Hastane Örneği Üzerinden Manevî Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetlerine Genel Bir Bakış
Yıl: 2017 Cilt: 21 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 1267 - 1304 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Hastane Örneği Üzerinden Manevî Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetlerine Genel Bir Bakış
Öz: Din ve maneviyat kaynaklarından yararlanılarak gerçekleştirilen manevî danışmanlık ve rehberlik, psikolojik danışma ve rehberlik yaklaşımları, yöntem ve tekniklerinin kullanıldığı profesyonel, psikolojik yardım ilişkisidir. Hıristiyan teolojisine dayalı bir gelenek içerisinde oluşan bu alan, Batı'da "pastoral psikoloji" olarak adlandırılmaktadır. Teoloji yanında psikoloji ve din psikolojisi yaklaşımlarını birbirine bağlayan manevî danışmanlık ve rehberliğin dünyada en yaygın uygulama alanlarından birisi sağlık alanıdır. Araştırmalar dindarlığın insan sağlığıyla pozitif ilişkisini açık bir şekilde ortaya koymaktadır. Dinî inançların hastanın başa çıkmasına yardımcı olması durumunda hastanın manevî ihtiyaçlarını karşılamak için manevî danışmanın yardımına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu makalede genel olarak manevî danışmanlık ve rehberliğin özelde de sağlık alanında manevî danışmanlığın ne olduğu, manevî danışman yeterlikleri, hastanelerde manevî danışmanlık ihtiyacı ile birlikte danışmanlığın kimler tarafından, kimlere ve ne şekilde uygulanabileceği konuları incelenmiştir
Anahtar Kelime: Konular:
A General Over View of Spiritual Counselling and Guidance Services Based on Hospital Sample
Öz: Spiritual counselling and guidance is carried out by benefitting from sources of religion and spirituality. It is a professional psychological help relationship in which the approaches, methods, and techniques of psychological counselling and guidance are used. In the world, the field of health is one of the most common application areas of spiritual counselling and guidance connecting the approaches of psychology and psychology of religion to each other together with theology. Researches have clearly demonstrated the positive association of piety with human health. If religious beliefs help the patient to cope with the disease, the assistance of a spiritual consultant is needed to meet his/her spiritual needs. In the present article, the topics of spiritual counselling and guidance in general; and, in specific, what the spiritual counselling is in the field of health, proficiencies of the spiritual counsellors, the need for spiritual counselling in the hospitals together with the topics of how, to whom and by whom the spiritual consultancy can be performed were investigated
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Abdullah, Somaya. “Islam and Counseling: Models of Practice in Muslim Communal Life”. Journal of Pastoral Counseling 42 (2007): 42-55.
- Altaş, Nurullah. “Hastanelerde Dinî Danışmanlık Hizmetleri (Türkiye Uygulaması Üzerine Deneysel Bir Araştırma”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 39, sy. 1 (1999): 599-659.
- Ashy, Majed A. “Health and Illness from an Islamic Perspective,”. Journal of Religion and Health 3, sy. 3 (1999): 241-257.
- Bakar Uğurlu, Sinem. “Dinî Danışmanlık Eğitimi: AAPC Akreditasyon Kriterlerinin Türkiye Açısından Değerlendirilmesi”. Manevi Danışmanlık ve Rehberlik içinde, ed. Ali Ayten, Mustafa Koç ve Nuri Tınaz, 1: 259-280. İstanbul: Dem Yayınları, 2016.
- Bal Koçak, Dilek. “Çocuk Hastalara ve Yakınlarına Uygulanan Manevî Bakım”. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, 2015.
- Belen, Fatma Zeynep. “Manevî Bakım ve Danışmanlıkta Bibliyoterapi: Bir Uygulama Örneği”. Manevi Danışmanlık ve Rehberlik içinde, ed. Ali Ayten, Mustafa Koç ve Nuri Tınaz, 1: 439-458. İstanbul: Dem Yayınları, 2016.
- Boisen, Anton. T. The Task and Methods of Theology. New York: Boisen Files, Chicago Theological Seminary, 1926.
- Bülbül, Mustafa. “Almanya’da Hastanelerde Yapılan Manevi Bakım (Din) hizmeti”. Vaaz ve Vaizlik Sempozyumu içinde, 590-630. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2013.
- Cebeci, Suat. “Bir Din Eğitimi Yaklaşımı Olarak Dini Danışma ve Rehberlik”. Değerler Eğitimi Dergisi 8, sy.19 (2010): 53-69.
