Ebelik ve Hemşirelik Öğrencilerinin Kadına Yönelik Şiddete İlişkin Tutumları

Demirel, Gulbahtiyar; DAĞLAR, GÜLSEREN; BİLGİÇ, DİLEK

Ebelik ve Hemşirelik Öğrencilerinin Kadına Yönelik Şiddete İlişkin Tutumları

Gülseren DAĞLAR, (Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Ebelik Bölümü, Siva)

Dilek BİLGİÇ, (Dokuz Eylül Üniversitesi)

Gülbahtiyar DEMİREL (Boş)

Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi

7 0

Yıl: 2017 Cilt: 10 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 220 - 228 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ebelik ve Hemşirelik Öğrencilerinin Kadına Yönelik Şiddete İlişkin Tutumları

Öz:

Giriş: Kadına yönelik şiddet dünyada ve ülkemizde önemli sorunlardan birisidir. Şiddete uğrayan kadına sağlık hizmeti sunan sağlık çalışanlarından birisi özellikle ebe ve hemşirelerdir. Amaç: Araştırmada ebelik ve hemşirelik öğrencilerinin kadına yönelik şiddete ilişkin tutumlarını belirlemek amaçlanmıştır. Yöntem: Kesitsel tanımlayıcı çalışmadır. Örneklem seçimi yapılmamış evrenin tümüne ulaşılmaya çalışılmıştır. Araştırmaya Cumhuriyet Üniversitesi Ebelik ve Hemşirelik bölümlerinde okuyan toplam 1389 öğrenci katılmıştır. Veriler 15 Ekim-15 Kasım 2014 tarihleri arasında "Kişisel Bilgi Formu", "Kadına Uygulanan Şiddete İlişkin Tutum Ölçeği" kullanılarak anket yöntemiyle toplanmıştır. Veriler SPSS programı ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Öğrencilerin %33.3'ü ebelik, %66.6'sı hemşirelik bölümündedir. Öğrencilerin %61.1'i şiddete tanık olduğunu, %26.2'si anne babaları tarafından şiddete uğradıklarını, en fazla aile içinde psikolojik şiddet (%49.0) gördüklerini belirtmişlerdir. Öğrencilerin %57.2'si derslerde şiddettin işlendiğini, %65.4'ü şiddete uğrayan kadına yaklaşımda bulunamayacağını belirtmektedir. Hemşirelik bölümünde okuyan, 1. sınıf, erkek, geniş ve parçalanmış ailede yaşayan, anne babası okuryazar olmayan ve köyde yaşayan öğrencilerin şiddete ilişkin tutumlarında geleneksel görüşe daha yaklaştığı belirlenmiştir. Şiddete tanık olanların olmayanlara göre çağdaş görüşe yaklaştığı saptanmıştır. Sonuç: Şiddete tanık olan öğrencilerin kadına yönelik uygulanan şiddete ilişkin tutumlarının çağdaş görüşe yaklaştığı belirlenmiş, öğrencilerin yarısından fazlası şiddete uğramış kadına yaklaşımda bulunamayacağını belirtmiştir. Geleceğin ebe ve hemşirelerine eğitim süreçlerinde kadına yönelik şiddet konularının işlenmesi, duyarlılık ve bilgilendirme eğitimleri yapılması önemlidir.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Kadın Araştırmaları Hemşirelik Psikoloji Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri

Nursing and Midwifery Students’ Attitudes Towards Violence Against Women

Öz:

