Yıl: 2013 Cilt: 0 Sayı: 127 Sayfa Aralığı: 68 - 87 Metin Dili: İngilizce İndeks Tarihi: 29-07-2022

70'ler: Siyasetin odağındaki kent, kentin odağındaki siyaset

Öz:
70'Ierin ortalarında Türkiye kentlerine bakıldığında görülen şey, kentin özgül bir siyaset odağı haline gelmiş olduğudur. Bir yanda --hem politik bir aktör hem de toplumsal bir çevre olarak-- gecekondu, diğer yanda MC hükümetleriyle çatışan CHP'li belediyeler eliyle gelişen yerel yönetim modeli çerçevesinde hızla politikleşen kentsel hizmetler bulunmaktadır.Bu dönüşüm, sadece on yıl öncesi düşünüldüğünde bile çarpıcıdır. Zira, 60'Iarın ortalarında gecekondu, himayecilik ilişkileriyle yeniden üretilen ucuz bir kentleşme yöntemi, kentsel toplu tüketim hizmetleri ise, devletin yerel uzantıları olarak görünen belediyelerin doğal işlevleri olarak kavranmaktadır. Bu makale, işte bu dönüşümü, yani 70'Iere damgasını vuran bir boyut olarak kentsel politikanın özgül bir siyasal mücadele alanı biçiminde ortaya çıkışını tartışmaktadır. Makalenin temel argümanı, bu dönüşümün özellikle mimar ve kent plancılarından oluşan mekân tasarımcılarının mesleki faaliyetlerini toplumcu siyasal eğilimleriyle buluşturan pratikleri dolayımıyla gerçekleştiğidir. Bu çerçevede makale, mekân tasarımcılarının kentsel siyaseti kuran iki temel alandaki etkinliklerini inceler: konut sorunu ve kentsel siyasetin kurumsal bağlamı olan yerel yönetimler.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih

70’ler: Siyasetin odağındaki kent, kentin odağındaki siyaset

Öz:
70'Ierin ortalarında Türkiye kentlerine bakıldığında görülen şey, kentin özgül bir siyaset odağı haline gelmiş olduğudur. Bir yanda —hem politik bir aktör hem de toplumsal bir çevre olarak— gecekondu, diğer yanda MC hükümetleriyle çatışan CHP'li belediyeler eliyle gelişen yerel yönetim modeli çerçevesinde hızla politikleşen kentsel hizmetler bulunmaktadır.Bu dönüşüm, sadece on yıl öncesi düşünüldüğünde bile çarpıcıdır. Zira, 60'Iarın ortalarında gecekondu, himayecilik ilişkileriyle yeniden üretilen ucuz bir kentleşme yöntemi, kentsel toplu tüketim hizmetleri ise, devletin yerel uzantıları olarak görünen belediyelerin doğal işlevleri olarak kavranmaktadır. Bu makale, işte bu dönüşümü, yani 70’Iere damgasını vuran bir boyut olarak kentsel politikanın özgül bir siyasal mücadele alanı biçiminde ortaya çıkışını tartışmaktadır. Makalenin temel argümanı, bu dönüşümün özellikle mimar ve kent plancılarından oluşan mekân tasarımcılarının mesleki faaliyetlerini toplumcu siyasal eğilimleriyle buluşturan pratikleri dolayımıyla gerçekleştiğidir. Bu çerçevede makale, mekân tasarımcılarının kentsel siyaseti kuran iki temel alandaki etkinliklerini inceler: konut sorunu ve kentsel siyasetin kurumsal bağlamı olan yerel yönetimler.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Acar, E., |. Acaroğlu ve M. Adam (1976) Yeni Yerleşim Alanlarının Temel Nitelikleri ve Düzenlenme İlkeleri, Ankara Belediyesi için hazırlanan yayınlanmamış rapor.
  • Acaroğlu, |. (1974) Ankara Belediyesi'nin Akkondu Projesi Üzerine, yayımlanmamış rapor, Ankara: Ankara Belediyesi.
  • Adam, M. (1974) Akkondu Projesi Üzerine Düşünceler, yayımlanmamış rapor, Ankara: Ankara Belediyesi.
  • Adam, M. (1977) Gecekondu Potansiyelinden Yararlanacak bir Endüstriyel Konut Üretim Süreci, Ankara: Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu.
  • Adam, M. (1979) Almaşık Yeniden Üretim Süreçleri için Konut Alanları, Ankara: Mimarlar Odası.
  • Ahmad, F. (1977) The Turkish Experiment in Democracy, 1950-1975, Londra: Royal Institute of International Affairs.
  • Aktüre, T., G. Tankut, M. Adam, ve Evyapan A. (1969) "Çevre Düzenleme Disiplini Içinde Plancı ve Mimarın Değişmekte olan Nitelikleri", Mimarlık 1969/9: 39—40.
  • AItaban, Ö. ve G. Kocabıyıkoğlu (1974) Akkondu Projesi Hakkında Not, yayımlanmamış rapor, Ankara: Ankara Belediyesi.
