Of Remote Sensing, GIS And Statistical Approaches with Biophysical Parameters Towards Management Strategies, Ecological Modelling, 220, (2009), 1724-1734
- SHEIKH Ashaq Hussain, Integration of GIS and Universal Soil Loss Equation (USLE) For Soil Loss Estimation in a Himalayan Watershed, Recent Research İn Science and Technology, (2011), 51-57.
- SHIFERAW, Abate, Estimating Soil Loss Rates For Soil Conservation Planning In The Borena Woreda Of South Wollo Highlands, Ethiopia, Journal of Sustainable Development in Africa, (2011), Volume 13, No.3.
- ŞAHİN, Cemalettin, SİPAHİOĞLU, Şengün, Doğal Afetler ve Türkiye, Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, (2007), Ankara
- TAĞIL, Şermin, Tuzla Çayı Havzasında (Biga Yarımadası) CBS-Tabanlı RUSLE Modeli Kullanarak Arazi Degradasyonu Risk Değerlendirmesi, Ekoloji, (2007), 17, 65, 11-20
- UYGUR, Veli, İRVEM Ahmet, KARANLIK Sema, AKIŞ Rıfat, Estimating Spatial Distribution Of Soil Loss Over Seyhan River Basin İn Turkey, Env.Earth Sciences, (2010), P: 1129 – 1138
- WISCHMEIER, Walter H, Use and Misuse of the Universal Soil Loss Equation. J. Soil and Water Conserv., (1976), 31, 5-9, USA
- WISCHMEIER, Walter H., SMITH, Dwight D., Rainfall Energy and its Relationship to Soil Loss. Trans., Am. Geophys. Union, (1958),39, 285–291.
- WISCHMEİER, Walter H., SMİTH, Dwight D. Predicting Rainfall Erosion Losses: A guide to conservation planning, Agricultural Handbook, 537, US Department of Agriculture, Washington, DC, 58 pp, (1978), USA.
- ZACHAR Dusan, Soil Erosion, Elsevier Scientifıc Publishing Company, (1982), USA.
- ZEYBEK, Halil İbrahim, Turhal Ovası ve Yakın Çevresinde Toprak Erozyonu, Doğu Coğrafya Dergisi, (2002), Cilt 7, Sayı 8,
| APA | DEĞERLİYURT M (2013). ANTAKYA ŞEHRİ VE YAKIN ÇEVRESİNDE MEYDANA GELEN EROZYONUN COĞRAFİ DAĞILIŞI VE ANALİZİ. , 1745 - 1764. |
| Chicago | DEĞERLİYURT Mehmet ANTAKYA ŞEHRİ VE YAKIN ÇEVRESİNDE MEYDANA GELEN EROZYONUN COĞRAFİ DAĞILIŞI VE ANALİZİ. (2013): 1745 - 1764. |
| MLA | DEĞERLİYURT Mehmet ANTAKYA ŞEHRİ VE YAKIN ÇEVRESİNDE MEYDANA GELEN EROZYONUN COĞRAFİ DAĞILIŞI VE ANALİZİ. , 2013, ss.1745 - 1764. |
| AMA | DEĞERLİYURT M ANTAKYA ŞEHRİ VE YAKIN ÇEVRESİNDE MEYDANA GELEN EROZYONUN COĞRAFİ DAĞILIŞI VE ANALİZİ. . 2013; 1745 - 1764. |
| Vancouver | DEĞERLİYURT M ANTAKYA ŞEHRİ VE YAKIN ÇEVRESİNDE MEYDANA GELEN EROZYONUN COĞRAFİ DAĞILIŞI VE ANALİZİ. . 2013; 1745 - 1764. |
| IEEE | DEĞERLİYURT M "ANTAKYA ŞEHRİ VE YAKIN ÇEVRESİNDE MEYDANA GELEN EROZYONUN COĞRAFİ DAĞILIŞI VE ANALİZİ." , ss.1745 - 1764, 2013. |
| ISNAD | DEĞERLİYURT, Mehmet. "ANTAKYA ŞEHRİ VE YAKIN ÇEVRESİNDE MEYDANA GELEN EROZYONUN COĞRAFİ DAĞILIŞI VE ANALİZİ". (2013), 1745-1764. |
| APA | DEĞERLİYURT M (2013). ANTAKYA ŞEHRİ VE YAKIN ÇEVRESİNDE MEYDANA GELEN EROZYONUN COĞRAFİ DAĞILIŞI VE ANALİZİ. Turkish Studies (Elektronik), 8(8), 1745 - 1764. |
| Chicago | DEĞERLİYURT Mehmet ANTAKYA ŞEHRİ VE YAKIN ÇEVRESİNDE MEYDANA GELEN EROZYONUN COĞRAFİ DAĞILIŞI VE ANALİZİ. Turkish Studies (Elektronik) 8, no.8 (2013): 1745 - 1764. |
| MLA | DEĞERLİYURT Mehmet ANTAKYA ŞEHRİ VE YAKIN ÇEVRESİNDE MEYDANA GELEN EROZYONUN COĞRAFİ DAĞILIŞI VE ANALİZİ. Turkish Studies (Elektronik), vol.8, no.8, 2013, ss.1745 - 1764. |
| AMA | DEĞERLİYURT M ANTAKYA ŞEHRİ VE YAKIN ÇEVRESİNDE MEYDANA GELEN EROZYONUN COĞRAFİ DAĞILIŞI VE ANALİZİ. Turkish Studies (Elektronik). 2013; 8(8): 1745 - 1764. |
| Vancouver | DEĞERLİYURT M ANTAKYA ŞEHRİ VE YAKIN ÇEVRESİNDE MEYDANA GELEN EROZYONUN COĞRAFİ DAĞILIŞI VE ANALİZİ. Turkish Studies (Elektronik). 2013; 8(8): 1745 - 1764. |
| IEEE | DEĞERLİYURT M "ANTAKYA ŞEHRİ VE YAKIN ÇEVRESİNDE MEYDANA GELEN EROZYONUN COĞRAFİ DAĞILIŞI VE ANALİZİ." Turkish Studies (Elektronik), 8, ss.1745 - 1764, 2013. |
| ISNAD | DEĞERLİYURT, Mehmet. "ANTAKYA ŞEHRİ VE YAKIN ÇEVRESİNDE MEYDANA GELEN EROZYONUN COĞRAFİ DAĞILIŞI VE ANALİZİ". Turkish Studies (Elektronik) 8/8 (2013), 1745-1764. |
