TRAFİK KAZALARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN YAPISAL EŞİTLİK MODELİ İLE İNCELENMESİ

Eygu, Hakan

TRAFİK KAZALARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN YAPISAL EŞİTLİK MODELİ İLE İNCELENMESİ

Hakan EYGÜ (Atatürk Üniversitesi, İİBF)

Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik)

5 0

Yıl: 2018 Cilt: 17 Sayı: 66 Sayfa Aralığı: 837 - 850 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

TRAFİK KAZALARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN YAPISAL EŞİTLİK MODELİ İLE İNCELENMESİ

Öz:

Trafik kazaları ölümlü, yaralanmalı ve maddi hasarlı olarak geçmişten günümüze kadar önemli problemlerden biridir. Trafik kazaları genellikle sürücü ve araç, hava şartları, yol ve çevre özelliklerine bağlı nedenlerle meydana gelmektedir. Bu doğrultuda trafik kazalarını etkileyen faktörler ve etkileri incelenmiştir. Çalışmada Ankara ilinde 2010-2015 yılları arasında meydana gelen ölümlü, yaralanmalı ve maddi hasarlı kaza verileri kullanılmıştır. Kazaya neden olan faktörler arasındaki bağımlı ve bağımsız değişkenler belirlenerek yapısal eşitlik modeli ile analiz edilmiştir. Analiz sonucunda araştırma modeli kapsamında, kazanın yeri ve konumu, kaza türü, hava şartları, yol ve çevre özellikleri, sürücü faktörü değişkenlerinin kaza sonucunu etkilediği tespit edilmiştir

Anahtar Kelime:

INVESTIGATIONOF FACTORS AFFECTING TRAFFIC ACCIDENTS BY STRUCTURAL EQUATION MODELLING

Öz:

Traffic accidents are one of the major problems of many countries for many years as mortal, injured and materially damaged accidents despite the technological advances. Traffic accidents are caused by driver and vehicle, weather conditions, pedestrians, road and environment characteristics related factors.In this direction, the factors and effects that affect traffic accidents are examined. In the study, 934 mortality, injured and materially damaged accident data that occurred for the period 2010-2015 were used in Ankara. Dependent and independent variables were determined among the factors causing the accident and the relationship between these variables was analyzed by the structural equation model. As a result of the analysis, it was determined that the location and position of the boiler, accident type, weather conditions, road and environment characteristics, driver factor variables affected the accident result within the scope of the research model