  • Althusser, L. (1994) ldeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, çev. Y. Alp ve M. Özışık, İstanbul: İletişim.
  • Ankara Belediyesi Başkanlık Uzmanları (1977a) 1976 Yılı Çalışma Raporu, Ankara Belediyesi, Ankara.
  • Ankara Belediyesi Başkanlık Uzmanları (1977b) Toplumcu Belediye, Ankara Belediyesi, Ankara.
  • Aslan, Ş. (2004) Mayıs Mahallesi: 1980 Öncesi Toplumsal Mücadeleler ve Kent, Istanbul: Iletişim.
  • Avcıoğlu, D. (1968) Türkiye’nin Düzeni, Ankara: Bilgi.
  • Batuman, B. (2004) “Türkiye'de Kentsel Politikanın Ortaya Çıkışı ve Bir Toplumsal Aktör Olarak Kentleşme Uzmanları (1965—1977)", Praksis 12, Güz: 163-191
  • Batuman, B. (2005) B. Batuman, "Giriş", B. Batuman (der.) Sekreter Üyeler Gözüyle Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nin 50 Yılı, Ankara: Mimarlar Odası Ankara Şubesi, 5-9.
  • Batuman, B. (2006) "Turkish Urban Professionals and the Politics of Housing, 1960-1980", METU Journal of the Faculty of Architecture, 23/1: 59-81.
  • Batuman, B. (2008) "Organic Intellectuals of Urban Politics? Turkish Urban Professionals as Political Agents in 1960-1980", Urban Studies 45/9, August: 1925-1946.
  • Batuman, B. (2010) "Toplumcu bir Belediyecilik Modeli: 'Yeni Belediyecilik Hareketi’ 1973—1977", Mülkiye 266, Bahar: 223-241.
  • Baytop, F. (1966) "XII. Genel Kurul Izlenimleri," Mimarlık 66/4.
  • Boratav, K. (1998) Türkiye İktisat Tarihi 1908-1985, 6. baskı, Istanbul: Gerçek. Bulca, A. (1977) "Izmit Yeni Yerleşmeler Projesi," Mimarlık 77/2.
  • Ceyhun, D. (1966) 'XII. Genel Kurul lzlenimleri' Yazısı Hakkında," Mimarlık 66/7.
  • Ceyhun, D. (1968) Yağma Edilen Türkiye, lstanbul: Habora.
  • Ceyhun, D. (1977) Bir Yeni Dev: Çağımızın Trajiği, Istanbul: Tekin.
  • Çayan, M. (1992) Bütün Yazılar, Istanbul: Atılım.
  • Dalokay, V. (1977) 06 Da/okay: Çeşitli Toplum Olay/arı Hakkında Görüşler 1973—1977 Arası Basın Toplantıları, Demeçler, Konuşmalar, Ankara.
  • Doğanay, Ü. (1974) "Toplum Yararı ve Kamu Yararı Kavramları", Mimarlık 74/7: 5—6.
  • Erten, T. (1977) "Devlet ve Kamu Tarafsız Olabilir mi?", Devrimci Belediyeler Dergisi 77/8: 28—30.
  • Eryıldız, S. (1974) "Akkondu Raporu", yayınlanmamış rapor, Ankara: Ankara Belediyesi.
  • Geray, C. (1966) "Köy Yerleşmeleri ve Toplum Kalkınması", Mimarlık 66/11: 69-74.
  • Gezim, G. (1976) "Kıyıların Toplum Yararına Kullanılması Alternatifleri Üzerine", Mimarlık 76/2: 59—63.
  • Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası vd. (1975) Konut Kurultayı, Ankara: TMMOB.
  • Heper, M. (1982) "The Plight of Urban Migrants: dynamics of service procurement in squatter area," Çiğdem Kağıtçıbaşı (der.), Sex Roles, Family and Community in Turkey içinde, Bloomington: Indiana University Turkish Studies, 249-268.
  • lsvan, A. (2002) Başkent Gölgesinde İstanbul, Istanbul: Iletişim.
  • Kahraman, A. (1978) Boğulan Başkan Erol Köse, Istanbul: Gelişim.
  • Keleş, R. (1968) Alternatif Şehirleşme Hareketlerinin Maliyetleri Hakkında Ön Rapor, yayınlanmamış rapor, Ankara: DPT.
  • Keleş, R. (2004) Kentleşme Politikası, 8. Baskı, Ankara: Imge.
  • Keleş, R. ve M. N. Danielson (1985) The Politics of Rapid Urbanization, New York ve Londra: Holmes Meier.
  • Keyder, Ç. (2004) Türkiye'de Devlet ve Sınıflar, Istanbul: iletişim.
  • Lovatt, D. (der.) (2001) Turkey Since 1970: Politics, Economics and Society, New York: Palgrave.
  • Marighella, C. (1970) Şehir Gerillasının El Kitabı, Istanbul: Ant.
  • Mimarlar Odası (1968) Boğaz Köprüsü Üzerine Mimarlar Odası Görüşü, Ankara: Mimarlar Odası.
  • Mimarlar Odası (1972) Mimarlar Odası Ankara Şubesi Konut Politikası Komisyon Raporu, Ankara: Mimarlar Odası.