- Cengil, Muammer ve Kaya, Ümmügülsüm Günsel. “Psikolojik Rahatsızlıkları Olan Bireylere Mesnevî ile Bibliyoterapi Uygulaması”. Manevi Danışmanlık ve Rehberlik içinde, ed. Ali Ayten, Mustafa Koç ve Nuri Tınaz, 1: 415-458. İstanbul: Dem Yayınları, 2016.
- Chang Bei-Hung, Anne E Noonan and Sharon L Tennstedt. “The Role of Religion/Spirituality in Coping with Care Giving for Disabled Elders”. The Gerentologist 38, no. 4 (1998): 463-470.
- Clebsch, William A. and Charles R. Jaekle. Pastoral Care in Historical Perspective. New Jersey: Prentice-Hall, 1964.
- Clinebell, Howard. Basic Types of Pastoral Care & Counseling: Resources for The Ministry of Healing & Growth. Nasville: Abingdon Press, 1984.
- Clinebell, Howard. Basic Types of Pastoral Care & Counseling: Resources for The Ministry of Healing and Growth. Nashville: Abingdon Press, 2011.
- Collins Cobuild English Dictionary. London: Harper Collins Publishers, 1997.
- Çelikay, Ferdi ve Erdal Gümüş. “Sağlıkta Dönüşümün Ampirik Analizi”. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi 66, sy. 3 (2011): 55-92.
- Çelikel, Bülent. “Dinî Danışmanlık: Psikoterapi ile Din Eğitiminin Buluşma Noktası”. Marife Dergisi (2013): 55-68.
- Çerik, Oğuz. “Yaşlılıkta Sosyal ve Manevi Bakım Yaşlılık Dönemi ve Problemleri”. Yaşlılık Dönemi ve Problemleri içinde, ed. Faruk Bayraktar, 141-157. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2007.
- Doğan, Mebrure. Sabır Psikolojisi, Pozitif Psikoloji Bağlamında Bir Araştırma. İstanbul: Çamlıca Yayınları, 2016.
- Ege, Remziye. “Dini Danışmanlık ve Rehberliğin Bir Bilim Dalı Olarak Gelişmesinin Gerekliliği Üzerine Bazı Düşünceler”. Dini Araştırmalar 14, sy. 39 (2011): 104-114.
- Genia, Vicky. “Seküler Psikoterapistler ve Dindar Danışanlar: Mesleki Mülahazalar ve Öneriler”. Trc. Üzeyir Ok. İslami Araştırmalar Dergisi 12, sy.1 (1999): 78-83.
- Haque, Amber. “Psychology and Religion: Two Approaches to Positive Mental Health”. Intellectual Discourse 8, no 1, (2000): 81-89.
- Horozcu, Ümit. “Tecrübî Araştırmalar Işığında Dindarlık ve Maneviyat ile Ruhsal ve Bedensel Sağlık Arasındaki İlişki”, Milel ve Nihal 7, sy. 1 (2010): 209-240.
- Karagül, Arslan. “Manevi Bakım: Anlamı, Önemi, Yöntemi ve Eğitimi (Hollanda Örneği)”. Dini Araştırmalar 14, sy. 40 (2012): 5- 27.
- Karataş, Zeki. “Evde Bakım Hizmeti Sunan Aile Bireyi Bakıcıların Moral ve Manevi Değerlerinin Başa Çıkmadaki Etkisi”. Yüksek Lisans Tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, 2011.
- Kardaş Özdemir, Funda, Akgün Şahin ve Zümrüt, Küçük Dilek. “Kanserli Çocuğu Olan Annelerin Bakım Verme Yüklerinin Belirlenmesi”. Yeni Tıp Dergisi 26, sy.23 (2009): 153-159.
- Kavas, Erkan ve Kavas, Nurgül. “Manevi Destek Algısı Ölçeği (MDA): Geliştirilmesi, Geçerliği ve Güvenirliği”. Turkish Studies 9, sy. 2 (2014): 905-915.
- Kaymakcan, Recep ve Şirin, Turgay. “Bilişsel Davranışçı Psikoterapi Yaklaşımı ile Bütünleş- tirilmiş Dinî Danışmanlık Modelinin Din Eğitimi Alan Erkek Yükseköğrenim Öğrencilerinin Durumluk Kaygı ve Sürekli Kaygı Düzeylerine Etkisi”. Değerler Eğitimi Dergisi 11, sy. 26 (2013): 11-148.
- Kılavuz, Akif. “Hasta Hekim İlişkileri Açısından Din Öğretiminin Önemi”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 11, sy.2 (2002): 73-86.
- Kutsal Kitap (Tevrat, Zebur, İncil), Kore: Korean Bible Society, 2013.