Giriş: Kadına yönelik şiddet dünyada ve ülkemizde önemli sorunlardan birisidir. Şiddete uğrayan kadına sağlık hizmeti sunan sağlık çalışanlarından birisi özellikle ebe ve hemşirelerdir. Amaç: Araştırmada ebelik ve hemşirelik öğrencilerinin kadına yönelik şiddete ilişkin tutumlarını belirlemek amaçlanmıştır. Yöntem: Kesitsel tanımlayıcı çalışmadır. Örneklem seçimi yapılmamış evrenin tümüne ulaşılmaya çalışılmıştır. Araştırmaya Cumhuriyet Üniversitesi Ebelik ve Hemşirelik bölümlerinde okuyan toplam 1389 öğrenci katılmıştır. Veriler 15 Ekim-15 Kasım 2014 tarihleri arasında “Kişisel Bilgi Formu”, “Kadına Uygulanan Şiddete İlişkin Tutum Ölçeği” kullanılarak anket yöntemiyle toplanmıştır. Veriler SPSS programı ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Öğrencilerin %33.3’ü ebelik, %66.6’sı hemşirelik bölümündedir. Öğrencilerin %61.1’i şiddete tanık olduğunu, %26.2’si anne babaları tarafından şiddete uğradıklarını, en fazla aile içinde psikolojik şiddet (%49.0) gördüklerini belirtmişlerdir. Öğrencilerin %57.2’si derslerde şiddettin işlendiğini, %65.4’ü şiddete uğrayan kadına yaklaşımda bulunamayacağını belirtmektedir. Hemşirelik bölümünde okuyan, 1. sınıf, erkek, geniş ve parçalanmış ailede yaşayan, anne babası okuryazar olmayan ve köyde yaşayan öğrencilerin şiddete ilişkin tutumlarında geleneksel görüşe daha yaklaştığı belirlenmiştir. Şiddete tanık olanların olmayanlara göre çağdaş görüşe yaklaştığı saptanmıştır. Sonuç: Şiddete tanık olan öğrencilerin kadına yönelik uygulanan şiddete ilişkin tutumlarının çağdaş görüşe yaklaştığı belirlenmiş, öğrencilerin yarısından fazlası şiddete uğramış kadına yaklaşımda bulunamayacağını belirtmiştir. Geleceğin ebe ve hemşirelerine eğitim süreçlerinde kadına yönelik şiddet konularının işlenmesi, duyarlılık ve bilgilendirme eğitimleri yapılması önemlidir.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Kadın Araştırmaları Hemşirelik Psikoloji Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Ayan, S. (2007). Aile içinde şiddete uğrayan çocukların saldırganlık eğilimleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 8, 206-214.
Bozkurt, Ö.D., Daşıkan, Z., Kavlak, O., & Şirin, A. (2013). Ebelik öğrencilerinin gebelikte şiddet konusundaki bilgi, görüş ve mesleki tutumlarının belirlenmesi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 2 (2), 99-107.
Declaration on the Elimination of Violence Against Women The General Assembly. (1993). United National USA. Erişim tarihi: 1 Aralık 2016. www.un.org/documents/ga/res/48/a48r104.htm
Dönmez, G., Şimşek, H., & Günay, T. (2012). Evli erkeklerde eşlerine yönelik şiddet ve ilişkili etmenler. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi, 10 (3), 151-159.
Ending Violence Against Women. Population reports. (1999). Erişim tarihi: 15 Ekim 2016. http://www.infoforhealth.org/pr/l11/violence.pdf/
Ergil, D. (2001). Şiddetin kültürel kökenleri. Bilim ve Teknik Dergisi, 399, 40-41.
Gömbül, Ö. (2000). Hemşirelerin ailede kadına eşi tarafından uygulanan şiddete ve şiddete mesleki role ilişkin tutumları. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 2 (1). 19-32.
Kadın ve aile bireylerine yönelik şiddet inceleme raporu, (2011). TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu. Erişim tarihi:15 Eylül 2016. https://www.tbmm.gov.tr/komisyon/.../raporlar/29_05_2012.pdf
Kadına Yönelik Aile İçi şiddeti Önleme Projesi. (2013). ECORYS Danışmanlık ve Mühendislik Ltd. Şti. Erişim tarihi: 15 Ekim 2016 https://app1.jandarma.tsk.tr/KYSOP/uzaktan.../2%20KYAIS.pdf
Kanbay, Y., Işık, E., Yavuzaslan, M., & Keleş, S. (2012). Hemşirelik öğrencilerinin kadına yönelik aile içi şiddetle ilgili görüş ve tutumlarının belirlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi/Gümüşhane University Journal of Health Sciences. 1 (2), 107-119.
Kaplan, S., Akalın, A., Pınar, G., & Yılmazer, T. (2014). Hemşirelik öğrencilerinin kadına yönelik aile içi şiddete ve mesleki rollerine yönelik tutumları. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik E-Dergisi, 2 (1), 26-35.
Karabulutlu, Ö. (2015). Hemşirelik öğrencilerinin kadına yönelik aile içi şiddete ilişkin deneyimleri ve tutumları. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi, 4 (1), 27-34.
Karaoğlu, N., Çivi, S., Kutlu, R., & Marakoğlu, K. (2006). Şiddete maruz kalan kadınlara göre şiddet uygulayanların sosyodemografik özellikleri: Konya’da toplum bazlı bir çalışma. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 26, 522- 526.
Kıyak, S., & Akın, B. (2010). Hemşire ve ebelerin kadına yönelik şiddet konusunda bilgi ve tutumları. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 2, 5-16.
Kodan Çetinkaya, S. (2013). Üniversite öğrencilerinin şiddet eğilimlerinin ve toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarının incelenmesi. Nesne, 1 (2), 21-43.
Krug, E.C., Dahlberg, L., Mercy, J., Zwi, A., & Lozana, R. (Eds.). (2002). World report on violence and health. Geneva: World Health Organization. Erişim tarihi: 15 Ekim 2016. http://www.who.int/violence_injury_prevention/violence/ world_report/wrvh1/en/.
Mandt, A.K. (1993). Cirriculum revolution in action: Nursing and crisis ıntervention for victims of family violence. Journal of Nursing Education, 32 (1), 7- 12.
Şahin, N., & Dişsiz, M. (2009). Sağlık çalışanlarında aile içi şiddete yönelik tutum ölçeği geliştirme çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6 (2), 263-274.
Taşçı, N. (2003). Ebelerin aile içinde kadına uygulanan şiddete ve şiddette mesleki rollerine ilişkin tutumları. Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı Yüksek lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Denizli, Türkiye.
Tunçel, E.K., Dündar, C., & Pekşen, Y. (2007). Ebelik ve hemşirelik öğrencilerinin aile içi şiddet konusunda bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi. Genel Tıp Dergisi, 17 (2), 105-110.
Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması. (2009). Elma Teknik Basım Matbaası. (ss.1-287) Ankara: T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü Yayınları.
UN Women. (2013). Violence against women prevalence data: Surveys by country. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016, http://www.endvawnow.org/ uploads/browser/files/ vawprevalence_ matrix_june 2013.pdf.
Watts, N. (2004). Screening for domestic violence, a team approach for maternal/newborn nurses. AWHONN Lifelines, 8 (3), 211-219.
World Health Organization. (2005). Multi-country study on women’s health and domestic violence against women ınitial reports on prevelance. Health outcomes and women’s responses. Geneva. Erişim: 1 Aralık 2016. http://www. comminit.com/en/node/221950/38
World Health Organization. (1997). Violence against women a priority health issue. What health workers can do? Geneva.
Erişim tarihi 20 Ekim 2016, http://www.who.int/gender/violence/en/v9.pdf/

