ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNDE KELİME BAŞI T- / D- MESELESİ
Yıl: 2017 Cilt: 2 Sayı: 34 Sayfa Aralığı: 7 - 24 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNDE KELİME BAŞI T- / D- MESELESİ
Öz: Arap alfabesinin Türkçede kullanılmasından kaynaklanan bazı sorunlar vardır. Bu sorunlar sebebiyle Tarihî Türk lehçelerine ait birtakım ses bilgisi özellikleri tam olarak tespit edilememiştir. Örneğin: Arap alfabesinde birden fazla sesin tek bir işaretle gösterilmesi, Arap harfli Türkçe metinlerde kelime başı k/g, ilk hecede o/u veya ö/ü meselelerinin çözümünü zorlaştırmaktadır. Eski Anadolu Türkçesi üzerine yapılan çalışmalar oldukça ilerleme kaydetmiş hatta bu döneme ait neredeyse bütün dil bilgisi özellikleri tespit edilmiştir, ancak Eski Anadolu Türkçesinde kelime başı t-/d- meselesi henüz tam olarak çözülememiştir. Bu konuda günümüze kadar yapılan çalışmalarda ince ünlülü kelimelerde kelime başı /t/ ünsüzünün genellikle /d/'ye döndüğü; ancak kalın ünlülü kelimelerde ön ses t- sesinin korunduğu ya da kelime başı t- > d- değişiminin karışık bir durum arz ettiği söylenmiştir. Bu makalede Eski Anadolu Türkçesinde kalın ünlülü kelimelerde kelime başı t-/d- meselesi çözülmeye çalışılacaktır
Anahtar Kelime: Konular:
Initial Consonants /t/- and /d/- in Old Anatolian Turkic
Öz: There are some problems arising from the use of the Arabic alphabet in Turkic languages. Due to these problems, some of the phonetic features of the historical Turkish dialects have not been fully identified. For example: Displaying more than one sound in Arabic alphabet with a single sign makes it difficult to differentiate between the initial phonemes like k/g, o/u or ö/ü in the first syllables of Turkish words written in Arabic alphabet. Studies on the Old Anatolian Turkish have made considerable progress and even almost all the linguistic features of this period have been identified, but in the Old Anatolian Turkish, the issue of the initial phoneme /t/- or /d/- has not yet been fully resolved. In the studies carried out to date about this subject, it has been said that the initial consonant /t-/ usually transforms to /d-/ in the front vowel words, but it is preserved in the back vowel words. Choosing / t/- or /d/- is seen to be a confusing issue. In this article, in the Old Anatolian Turkish, the case of initial consonants /t/- and /d/- with the back vowel words will be explained
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- ADETUNJİ, Barihi and WAHEED, Raji Olalere (2010), “Phonetic and Phonology in Comparative Analysis Of Arabic and English Language”, Nigerian Journal of Research and Production, Volume: 17, No: 2, November 2010.
- ARAT, Reşit Rahmeti (1979), Kutadgu Bilig III – İndeks, (Hzl. Kemal Eraslan, Osman F. Sertkaya, Nuri Yüce), İstanbul: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
- ARAT, Reşit Rahmeti (1992), Atabetü’l-Hakayık, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
- ASUTAY, Hasip (2009), Kur’an Alfabesi ve İlmihal Bilgileri, Ankara: Kitap Efendi Yayınları.
- ATALAY, Besim (1991), Divanü Lügat’it-Türk Dizini “Endeks” IV, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
- BATESON, Mary Catherine (2003), Arabic Language Handbook, Washington, D.C.: Georgetown University Press.
- CİN, Ali (2012), Mesud Bin Ahmed – Süheyl ü Nev-Bahâr (Kenzü’l-Bedāyi)- (İncelemeMetin-Dizin), Konya: Eğitim Yayınevi.
- Dîvânü Lugâti’t Türk – Mahmud el- Kâşgarî (2007), (Çev. Serap Tuba Yurtsever ve Seçkin Erdi), İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
- ENİS, İbrahim (2013), El-Esvatü’l-Lugaviyye (Dil Sesleri), Kahire: Abdülkerim Hasan Matbaası.
- ERCİLASUN, Ahmet B. (2008), Başlangıcından Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi, Ankara: Akçağ Yayınları.
- ERGİN, Muharrem (1992), Türk Dil Bilgisi, İstanbul: Bayrak Yayınları. --- (1997), Dede Korkut Kitabı II (İndeks – Gramer), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- GAIRDNER, W. H. T. (1925), The Phonetics of Arabic, London: Humphrey Milford Oxford University Press.
- JAVED, Farheen (2013), “Arabic and English Phonetics: A Comparative Study”, The Criterion An International Journal in English, Vol. 4, Issue-IV, August: 1-13.
- KARAÇAM, İsmail (2015), Kur’ân-ı Kerîm’in Faziletleri ve Okuma Kâideleri, İstanbul: MÜ İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları Nu.7.
- KARAHAN, Leylâ (1994), Erzurumlu Darîr - Kıssa-i Yusuf (Yûsuf u Züleyhâ), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları
- Kâşgarlı Mahmud - Dîvânu Lugâti’t-Türk (2015), (hzl. Ahmet B. Ercilasun, Ziyat Akkoyunlu), Ankara: Türk Dil kurumu Yayınları.