- Koç, Mustafa. “Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Hastanelerdeki Manevî Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetleri (1995-2015): Sınırlılıklar ve Bir Eğitim Programı Önerisi” Manevi Danışmanlık ve Rehberlik içinde, ed. Ali Ayten, Mustafa Koç ve Nuri Tınaz, 1: 321- 362. İstanbul: Dem Yayınları, 2016.
- Koenig, G. Harold. “Din, Maneviyat ve Tıp: Klinik Uygulama İçin Araştırma Bulguları ve Öneriler”. trc. Nurten Kimter. Bilimname 30, sy. 2 (2013): 215-230.
- Konur, Himmet. “Mesnevî’de Mürid-Mürşid İlişkisi”. Tasavvuf İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi 14, (2005):149-157.
- Korkmaz, Arif. “Hastanede Dinî Hayat: Teorik Çerçeve”. Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 29, (2010): 283-311.
- Köylü, Mustafa. “Ruh ve Beden Sağlığı ile Din İlişkisi Üzerine Yapılan Araştırmaların Bir Değerlendirmesi”. On Dokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 28 (2010): 5-36.
- Kula, Naci. “Engelli Birey ve Ailesinin Psiko-sosyal Sorunları ve Manevi Destek”. Din Felsefe ve Bilim Işığında Engelli Olmak ve Sorunları Sempozyumu Bildirileri içinde, 74-107. İstanbul: Sultanbeyli Belediyesi Yayınları, 2012.
- Longman Dictionary of American English. Second Edition. Harlow: Pearson English Language Teaching, 1997.
- Mollaoğlu, Hasan. “Hastane Hizmetleri Bağlamında Manevi Bakım ve New York Healthcare Chaplaincy” Örneği”. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, 2013.
- Ok, Üzeyir. “İnanç Bakım Danışmanlığı Bir Model Geliştirme Denemesi”. 1. Din Hizmetleri Sempozyumu (3-4 Kasım 2007) içinde, 550-574. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2008.
- Özdoğan Öznur. “İnsanı Anlamaya Yönelik Bir Yaklaşım: Pastoral Psikoloji”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 47 (2006): 127-141.
- Özdoğan, Öznur. “Hastalıklara Manevi Psikolojik Yaklaşım”. IV. Din Şurası Tebliğ Müzakereleri içinde, 366-372. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2009.
- Özoğlu, Süleyman Çetin. Eğitimde Rehberlik ve Psikolojik Danışma. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Basımevi, 2007.
- Patton, John. Pastoral Care in Context: An Introduction To Pastoral Car. Kentucky: Westminster John Knox Press, 2005.
- Sarı, Enver. “İslamî Değerleri Yaşam Biçiminde Öncelikli Danışanlara Yönelik Psikolojik Danışma: İslamî Psikolojik Danışma Model Önerisi”. Manevi Danışmanlık ve Rehberlik içinde, ed. Ali Ayten, Mustafa Koç ve Nuri Tınaz, 1: 135-155. İstanbul: Dem Yayınları, 2016.
- Satan, Ayşin, Çıplak, Kübra, Kaplaner, Kaplaner Osman, Erol, Fatma. “Ebeveyn Kaybı Yaşamış Ergenlerde Bibliyoterapi Yönelimli Manevî Danışmanlık Uygulaması”, Manevi Danışmanlık ve Rehberlik içinde, ed. Ali Ayten, Mustafa Koç ve Nuri Tınaz, 1: 397- 413. İstanbul: Dem Yayınları, 2016.
- Selçuk, Mualla. “2000’li Yıllara Girerken İrşat Anlayışımız Üzerine Bazı İlk Düşünceler”, II. Din Şurası Tebliğ Müzakereleri içinde, 458-467. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2003
- Seyyar, Ali. “Bakıma muhtaç Özürlülere Dönük Manevi Bakım Uygulamaları”, 1. Din Hizmetleri Sempozyumu (3-4 Kasım 2007) içinde, 2: 251-272. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2008.
- Seyyar, Ali. Tıbbi Sosyal Hizmetlerde Manevi Bakım. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2010. Snodgrass, Jill. “From Rogers to Clinebell: Exploring the History of Pastoral Psychology”. Pastoral Psychology 55, no. 4 (2007): 513-525.
- Snodgrass, Jill. “Pastoral Counseling: A Discipline of Unity Amid Diversity”. In Understanding Pastoral Counseling, ed. E. A. Maynard and J. L. Snodgrass, 1-15. New York: Springer Publishing Company, 2015.