APA	DAĞLAR G, BİLGİÇ D, Demirel G (2017). Ebelik ve Hemşirelik Öğrencilerinin Kadına Yönelik Şiddete İlişkin Tutumları. , 220 - 228.
Chicago	DAĞLAR GÜLSEREN,BİLGİÇ DİLEK,Demirel Gulbahtiyar Ebelik ve Hemşirelik Öğrencilerinin Kadına Yönelik Şiddete İlişkin Tutumları. (2017): 220 - 228.
MLA	DAĞLAR GÜLSEREN,BİLGİÇ DİLEK,Demirel Gulbahtiyar Ebelik ve Hemşirelik Öğrencilerinin Kadına Yönelik Şiddete İlişkin Tutumları. , 2017, ss.220 - 228.
AMA	DAĞLAR G,BİLGİÇ D,Demirel G Ebelik ve Hemşirelik Öğrencilerinin Kadına Yönelik Şiddete İlişkin Tutumları. . 2017; 220 - 228.
Vancouver	DAĞLAR G,BİLGİÇ D,Demirel G Ebelik ve Hemşirelik Öğrencilerinin Kadına Yönelik Şiddete İlişkin Tutumları. . 2017; 220 - 228.
IEEE	DAĞLAR G,BİLGİÇ D,Demirel G "Ebelik ve Hemşirelik Öğrencilerinin Kadına Yönelik Şiddete İlişkin Tutumları." , ss.220 - 228, 2017.
ISNAD	DAĞLAR, GÜLSEREN vd. "Ebelik ve Hemşirelik Öğrencilerinin Kadına Yönelik Şiddete İlişkin Tutumları". (2017), 220-228.

APA	DAĞLAR G, BİLGİÇ D, Demirel G (2017). Ebelik ve Hemşirelik Öğrencilerinin Kadına Yönelik Şiddete İlişkin Tutumları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 10(4), 220 - 228.
Chicago	DAĞLAR GÜLSEREN,BİLGİÇ DİLEK,Demirel Gulbahtiyar Ebelik ve Hemşirelik Öğrencilerinin Kadına Yönelik Şiddete İlişkin Tutumları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 10, no.4 (2017): 220 - 228.
MLA	DAĞLAR GÜLSEREN,BİLGİÇ DİLEK,Demirel Gulbahtiyar Ebelik ve Hemşirelik Öğrencilerinin Kadına Yönelik Şiddete İlişkin Tutumları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, vol.10, no.4, 2017, ss.220 - 228.
AMA	DAĞLAR G,BİLGİÇ D,Demirel G Ebelik ve Hemşirelik Öğrencilerinin Kadına Yönelik Şiddete İlişkin Tutumları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2017; 10(4): 220 - 228.
Vancouver	DAĞLAR G,BİLGİÇ D,Demirel G Ebelik ve Hemşirelik Öğrencilerinin Kadına Yönelik Şiddete İlişkin Tutumları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2017; 10(4): 220 - 228.
IEEE	DAĞLAR G,BİLGİÇ D,Demirel G "Ebelik ve Hemşirelik Öğrencilerinin Kadına Yönelik Şiddete İlişkin Tutumları." Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 10, ss.220 - 228, 2017.
ISNAD	DAĞLAR, GÜLSEREN vd. "Ebelik ve Hemşirelik Öğrencilerinin Kadına Yönelik Şiddete İlişkin Tutumları". Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 10/4 (2017), 220-228.