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Alpar, R. (2011). Uygulamalı çok değişkenli istatistiksel yöntemler, Üçüncü Baskı, Detay Yayıncılık, Ankara.
Ayyıldız, H., ve Cengiz, E. (2006). “Pazarlama modellerinin testinde kullanılabilecek yapısal eşitlik modeli (YEM) üzerine kavramsal bir inceleme”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı. 11, Cilt: 2, 63-84.
Balcı, M., Gölcük, A. ve Kahramanlı, H. (2017). “İstatistiksel yaklaşımla trafik kazalarındaki ölüm ve yaralanma durumlarının kusurlu unsurlarla ilişkilerinin incelenmesi”, Selçuk Teknik Dergisi, Cilt:16, Sayı:3, ss.210-225.
Baumgartner, H., & Homburg, C. (1996). “Applications of structural equation modeling in marketing and consumer research: A review”, International Journal of Research in Marketing, 13(2), pp.139-161.
Bayram, N. (2010). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş AMOS Uygulamaları. İstanbul: Ezgi Kitabevi.
Bektaş, H., Hınıs, M.A. (2008). “Şehiriçi trafik kazalarına etki eden faktörlerin lojistik regresyon modeli incelenmesi: Aksaray Örneği”, J. Fac. Eng. Arch. Selçuk Üniversitesi, 23(3), pp.25-33.
Bertelli, A. M., & Richardson, L. E. (2008). “The behavioral impact of drinking and driving laws. Policy Studies Journal”, 36(4), pp.545-569.
Bentler, P.M., & Bonett, D.G. (1980). “Significance tests and goodness of fit in the analysis of covariance structures”, Psychological Bulletin, 88, pp.588-606.
Bollen, K.A., (1989). Structural Equations with Latent Variables, Wiley, New York.
Brown, T.A., 2006, Confirmatory Factor Analysis for Applied Research, The Guilford Press, New York, p.475.
Browne, M.W., & Cudeck, R. (1993). Alternative ways of Assessing Model Fit. In: Bollen, K.A., & Long, J.S. (Eds.), Testing structural equation models (pp. 136-162). Beverly Hills, CA: Sage.
Čubranić-Dobrodolac, M., Lipovac, K., Čičević, S., & Antić, B. (2017). “A Model for Traffic Accidents Prediction Based on Driver Personality Traits Assessment”, PrometTraffic&Transportation, 29(6), pp.631-642.
Çelik, E.H. (2009). Yapısal Eşitlik Modellemesi ve Bir Uygulama: Genişletilmiş Online Alışveriş Kabul Modeli, (Doktora Tezi). Eskisehir Osman Gazi üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskisehir.
Delice, M. (2015). “Trafik kazalarına etki eden sürücüyle ilgili faktörlerin çoklu regresyon analiziyle incelenmesi”. Uhbab journal, 4(11).
Dünya Sağlık Örgütü (2004). “World report on road traffic injury prevention”, http://www.trafik.gov.tr/Sayfalar/DunyaTrafikGuv.aspx. Erişim Tarihi: 04.01.2018
Erdem, H. K. (2011). Kurumsal Kaynak Planlama Sistemlerinin Kullanımında Etkili Olan Faktörlerin Genişletilmiş Teknoloji Kabul Modeli İle İncelenmesi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for windows step by step: A simple guide and reference, 17.0 update (10th edtn), Boston.
Hair Jr, J. F., Anderson, R. E., Tatham, R. L., & William, C. (1995). Multivariate data analysis with readings. New Jersy: Prentice Hall.
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E., & Tatham, R. L. (1998). Multivariate Data Analysis (Beşinci Baskı). Upper Saddle River, New Jersey: Prentice Hall.
Hair Jr, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E., & Tatham, R. L. (2010). SEM: An introduction. Multivariate data analysis: A global perspective, 629-686.
Harrington, D. (2009). Confirmatory Factor Analysis, Oxford University Press.
Hershberger, S.L. (2003). “The growth of structural equation modeling: 1994-2001”, Structural Equation Modeling, 10(1), 35-46.
Hosseinpour, M., Yahaya, A. S., & Sadullah, A. F. (2014). Exploring the effects of roadway characteristics on the frequency and severity of head-on crashes: Case studies from Malaysian Federal Roads. Accident Analysis & Prevention, 62, 209-222.
Hössinger, R., & Berger, W. J. (2012). “Stated response to increased enforcement density and penalty size for speeding and driving unbelted”, Accident Analysis & Prevention, 49, pp.501-511.
İlhan, M., Çetin, B. (2014). “LISREAL ve AMOS programları kullanılarak gerçekleştirilen Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) analizlerine ilişkin sonuçların karşılaştırılması”, Eğitimde ve Psikolojide Ölçme Değerlendirme Dergisi, Cilt:5, Sayı:2, ss.26-42
Kalaycı, Ş. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikler, Asil Yayın Dağıtım, Ankara.
Kartal, M., Kutlar, A. ve Beğen, A. (2011). “Lojistik regresyon tekniği ile trafik kazalarını etkileyen risk faktörlerinin incelenmesi: Sivas, Kayseri, Yozgat örneği”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:7, Sayı:2, ss.45-68.
Kelloway, E. K. (1998). Using LISREL for structural equation modeling: A researcher's guide (First Edition). USA: SAGEPublications.
Lee , Y.S., 2007, Structural Equation Modeling: A Bayesian Approach, John Wiley and Sons, Ltd, England.
Lee, J. Y., Chung, J. H., & Son, B. (2008). “Analysis of traffic accident size for Korean highway using structural equation models”, Accident Analysis & Prevention, 40(6), pp.1955-1963.
Lee, J., Chae, J., Yoon, T., & Yang, H. (2018). “Traffic accident severity analysis with rainrelated factors using structural equation modeling–A case study of Seoul City”, Accident Analysis & Prevention, 112, pp.1-10.
Kline, R. B. (1998). Structural Equation Modeling. New York: Guilford Press.
Kline, R.B. (2011). Principles and Practice of Structural Equation Modeling. New York: The Guilford Press.
Marsh, H.W., Hau, K.T., Artelt, C., Baumert, J., & Peschar, J.L. (2006). “OECD’s brief self-report measure of educational psychology’s most useful affective constructs: Cross-cultural, psychometric comparisons across 25 countries”, International Journal of Testing, 6(4), pp.311-360.
Mohamed, M., & Bromfield, N. F. (2017). “Attitudes, driving behavior, and accident involvement among young male drivers in Saudi Arabia. Transportation research part F: traffic psychology and behaviour”, 47, pp.59-71.
Nerger, E., Bayer, R., Gärtner, T., Dreßler, J., & Ondruschka, B. (2017). “Traffic accident or dumping?–Striking results of a traffic accident reconstruction”, Legal Medicine, 24, 63-66.
Raykov, T. (1997). "Estimation of composite reliability for congeneric measures". Applied Psychological Measurement, 21(2), pp.173-184.
Raykov, T., & Marcoulides, G.A. (2006). A First Course in Structural Equation Modeling. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.
Ryeng, E. O. (2012). The effect of sanctions and police enforcement on drivers’ choice of speed. Accident Analysis & Prevention, 45, pp.446-454.
Sadia, R., Bekhor, S., & Polus, A. (2017). “Structural equations modelling of drivers' speed selection using environmental, driver, and risk factors”, Accident Analysis & Prevention.
Schermelleh-Engel, K., & Moosbrugger, H. (2003). “Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures”, Methods of Psychological Research Online, 8(2), pp.23-74.
Schumacker R.E., & Lomax R.G. (2004). A Beginner's Guide to Structural Equation Modeling. Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
Soehodho S., (2017). “Public transportation development and traffic accident preventionin Indonesia”, Journal of International Association of Traffic and Safety Sciences, 40(2), pp.76-80.
Stevens, J.P. (2009). Applied multivariate statistics for the social sciences. New York: Routledge.
Büyüköztürk, Ş. (2002). "Faktör analizi: Temel kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı", Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32(32), 470-483.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2010). Using multivariate statistics. (sixth ed.)Allyn & Bacon/Pearson Education, Boston.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics. (sixth ed). Allyn & Bacon/Pearson Education. 6. Basımdan Çeviri, Çeviri: Mustafa Baloğlu, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
Türkiye İstatistik Kurumu, Trafik Kazaları İstatistikleri 2010-2015 Available at: http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=1586
Wetson, R., & Gore Jr, P.A. (2006). “A brief guide to structural equation model”, The Counseling Psychologist, 34(5), pp.719-751.
WHO, 2013a. Global Health Estimates, 2015. World Health Organization, Switzerland. http://www.who.int/violence_injury_prevention/publications/road_traffic/world_report /en/
Yap, B. W., & Khong, K. W. (2015). “Examining the effects of customer service management (CSM) on perceived business performance via structural equation modelling”, Applied Stochastic Models in Business and Industry, 22(5‐ 6), pp.587- 605.