- Söylev, Ömer Faruk. “Türkiye’de Dini Danışma ve Rehberlik: Alanları, İmkânları ve Yöntemleri (Diyanet İşleri Başkanlığı Örneği)”. Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi, 2014.
- Sülü, Esma. “Yoğun Bakımda Yatan Çocuk Hastaların Annelerinin Manevî Bakım (Spiritüel Bakım) Gereksinimleri”. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, 2006.
- Türkdoğan, Orhan. Kültür ve Sağlık–Hastalık Sistemi. Ankara: MEB Yayınları, 1991.
- Tan, Hasan. Psikolojik Danışma ve Rehberlik, Teori ve Uygulama. İstanbul: MEB Yayınları, 2000.
- Tarhan, Sinem ve Hasan Bacanlı. “Sürekli Umut Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. The Journal of Happiness & Well-Being 3, sy. 1 (2015):1-14.
- Utsch, Michael. “Pozitif Psikolojiden Güdüler-Din Psikolojisi Araştırmaları ve Terapik /Manevi Yardım Uygulamaları”. trc. Abdulkerim Bahadır. Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 25 (2008): 169-180.
- Yılmaz, Macit. “Yaşlılıkta Manevi Destek ve Din Eğitiminin Önemi”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 39 (2013): 242-264.
- Yüzer, Selda, Rana Yiğit ve Bahar Taşdelen. “Çocuğu Hastanede Yatan Annelerin Aldığı Sosyal Destek İle Depresyon Düzeyleri Arasındaki İlişki”. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 9, sy. 4 (2006): 54-62.
- “Hasta Hakları Yönetmeliği”, Erişim 04. 11. 2017. http://www.saglik.gov.tr/TR,10461/hasta-haklari-yonetmeligi.html.
- “Sağlık Bakanlığı ile Diyanet İşleri Başkanlığı arasında imzalanan işbirliği protokolü”, Erişim 28. 11. 2017. http://www2.diyanet.gov.tr/DinHizmetleriGenelMudurlugu/SosyalKulturelIsbirli giProtokolleri/Sa%C4%9Fl%C4%B1k%20Bakanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1%20Protokol%C3%BC.p df
- “Why Pastoral Counselling”. Erişim 28.06.2017. http://www.aapc.org/page/WhyPastoral.
| APA | Doğan M (2017). Hastane Örneği Üzerinden Manevî Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetlerine Genel Bir Bakış. , 1267 - 1304. |
| Chicago | Doğan Mebrure Hastane Örneği Üzerinden Manevî Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetlerine Genel Bir Bakış. (2017): 1267 - 1304. |
| MLA | Doğan Mebrure Hastane Örneği Üzerinden Manevî Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetlerine Genel Bir Bakış. , 2017, ss.1267 - 1304. |
| AMA | Doğan M Hastane Örneği Üzerinden Manevî Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetlerine Genel Bir Bakış. . 2017; 1267 - 1304. |
| Vancouver | Doğan M Hastane Örneği Üzerinden Manevî Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetlerine Genel Bir Bakış. . 2017; 1267 - 1304. |
| IEEE | Doğan M "Hastane Örneği Üzerinden Manevî Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetlerine Genel Bir Bakış." , ss.1267 - 1304, 2017. |
| ISNAD | Doğan, Mebrure. "Hastane Örneği Üzerinden Manevî Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetlerine Genel Bir Bakış". (2017), 1267-1304. |
| APA | Doğan M (2017). Hastane Örneği Üzerinden Manevî Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetlerine Genel Bir Bakış. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, 21(2), 1267 - 1304. |
| Chicago | Doğan Mebrure Hastane Örneği Üzerinden Manevî Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetlerine Genel Bir Bakış. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 21, no.2 (2017): 1267 - 1304. |
| MLA | Doğan Mebrure Hastane Örneği Üzerinden Manevî Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetlerine Genel Bir Bakış. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, vol.21, no.2, 2017, ss.1267 - 1304. |
| AMA | Doğan M Hastane Örneği Üzerinden Manevî Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetlerine Genel Bir Bakış. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi. 2017; 21(2): 1267 - 1304. |
| Vancouver | Doğan M Hastane Örneği Üzerinden Manevî Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetlerine Genel Bir Bakış. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi. 2017; 21(2): 1267 - 1304. |
| IEEE | Doğan M "Hastane Örneği Üzerinden Manevî Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetlerine Genel Bir Bakış." Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, 21, ss.1267 - 1304, 2017. |
| ISNAD | Doğan, Mebrure. "Hastane Örneği Üzerinden Manevî Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetlerine Genel Bir Bakış". Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 21/2 (2017), 1267-1304. |