  • Mimarlar Odası (1974) XIX. Dönem Çalışma Raporu, Ankara: Mimarlar Odası
  • Mimarlar Odası vd. (1974) "Konut Sorunu ve Konut Politikaları Üzerine", Mimarlık 74/4: 5-9.
  • Mimarlar Odası Ankara Şubesi (1977) 1977 Yılı Çalışma Raporu, Ankara: Mimarlar Odası.
  • Mimarlar Odası Ankara Şubesi (1978) 1978 Yılı Çalışma Raporu, Ankara: Mimarlar Odası.
  • Mimarlar Odası Istanbul Şubesi (1977) 1977 Yılı Çalışma Raporu, Istanbul: Mimarlar OdaSI.
  • Moran, B. (1996) Türk Roman/na Eleştirel Bir Bakış, cilt 2, istanbul: Iletişim.
  • Öncü, A. (1988) "The politics of the urban land market in Turkey: 1950—1980," lnternationalJournal of Urban and Regional Research 12/1: 38—64.
  • Şenyapılı, T. (1978) Bütün/eşmemiş Kent/i Nüfus Sorunu, Ankara: ODTÜ Mimarlık Fak. Yay.
  • Şenyapılı, T. (1981) Gecekondu: Çevre işçilerin Mekânı, Ankara: ODTÜ Mimarlık Fak. Yay.
  • Tekeli, l. (1970) "Gecekonduları Planlama Sorunları ve Yolları", Harita ve Kadastro Mühendisliği, no: 19, Ekim: 38—60.
  • Tekeli, I. (1976b) "Yerel Politikada Küçük Girişimci Egemenliği," Politika, Ekim 1976.
  • Tekeli, I. (1976a), "Belediye Sorunları", Amme İdaresi Dergisi 9/2: 3—25.
  • Tekeli, I. (1977) Bağımlı Kentleşme: Kırda ve Kentte Dönüşüm Süreci, Ankara: Mimarlar Odası.
  • Tekeli, l. (1991) "Vedat Dalokay'ın Belediyecilik Deneyi Üzerine," Mülkiyeliler Birliği Dergisi, sayı 131, (Mayıs)
  • TIP (1988) "TIP Tüzüğü" (tıpkıbasım), Sosyalizm ve Toplumsal Mücadeleler Ansiklopedisi, cilt 7, |s— tanbul: İletişim.
  • TKP (1930) "TKF Faaliyet Programı", İnkılap Yolu.
  • Turner, J.F.C. (1976) Housing by People, Londra: Marion Boyars.
  • Yücekök, A. (1971) Türkiye'de Örgütlenmiş Dinin Sosyo-ekonomik Tabanı, Ankara: Siyasal Bilgiler Fakültesi.
APA BATUMAN B (2013). 70'ler: Siyasetin odağındaki kent, kentin odağındaki siyaset. , 68 - 87.
Chicago BATUMAN Bülent 70'ler: Siyasetin odağındaki kent, kentin odağındaki siyaset. (2013): 68 - 87.
MLA BATUMAN Bülent 70'ler: Siyasetin odağındaki kent, kentin odağındaki siyaset. , 2013, ss.68 - 87.
AMA BATUMAN B 70'ler: Siyasetin odağındaki kent, kentin odağındaki siyaset. . 2013; 68 - 87.
Vancouver BATUMAN B 70'ler: Siyasetin odağındaki kent, kentin odağındaki siyaset. . 2013; 68 - 87.
IEEE BATUMAN B "70'ler: Siyasetin odağındaki kent, kentin odağındaki siyaset." , ss.68 - 87, 2013.
ISNAD BATUMAN, Bülent. "70'ler: Siyasetin odağındaki kent, kentin odağındaki siyaset". (2013), 68-87.
APA BATUMAN B (2013). 70'ler: Siyasetin odağındaki kent, kentin odağındaki siyaset. Toplum ve Bilim, 0(127), 68 - 87.
Chicago BATUMAN Bülent 70'ler: Siyasetin odağındaki kent, kentin odağındaki siyaset. Toplum ve Bilim 0, no.127 (2013): 68 - 87.
MLA BATUMAN Bülent 70'ler: Siyasetin odağındaki kent, kentin odağındaki siyaset. Toplum ve Bilim, vol.0, no.127, 2013, ss.68 - 87.
AMA BATUMAN B 70'ler: Siyasetin odağındaki kent, kentin odağındaki siyaset. Toplum ve Bilim. 2013; 0(127): 68 - 87.
Vancouver BATUMAN B 70'ler: Siyasetin odağındaki kent, kentin odağındaki siyaset. Toplum ve Bilim. 2013; 0(127): 68 - 87.
IEEE BATUMAN B "70'ler: Siyasetin odağındaki kent, kentin odağındaki siyaset." Toplum ve Bilim, 0, ss.68 - 87, 2013.
ISNAD BATUMAN, Bülent. "70'ler: Siyasetin odağındaki kent, kentin odağındaki siyaset". Toplum ve Bilim 127 (2013), 68-87.