APA	Eygu H (2018). TRAFİK KAZALARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN YAPISAL EŞİTLİK MODELİ İLE İNCELENMESİ. , 837 - 850.
Chicago	Eygu Hakan TRAFİK KAZALARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN YAPISAL EŞİTLİK MODELİ İLE İNCELENMESİ. (2018): 837 - 850.
MLA	Eygu Hakan TRAFİK KAZALARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN YAPISAL EŞİTLİK MODELİ İLE İNCELENMESİ. , 2018, ss.837 - 850.
AMA	Eygu H TRAFİK KAZALARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN YAPISAL EŞİTLİK MODELİ İLE İNCELENMESİ. . 2018; 837 - 850.
Vancouver	Eygu H TRAFİK KAZALARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN YAPISAL EŞİTLİK MODELİ İLE İNCELENMESİ. . 2018; 837 - 850.
IEEE	Eygu H "TRAFİK KAZALARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN YAPISAL EŞİTLİK MODELİ İLE İNCELENMESİ." , ss.837 - 850, 2018.
ISNAD	Eygu, Hakan. "TRAFİK KAZALARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN YAPISAL EŞİTLİK MODELİ İLE İNCELENMESİ". (2018), 837-850.

APA	Eygu H (2018). TRAFİK KAZALARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN YAPISAL EŞİTLİK MODELİ İLE İNCELENMESİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 17(66), 837 - 850.
Chicago	Eygu Hakan TRAFİK KAZALARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN YAPISAL EŞİTLİK MODELİ İLE İNCELENMESİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik) 17, no.66 (2018): 837 - 850.
MLA	Eygu Hakan TRAFİK KAZALARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN YAPISAL EŞİTLİK MODELİ İLE İNCELENMESİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), vol.17, no.66, 2018, ss.837 - 850.
AMA	Eygu H TRAFİK KAZALARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN YAPISAL EŞİTLİK MODELİ İLE İNCELENMESİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik). 2018; 17(66): 837 - 850.
Vancouver	Eygu H TRAFİK KAZALARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN YAPISAL EŞİTLİK MODELİ İLE İNCELENMESİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik). 2018; 17(66): 837 - 850.
IEEE	Eygu H "TRAFİK KAZALARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN YAPISAL EŞİTLİK MODELİ İLE İNCELENMESİ." Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 17, ss.837 - 850, 2018.
ISNAD	Eygu, Hakan. "TRAFİK KAZALARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN YAPISAL EŞİTLİK MODELİ İLE İNCELENMESİ". Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik) 17/66 (2018), 837-850.