- KORKMAZ, Zeynep (1995), “Eski Anadolu Türkçesinde İmlâ-Fonoloji Bağlantısı Üzerine Notlar” Türk Dili Üzerine Araştırmalar – Birinci Cilt, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları: 491-508.
- KORKMAZ, Zeynep (2013), Türkiye Türkçesinin Temeli Oğuz Türkçesinin Gelişimi, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- MANSUROĞLU, Mecdut (1988), “Eski Osmanlıca”, Tarihi Türk Şiveleri, (Çev. Mehmet Akalın), Ankara: Tütk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları: 247-276.
- PAKDİL, Kurrâ Hâfız Ramazan (2016), Ta’lim, Tecvid ve Kıraat, İstanbul: MÜ İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları.
- PEKOLCAY, Necla (2013), Mevlid – Süleyman Çelebi, İstanbul: Dergâh Yayınları.
- SABIR, Irem, ALSAEED, Nora (2014), “A Brief Description of Consonants in Modern Standard Arabic”, Linguistics and Literature Studies, 2 (7): 185-189.
- SARI, Dr. Mehmet Ali (2013), Kur’ân-ı Kerîmi Güzel Okuma Tekniği ve Kuralları, MÜ İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları
- SHARIQ, Mohammed (2015), “Arabic and English Consonants: A Phonetic and Phonological Investigation” Advances in Language and Literary Studies, Vol. 6, No: 6, December 2015, Australia: Australian International Academic Centre: 146-152.
- SITRAK, Sami J. (1981), A Phonological Description of Modern Standard Arabic, Scondland: A Thesis Submitted For the Degree of Mlitt at the University of St Andrews.
- ŞAHİN, Hatice (2011), Eski Anadolu Türkçesi, Ankara: Akçağ Yayınları.
- ÖZKAN, Mustafa (2013), Türk Dilinin Gelişme Alanları ve Eski Anadolu Türkçesi, İstanbul: Filiz Kitabevi.
- TİMURTAŞ, Faruk Kadri (2012), Eski Türkiye Türkçesi, İstanbul: Kapı Yayınları.
- ÜNLÜ, Demirhan (1971), Kur’ân-ı Kerîm’in Tecvîdi, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi, AÜ İlahiyat Fakültesi Yayınları.
- ÜNVER, İsmail (1983) Ahmedî - İskendernâme – İnceleme - Tıpkıbasım, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, Türk Dil Kurumu Yayınları: 504.
- YAVUZ, Kemal (2000), Âşık Paşa – Garib-nâme, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- YILDIZ, Osman (2008), Yûsuf u Zelihâ (Destân-ı Yûsuf) Giriş-İnceleme-Metin-Dizinler, Ankara: Akçağ. http://www.almaany.com (Erişim: 03.10.2016).
- AKAR, Ali (2014), Eski Anadolu Türkçesi Ders Notları – I, http://www.aliakar.com/img/eat.pdf (Erişim: 29.07.2016)
- YAVUZ, Kemal (e-kitap), Gülşehri’nin Mantıku’t-Tayrı (Gülşen-Nâme) – Metin ve Aktarma, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı (http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10685,girispdf.pdf?0, Erişim: 22.08.2016).
| APA | AKCA H (2017). ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNDE KELİME BAŞI T- / D- MESELESİ. , 7 - 24. |
| Chicago | AKCA HAKAN ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNDE KELİME BAŞI T- / D- MESELESİ. (2017): 7 - 24. |
| MLA | AKCA HAKAN ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNDE KELİME BAŞI T- / D- MESELESİ. , 2017, ss.7 - 24. |
| AMA | AKCA H ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNDE KELİME BAŞI T- / D- MESELESİ. . 2017; 7 - 24. |
| Vancouver | AKCA H ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNDE KELİME BAŞI T- / D- MESELESİ. . 2017; 7 - 24. |
| IEEE | AKCA H "ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNDE KELİME BAŞI T- / D- MESELESİ." , ss.7 - 24, 2017. |
| ISNAD | AKCA, HAKAN. "ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNDE KELİME BAŞI T- / D- MESELESİ". (2017), 7-24. |
| APA | AKCA H (2017). ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNDE KELİME BAŞI T- / D- MESELESİ. Türkbilig, 2(34), 7 - 24. |
| Chicago | AKCA HAKAN ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNDE KELİME BAŞI T- / D- MESELESİ. Türkbilig 2, no.34 (2017): 7 - 24. |
| MLA | AKCA HAKAN ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNDE KELİME BAŞI T- / D- MESELESİ. Türkbilig, vol.2, no.34, 2017, ss.7 - 24. |
| AMA | AKCA H ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNDE KELİME BAŞI T- / D- MESELESİ. Türkbilig. 2017; 2(34): 7 - 24. |
| Vancouver | AKCA H ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNDE KELİME BAŞI T- / D- MESELESİ. Türkbilig. 2017; 2(34): 7 - 24. |
| IEEE | AKCA H "ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNDE KELİME BAŞI T- / D- MESELESİ." Türkbilig, 2, ss.7 - 24, 2017. |
| ISNAD | AKCA, HAKAN. "ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNDE KELİME BAŞI T- / D- MESELESİ". Türkbilig 2/34 (2017), 7-24. |
